Сабақтың көрнекілігі: мешіт макеті, Құран кітабы, сүрелер жинағы, қағба суреті, сөзжұмбақ, қажетті көрнекі сөздер, плакаттар, интерактивті тақта
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру:
а) оқушыларды түгелдеу;
ә) сабаққа дайындықтарын бақылау.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау (Интерактивті тақтаға жазылған жоспар бойынша
мазмұндайды.)
Тақырыбы: Адам ата
Мазмұндау жоспары:
1. Күллі ғаламды жаратуы;
2. Періштелерді жаратуы;
3. Адам ата және оның ұрпақтарын жаратуды ойлайды;
4. Ібілістің арам пиғылы;
5. Адамды жаратуы;
6. Ібілістің Аллаға күпірлік келтіруі;
7. Ібілістің Алладан кеңшілік тіледі;
8. Ібіліске Алла өз құдіретін көрсетті.
9. Адамға жұмақта тұруды бұйырды;
10. Ібілістің іштарлығы;
11. Ібіліске алдануы;
12. Адамды жұмақтан шығарып, тіршілікке бастауы.
ІІІ. Жаңа сабақ
Сыйынарымыз – Алла, тегіміз – түрік, табынарымыз – қасиетті Құран Кәрім. Сабағымыз қасиетті Құран Кәрім жайында болмақ. Намаз оқыған мұсылмандарды діншіл, ұлтшыл деп қудалауға ұшыратқан кеңестік саясат халқымызды
дінінен алшақтатып жіберген еді. Қудалауға ұшыраған дініміз қайта оралып, ұрпақ тәрбиесіне қызмет атқарып отырғаны – еліміздің тәуелсіздігінің жемісі. Қандай іске кіріссең де Бисмиллаһир- рахманир – рахим деп бастасаң, сонда сол істің сауабы тиеді, істеген ісің жақсылыққа бастайды. Міне, біз де бүгінгі сабағымызды
Бисмиллаһир – рахманир – рахим деп бастаймыз.
1. Құран – Ислам дінінің ең негізгі басты кітабы. Ол діннің ғана емес, араб әдебиетінің классикалық үлгісі. Дүние кілті - Құранда. Ішінде қазына жатыр. Кілтті ал да, ашып қара. Құр сәнге қойғаннан пайдасы жоқ. Пайдасы – ішіндегі қасиетті сөзінде. Оны жаны да, тәні де таза пенде парақтап, ішіндегі ұлы сөзді бойына сіңіргенде ғана киелі ілімнің қасиеті дарымақ. Әр адам әр кезде Құран ұстар алдындағыдай таза, пәк жүрсе, дүние, мүмкін, басқаша болар ма, қастық, жауыздық атаулы
мүлдем болмас па еді?! Құранға дейін Забур, Таурат, Інжіл кітаптары түсірілген. Аллаһ Тағала Құранды түсіру арқылы алдыңғы кітаптардың үкімін жойды. Ал Құран қияметке дейін ешқандай өзгермейді. Діни кітаптардың соңы Құран болса, пайғамбардың соңы Мұхаммед (саллуллаһу – ғалайһи - уәссалам) болған. Құран Кәрім 25 пайғамбардың есімі аталған, бұл пайғамбарлар жеке қауымдарға, бөлек халықтарға жіберілген болса, Мұхаммед – тұтас дүниежүзі халықтарының ең соңғы пайғамбары.
2. Құран Кәрім аяттарын Алла тағала Жәбірейіл періште арқылы пайғамбарымыз Мұхаммедке (саллуллаһу – ғалайһи - уәссалам) 23 жыл ішінде әр түрлі тарихи оқиғаларға байланысты уаһи (хабар) түсіргенін, кейін халиф, сахаба, хафиздер арқылы Құранды толық етіп жинап, кітап қылып шығарғандығы, Құран Кәрімде адамдарды қандай мінез – құлыққа тәрбиелейтіні жөнінде топтастыру стратегиясы арқылы түсіндіремін.
3. Мұхаммед 570- ші жылы Меккеде дүниеге келген. Оның әкесі Абдулла, атасы Әбдүлмүтәліп, әкесі болашақ пайғамбар дүниеге келмей тұрып қайтыс болған. Ал анасы Әмина Мұхаммед 6 жасқа келгенде қайтыс болды. Сондықтан Мұхаммедтің тәрбиесі атасы мен ағасының мойынында болды. Бала жастайынан адал әрі тәрбиелі болған, жұрт оны «Әл- Әмин» деп атап кетті. Мұхаммед пайғамбар 23 жыл пайғамбарлық сүрелерін адамзатқа жеткізумен болады. 63 жасында көз жұмды. Содан бері Құранның бір сөзі де өзгертілген жоқ.
ІV. Сөздікпен жұмыс
Алла – Ислам діні ұғымында күллі ғаламды жаратушы. Бәрі де бір Алланың құдіретімен болмақ. Бәрін өзіне лайықты сипатпен білуші. Уаһи – хабар (Тек Жәбірейіл періште арқылы пайғамбарымыз Мұхаммедке аян беріп, құлағына сыбырлап айтуы нәтижесінде ғана түсірілді). Сахаба – пайғамбарымыздың әрдайым қасында жүріп, уағыздары мен соғыс жорықтарына қатысып, ислам дініне үлес қосқан сеоріктері. Хафиз – Құранды жаттап, үнемі есінде сақтаған адам. Қарим – Құранды жаттап, оны жеті түрлі қырағатқа (әуенге) салып сезінетін адам. Ғайып – көзбен көрмесек те жүрекпен, иманмен сезінетін әлем, яғни, ғайып әлемі. Бұл жерде періштелерге Алла тағала Адам атаны жаратпай тұрғанда, ол ғайып (беймәлім) болып саналатын еді. Сапиолла – Адам атаның шын аты. Уасуаса- азғыру.
V. «Батамен ер көгерер, жаңбырмен жер көгерер» дейді халық мақалы. Дұға оқып, бата жасау қазақ халқының ең бір маңызды дәстүрі болып табылады. Дұға өлілерге де, тірілерге де аса қажет. Дұға оқылып, бата жасалғанда ізгі тілекке көп болып атсалысады. Алла тағала да «көптің тілеуін берейін» деген. Оқушыларға күнделікті өмірде қасиетті дұғалар қай уақытта оқылатыны айтылады. Атап айтқанда:
1.Бейіт басына барғанда өлі аруақтарға;
2. Қасиетті жұма күні (шелпекке);
3. Адам қайтқанда (жаназада).
Күнделікті өмірде жиі оқылатын «Фатиха». «Ықылас» сүрелерінің қазақша мағынасымен танысайық. (Интерактивті тақтадан)
«Фатиха » сүресі.
Бұл Құран сүресі өте қасиетті, ауру- сырқатқа, іс – әрекеттің табысты болуына себебі тиеді. Өлім – жітімде оқыса өте сауапты.
«Ықылас» сүресі.
Бүл сүрені 3 рет оқыса, сауабы, оң ниетпен тілеген тілектің тигізер пайдасы өте мол. Сондықтан да намазда, өлім – жітімде де жиі оқылады.
Ауылымызда қасиетті дұға оқып жүрген ауыл имамының бірі – Ержан ағамыздан имандылық жөнінде бір – екі ауыз сұрап, «Фатиха» сүресін оқып берсе дейміз. «Болар бала - жасынан» демекші, Рысбай Тұржан қасиетті шелпек нанына «Ықылас» сүресін оқиды.
VІ. Қазіргі уақытта өзге діни ағымдар, түрлі секталар елімізде кең өріс алуда. Ислам діні мен өзге діни ағымдар арасын ажырата аламыз ба? Бұл туралы не білеміз? (Баспасөз беттерінен: 1) Өміргүл Қайратқызы; 2) Айғаным Үсенқызы.)
VІІ. Ислам дінінің маңызы мен тәрбиелік мәнін әлемдік деңгейде ой толғаған ұлы тұлғалардың өздері де мойындаған. Лев Толстой Құранмен терең танысып, Мұхаммедтің шын мәніндегі пайғамбар екенін түсінген, Ислам дінін мойындаған. Құран Гете неміс тілінде, Пушкин орыс тілінде, Абай, Шәкәрім қазақ тілінде жырға қосқан. Шәкәрім Құдайбердіұлы қажылыққа барған. Иман жайлы жазған қандай туындысы бар, кім үзінді оқиды? («Иманым»)
VІІІ. Сабағымызды қорытындылау мақсатында «Сөзжұмбақ» шешеміз.
1.Ислам дінінің қасиетті, негізгі бас кітабы.
2. Меккеде мешіт салдырған, Абайдың әкесі
3. Бес парыздың бірі
4.Меккеде сыйынатын қасиетті тас.
5. Пайғамбардың анасы
6. Пайғамбар қай жерде дүниеге келді?
7. Екі рет қажыллыққа барған Абайдың немере інісі.
8. Құранды жаттап, оны жеті түрлі қырағатқа (әуенге) салып оқушы адам.
9. Рамазан айында әр жан басының амадығына берілетін садақа
10. Пайғамбарымыз кім?
ІХ. Сабақты қорытындылау
Аллаға сену ұлтымыздың бірлігін нығайтады. Дініміз – халқымыздың ұйытқысы, отаншыл ой санасының асыл арқауы. Еліміздің келешегі үшін Алланың қағидаларына мойынсынуымыз қажет.
Х. Үйге тапсырма: Құран Кәрім жайында оқып келу, «Ықылас», «Фатиха» сүрелерін жаттау.
