Білімділік: О?ушылар?а гидросфера туралы ??ым, оны? б?ліктері,таби?атта?ы су т?рлері, таралуы, су айналымы ж?нінде т?сінік ?алыптастыру. Литосфера, атмосфера, гидросфераны? байланыстары жайлы ал?аш?ы м?ліметтер беру.
Дамыту: ?з бетінше ізденіспен шы?армашылы? т?р?ыда ж?мыс істеуге да?дыландыру. ?з ойларын еркін де сауатты, на?ты жеткізу ?абілеттерін арттыру, теорияны практикамен ?штастыра білу да?дыларын ?алыптастыру;
Т?рбиелік: Гидросфера, д?ниеж?зілік су айналымы туралы білім алып, п?нге деген с?йіспеншіліктерін тудыру, географиялы? м?дениетке баулу. Жан-жа?тылы??а, ізденімпазды??а баулу, ты?дай ж?не с?йлей білу м?дениетін арттыру.
Болжамдап отыр?ан н?тиже: Гидросфера,су айналымы жайлы ??ыммен таныс?ан т?л?а.
Просмотр содержимого документа
«Гидросфера, су айналымы жайлы ??ым.»
Тақырыбы:Гидросфера ,су айналымы жайлы ұғым.
Мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға гидросфера туралы ұғым, оның бөліктері,табиғаттағы су түрлері, таралуы, су айналымы жөнінде түсінік қалыптастыру. Литосфера, атмосфера, гидросфераның байланыстары жайлы алғашқы мәліметтер беру.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру, теорияны практикамен ұштастыра білу дағдыларын қалыптастыру;
Тәрбиелік:Гидросфера, дүниежүзілік су айналымы туралы білім алып, пәнге деген сүйіспеншіліктерін тудыру, географиялық мәдениетке баулу. Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже:Гидросфера,су айналымы жайлы ұғыммен танысқан тұлға.
Гидросферадағы барлық судың мөлшері шамамен 1,6 млрд км3.Оның 96,5 %-ы мұхиттар мен теңіздердегі тұзды су,1,7%-ы мұздықтар мен тұрақты қарлар,1,7%-ы жерасты сулары,0,06%-ы өзен,көл,батпақ атмосферадағы су болып табылады.Тұщы судың үлесіне 2,5%-ы тиеді.
Кесте арқылы гидросферадағы барлық су мөлшерлерін түсіндіру.
Су түрлері
Мөлшері
Барлық су
1,6 млрд км3
Мұхиттар мен теңіздер
96,5 %
Мұздықтар мен тұрақты қарлар
1,7 %
Жер асты сулары
1,7 %
Өзен, көл
0,06 %
Тұщы су
2,5 %
Топтастыру арқылы гидросфера құрамы түсіндіріледі.
Гидросфера құрамы
Атмосферадағы ылғал
Мұхиттар
Теңіздер
Көлдер
Бөгендер
Мұздықтар
Жер асты сулары
Гидросфераның барлық суы дүниежүзілік айналыммен байланыста болады. Айналым процесінде барлық тоғандардағы су олардың орналасуына қарай түрлі жылдамдықпен үздіксіз жаңарып отырады. Мысалы: Антарктиданың полярлық мұздықтарында – ондаған млн жылда, жерасты суы – 5 мың жылда, мұхиттарда – 3 мың жылда бірте-бірте жаңарады. Ал құрлықтағы өзен суы әрбір 12 күнде, ал тірі ағзалардағы су бірнеше сағатта жаңарып отырады. Адамның өмірінде су ең басты рөл атқарады. Егер адам өз дене массасындағы ылғалдылықтың 6-8% ынан айырылса, есінен танып қалады, егер 10-12% ы жоғалса, жүрегі тоқтап қалады. Су тұрмыста және ауыл шаруашылығында, өнеркәсіпте кеңінен пайдаланыладыТабиғатта су айналымы 2-ге бөлінеді үлкен және кіші су айналымы.
Тірек-сызба арқылы дүниежүзілік су айналымын түсіндіру.
Мұхитбулануы
Құрлық суларына қосылу
Бұлт
Жауын-шашын
Мұхитқа қосылу
IV. Жаңа сабақты бекіту.
1.Кескін картамен жұмыс (мұхиттар,теңіздер,көлдер,өзендер,бөгендер,мұздықтарды белгілеу)
2. «АДАСҚАН ӘРІПТЕР» тақырыпқа байланысты атауларды шығару
1.фреасдигор(гидросфера) 6.қрарал(қарлар)
2.тхимұ (мұхит) 7.ізеңт (теңіз)
3.енөгб(бөген) 8.өлдкер(көлдер)
4.қдыұзм(мұздық) 9.апқатб(батпақ)
5.нөзеедр(өзендер) 10.ыстаежр усы(жерасты суы)
3. «СӘЙКЕСТІГІН ТАП»
1.Гидросферадағы судың мөлшері = 1,6 млрд км3
2.Тұщы судың үлесіне = 2,5 пайыз тиеді
3.Күн сәулесінің әсерінен буланады = 450 мың км3
4.Ғалымдардың болжамы бойынша мантияда = 20млрд км3
