Тілдік мақсаттар | Айтылым: Демографиялық саясат ұғымын және бағыттарын түсіндіреді. Тыңдалым: Мәтіндегі халықтың денсаулық жағдайларын жақсарту мәселелерін талқылап,тыңдайды. Оқылым: Демографиялық саясаттың шараларын мәтіндегі кестеден оқып зерделейді, талдайды. Жазылым: Оқулықты пайдаланып, мәтіндегі карта сызба арқылы жұмыссыздық деңгейінің пайызын анықтап, кескін картаға түсіреді. |
Сабақтың басы 4 мин | Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Сыныпта жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру. 5 «А» ұстаным әдісі арқылы бір-біріне деген жақсы лебіздерін білдіру Ақылды; Адамгершілік; Абыройлы; Ар- ұят. «Серпілген сауал» әдісі. Оқушылар бір- біріне сұрақтар қойып, жауап береді. 1.Қазірі кездегі келелі демографиялық мәселелер 2.Демографиялық дағдарыс неден туындайды? 3.Халық санының кему себептері? 4.Халық санын арттыру себептері? 5.Урбандалу мәселелері 6.Демографиялық мәселелерді шешу жолдары | Үлестірме қағаз Доп лақтыру арқылы сұрақтар |
Сабақтың ортасы Талдау 10 мин Синтез 10 мин Бағалау 10 мин | Сабақ тақырыбын ашу сұрақтары: Халқы ең көп,халқы ең аз бір- екі елді атап көріңіз? Бүгінгі сабақта не талқылаймыз, не өтеміз деп ойлайсыздар? Өз ойларыңды ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып, жаңа сабақтың тақырыбын және мақсатын анықтайық. 1-тапсырма. «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі – оқушыларға қандай да болмасын сұрақ, тапсырма берілгеннен кейін оларды тыңғылықты орындауға бағытталған тәсіл. Оқушылар оқулықтағы мәтінді оқи отырып, әрбір оқушы жекеше өз ойлары мен пікірін берілген уақыт ішінде (2-3 минут) қағазға түсіреді. Содан кейін оқушы жұбымен жазғанын 3 – 4 минут талқылайды, пікірлеседі. Мұғалім 2-3 жұпқа өз пікірлерін бүкіл сыныпқа жариялауын сұрайды. Бұл тапсырмаға алынған«Ойлан, жұптас, бөліс» әдісінің тиімділігі арқылы оқушылар – Әр елдерде жүргізілетін «демографиялық саясат» ұғымын қағазға түсіріп жұппен бөлісіп, талқылап, пікірлесіп дүниежүзі елдеріндегі демографиялық саясат ұғымының мәнін толық ашып түсінеді.Осы әдіс тәсілдің тиімділігі арқылы сабақ мақсатына жетті.. Бағалау кретерийі | Дескриптор | Елдерде жүргізлетін демографиялық саясат ұғымын талқылайды | -«демографиялық саясат» ұғымын жан- жақты түсіндірді. | Демографиялық мәселелерді талқылай отырып, демографиялық саясаттың мақсатын талдайды. | Қ.Б әдісі: «Бағдаршам» арқылы өзін-өзі бағалау (әр оқушының түсіну дәрежесін бағдаршам түстерін көтеру арқылы анықтау) Оқушы өзін, бірін-бірі бағалауда ынталанады, материалды меңгергенін анықтауда тиімді қызығушылығы артады. Қалыптастырушы бағалау әдісінің бірі Бағдаршам әдісі арқылы оқушыларымның демографиялық саясат ұғымын кімнің қаншалықты дәрежеде меңгергендігін байқап, түсінбедім әліде түсініксіздеу деген оқушыларға белсенді оқушыларды тарту арқылы көмек көрсетілді. 2-тапсырма. Жеке және жұптық жұмыс. «Біліміңді толықтыр» әдісі (кестемен жұмыс) .Мемлекеттік бағдарламаларды пайдаланып, Қазақстан Республикасының демографиялық саясатының негізгі бағыттарын анықтаңдар. 1.Экономикасы дамыған және дамушы елдердегі демографиялық саясатының негізгі бағыттарын саралап, қорытындыларын кестеге белгілейді. Демографиялық саясаттың негізгі бағыттары | Экономикасы дамыған елдер | Дамушы елдер | | | Негізгі қорытындылар: | Бағалау кретерийі | Дескриптор | Жалпы демографиялық саясат тууды ынталандыратын әкімшілік- құқтық шаралалар екенін тұжырымдапХалық санының артуына не кемуіне байланысты әр елде және өз елімізде қандай мәселелер туындауы мүмкін екенін анықтайды. | Дамыған елдердегі демографиялық саясаттың бағыттарын ажыратады; | Дамушы елдердегі демографиялық саясаттың бағыттарын топтастырады; | Өз еліміздегі демографиялық саясаттың негізгі бағыттарын салыстырады; | Қ.Б әдісі «Көршіңді бағала» әдісі. Мақсаты: жұптық жұмыстың қызығушылығын арттыруда дәптер алмасу арқылы өзара бағалайды Оқушыларға «Біліміңді толықтыр» әдісінің тиімділігі арқасында Оқушылар дамыған және дамушы елдердегі,өз еліміздегі демографиялық саясаттың бағыттарын топтастырып, салыстыру арқылы өз білімдерін толықтырып сабақ мақсатына жетті. 3-тапсырма. Жұптық, үштік, төрттік жұп. «Араның ұясы» әдісі ҚХР, Германия, Үндістан, Жапония елдеріндегі туу және өлу , табиғи өсім, сәбилер өлімінің коэффициенттерін анықтап,сол елдердің динамикалық көрсеткіштерінің негізінде демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсынады. «Араның ұясы» әдісінің тиімділігі: пікірталастарға қатысып өз ойы мен пікірін дәлелдейді. Бағалау кретерийі | Дескриптор | Дүние жүзінің кейбір елдерінде қатысты демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсынады. | Карта және қосымша ақпарат көздерін пайдаланып, жоғарыда аталған елдердің демографиялық көрсеткіштеріне қорытынды жасайды; | Осы елдердің демографиялық көрсеткіштері арқылы демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсынады; | Қ.Б әдісі «Екі жұлдыз,бір ұсыныс» (Екі жұлдыз оларға ерекше ұнағаны, бір ұсыныс = бұл жақсартуға болатын нәрсе) Оқу туралы ойлануға және түсінуге көмектеседі, оқушыларға үздік жұмысты көруге және орын алған түсінбеушілікті шешуге мүмкіндік береді. | 8 сынып оқулық 213-218 беттер. Үлестірмелі материалдар Атлас карталар 8 сынып оқулық. 216 бет. Кесте. Карта, ғаламтор материалдары |
Саралау тапсырмалары оқушылардың деңгейін анықтау үшін қолданылады. 1-тапсырма: . «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі – оқушыларға қандай да болмасын сұрақ, тапсырма берілгеннен кейін оларды тыңғылықты орындауға бағытталған тәсіл. Оқушылар оқулықтағы мәтінді оқи отырып, әрбір оқушы жекеше өз ойлары мен пікірін берілген уақыт ішінде (2-3 минут) қағазға түсіреді. Содан кейін оқушы жұбымен жазғанын 3 – 4 минут талқылайды, пікірлеседі. Мұғалім 2-3 жұпқа өз пікірлерін бүкіл сыныпқа жариялауын сұрануына болады. 2-тапсырма: «Біліміңді толықтыр» әдісі арқылы экономикасы дамыған және дамушы елдердегі демографиялық саясатының негізгі бағыттарын саралап, қорытындыларын кестеге белгілейді. Жеке жұмыс орындап болғаннан кейін, жұпта талқылайды. «Біліміңді толықтыр» әдісінің тиімділігі: оқушылардың пікірлері мен қарым-қатынастарын қалыптастырады. 3-тапсырма: «Араның ұясы» әдісі арқылы ҚХР, Германия, Үндістан, Жапония елдеріндегі туу және өлу , табиғи өсім, сәбилер өлімінің коэффициенттерін анықтап,сол елдердің динамикалық көрсеткіштерінің негізінде демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсынады. «Араның ұясы» әдісінің тиімділігі: пікірталастарға қатысып өз ойы мен пікірін дәлелдейді. Кейбір оқушыларға сараланған тапсырмалар беру. Кейбір оқушыларға берілетін шығармашылық тапсырма: 4- тапсырма. Мәтіндегі карта- сызба арқылы қандай елдерде жұмыссыздық деңгейі жоғары немесе төмен екенін анықтаңдар.Орындай алмайтын оқушыларға берілетін тапсырма: халықтың денсаулық жағдайларын жақсарту шараларын дәптерге түсіру. | Оқушылардың сабақтың әр кезеңінде меңгеруін тексеру бағытында және нені жақсарту қажет екендігін білу үшін қалыптастырушы бағалау жүргіземін. «Бағдаршам» «Көршіңді бағала» әдісі «Екі жұлдыз, бір тілек» әдістері бойынша бағалап отырамын. | Сабақ биология пәнімен тығыз байланысты. Себебі Халықтың денсаулық жағдайларын жақсарту, тууды арттыру, өлімді азайту, өмір сүру ұзақтығын арттыру , жыныстық тәрбие беру т.б Бейнелеу өнері-кескін картамен жұмыс жасаған кезде тығыз байланысты. Сабақта информатика кабинетінің кауіпсіздік ережесі және АКТ-ны қолдану кезінде қауіпсіздік ережелері сақталады. |