"Атмосфера" тарауына бекіту

Пәні: география

Сабақтың тақырыбы: «Атмосфера» тарауын бекіту

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты:

“Атмосфера” тақырыбы бойынша алған білім - білік дағдыларын жүйелеп қорыту, теориялық білімдерін іс жүзінде пайдалана білуге үйрету.

Дамытушылық мақсаты:

Әр түрлі білім көздерімен жұмыс жасауды әрі қарай дамыту, дүниетанымдық қабілеттерін дамыту, белсенділіктерін арттыру, танымдық қызығушылықтарын жетілдіру.

Тәрбиелік мақсаты:

Экологиялық тәрбие беру, ауаны қорғауға, қастерлеуге тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: саяхат, деңгейлік тапсырмалар, жұмбақтар шешу;

Сабақтың түрі: қорытынды сабақ

Сабақтың көрнекіліктері: жарты шарлар картасы, атмосфераның құрылысы, атмосфералық құрал – жабдықтар суреті, слайд.

Пәнаралық байланыс: жаратылыстану, биология, химия, физика, әдебиет.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру. Амандасу, оқушыларды .Денелеріңізді түзу ұстап, аяқ- қолды айқастырмай отыруларыңызды сұраймын. Қазір біз дем алу жаттығуларын жасаймыз. Біз дем алу жағдайымызға ден қойғанда, біздің ойымызда тынышталады. Демді ішімізге тартқан кезде біз өзімізге тыныштық пен қуанышты ала кіремізде, дем шығарған кезде барлық мазасыздықты шығарамыз.

Қане, дайындалайық. Көзімізді жұмып, арқамызды түзу ұстаймыз, қолды тіземізге қоюға болады.

Дем аламыз, дем шығарамыз......( 9- 10 рет, баяу).

Назарларын сабаққа аудару.

II. Үй тапсырмасы.

Кәне, балалар біз атмосфера тарауында не білдік, не үйрендік айтып беріңдерші. Атмосфера құрамы туралы не айта аламыз.

1. Атмосфера құрамы. Жердің ауа қабығы атмосфера деп аталады. Ауа әр түрлі газдардың қосындысынан тұрады. Олардың ішіндегі ең көбі азот пен оттегі. Ауа көзге көрінбейді, қолға ұстауға келмейді. Бірақ қайда барсақ та бізді ауа қоршап тұрады. Ол орын алады.

2. Атмосфераның құрылысы

3. Атмосфераның маңызы. Атмосфера күн сәулесін шашыратып түсіреді. Сондықтан Жер беті күндіз Күн сәулесінен қатты қызбайды, түнде өте суымайды. Ол жылылықты ұстап тұрады.

4. Атмосфераны зерттеу. Атмосферадағы түрлі құбылыс, өзгерістерді зерттеудің зор маңызы бар. Ол 3 қабаттан тұрады. Қандай қабаттардан? Тақтаға шығып схема құрастыр

Ғарыш кеңістігіне кімнің сапар шеккісі келеді? Олай болса ғарыш кемесіне мінейік. Барлығымызға сәт сапар тілейік. Енді атмосфера тралы білімдерімізді бекіту үшін біз атмасфера қабаттарына зымран арқылы саяхатқа үшамыз. Айтындарш Қазақстанда ғарышқа үшатын станция қайда орналасқан ( Байқоныр қаласында). 1 слайд

Байқоныр туралы қандай мәлімет білесіндер. Қазақстанның бірінші ғарышкерлер кім? (Тоқтар Аубакиров, Талғат Мусабаев). 2 слайд

Зымыранға отырдық 3 слайд

Үштық ....

1.Бірінші аялдама трапросфера қабаты. Трапосфера туралы не білесіндер? 4слайд

3.Сәйкестік тест 6 слайд

1. Атмосфера а) тропосфера

2. Озон газы ә) Озон қабаты

3. Азот б) 21%

4. Стратосферадағы маңызды қабат в) ауа қабаты

5. Оттегі г) стратосфера

6. Ауа райы түзіледі д) 78%

4. Жұмбақтар шешу. 7 слайд

Ұстасаң, қолға ілінбес

Қарасаң, көзге түспес. (ауа).

Ол келсе орман шулайды

Толқын теңіз тулайды.

Қуса өзен қуады,

Ешкім оны қумайды (жел).

Қанатсыз құс маңып барады,

Көзінен жас тамып барады. (бұлт).

5.Атмасфераның құрамы (азот 78% , оттегі 21%, 1% басқа газдар

6. Жел дегеніміз не ? 8 слайд

Желдердін түрлерін ата.

7. бұлт дегеніміз не?

Көрсетілген бұлттардың түрлерін ата

8.1. «Мені түсін». Бұл ойында атмосфераға қатысты құрал - жабдықтардың суреттері беріледі. Оқушылар олардың қандай аспап екенін табу керек.

. 9 слайд

Екінші аялдама Стратосфера қабаты. Стратосфера туралы не білесіндер? Озон қабаты дегеніміз не?

10слайд

7. Сиқырлы сандық «иә», «жоқ» 11 слайд

Мазмұны	Иә	Жоқ
Ауа кез келген жерде болады	+
Атмосфера басқа ғаламшарларда кездеседі		+
Жер бетінде бар тіршілік тропосфера қабатында	+
Тропосферада бұлт жауын шашын болмайды		+
Ауа құрамында азот, оттегі, тағы басқа газдар бар	+
Атмосфера метеориттердің жерге түсуінен қорғамайды		+

Үшінші аялдама мезосфера қабаты. Стратосфера туралы не білесіндер? 10слайд

8.Есеп шығару. Жылдың орташа температурасын есепте.

Айлар

Жылдық орташа тем-ра

қ

а

н

с

м

м

ш

т

қ

қ

қ

ж

-17°

-10°

+3°

+5°

+6°

+14°

+20°

+19°

+10°

+6°

-6°

-14°

Шешуі: оң темп. +83° (+83°) – (-47°) / 12=3°С

Теріс темп. -47°

9. Қазақтың ауа райы туралы халықтық болжамдарынан мысал келтіру. 11слайд

1. Қыста торғайлар ұясына мамық таси бастаса, күн кенет қатты суытады.

2. Жаңбыр сіркіреп тұрғанда тауықтар далада жем іздеп жүрсе, онда ақ жаңбыр болады, яғни ұзаққа созылады.

3. Мал кешке таман бір бағытта күйсеп жатса, келер күні сол жатқан жел не боран соғады.

4. Тышқан інін суға жақын қазса, сол жылы құрғақшылық.

5. Қатты жел, дауыл алдында құмырсқалар әбігерленіп, мазасыздана бастайды.

6. Күн ерте күркіресе ол жауын-шашынның мол болатынының белгісі.

. 10. Қорытынды.

Балалар атмосфера тарауында не оқып білдік,қорытындылайық. Сонымен атмосфера қабатының қандай маңызы бар?

11. Бағалау

12. Үйге тапсырма. Тарауды қайталау. Тест қүрастыру

7. Сиқырлы сандық. Дурыс жауапты белгіле.

Мазмұны	Иә	Жоқ
Ауа кез келген жерде болады
Атмосфера басқа ғаламшарларда кездеседі
Жер бетінде бар тіршілік тропосфера қабатында
Тропосферада бұлт жауын шашын болмайды
Ауа құрамында азот, оттегі, тағы басқа газдар бар
Атмосфера метеориттердің жерге түсуінен қорғамайды

7. Сиқырлы сандық. Дурыс жауапты белгіле.

Мазмұны	Иә	Жоқ
Ауа кез келген жерде болады
Атмосфера басқа ғаламшарларда кездеседі
Жер бетінде бар тіршілік тропосфера қабатында
Тропосферада бұлт жауын шашын болмайды
Ауа құрамында азот, оттегі, тағы басқа газдар бар
Атмосфера метеориттердің жерге түсуінен қорғамайды

7. Сиқырлы сандық. Дурыс жауапты белгіле.

Мазмұны	Иә	Жоқ
Ауа кез келген жерде болады
Атмосфера басқа ғаламшарларда кездеседі
Жер бетінде бар тіршілік тропосфера қабатында
Тропосферада бұлт жауын шашын болмайды
Ауа құрамында азот, оттегі, тағы басқа газдар бар
Атмосфера метеориттердің жерге түсуінен қорғамайды

8.Есеп шығару. Жылдың орташа температурасын есепте.

Айлар

Жылдық орташа тем-ра

қ

а

н

с

м

м

ш

т

қ

қ

қ

ж

-17°

-10°

+3°

+5°

+6°

+14°

+20°

+19°

+10°

+6°

-6°

-14°

1. Атмосфера құрамында ең көп мөлшерде кездесетін газ. ( )

2. Атмосфера қабаттары. ( ).

3. Бұлттың негізгі 3 түрі. ( ).

4. Ауа райының негізгі элементтері. ( ).

7. Желдің жылдамдығын өлшейтін құрал ( ).

8. Тұрақты желдердің қалыптасуы неге байланысты? (қысым белдеулеріне).

1. Атмосфера құрамында ең көп мөлшерде кездесетін газ. ( )

2. Атмосфера қабаттары. ( ).

3. Бұлттың негізгі 3 түрі. ( ).

4. Ауа райының негізгі элементтері. ( ).

7. Желдің жылдамдығын өлшейтін құрал ( ).

8. Тұрақты желдердің қалыптасуы неге байланысты? (қысым белдеулеріне).

1. Атмосфера құрамында ең көп мөлшерде кездесетін газ. ( )

2. Атмосфера қабаттары. ( ).

3. Бұлттың негізгі 3 түрі. ( ).

4. Ауа райының негізгі элементтері. ( ).

7. Желдің жылдамдығын өлшейтін құрал ( ).

8. Тұрақты желдердің қалыптасуы неге байланысты? (қысым белдеулеріне).