Просмотр содержимого документа
«Халықтың нәсілдік және ұлттық, тілдік құрамы»
Халықтың нәсілдік және
ұлттық, тілдік құрамы
География пәні мұалімі: Алгашбаева Санимай Базарбаевна.10 класс
Мақсаты: халықтың нәсілдік құрамы туралы пікір алмаса отырып, тілдік құрамын сипаттау, салыстыру, талдау жұмыстарын жүргізуге жағдай жасау. Оқушылардың жеке жұпта, топта жұмыс жасауын, пікір алмасу ортасын ұйымдастыру. Білім дағдыларын қалыптастыру. Күтілетін нәтиже: топпен ынтымақта жұмыс жасап бір-бірімен ой бөлісіп, қорытынды жасай алады. Ойларын ашық және толық жеткізуге үйренеді. Халықтың нәсілдік, тілдік, ұлттық құрамына сипаттама бере отырып білім дағдыларын қалыптастырады.
Жер шары халқын қандай принцип негізінде топтастырады?
Адамзат қандай нәсілдерге жіктеледі?
Нәсілдер арасындағы айырмашылықтар немен түсіндіріледі?
Нәсілдердің суреттері арқылы Үш топқа бөлу.
Европоидтық нәсілдер
Монголойдтық нәсілдер
Экваторлық нәсілдер
Зерттеу бөлімі
Европоидтық нәсілдер тобы – халықтың нәсілдік құрамын зерттейді.
Монголойдтық нәсілдер тобы – халықтың ұлттық құрамын зерттейді.
Экваторлық нәсілдер тобы – халықтң тілдік құрамын зерттейді.
Нәсілдік құрамы
Нәсілдер — адамдардың сыртқы бет-бейнесінің ұқсас белгілері (түсі, шашының сипаты, бет әлпеті, бас сүйегінің пішіні, дене тұрқы және т.б.) бойынша біріктірілетін топтары
Дүние жүзі халқының нәсілдік құрамы
Нәсілдер
Нәсіл тармақтары
Негізгі нәсілдер:
Жер шарындағы үлесі
Аралық және аралас нәсіл топтары
%
Еуропалық және монғол тектес нәсіл арасындағы топ
Еуропалық нәсіл
Басқа нәсілдік топтар мен белгісіздері
69,3
30,4
Еуропалық және африкалық нәсіл тармағы арасындағы топ
Солтүстік және оңтүстік
Монғол тектес нәсіл
Азиялық және америкалық
Монғол тектес пен аустралиялық тармағы арасындағы топ
4,2
42,9
Экваторлық нәсіл
0,3
Африкалық және аустралиялық
9,0
19,1
17,2
7,3
Тарихи-географиялық жағдайларға байланысты нәсілдер арасында араласу болған. Ұзақ уақыт бойы нәсілдердің қарқынды байланыс жасауы нәтижесінде айрықша аралық және аралас нәсіл топтары қалыптасқан. Олар дүниежүзі халқының 30%-ын құрайды.
Мысалы, еуропалық нәсілдің оңтүстік тармағы мен африкалықтардың аралығында бет-әлпеті мен бас сүйегі еуропалықтарға, ал түсі мен шашы қара нәсіл өкілдеріне ұқсайтын эфиоптар пайда болған
полинезиялықтар
меланезиялықтар
мулат
метис
Этнос немесе халық – тілі мен атақонысының, шаруашылық сипаты мен мәдениетінің ортақтығы негізінде тарихи қалыптасқан және бірыңғай ұлттық санаға ие адамдардың қауымдастығы.
Ағылшындар ұлт ретінде XVI ғасырда қалыптасса, орыстарда бұл процесс XVII – XVIII ғасырға дейін созылды.
Этностар саны шамамен 3-4 мыңдай...
Жер шары халқының 43%-ын он ірі этностар құрайды.
Ірі этност - Қытай
Ұлт құрамы
Басты этностар
Саны аз ұлт өкілдері
Дүниежүзі мемлекеттердің ұлттық құрамы
Бірұлтты
(яғни, халқының 90%-ын
Астамын негізгі ұлт құрайды
Көпұлтты
(Дания,Швеция,Жапония,Корея)
Үндістан,Нигерия,
Индонезия,
Ресей, АҚШ
европойдтық нәсілдердің тапсырмасы:
Монголойдтық нәсілдердің тапсырмасы:
экваторлық нәсілдердің тапсырмасы:
Кескін картамен жалпы жұмыс жасаймыз
Рефлексия “Бес саусақ”әдісі
Бас бармақ -басты мәселе “Бүгін сабақта ең құнды мәселе” Балалы үйрек -бірлесу “Мен топта қалай жұмыс жасадым” Ортан терек -ойлану “Мен бүгін қандай білім мен тәжірибе алдым” Шылдыр шүмек -шыңайылық “ сабақ маған ұнадыма неліктен....” Кішкентай бөбек -көңіл-күй ахуалы ”мен сабақта өзімді қалайша сезіндім......”
Бағалау парағы.
Бағалау критерийлері
1 топ
Тілдің түсініктілігі
2 топ
Логикалық бірізділік
3 топ
Тақырыпты аша білуі
Уақытпен санаса білуі
Үй тапсырмасы: әлемдегі адамзат нәсілінің диаграммасын құрастыру.