Керемет жетілік

«Керемет жетілік» тақырыбындағы танымдық ойынның

Ж О С П А Р Ы

Сайыстың мақсаты: Оқушылар арасында достықты, ынтымақтастықты

нығайту. Оқушыларды шапшаң ойлауға, жүйелі сөйлей

білуге, шапшаңдыққа, ептілікке тәрбиелеу. Оқушылар-

дың танымдық қабілетін арттыру.

Көрнекілігі: Сайыстың тақырыбы, нақыл сөздер, дидакдикалық

матералдар.

Сайыстың барысы:

І. Кіріспе бөлім.

а) Ұйымдастыру кезеңі.

ә) Сайысқа қатысушыларды тіркеу.

б) Сарапшылар алқасын сайлау

ІІ.Негізгі бөлім.

Сайыстың шарттары:

1-кезең 7 оқушы қатысып «Кім жылдам?» сұраққа жауап

2-кезең 6 оқушы қатысып «Ойлан тап!» мақал жалғасын табу

3-кезең 5 оқушы қатысып «Кім жүйрік?» қолдарын көтеріп сұраққа жауап береді

4-кезең 4 оқушы қатысып «Мықты болсаң тауып көр» ұяшық таңдау

5-кезең 3 оқушы қатысып «Сен білесің бе?» жаңылтпаш айту

6-кезең 2 оқушы қатысып «Жорға» кезеңі жұмбақ шешу

7-кезең 1 оқушы қатысып «Сөз тапқанға қолқа жоқ» жеңімпазды марапаттау

ІІІ. Қорытынды бөлім.

Сарапшылардың қорытындысы тындау

Сайысқа қатысушыларды марапаттау.

Саламатсыздарма! құрметті ұстаздар мен оқушылар! Бүгінгі өткелі тұрға «Керемет жетілік» тақырыбындағы танымдық ойынымызға қош келдіңіздер!

Сайысымыздың мақсаты: Оқушылар арасында достықты, ынтымақтастықты

нығайту. Оқушыларды шапшаң ойлауға, жүйелі сөйлей білуге, шапшаңдыққа, ептілікке тәрбиелеу. Оқушылардың танымдық қабілетін арттыру.

Сайыс, сайыс, көңіл шіркін тасысын,

Сайыс сайын жанкүйерлер қол ұрсын

Өнерлерін аямайтын біздерден

Сайыскерлер ортамызға кеп енсін, - дей отырып бүгінгі сайысқа қатысушы сайыскерлрімізді қол соғып қошеметтеп ортаға шақырамыз.

Ал енді сіздерге қазылар алқасымен таныстырып өтейін

Сайыстың өтілу шартымен таныстырып өтейін. Сайысқа осы жеті оқушы қатысады. Әр кезең сайын аз ұпай жинаған бір оқушы қатардан шығады.

1-кезең 7 оқушы қатысып «Кім жылдам?» сұраққа жауап

2-кезең 6 оқушы қатысып «Ойлан тап!» мақал жалғасын табу

3-кезең 5 оқушы қатысып «Кім жүйрік?» қолдарын көтеріп сұраққа жауап береді.

4-кезең 4 оқушы қатысып «Мықты болсаң тауып көр» ұяшық таңдау

5-кезең 3 оқушы қатысып «Сен білесің бе?» жаңылтпаш айту

6-кезең 2 оқушы қатысып «Жорға» кезеңі жұмбақ шешу

7-кезең 1 оқушы қатысып «Сөз тапқанға қолқа жоқ» жеңімпазды марапаттау

Құрметті ойынға қатысушылар, сіздерге сәттілік тілейміз.

1-кезең 7 оқушы қатысып «Кім жылдам?» сұраққа жауап

1.«Кел, балалар, оқылық!» кімнің өлеңі? (Ыбырай Алтынсарин)
2. Қазақстанның Республикасының президенті? (Н. Ә. Назарбаев)
3. Аптаның бесінші күні қалай аталады? (Жұма)
4. Қазақстан Республикасының бас қаласы? (Астана)
5. Қ. Р. Мемлекеттік ту жобасының авторы? (Шәкен Ниязбеков)
6. Тәуелсіздік күні қашан тойланады? (16 – желтоқсан)
7. Кім? Кімдер?Не? Нелер? сұрағына жауап беретін сөз табы? (Зат есім)
8. Төрт түлік малдарды ата? (Сиыр, қой, ешкі, түйе, жылқы)
9. Адамға өмір сүру үшін не қажет? (Ауа, су, жылу, жарық, тамақ)

10. Жұмыртқа сөзінде неше буын бар? (3 буын, жұ – мырт – қа)

11. Қазақтың тұңғыш ғарышкері кім? (Т.Әубакиров) 
12. Күздің бірінші айы? /қыркүйек/ 13. «Екінші ұстаз» атанған ғұлама (Әл-Фараби)  14. Қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы (А.Қунанбаев) 
15. Астана қаласының символы (Бәйтерек)  16. Алматыдан Ақмолаға астана қай жылы көшірілді? (1997ж) 
17. ҚР мемлекеттік нышандары қай жылы бекітілді? (1992) 
18. Сөз өнері жарысы? /айтыс/ 19. Атақты қазақ суретшісі кім?(Әбілхан Қастеев)
20. Әнұранның авторларын атап бер (Ж.Нәжмиденов, Н. Назарбаев)
21. Тұнғыш қазақ ғарышкері кім?(Тоқтар Әубәкіров) 22. «Үш бәйтерек» (Ілияс Жансүгіров, Бейімбет Майлин, Сәкен Сейфуллин) 23. Астанадағы бәйтеректің биіктігі (97м) 24. Бір жылда неше күн бар? /365/ 25. Қазақ халқының қасиетті сандарын ата. (3, 7, 9, 40) І кезең бойынша қазылар алқасы ойыншыларымыздың ұпай санын есептеп, ең аз ұпай жинаған ойыншымызды ойыннан қошеметпен шығарып салайық.

2-кезең 6 оқушы қатысып «Ойлан тап!» мақал жалғасын табу 1.Сөз тапқанға ... (қолқа жоқ) 
2. Дос жылатып айтады ... (дұшпан күлдіріп айтады) 
3. Шебердің қолы ортақ ... (шешеннің сөзі ортақ) 
4. Білекті бірді жығады ... (білімді мыңды жығады) 
5. Туған жердің күні де ыстық ... (түні де ыстық) 
6. Батыр туса ел ырысы ... (жаңбыр жауаса жер ырысы) 
7. Бірлігі жоқ ел тозады ... (бірлігі күшті ел озады) 
8. Ауылдан асқан байлық жоқ ... (кітаптан асқан қазына жоқ) 
9. Жақсы адам елдің ырысы, ... (жақсы сөз жанның тынысы) 
10. Ауру қалса да …………(әдет қалмайды)
11. Жығылып жатып………..(сүрінгенге күлме)
12. Күлме досыңа…………(келер басыңа)
13. Әке тұрып ұл сөйлегеннен без……….(шеше тұрып қыз сөйлегеннен без )
14. Қарағайға қарап тал өсер…………… (қатарына қарап бала өсер)
15. Үйінде ұл-қызы бардың…………. (көгінде сөнбес жұлдызы бар)
16. Бір тал кессең.....( он тал ек).
17. жеті рет өлшеп..... (бір рет кес)
18. Білгенің бір тоғыз, (білмегенің тоқсан тоғыз)
19. Ұяда не көрсең…………(ұшқанда соны ілерсің) 20. Жалғыз адам орман емес ... (жалғыз кірпіш қорған емес) 21. Ине көзінен сынады, ... (шешен сөзінен сынады) . 22. Жеті жұрттың тілін білін, ... (жеті түрлі білім біл) 23.Әдепті бала ата-анасын мақтатар………. (әдепсіз бала ата-анасын қақсатар)
24. Ана сүтін ақтамағанды………… (ешкім жақтамайды.) 25. Әдепті бала арлы бала……………(әдепсіз бала сорлы бала) ІІ кезең бойынша қазылар алқасы ойыншыларымыздың ұпай санын есептеп, ең аз ұпай жинаған ойыншымызды ойыннан қошеметпен шығарып салайық.

3-кезең 5 оқушы қатысып «Кім жүйрік?» сұраққа жауап беру. Ойыншылар қолдарын көтеріп жауап береді.

1. А.Байтұрсынов кім? Ғалым жазушы, ақын-аудармашы

2. Қазақ тілінде неше септік бар? 7 септік

3. Жүз жасаған ақын? Жамбыл

4. «Мұғалім» сөзінің синонимі? Ұстаз, оқытушы.

5. Сан есім қандай сұрақтарға жауап береді? Қанша? Неше? Нешеу?

6. Қазақ тілі қандай тіл? Мемлекеттік тіл

7. Қ:Р: астанасы қай қала ? Астана

8. Жалғаудың неше түрі бар? 4 түрі

9. Қазақ халқының батыр қыздары кім? Әлия мен Мәншүк

10. Тәуелсіздік алған жыл? 1991

11. Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? Қатаң, ұяң, үнді.

12. ҚР Тілдер мерекесі қашан? 22 қыркүйек.

13. Әнұранның авторы кім? Ж.Нажмеденов. Н.Назарбаев

14. ҚР рәміздерін ата? Ту, елтаңба, әнұран.

15. Халқымыздың дәстүрлі той мерекесі? /Бесікке салу, Қырқынан шығару, Тұсау кесу,

Сүндет той, Мүшел той, Қыз ұзату, Бала үйлендіру, Күміс той, Алтын той, т.б

16. Қазақтың ұлттық ойындарын ата. Тоғызқұмалақ, Арқан тартыс, Ақсүйек,

Қыз қуу, Алтыбақан, Алтын сақа, Көкбар

4-кезең 4 оқушы қатысып «Мықты болсаң тауып көр» ұяшық таңдау 1. 30 санын үш 6-ны пайдаланып шығар. (6*6-6) 2. Бір жанұяның бес ер баласы және олардың әрқайсысының қарындастары бар. Жанұяның қанша баласы бар? (6 бала) 3. Бөлменің төрт бұрышында бір-бір мысықтан отыр.әр мысықтың алдында үш мысықтан отыр. Барлығы бөлмеде неше мысық бар? (4 мысық) 4.1 цифрын 5 рет пайдаланып , 100 қалай жазуға болады /111-11=100/ 5.123456789 цифрларының орналасу ретін өзгертпей, олардың арасына нәтижесі 100 гет тең болатын етіп плюс және минус, барлығы 3 таңба қойып қойып шық 6. 2 цифрын 4 рет пайдаланып 1 ді қалай жазуға болады /2+2:2х2=1/ 7. 88888888 цифрларының арасына 1000 санын шығатын етіп «+»таңбасын қой 8. Қандай санның көбейтіндісі де, қосындысы да 6 ға тең /1,2,3/ ІҮ кезең бойынша қазылар алқасы ойыншыларымыздың ұпай санын есептеп, ең аз ұпай жинаған ойыншымызды ойыннан қошеметпен шығарып салайық.

5-кезең 3 оқушы қатысып «Сен білесің бе?» жаңылтпаш айту 1. Майға нан бұлғар, жай бұлғағанша қол бұлғар.
2. Есет ет асатар, ет асатса - бес асатар.
3. Кенеден кенеп шығар, кенептен елек шығар.
Електен кебек шығар, кебектен керек шығар.
4.Көп гүлдер түпсіз бе, түпті ме, 
Көп кілемдер түксіз бе түкті ме?
6.Бұранданы бұрандалай алмады, бұрандалауға бұлар қарай алмады.
7.Ұлы таулар - ұлары көп, 
Ұларалы тұрары көп.
Ү кезең бойынша қазылар алқасы ойыншыларымыздың ұпай санын есептеп, ең аз ұпай жинаған ойыншымызды ойыннан қошеметпен шығарып салайық.

6-кезең 2 оқушы қатысып «Жорға» кезеңі жұмбақ шеш у1. Тау-тау ақ қар ерімейді ыстықта (Мақта)
2. Тұтқасыз таба жай, ұнатады көп апай (оймақ)
3. Інді көп-ақ қазады, өзі жіптен қашады.(Біз).
4. Іші мақта, тысы мақта, Арасы мақта төртбұрыш сырты қабылған сырты қабылған, жатуға табылған.Бұл не?( көрпе)
5. Құрып қойып өрмегін ұршықтарын ойнатып.сәнді мата өрнегін. Жасайтын кім жайнатып? (тоқымашы)
6. Қос таяқ бастары дөңгелек, тұтасты жасайды бөлек-бөлек.(қайшы)
7. Жиһанда 1 құс көрдім жалғыз аяқ.аузына тістегені темір таяқ Бір ұрсақ шапалақпен семіреді.белбеуі бар белінде толып жатқан (Ұршық).
8. Бар екен дүниеде жалғыз көзді.Сол көзбен дүниенің бәрін кезді.
9. Әлемде 18 мың киіндіріп, дүниеден жап-жалаңаш өзі безді.(Ине)
10. Қолымда бір құсым бар екі басты, аяғын басқан кезде нәрсе қашты, аузын аждаһадай ашқан кезде бөлектеп атып тастар ішкен асты.(қайшы)
11. Адамға сонша пайдалы басында сонша көзі бар (оймақ)
12. Кіруге адам батпайды.аман-есен сақтайды.(сандық)
ҮІ кезең бойынша қазылар алқасы ойыншыларымыздың ұпай санын есептеп, ең аз ұпай жинаған ойыншымызды ойыннан қошеметпен шығарып салайық.

7-кезең 1 оқушы қатысып «Сөз тапқанға қолқа жоқ» жеңімпазды марапаттау

ҮІІ кезең бойынша ең озық ойлы ойыншымыздың жинаған ұпай санын есептеп бүгінгі сайысымыздың атына заты сай жеңімпазымызға "КЕРЕМЕТ"деген атаққа лайық деп құрметпен марапаттайық.
Қорытынды сөз
Қазылар алқасының және ұстаздардың пікірі.

Тұраш Абдулазиз