Салауатты ?мір салты туралы жоба

• «Өрлеу» біліктілікті арттыру Ұлттық орталығы»
• Акционерлік қоғамының филиалы
•   Маңғыстау облысы бойынша педагогикалық қызметкердің
• біліктілігін арттыру институты

•   Жоба тақырыбы
• “ Салауатты өмір салтын насихаттау”
•   
• Тексерген: «Мұғалімдердің кәсіби даму
• психологиялық-педагогикалық қолдау»
• кафедрасының доценті т.ғ.к. Ж.Нұрмаханова
•  
•  
•  
•  
• Ақтау, 2015

Үндеу!!! Құрметті мектеп оқушылары! Салауатты, яғни нашақорсыз, ішімдіксіз, шылым шекпей өмір сүруге шақырамыз. Бұл індеттер – денсаулықтың жауы, қоғамға жат әдеттер екенін естеріңізге саламыз!

«Салауатты өмір салтын насихаттау»

Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың “Қазақстан-2030” стратегиялық даму бағдарламасында “Салауатты өмір салтын ынталандыру әрқайсымыздың дене тәрбиесімен айналысуымызға, дұрыс тамақтануымызға, есірткі, темекі мен алкогольді тұтынуды қойып, тазалық пен санитария шараларын сақтауымызға бағытталған,”-делінген.

Тамақтану, еңбек,

демалу гигиенасы,

жаңа күннің

негізгі талаптарын

орындау

Дене тәрбиесі

және

спортпен

шұғылдан у

Жеке және

ұжымдық т

алаптарын

орындау

Зиянды

әдеттердің

алдын алу

Қоршаған орта,

табиғатты қорғау

Салауатты өмір

салты

Өзара қарым-қатынастар,

психо-гигиенасының

негізгі талаптарын

орындау

Дұрыс жыныстық тәрбие

Ауырып ем іздегенше, Ауырмайтын жол ізде! Мақал

Жасөспірімдердің көзқарасына, талғамына, құштарлығына олардың айналасындағылар, құрбы-құрдас, серіктестері ықпал етеді.

Ерік-күші әлсіз, рухани дүниесі таяз адамдар әркез өзінің жағымсыз істеріне сылтау іздеп “ тек бір рет ” деген ережені басшылыққа алады. Өмірлік ұстанымы мен мақсаттарын аяққа басады, содан кейін бәрі солай кете береді. Осыдан кейін жақсы болар деп үміттенеді. Осылайша бір рет дәрменсіздік көрсету, келесісін туғызады. Осылай ұнамсыз қылықтар қайталана беріп, ол жағымсыз дағдыға айналады.

Мектеп оқушылары мен студенттердің шылым шегу себептерін анықтау үшін өз таныстарыңыздың арасында зерттеу жұмысын жүргізіңіз.

Темекі өсімдігі

Темекі өсімдігі алқа тұқымдастар класына жатады. Бұл тұқымдастың 66 түрі бар, оның 45-і Америкада, ал 21 түрі Австрия мен Полинезияда өседі. Қазақстанда темекінің 3 түрі өседі. Ол бір жылдық өсімдік, гүлдері түтікше тәріздес, насекомдар арқылы және өздігінен тозаңданады. Жапырақтары кезектесіп өседі. Дәні қауашақ ішінде орналасқан ұсақ тұқымдар. Темекі өсімдігінде улы алколоидтар бар. Темекі көшет арқылы өседі. Жапырақтары қолмен жиналып, бауланып кептіріледі. Аздап кебе бастағанда жапырақтары сарғайып, өзіне тән иіс шығара бастайды.

Көк темекі

10

І кезең. Х.Колумб және түтіндеп жатқан шоқтар

Христофор Колумб темекіні ең бірінші кубалық қоныстарда кездестіреді. 1492 жылы, 15 қарашада Х.Колумб өзінің күнделігінде “түтіндеп жатқан шоқтар” туралы және олардың адамға қандай пайда әкелетінін түсіне алмағаны туралы жазады. Оны аборигендердің бір түрлі әрекеттері таңдандырады. Олар белгісіз өсімдіктердің сарғыштау жапырақтарын түтікке орап, бір жағын отпен жағып, ал екінші жағын ауыздарына салған. “Аборигендерге түтінді жұту ұнайтын. Түтіктерді үнділіктер “табако” немесе “сигаро” деп атайтын” деп жазды ол өз күнделігінде. Үнділіктер темекі өсімдігін “кохобо” деп атаған. Жергілікті халық Х.Колумбқа темекі мен темекі өсімдігін сыйға береді.

І кезең. Христофор Колумб және түтіндеген шоқтар

11

Никотин

Синильді қышқыл

Темекі құрамындағы улы заттардың ағзаға әсері

Смола

Стирол

Улы газ

Бензопирен

11

Б ІЗДІҢ ЕЛІМІЗДЕГІ ШЫЛЫМ ШЕГУШІЛЕР

Сәйкестендіру тесті

1. Алкоголь деген не?

2. Ішімдік термореттеу орталығының қызметін бұзады. Бұл жағдайда адам ағзасында қандай өзгеріс болады?

3. Ішімдікті көп пайдаланғанда бауырды зақымдайтын қандай ауру пайда болады?

А) Этанол немесе этил спирті

Ә) Алкоголизмнің нәтижесінде бұлшық еттердің тозуы

4. Алкогольдік миопатия деген не?

Б) Электрлік схемалардың контактілерін өңдеу барысында қолданылады

5. Ол медицинада дезинфекциялағыш құрал, ал өнеркәсіпте эмальдарды, пластмассаларды, синтетикалық талшықтарды өңдеуде пайдаланылады. Қандай зат?

В) Алкоголизм

6. Ағзаның ішімдікке әуестігі, физиологиялық және психологиялық тәуелділіктің пайда болуы қалай аталады?

С) Қандағы холестеринді жоғарылатады, бұл миокард гипертрофиясы мен дистрофиясының пайда болуына әсер етеді.

7. Өзге талшықтарға қарағанда ми талшықтарында ішімдікті сіңіру 1,5 есе жоғары болып келеді. Неге?

Д) Депрессант, химиялық қоспа, ағзаға түсісімен қан арқылы тез бүкіл ағзаға тарайды немесе адамды адамдықтан айыратын зат

8. Этанол немесе этил спирті радиоэлектроникада не үшін қолданылады?

Е) Себебі, спирт липидтерде, яғни май тектес заттарда жақсы ериді. Оларға мидың жүйке жасушалары өте бай.

9. Ішімдікті шектен тыс қолдану қан-тамыр жүйесіне және жүрекке қалай әсер етеді?

Ж) Қарын сөлінің бөлінуі, ішектің қозғалу механизмі бұзылады

10. Ас қорыту жүйесіне қалай әсер етеді?

К) Адам аса жылдамдықпен жылуды жоғалтады және тоңғанын сезбейді.

М) Цирроз

• Грек тілінде “ ұйқы” мағынасын білдіредіретін

“ Narke ” сөзі ағылшын тілінде “ Narkotik ” деген сөзге айналған.

• Құрамында мастандыратын, ашуландыратын, тыныштандыратын, сергітетін заттар бар.
• Адамның орталық жүйке жүйесіне әсер етіп,рухани және физикалық тепе-теңдікті бұзады.
• Түрлері өте көп.

Маған қара досым .Мен саған

соңғы рет ескертемін. Егер есірткі деген бәлені қолдануды қоймасаң,құрдымға тірелесің.

Адамдардың орташа өмір сүру деңгейі: ерлерде – 57 жыл, әйелдерде – 72 жыл. Басты себептері жүрек – қан аурулары, онкологиялық өкпе ауруы, наркомандар, депрессияға ұшырағандар, салауатты өмір салтының ережелерін сақтамағандар және суицид болып отыр. Халықта мынадай дана сөз бар: “ Ақша жоғалтқаның – ештеңе жоғалтпағаның, Уақыт жоғалтқаның – көп нәрсе жоғалтқаның, Денсаулық жоғалтқаның – бәрін жоғалтқаның”

Қоршаған

ортаң үшін.

Өмірің мәнді

болу үшін

Дені

сау ұрпақ

тәрбиелеу

үшін.

Көп үшінде

маңызы .

Зерділі

ой шығу үшін.

« Денсаулығыңды

сақта, өйткені

Отан

алдындағы

борышыңды

ақтау үшін.

Ешқашан

ауырмай

үшін.

Дене

бітімің

сұлу

болу үшін.