П?н: Физика
Сынып: 7
Саба?ты? та?ырыбы: «?ысым» тарауы бойынша ?айталау.
Саба?ты? ма?саты:
- білімділік: Физикалы? ??ымдарды? мазм?ны мен ма?ызын еске т?сіре отырып, теориялы? с?ра?тар?а жауап беруде, эксперименттік тапсырмаларды орындауда, есеп шы?аруда ?олдана алу?а баулу.
- т?рбиелік: О?ушыларды физиканы? практикалы? ма?ызын, к?нделікті ?мірде кездесетін ?арапайым физикалы? ??былыстарды т?сіндіре алу?а баулу, физикадан есеп шы?ару ?абілеттерін арттыру.
- дамытушылы?: О?ушыны? логикалы? ойлау ?абілетін, физикалы? ??ымдарды есте са?тау ?абілетін арттыруына ы?пал ету.
Саба?ты? типі: Білімді тияна?тау.
К?рнекілігі: эксперименттік тапсырма материалдары, тест карточкалары, флипчарт, ?р т?рлі физикалы? ?дебиеттерден, журналдардан, интернет желісінен алын?ан суреттер мен иллюстрациялар, тапсырмалар жауабы жазылатын А4 форматында а? пара?тар.
Саба? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
С?лемдесу, т?гендеу. О?ушыларды? ??рал - жабды?тарын т?гендеу.
О?ушыларды? назарын саба??а аудару. Саба??а дайынды?ын тексеру.
ІІ. а) ?ткен та?ырып?а ?ыс?аша шолу
Тест с?ра?тарына жауап беру
1.?ысымды ?андай ?ріппен белгілейді?
A. m
B. F
C. P
D. N
2. Гук за?ы ?алай ?рнектеледі ?
А. F=g m1m2/R2
В. F=ma
С. F= mN.
D. F= k Δx
3. Ты?ызды? ?андай формуламен аны?талады?
А.
В.
С.
D.
4. Деформация дегеніміз
А. Денені? ?атты созылуы.
В. Денені? пішіні мен ?лшеміні? ?згеруі.
С. Денені? массасыны? ?згеруі.
D. Дене салма?ыны? азайюы.
5. формуласында μ ?рпі ?алай аталады?
- ?ата?ды? коэффициенті
- ?йкеліс коэффициенті
- Жылдамды?
- Нормаль к?ш
6. С?йы? пен газ ар?ылы ?ысымны? берілуін зерттеген ?ай ?алым?
- Архимед
- Ньютон
- Гук
- Паскаль
7. Халы?аралы? бірліктер ж?йесінде ?ысымны? ?лшем бірлігі
- Грамм
- Паскаль
- Тонна
- Ньютон
8.. Ауырлы? к?шіні? формуласы
А. F=mg
В. F=g m1m2/R2
С. F= -k Δx
D. F= mN.
9. ?ысымны? формуласы
А. F=mg
В. р=F/S
С. F= -k Δx
D. F= mN.
10. Бір дене екінші денені? бетімен ?оз?ал?ан кезде пайда болатын к?ш
- Ауырлы? к?ші
- Тартылыс к?ші
- ?йкеліс к?ші
- Нормаль к?ш
11. Еркін т?су ?деуіні? ?лшем бірлігі
- м/с
- Н
- Кг
- Н/кг
12. К?шті ?лшейтін арнай ??ралды ата
- Динамометр
- Барометр
- Таразы
- Секундомер
13. F= k Δx формуласында к ?рпімен белгіленген шама
- ?йкеліс коэффициенті
- ?ата?ды? коэффициенті
- Серіппені? ?заруы
- Нормаль к?ш
14. Паскаль за?ы ?алай о?ылады?
- С?йы??а немесе газ?а т?сірілген ?ысым барлы? ба?ыт бойынша бірдей беріледі
- С?йы??а немесе газ?а т?сірілген ?ысым барлы? ба?ыт бойынша ?р т?рлі беріледі
- ?атты денелерде ?ысымны? берілуі бір ?ана ба?ытта ж?ріледі.
- Д?рыс жауап жо?
15. Жылдамды?ты аны?тау ?шін
- Орын ауыстыруды уа?ыт?а к?бейтеді
- Орын ауыстыруды уа?ыт?а б?леді
- Уа?ытты орын ауыстыру?а к?бейтеді
- Уа?ытты орын ауыстыру?а б?леді
2 тапсырма. Массалары бірдей екі паралелепипед алып, екі т?рлі жа?дайда орналастырып, оларды? ?ысымын аны?тай отырып, ?ысымны? аудан?а т?уелділігін д?лелдеу.
3 тапсырма. «Си?ырлы ?яшы?». О?ушылар текшені та?дап, берілген суреттерді т?сіндіру ?ажет.
- Екі ста?анны? ?айсысы жылдам толады? С?йы?ты? а?у жылдамды?ы с?йы? ?ысымына байланысты, ал ?ысым тере?деген сайын ?л?ая т?седі, ?йткені с?йы?ты? жо?ар?ы ?абаттары т?менгі ?абат?а ?ысым т?сіреді
- Видеос?ра?. Ауырлы? к?ші ?рекетінен с?йы? ?ысымын т?сіндіретін с?ра?.
- ?зынды?ы неб?рі 25-30 см пиранья атты балы?тан Амазонка суларында мекен ететін барлы? тірі организмдер ?ор?ады екен. Ол тіпті адам сауса?ын ж?лып ала алады екен. Не себепті ?ор?ады ж?не ?алайша кішкентай балы? адам сауса?ын ж?лып алады?
- Мы?да?ан тонналар таситын БелАЗ машиналарыны? д??гелектері ?лкен етіп жасал?ан. Не себепті?
- Суретте екі б?шке берілген. С?йы?ты? б?шке т?біне т?сіретін ?ысымы екеуін де бірдей ме?с?йы?ты? б?шке т?біне т?сіретін ?ысымы т?тікше диаметріне т?уелді емес, ол т?тікшедегі с?йы? ба?аныны? биіктігіне байланысты. Суретте к?рініп т?р?андай, биіктігі бірдей бол?анды?тан, с?йы?ты? б?шке т?біне т?сіретін ?сымы бірдей болады.
- Видеос?ра?. Газ ?ысымы.
4 тапсырма «Физикалы? лото» деп аталады. О?ушылар д?рыс жауабын орнына ?ою керек.
5 тапсырма. Есептер шы?ару
- К?ш 200 Н, ал ауданы 2, 5 м2 денені? т?сіретін ?ысымын аны?та. Жауабы: 80Па
- Бізді ?оршап т?р?ан ауа барлы? денеге 100кПа ?ысым т?сіретін болса, ?лшемдері 60см х 80см болатын ?стел бетіне ?андай к?ш т?сірер еді. Жауабы: 48000Н
- 200см2 аудан?а т?сірілген к?ш 100Н болса, ?ысым ?андай болар еді?Жауабы 5000Па
- Ыдыста?ы су ба?аныны? биіктігі 8 см. Су ыдыс т?біне ?андай ?ысым т?сіреді. Жауабы 800Па
- Бетке 3кН к?ш т?сіріп 2к Па ?ысым алса?, ауданы ?андай бол?ан? Жауабы 1,5м2
Тест.
1. О?ушы ?зіні? кресло?а отыр?анда?ы ?ысымын аны?тама? болып, барлы? уа?ытын аудан?а ?зіні? к?шін б?лумен кетіреді. Сені? а?ылы?
А) ?рі ?арай жал?астыр.
Б) К?шті аудан?а б?л.
В) Креслоны мазала?анды ?ой
2. Сыныптас о?ушы?а ?ысымны? ?андай бірлікпен ?лшенетініне а?ыл бер.
А) Ньютонмен
Б) Паскальмен
В) килограмммен
3. Білмеске ?йрет: ?ысымды ?алай ?згертуге болады?
А) Денені? ауданыны? беті мен к?шін ауыстыр.
Б) Бетін ?р т?рлі маймен майла.
В) Денені? т?сін ?згерт.
4. Екінші сынып о?ушысы мектеп табалдыры?ына ?лкен ?ысыммен ?сер еткісі келеді. ?андай а?ыл бересі??
А) Биік ?кше туфли кию.
Б) Ша??ы кию.
В) бос?а уа?ыты?ды кетірме.
5. Су?а бат?ан адамды ??т?арушы?а ?андай а?ыл бересі??
А) Ж??а м?зды? ?стімен жала? ая? ж?гір.
Б) Ж??а м?зды? ?стімен а?ырын ж?р.
М) М?з?а іші?мен жатып жылжы
Есептер
- Суды?, керосинні?, сынапты? 0,6 м тере?діктегі ?ысымын аны?та
- К?лемі 6 м3 гранит ба?анасыны? табан ауданы 1,5м2 болса, ол Жер бетіне ?андай ?ысым т?сіреді?
- ?ар ?стінде т?р?ан ша??ышыны? салма?ы 780Н. Оны? ?р ша??ысыны? ?зынды?ы 1,95м, ал ені 6см. Ша??ышыны? ?ар бетіне т?сіретін ?ысымын табы?дар.
?орытынды
Ба?алау