Саба?ты? та?ырыбы: Электр ?рісі. Электр ?рісіні? кернеулігі (8 класс)
Саба? ма?саты:
Білімділік: Электр ?рісіні? бар екендігін мысалдар ар?ылы т?сіндіру. Электр ?рісіні? кернеулігіні? к?рнекі кескінін салу.
Дамытушылы?: О?ушыны? ой - ?рісіне, танымдылы?ын ке?ейту.
Т?рбиелік: ?здігінен ізденуге ?йрету.
Саба?ты? т?рі: аралас.
Саба?ты? типі: іздену
Саба?ты? к?рнекілігі: Электроскоп, шарлар эбонит ж?не шыны тая?шалар, ж?н, жібек мата ?иындылары.
• Саба?ты? ?раны:
• Ба?ылау мен т?жірибе физикалы? білімні? к?зі.
Саба? барысы:
І. ?йымдастыру.
ІІ. Еске т?сіру стратегиясы.
Электр приборлары
Электр с?зі ?алай пайда болды
Электрлену дегеніміз не?
Электр заряды. О? ж?не теріс зарядтар ?асиеттері.
Зарядты? са?талу за?ы.
Электр ?ткізгіштер ж?не ?ткізбейтіндерге не жатады.
Денелерді? электрленгенін ?андай ??ралмен аны?тайды.
Электрон деген не? Заряды неге те?.
Атом ??рлысын аш?ан кім?
Электрленген денелер арасында?ы к?ш.
ІІІ. Жа?а саба?.
Мысалы: Жер мен тас бірін – бірі белгілі к?шпен тартады. Жер мен тасты? арасында тартылыс ?рісі бар. Сол сия?ты ?а?азды ?са? ?иындыларына электрленген дене, мысалы ?йкелген эбонит тая?шаны жа?ындатса?, ?а?аз ?иындыларымен тая?ша біршама ?ашы?ты?тан тартылатынын бай?аймыз. Я?ни электрленген денелер (арасында) айналасында электр ?рісі бар. Электр ?рісін к?збен к?ріп, ?олмен ?стай алмаймыз. Оны зарядтал?ан денеге ?рекетімен бай?аймыз. Электр ?рісі ??ымын а?ылшын ?алымдары М. Фарадей мен Джеймс Максвелл енгізді. Электр ?рісіні? ?сері зарядтал?ан денелер айналасында к?штірек болады да, одан алыста?ан сайын ?ріс ?лсірей береді.
ІV. Ой дамыту стратегиясы.
№15
1. 10 см ?ашы?ты?та?ы 2, 7*10 - 6 Кл н?ктелік зарядты? электр ?рісіні? кернеулігін аны?та?дар. Заряд суда орналас?ан.
2. Бетіні? электр ?рісіні? кернеулігі 4*10 - 6 Н/Кл болса, радиусы 3 см металл шар?а ?андай заряд берілген?
3. Кернеулігі 3*105 Н/Кл біртекті электр ?рісінде тепе – те?дік ?алыпта болатын массасы 10 - 9 г мырыш тоза?ыны? заряды неге те??
V. Еркін ізденіс стратегиясы.
1. ?ріліп жіпке байлан?ан 2 шарды газетке ?йкеп – ?йкеп бір – біріне жа?ындаты?ыз. Олар бірін – бірі тебеді, неліктен?
2. Бір шарды газетпен ?йкеп, екіншісін ж?нмен ?йкеп, бір – біріне жа?ындаты?ыз. Олар бірін – бірі тартады. Неліктен?
3. Шарды газетпен ?йкеп б?лме т?бесіне апарып жіберіп ?ал. Шар т?беде біраз т?рып ?алады. Неліктен?
VІ. Байланыс стратегиясы.
Тест с?ра?тары.
1. Екі денені? ?йкелісінен ?немі...
а) Екі дене де о? заряд алады.
в) Екі дене де теріс заряд алады.
с) Біреуі о?, біреуі теріс заряд алады.
д) Нейтрал болып ?ала береді.
е) Денелер кезек – кезек белгілерін синхронды ?згертіп отырады.
2. СИ ж?йесінде зарядты? ?лшем бірлігі
а) Кл в) Дж с) В д) Н е) В/м
3. Атом ??рамына кіретін элементар б?лшекті? заряды о - ге те?.
а) электрон
в) протон
с) нейтрон
д) ион
е) кварк
4. Екі н?ктелік зарядты? ара?ашы?ты?ын 4 есе кемітсе, оларды? ?зара ?серлесу к?ші ?алай ?згереді?
а) 16 есе кемиді.
в) 16 есе артады.
с) 4 есе кемиді
д) 4 есе артады
е) ?згермейді
5. Атомны? ядролы? моделін ?сын?ан ?алым.
а) Д. Томсон
в) Э. Резерфорд.
с) И. Ньютон
д) Н. Бор.
е) А. Беккерель
6. Екі шар жібек жіпке ілінген. Сурет бойынша аттас зарядтал?ан шарлар.
а) 2 в) 3 с) 2 ж?не 3 д) 1 ж?не 2 е) 1
7. Кернеулігі 2000 Н/Кл біртекті электр ?рісі 5*10 - 6 Кл заряд?а ?сер ететін к?шті? м?ні.
а) 4*10 - 4Н;
в) 4*104Н;
с) 0, 001 Н;
д) 2, 5 Н;
е) 102Н.
8. Электр ?рісіні? кернеулігіні? ?лшем бірлігі.
а) Н/м; в) Н/Кл; с) Кл; д) Н; е) В.
9. Электр ?рісіні? к?ш сызы?тары
а) о? зарядтан басталып теріс зарядтан ая?тады;
в) теріс зарядтан басталып о? зарядтан ая?талады;
с) эл. ?рісі к?ш сызы?ы болмайды.
10. Электр ?рісі ??ымын енгізген ?алымдар
а) М. Фарадей мен Дж Максвелл
в) Э. Резерфорд.
с) Ш. Кулон
д) А. Иоффе мен Р. Милликен
е) И. Ньютон
VІІ. ?осымша информация стратегиясы
?йге тапсырма №32 . 15 жатты?у