Атомдар мен молекулалар. Диффузия құбылысы

Оқу ісінің меңгерушісі____________________________________________

Күні__________ Сыныбы_________ Сабақ реті_______

Сабақтың тақырыбы: Атомдар мен молекулалар. Заттың молекулалық құрылысы. Молекулалардың қозғалысы. Диффузия құбылысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларға заттарды құрайтын бөлшектер туралы түсінік алуға жағдай жасау.Оқушыларға молекулалардың қозғалысы, диффузия құбылысы, температура туралы түсінік алуға жағдай жасау.

Дамытушылық: оқушылардың білімін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны қалыптастыру.

Тәрбиелік: алғырлыққа, ұқыптылыққа, табиғатты аялауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас.

Сабақтың көрнекіліктері: сызбалар, 7-сынып оқулығы, электронды оқулық.

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап түрінде.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен сәлемдесу, бүгінгі сабақта кезекшілер кім екенін анықтау және сабақта жоқ оқушыларды белгілеу, не себепті жоқ екенін анықтау.

Оқушыларды қарым-қатынасқа психологиялық дайындау.

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.

1. Өзектілігі:

Молекулалар мен атомдардың ретсіз қозғалыстары салдарынан жанасып тұрған әр түрлі заттар бөлшектерінің бір-біріне өтіп таралуын диффузия деп аталады.

1. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.

Үй тапсырмасының орындалу деңгейі мен сапасын тексеру:

1. Атомдарды құрайтын бөлшектер не деп аталады?

2. Атом және молекула дегеніміз қандай бөлшектер?

3. Су және аз тұзы молекулаларының құрамы туралы не білесіңдер?

Кемшіліктер мен қателіктерді анықтау.

Қатемен жұмыс: молекулалы-кинетикалық теориясының негізгі қағидаларын түсіндіру.

1. Өткен сабақ пен жаңа сабақты сабақтастыру.

Өткен сабаққа шолу.

Өткен тақырып пен жаңа тақырыпты байланыстыру.

Жаңа сабақтың тақырыбын айту

Жаңа сабақты оқып-білу кезеңі:

1. Жаңа материалды меңгеру дәрежесін тексеру:

1. Диффузия деген не?

2. Диффузияның пайдасы қандай? Зияны бар ма?

1. Жаңа материалды бекіту:

Демокрит: барлық заттар бөлінбейтін өте ұсақ бөлшектер-атомдар.ХХ ғасырдың басында атомның да күрделі бөлшек екені, оның өзінен де кіші бірнеше бөлшектерге бөлінетіні белгілі болды.Бірнеше атомдардың өзра байланысуынан молекула түзіледі. Әр заттың молекуласы –сол заттың қасиеттерін сипаттайтын ең ұсақ бөлшегі.Атомдар мен молекулалардың кристалдағы орналасу ретін, олардың жалпы сұлбасын қазіргі электрондық микроскоптар мен иондық проекторларда көруге болады.Жекелеген атомдар-химиялық элементтердің, ал молекулалар заттардың ең кіші бөлшектері. Әр түрлі заттардан денелер құралады.

Бір заттың молекулаларының екінші заттың молекулаларының аралығындағы бос орындарға өтіп таралуын диффузия (латынша жайылу, таралу) деп атайды.

Диффузия сұйықтарда,газдарда, сұйықтарда және қатты денелерде жүреді.(видеофрагмент көрсетіліп, тәжірибелер жасалады). Диффузия құбылысынан мынадай қорытынды туады: денелерді құрайтын бөлшектер бір-бірінен белгілі бір қашықтықта орналасады және үздіксіз қозғалыста болады. Сөйтіп, дене көлемінің үлкен бөлігін бос кеңістік алып тұрады. Дененің жылулық күйін сипаттайтын физикалық шама температура деп аталады.Денелердің температурасын термометрмен өлшейді.Дене молекулаларының қозғалыс жылдамдығы неғұрлым үлкен болса, оның температурасы да соғұрлым жоғары болады.

1. Жаңа сабақты қорытындылау.

• Әтір иісі бөлмеге не себептен тарайды? Бұл құбылыс нені дәлелдейді?

• Диффузия деген не?

• Газдарда, сұйықтарда және қатты денелерде диффузияның жүру жылдамдығы, өтімділік ауқымы бірдей бола ма? Не себептен денелерде жоғары температурада диффузия тез жүреді?

• Диффузияның пайдасы ма? Зияны ше?

• Диффузия құбылысынан заттың көлемі туралы, оны құрайтын молекулалар мен атомдардың ара қашықтығы туралы қандай қорытынды туындайды?

• Қыстыгүні өзен мен көлдің бетін қалың мұз басқанда судағы балықтардың қырылып қалатынын қалай түсіндіруге болады?

• Көкөністерді, азық-түлікті тұздау қандай құбылысқа негізделген?

• Диффузияның температураға байланысы бар ма?

• Дененің температурасы мен оның молекулаларының қозғалыс жылдамдығының байланысы бар ма?

1. Бақылау және өзін-өзі бақылау.

2. Үй тапсырмасы.

Оқушыларға үй тапсырмасының мақсатын, мазмұнын, орындау тәсілдерін түсіндіру: сұрақтарға жауап жазып келу және 3-жаттығуды аяқтау.

1. Оқушылардың білімін, біліктілігін, ынтасын бағалау.

2. Рефлекция кезеңі.

Оқушылардың көңіл-күйін, іс-әрекетін, оқушылар мен мұғалімнің өзара қатынас рефлекциясына жағдай жасау.