"шырша бізде қонақта"

Менің мамандығым

Үлгісімен қуантады түбінде.
Жақсы тәртіп көрсе бала күнінде,
Жүсіп Баласағұни

Облыс әкімі Бердібек Сапарбаевтың бастамасымен биылғы жыл- Балалар жылы болып аталды , өйткені бала – жарқын болашағымыздың иесі, отбасының базары, жалғасымыз, көз қуанышымыз, әр адамның таусылмас берекесі, қызықты мерекесі екендері барша жұртқа аян. «Бар жақсылық – балалар үшін» деген ұранмен бар білім біліктілігімізді, ынта – жігеріміді сарп етіп, сапалы да саналы ұрпақ көру  үшін аянбай еңбек етеміз. Ал, тәрбиешілік мамандықты таңдаған мен үшін болашағымыз балаларға деп барды салып, шүмектеп жүріп тер төгу- үлкен мақтаныш, айтулы абырой іс болып қала бермек. Біздің көз алдымыздығы, жұмысымыздағы сәбилер біреуі- бір үйдің еркесі болса, бірі -серкесі, енді бірі -тағдырдан тілеп алған жалғызы. Сол үшін де тәрбиеленіп отырған балалардың бәрі дерлік мойынға алған аманатымыз. Баламен кей кезде бала боламыз,себебі бала жанының бағбаны тәрбиешінің мойынға алған жүгі салмағы да сұрауы да баршылық, себебі күллі ғажайыптың ішіндегі ең тамашасы – жақсы тәрбиеленген ұрпақ, ендеше , жақсы тәрбие ең алдымен балабақшада басталады емес пе? Әр үйдің кішкентай бөбектері мектепке дейін ата-анасының тәрбиесімен қатар өнер-білімге  баулитын балабақшада өсіп, тәрбиеленетіні анық. Бүлдіршіндер үшін балабақшадағы тәрбие ата-ана берген тәлім-тәрбиені жалғастырып, жандандыратыны сөзсіз. Біз қанша дамып басқа өмір саласындағы жетістіктерге жетсек те, бала тәрбиесі бір сәтте назардан тыс қалмауы тиіс. Бала жас тал болса, ал ересектер оған бағбан болуы ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан іс. Сәби жанын небір жақсылық нәрімен суару – оны өсіруші, тәрбиелеуші  тәрбиешінің міндеті. Бүлдіршіндердің сезімдері  өте нәзік, әсершіл келеді. Оларға айтқан, көрсеткен нәрселердің бәрі – шындық, сұлу, әсем, жарасымды болуы керек.Тәрбие – қалып тәрізді, егер қалып қисық, олпы-солпы болса, сол қалыпқа салынған зат та оңды болмайды. Бала тәрбиесі де дәл сол сияқты. Сондықтанда бала бойына жас кезінен бастап рухани құндылықтар, мейірімділік, инабаттылық, сұлулық, жақсылық, еркіндік сияқты қасиеттерді қалыптастыру – тәрбиешінің міндеті. Сонда ғана бала бой көтеріп, бәйтерекке айналады. Қазақтың белгілі ақыны Мағжан Жұмабаев: «Бала тәрбиесі – бір өнер, өнер болғанда да ауыр өнер, жеке бір ғылым иесі болуды тілейтін өнер» дейді. Міне, сондықтан да бала тәрбиесіне, баланың өмірін бақытты етуге бар мүмкіндік жасалған. «Білім ­ инемен құдық қазғандай» деген қазақ мақалын айтамыз. Сол құдықты ерінбей қазып, түбіндегі  шәрбатқа балалардың шөлдерін қандырмас бұрын, алдымен дұрыс, өнегелң берілген тәлімді тәрбие керек десем артық айтқаным емес болар. Балаға ең алдымен анасындай мейірім , әкелеріндей  қамқорлықты сезіндіре отырып ,сәби жүректеріне жол таба білу- бүгінгі заман  талабы, әрі ең басты сұраныстары. Әрине азаннан қара кешке дейін қасымызда болған  балалар біздерге бауыр басып қана қоймай біздерден яғни, тәрбиешілерден тәлімді мінез­ -құлық, сарқылмас сабырлықты , адамдықты, адалдықты, жақсы мінезді жадыларына түйіп өсері ақиқат. Бабамыз  қазақ: «Ұяда не көрсе, ұшқанда соны ілесің» ­ деп текке айтпаса керек. Міне осы айтқандай, әрбіріміз тәрбиеші, әрі мейірбан анасындай ақыл мен білімді, аналық  мейіріммен, даналық үлгіні де жандарына сіңіре білсек, нұр үстіне нұр болмақ. Жас  шыбықты қалай қарай исең солай қарай бой тіктеп, еңсе көтереді. Осы орайда Ыбырай атамыздың «Бақша ағаштары» ойға оралады. Күтіп баптаған ағаштың жапырағы жайқалып, түзу өсетіні, күтусіз ағаштың қисайып өсетіні адамға көп ой салады. Сондықтан балаға сәби деп қарауға болмайды, кішкентай кезінен бастап, ненің жаман, ненің жақсы екенін ажыратуға үйрете беруіміз керек. Кейде мен «Тәрбиеші мамандығын не үшін таңдадым?» деп өз-өзіме сұрақ қоям да, жауабын алдымдағы балалардан аламын. Бұл мамандық мен үшін жәй мамандық емес­, бұл- менің жүрек қалауымен таңдаған мамандығым. Тәрбиеші болу оңай емес екендігін түсіндім. Жаңғыру заманындағы балаларға, өз заманауи талаптарына сай  білім беру өте жоғары деңгейді талап етеді. Оған білім,тәжірбие және үлкен  шыдамдылықты қажет етеді.Тәрбиеші үнемі жоғары деңгейде ізденіспен жұмыс жасауы шарт. Ұлы Абай атамыз өзінің 43 ­қара сөзінде баланың танымын алғашқы күннен бастап дамытпаса,оның өзі із-­түссіз жоғалып, жойылып кететінін айтса, ағартушы ұстаз Ы.Алтынсарин өзінің көптеген еңбектерінде таным әрекетініңнегізі «оқу­-білім» деп тұжырымдаған. Осы тұжырымға сүйене отырып,балалардың танымын жоғарлату жолында әр оқу қызметті дидактикалық  ойын,қимылды ойын, үстел үсті ойындар және бір ертегі кейіпкерлері арқылы оқу барысын ұйымдастырып, балалардың қызығушылығын оятамын. Өзімді көптеген бала бағбаны бола білген тәрбиешілердің бірі ретінде біліп, ел ертеңін тәрбиелеуде менің де үлесім бар екенін мақтан тұтамын.

Әр адамның мақсаты бар, менің негізгі мақсатым- ол өскелең ұрпаққа бүгінгі күні тиімді тәрбие беріп, ойын дамытып, тілін жатттықтырып, оларды әдепті, мәдениетті бола алатындай етіп тәрбиелеу.