Ұйымдастырушылық- ізденушілік | -Балалар күн жылынып, жер қарайып, қылтиған жасыл шөптер көріне бастады. Жақында ғана біз Наурыз мерекесін тойладық -Табиғатта қандай өзгерістер байқалды? -Ал адамдар қандай іспен айналысып жатыр? -Біз қазір, балалар адамдардың көкемгі тіршілігі туралы бейнефильм көреміз (бейнетаспадан адамдардың көктемгі тіршілігі, еңбегі тураы түсірілген бейнефильм көрсетіп, сұрақтар қояды). -Балалар, жерді не үшін жыртып, тегістеп жатыр деп ойлайсыңдар? -Бидай, күріш сеуіп, гүл, ағаштар отырғызу үшін не керек? -Дұрыс айтасыңдар, адамдардың көктемде жер жыртып, бау-бақшаға ағаштар отырғызып, тұқымдар себу үшін еңбек құралдарымен жер жыртуға жұмыстарға арналған техникалар керектігін сендер жаңа бейнетаспадан көрдіңдер. Осы кезде қонаққа Дымбілмес келеді. Педагог Дымбілместен балбақшаға не үшін келгендігін сұрайды. Ол балалардан өзінің үйіні гүл отырғызғысы келетіндігін айтып, жер қазуға , тырмалауға арналған құралдардың жоқтығын айтып, балалардан сол заттарды алуға келдім дейді. Педагог бірнеше еңбек (жер қазатын күрек, тырма, су құйғышты) құралдарын береді. Дымбілмес рақметін айтып кетуге жиналғанда педагог күрекпен не істейсің деп сұрақ қояды. Дымбілмес күрекпен жерді тегістеп, тырмамен жерді қазатындығын айтады. Педагог балалардан Дымбілместің жауабының дұрыс-бұрыстығын сұрайды. -Балалар, күректің бірнеше түрі болады екен. Күректерді адамдар жер қазуға , құм, топырақ лақтыруға, араластыруға қосымша пайдаланады. Күректер үшкір күрек, қуыс күрек, қар күрейтін күрек болып бөлінеді. Көктемгі еңбекке осы үш күректің қайсысы керек? -Дұрыс айтасыңдар. Бұдан да басқа күректің түрлері көп екен. Күректің түрлері туралы мағлұмат береді. -Балалар, күректің басын тек темірден ғана емес , пластиктен және фанерден де жасауға болады екен. Мына жер қазатын күрекпн топырақ, лайды араластырып, қопаруға арналған күректің басын пластиктен немесе фанерден жасауға бола ма? -Тырманы не үшін пайдаланамыз? Дұрыс айтасыңдар. Міне мына суретте адамдар көктем айында жердегі шашылып жатқан ірі қоқыстарды тырмалап жатыр. Тырманы сол сияқты қазылған топырақты тегістеп, көшеттер отырғызғанға жер дайындау үшін де пайдаланады. Тырманың да сабы мен басы болады. Оның сабын көбінесе ағаштан жасайды. Ал басы темірден жасалған. Байқап қарасаңдар тырманың көп тістері бар Тырма сол тістеріне қарай пайдаланады. Мысалы тістері жиі орналасқан тырманы қопарылып, қопсытылған әрі тгегістелген жерді қосымша тегістеу үшін пайдаланады. Тырманың тісі қаншалықты көп болса, оның басы да соғұрлым үлкен болады. Сондықтан тырмаларды үлкен, кіші деп бөледі. Сол сияқты тырмалар қолтырма, тракторға арналған тыралар және атқа арналған ырмалар деп бөлінеді. Артқа арналғантырманы соқа деп атайды. Осы үш тырманың үшеуін де ауылшаруашылығында , әсіресе көктем мезгілінде дәнді-дақылдарды себу кекзінде адамдар көп пайдаланад. Қолтырманы көбінесе топырағы ақ жерді тегістеу үшін қолданады. Олардың басы темірден-және ағаштан жасалады. Олардың 8,10,12 тісі болады. Ал саған Дымбілмес гүл отырғызу үшін шағын жерді ғана тегістейтін кішкене және тістері аз тырма керек. Түсіңген болсан гүлдерді отырғызуыңа болады. Дымбілмес қоштасып шығып кетеді. Педагог қосымша торғайға ұя жасап жатқан балалардың суретін көрсетіп, онда қандай құралдардың қолданғандарын сұрайды. «Сыңарын тап». Ойыны. Ойын шарты бойынша түстері мен көлемі әртүрлі , алайда қызыметі бір болатын күректер мен тырмаларды топтастыру ұсынылады. Сергіту сәтін өткізу. | -Ағаштар бүршік атып, ұсақ жапырақтара пайда бола бастады. Құстар ұшып келе жатыр. -Жер жыртып, айналаны жинастырып жатыр. Адамдардың көктемгі тіршілігі, еңбегі туралы түсірілген бейнефилимнен көргендерін айтып береді.. -Бидай, күріш себу үшін. Гүл отырғызу үшін. Ағаштар отырғызу үшін. -Күрек, тырма, тракторлар керек. Көктемгі еңбекке арналған құрал-жабдықтар мн техникалар, олардың қажеттілігін айтады. Балалар Дымбілмеске таңырқап қарайды. Балалар дұрыс емес деп жауап береді. -Жер қазуға, құм,тоырақ лақтыруға арналған күректер керек. Ал қар тазалайтын күректі қыстың күні пайдаланамыз. Екі күректің сабыда ағаштан жасалған. Оларбір-біріне ұқсас. Жер қазатын күректің басы үшкір, ал екінші күректің басы қуыс. Балалар ойланып жауап береді. Балалар мұқият қарайды. Балалар кіші, кішірек, үлкен, ң үлкен қызыл, сары, жасыл үшкір күректерді оң жаққа, қуыс күректерді сол жаққа топтастырады. |