Адалдық пен әділдік

Тақырыбы:  «Адалдық пен әділдік»

Мақсаты:   Өз ісіне, сөзіне адал болу әділдікті жақтауға үйрету.

 Адал болудың адам өміріндегі ең маңызды екенін түсіндіру. Өлең, ойын, әңгімелер арқылы баланың ойлау, қиял қабілеттерін дамыту.Сөздік қорын байыту. Есте сақтау қабілеттерін қалыптастыру. Қандай жағдайда болмасын жалғандыққа жол бермеуге тәрбиелеу. Өмірде адалда әділ бола білуге тәрбиелеу.

 Көрнекілігі: нақыл сөздер.

Әдіс-тәсілі: түсіндіру, сұрақ- жауап, ойын.

Өтілу барысы:    Ұйымдастыру кезеңі:

 « Көңіл ашар » - оқушылардың көңіл-күйлерін көтеру мақсатында  «Кім зейінді» ойынын жүргізу.Ойынның шартымен танысу Оқушылардың алдарына яғни тақтаға әріптер ілінеді.Анаграмманы шешу. Әріптерді дұрыс орналастырсаңдар адам бойындағы жақсы қасиеттерді оқи аласыңдар.

Анаграмма шешу.

1. с, д, қ, о, т, ы.   (достық)

2. т, а, б, ы, қ, д, л. (батылдық)

3. н, з, ә, к, і, і, т, к. (нәзіктік)

4.қ, а, д, а, л, ы, д.  (адалдық)

                5.д, ә, л, і, к, і, д. (әділдік)

Адалдық дегенді қалай түсінесіңдер?

Адал достар қандай болады?

Адалдық кез-келген адамның қолынан келеме?

«Тыныштық сәті» -оқушылардың назарын сабақтың негізгі бөліміне аударып жүрекпен сезінуіне жағдай жасау. Оқушылар назарына

«Адал бала» ертегісін қойылым ретінде  көрсетіп, ертегінің  желісі бойынша сұрақтар қойылады.

Сұрақтар:

1.Бала неге алтын, күміс балталардан бас тартты?

2.Баланың ісін адал деп айтуға болады ма?

3.Ата неге үш балтаны да балаға беріп кетті?

4.Баланың бұл қылығын қалай бағалар едің?

(Осы кезде слайд бетіне)

Адамның ниеті, ойы, іс-әрекеті шындыққа негізделгенде адам өзіне  де, өзгеге де адал болады.Адал болу кез-келген адамның өз қолында ол біздің  жан дүниемізден, жүрегімізден бастау алады.Адамның көңілі таза, пейілі кең, адал, шыншыл болғанда әділдікке қол жеткізеді.

Адалдық бізге қажет қасиет –деп ойлайсыңдар ма?

«Оқулықпен әңгіме»

 Оқушылардың  назарын оқулыққа тапсырмаға аудару.Оқулықта берілген жағдаяттарды бірге шешейік:

1. Жағдаят.

Ажар мен Алмагүл сабақтан келе жатыр еді.Ажар жарнамадан жаңа фильмнің басталғанын көріп, менің қалтамда апамның « самса алып жерсің» деп берген ақшасы бар.Кеттік кино көрейік деді.

Алмагүл;

• Үйден сұранып шыққан жоқпыз. Іздеп қалады ғой- деп тоқтап қалады.
• Ештеңе етпес, «мектепте болдық» деп айта саламыз.

   Ажардың ұсынысына сен қалай жауап берер едің?

   Ажардың бұл қылығы адалдыққа жата ма?

   Сен болғанда не істер едің?

1. Жағдаят.

Бұл жағдаятты оқушылар өздері сахналап көрсетеді және талдайды.Оқулықта берілген өлең жолдарын, мәнерлеп оқып беріп, адами қандай қасиет туралы айтылғанын сұрау.

     Білім мен өлеңді сүй сусында,

     Деп айтсын  «ел осындай, ер тусында!»

     Арың адал, әділ болсаң әрқашан

     Дүниенің бар бақыты уысыңда.

    Түспегені абзал ғой арға дақтың,

    Күйін кешпе түнде ұшар жарғанаттың.

    Адал адам әрқашан- еңсесі тік,

    Әділдікті ту еткен, қолғанатым.

Өлең жолдарында адамға байланысты қандай жақсы қасиет  айтылған?

«Дәптермен жұмыс»

Жұмыс дәптеріндегі жұмысты орындау.Дәптердегі тапсырманы оқушылар тақтаға орындайды.

Тапсырма: төмендегі  «Адалдыққа» қатысты сөздерді өзің үшін ең маңыздысынан бастап орналастыр.

Шыншылдық                                               Қамқорлық 

Әділдік                                                                                                   Жомарттық

Ақ жүрек                                                                                                            Ар-ұждан

                                                                                                       Өтірікші        

 Таза ниет                                                                                             

Басқаға қиянат жасамау                                                                   Алалау

Осы жерде күннің бейнесін жасау көрсету.

Балалар, қараңдаршы мына жерде ненің бейнесі шықты? (Күннің)

Бойында осыншама асыл қасиеті бар адам, жан-жағына, қоршаған ортасына өзінің нұрын шашып жүреді екен.

Ал, бойында  жақсы қасиеті жоқ адамдар  жан-жағына нұр шаша ала ма?  (жоқ)

Жарайсыңдар, балалар.

Енді бүгінгі сабақтағы жаңа сөзбен, яғни дәйек сөзбен танысайық, және мағынасын бірге ашайық.

 «Дүниедегі әділдік пен адалдықты ту еткен адамнан артық ешкім жоқ»        (Ш.Уалиханов)

Оқушылардың өз ойларын тыңдау.

 «Жүректен жүрекке»

Бөлімінде қорытынды жасау кезеңі.Оқушылардың алған білімі,түйген ойы мен сезімдерін түйсіну арқылы ортақ қорытындыға келу.Сабақтан алған білімдерін бір-бірімен ой бөлісу.

Оқушыларды шеңбер етіп тұрғызып, қолдарына жүректің бейнесін беріп бір-біріне адами қасиеттерді тілейді.

Нұсқау;бірнші мұғалім бастайды.Қымбатты менің оқушыларым, бүгінгі жаңа сабақтағы жаңа сөзімізде айтылғандай Ш.Уалиханов ағамыз айтқандай  «әділдік пен  адалдықты ту еткен адамнан артық ешкім жоқ» дегендей өмірде сендерге тілерім; адал да әділ, ұстамды бола біліңдер.Оқушылар әрі қарай өздері жалғастырады.

 Бағалау.

Сабаққа жақсы қатысқан оқушыны мақтау, мадақтау.

Сабақты өлең жолдарымен аяқтау.

               Адал өміріңе керек нәрсе,

               Ол да гүлдеп нұрланар көңіл болса.

               Халыққа өз пайдасын тигізе алмай,

               Адам боп өзін-өзі меңгермесе.

Ынта қойып тыңдағандарыңызға рахмет!