Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі
Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі
Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі
Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі-бала психологиясындағы ең өзекті мәселе болып табылады. Мектепке дейінгі білім компонентінің қорында балының «өзінің дамуындағы тану белсенділігі туралы көрінісі болу керек, өзінің қабылдау, есте сақтау, елестету, ойлау ерекшеліктерін білу: зерттеудің бастапқы күйіне ие болу, қоршаған ортаны қарапайым оқып білу керек» деп айтылған. 4-7 жас аралығындағы балалармен жұмыс жасай отырып, мен тиісті көмексіз баланың табиғи құмарлығы бес жасында сөне бастайтынын байқадым. Ал бізге бес жас - бұл «негелердің» жасы екені мәлім. Осыған байланысты менде мынадай сұрақтар туды: неге балалардың көбі оқу іс-әрекетінде тану сұрақтарды қоймайды? Неге балалар ұсынылған материалдарға қажетті көңіл аудармайды, тәрбиешінің сұрақтарына шақырған кезде ғана жауап береді, өздерінің достарының жауаптарын қайталайды немсе мүлдем ауыз ашпайды. Олардың негізгілері мыналар:
-ақпаратты қабылдағанда, балалар бір немесе екі сенсорлы каналдарды пайдаланады, яғни, олар енжар тыңдайды немесе мактериалды көру арқылы ғана қабылдайды.Яғни тәрбиеші ақпаршы ролін, балалар «жинақ сандықша» ролін ойнайды.
-тәрбиешілер балаларға өздері сұрақ береді.
-Балалар тану әрекетіне ие болмайды.
Балалардың тану қабілетін дамыту өзектілігілігі мектепке дейінгі балалардыің тану белсенділігін дамыту мен берілген үрдістің мүмкіндіктерін жеткіліксіз қолданумен анықталады.
«Мектепке дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін ойын әрекеттері арқылы жетілдіру» тақырыбының негізгі мақсаты : танымдық қабілеттерінің ерекшеліктерін зерделеу және үлкен топ балаларында оны дамытудың ең тиімді тәсілдерін анықтау.
Осы мақсатқа жету үшін мынадай міндеттерді алдыма қойдым:
1.Осы қрастырылған мәселе жөніндегі әдебиеттерді тереңдете меңгерту.
2.Балалардың қабілеттерін арттыру үшін ең тиімді жағдайларды анықтау
3.Балалардың танымдық қабілеттерін жетілдіретін тәжірибелік әдістемелерді әзірлеу, іс – жүзінде байқап көру.
Берілген тапсырмаларды жетілдіру үшін сабақтардың топтамасын жүйеледім. Ойын арқылы оқыта отырып, біз балаға оқу материалдарын үлкендерге берген сияқты бермей, балаға қолайлы да, қабылдай алатындай береміз. Осыған байланысты мен таным материалдарын теріп алып, оны тандалған мәселе бойынша жүйеледім де, болашақ жоспар құрдылды, ойындар блок бойынша жасалынды:
-салыстыру тәсілдерін үйрету, мұнда 5-7 жастағы балалар келесідей икемге ие болады.
1. обьектті басқа обьектілермен салыстыру негізінде сол обьекттің белгілерін ашып көрсету;
2. салыстырған обьектілердің жалпы және ерекшеленетін белгілерін анықтау;
3.заттық қасиеттер берілгенде немесе жеңіл анықталғанда, обьекттің заттық және заттық емес белгілерін анықтау.
-жақын ортаның заттарын жинақтау мен топтастыру икемін дамыту.
Бұл жағдайда балалар нені үйренеді:
1.берілген класқа нақты обьектің саймандарын анықтау және керісінше берілгендерді бір заттың тізбегімен қарастыру;
2. берілген жалпы белгілердің негізінде заттарды біріктіру және білімді топты өздеріне сәйкес атпен атау;
3. обьектілерді топтар бойынша бөлу;
Қорытынды бөлімде, балалар алынған қорытындыларды сараптайды. Сабақтарды өткізу кезінде мен дидактикалық материалдарды, яғни, дидактикалық ойындарды, басқатырғыштарды кеңінен қолдандым. Баланың таным қызметі үшін басқатырғыштар көп рөл ойнайды. Обьекті құрастыру үшін бала түс, өлшем сияқты сенсорлы эталондарды меңгереді. Мұндай ойындар балардың ойлау қасиеттерін дамытады.
Жұмысымның қорытындысының нәтижесі мынадай:
1.Қойған мақсаттарын жетілдіруде жетістікті қамтамасыз ететін және балаға таңдау еркіндігін беретін заттық-даму орталы өзгерілді.
2.Балалар үшін даму тапсырмасының жинақ сандығы жасалды.
3.Ойын арқылы балалардың таным қабілеттері бойынша жұмыстың нәтижелігін дамыту үшін диагностикалық әдістеме жинағы тудырылуда.
4.Ең бастысы емін-ерікті және дербес әрекеттенуші мәселенің тұжырымы мен шешу жолдарына өздерінің көз –қарастары қалыптасқан болды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі»
Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі
Мектепке дейінгі баланың тану қабілеттілігін дамыту мәселесі-бала психологиясындағы ең өзекті мәселе болып табылады. Мектепке дейінгі білім компонентінің қорында балының «өзінің дамуындағы тану белсенділігі туралы көрінісі болу керек, өзінің қабылдау, есте сақтау, елестету, ойлау ерекшеліктерін білу: зерттеудің бастапқы күйіне ие болу, қоршаған ортаны қарапайым оқып білу керек» деп айтылған. 4-7 жас аралығындағы балалармен жұмыс жасай отырып, мен тиісті көмексіз баланың табиғи құмарлығы бес жасында сөне бастайтынын байқадым. Ал бізге бес жас - бұл «негелердің» жасы екені мәлім. Осыған байланысты менде мынадай сұрақтар туды: неге балалардың көбі оқу іс-әрекетінде тану сұрақтарды қоймайды? Неге балалар ұсынылған материалдарға қажетті көңіл аудармайды, тәрбиешінің сұрақтарына шақырған кезде ғана жауап береді, өздерінің достарының жауаптарын қайталайды немсе мүлдем ауыз ашпайды. Олардың негізгілері мыналар:
-ақпаратты қабылдағанда, балалар бір немесе екі сенсорлы каналдарды пайдаланады, яғни, олар енжар тыңдайды немесе мактериалды көру арқылы ғана қабылдайды.Яғни тәрбиеші ақпаршы ролін, балалар «жинақ сандықша» ролін ойнайды.
-тәрбиешілер балаларға өздері сұрақ береді.
-Балалар тану әрекетіне ие болмайды.
Балалардың тану қабілетін дамыту өзектілігілігі мектепке дейінгі балалардыің тану белсенділігін дамыту мен берілген үрдістің мүмкіндіктерін жеткіліксіз қолданумен анықталады.
«Мектепке дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін ойын әрекеттері арқылы жетілдіру» тақырыбының негізгі мақсаты : танымдық қабілеттерінің ерекшеліктерін зерделеу және үлкен топ балаларында оны дамытудың ең тиімді тәсілдерін анықтау.
Осы мақсатқа жету үшін мынадай міндеттерді алдыма қойдым:
1.Осы қрастырылған мәселе жөніндегі әдебиеттерді тереңдете меңгерту.
2.Балалардың қабілеттерін арттыру үшін ең тиімді жағдайларды анықтау
3.Балалардың танымдық қабілеттерін жетілдіретін тәжірибелік әдістемелерді әзірлеу, іс – жүзінде байқап көру.
Берілген тапсырмаларды жетілдіру үшін сабақтардың топтамасын жүйеледім. Ойын арқылы оқыта отырып, біз балаға оқу материалдарын үлкендерге берген сияқты бермей, балаға қолайлы да, қабылдай алатындай береміз. Осыған байланысты мен таным материалдарын теріп алып, оны тандалған мәселе бойынша жүйеледім де, болашақ жоспар құрдылды, ойындар блок бойынша жасалынды:
-салыстыру тәсілдерін үйрету, мұнда 5-7 жастағы балалар келесідей икемге ие болады.
1. обьектті басқа обьектілермен салыстыру негізінде сол обьекттің белгілерін ашып көрсету;
2. салыстырған обьектілердің жалпы және ерекшеленетін белгілерін анықтау;
3.заттық қасиеттер берілгенде немесе жеңіл анықталғанда, обьекттің заттық және заттық емес белгілерін анықтау.
-жақын ортаның заттарын жинақтау мен топтастыру икемін дамыту.
Бұл жағдайда балалар нені үйренеді:
1.берілген класқа нақты обьектің саймандарын анықтау және керісінше берілгендерді бір заттың тізбегімен қарастыру;
2. берілген жалпы белгілердің негізінде заттарды біріктіру және білімді топты өздеріне сәйкес атпен атау;
3. обьектілерді топтар бойынша бөлу;
Қорытынды бөлімде, балалар алынған қорытындыларды сараптайды. Сабақтарды өткізу кезінде мен дидактикалық материалдарды, яғни, дидактикалық ойындарды, басқатырғыштарды кеңінен қолдандым. Баланың таным қызметі үшін басқатырғыштар көп рөл ойнайды. Обьекті құрастыру үшін бала түс, өлшем сияқты сенсорлы эталондарды меңгереді. Мұндай ойындар балардың ойлау қасиеттерін дамытады.
Жұмысымның қорытындысының нәтижесі мынадай:
1.Қойған мақсаттарын жетілдіруде жетістікті қамтамасыз ететін және балаға таңдау еркіндігін беретін заттық-даму орталы өзгерілді.
2.Балалар үшін даму тапсырмасының жинақ сандығы жасалды.
3.Ойын арқылы балалардың таным қабілеттері бойынша жұмыстың нәтижелігін дамыту үшін диагностикалық әдістеме жинағы тудырылуда.
4.Ең бастысы емін-ерікті және дербес әрекеттенуші мәселенің тұжырымы мен шешу жолдарына өздерінің көз –қарастары қалыптасқан болды.