Зерделік мәдениет

        Зерделік мәдениет

Мақсаты:1.Өз мүмкіндігін дұрыс пайдалана алатын, бәсеке қабілетті, ұжымшыл,зерделі тұлға тәрбиелеу.

2.Дүниетанымдылығын кеңейту, тіл байлығын, шығармашылық қиялын, логикалық ойлау қабілетін дамыту.

3.Туған тілімізді сүйуге, басқа тілдерді қадір тұтуға жан – жақты білімділікке дайындау.

                            Ұйымдастыру кезеңі

I.Педагогтарды екі топқа бөлу.Топ атауын беру,таныстыру,сайысты ашу,сөз беру.

II.Сайыс бөлімдерімен, шартымен таныстыру.

I кезең  «Ұшқыр ой » интелектуалды сұрақтар.

                   Сергіту сәті. Тренинг

II кезең « Сөз қадірін тапқыр біледі »  мақал-мәтел жарысы.

III кезең « Тапқырлық» сайысы(мимика)

IY кезең «Тіл өнері » сайысы(жұмбақ)

                   Сергіту сәті.Жаңылтпаш

Y кезең  Қорытынды.Марапаттау.

 Жүргізіуші:   Бәйгеге түсіп жарыспай,

                       Жүйріктің бағы жанарма.

                       Біліммен өнер жарысып,

                       Тәрбие тәлім табар мән.

                       Бұл бәйге ойдың бәйгесі.

Кім жүйрік ойға, сол алда – дегендей ойынның білім жарысын бастамас бұрын сайыскерлерімізді Зейінділер тобы және Зерделілер тобы деп, оларды  өз орындарына жайғасуын сұраймыз.

 - Ал енді екі топ өздерін таныстырып өтсе дейміз (таныстыру).

 - Әділ қазылар алқасымен таныстыру.

I «Ұшқыр ой » интелектуалды ойын

Бұл айналымда әр топ қойылған сұраққа жылдам жауап беру керек.Әр топқа 15 сұрақтан беріледі, жауап бере алмаған сұраққа қарсылас топтың жауап беруіне болады.Дұрыс және толық жауап берген  топқа 20 ұпай қосылады.

1.Қазақстан Республикасы тәуелсіздігін қашан жариялады(16желтоқсан1991)

2.Әр адамның шағын отаны(отбасы)

3.Жаңа ғана алынған хабар(хабар)

4.Түңғыш қазақ мультфильмі(қарлығаштың құйрығы неге айыр)

5.Кітаптың басында не тұр?(к)

6.30 ақпанда не болады?(ештене)

7.Құрғақ тас қайда болмайды?суда)

8.Ең үлкен маймыл(горилла)

9.Кірпі қыста не істейді?(ұйықтайды)

10.Бір жұмыртқа 5минутта піссе,4 жұмыртқа неше минутта піседі?5 минут)

11.Орнында қозғалмай жүретін не?(сағат)

12.Кітапты неден жасйды?(ағаштан)

13.Жемістің тәтті суы(нәр,сөл,шырын)

14.Жер бетиндегі ең үлкен жануар(піл)

15.Жердің ортасында не бар?(е)

16.Қай аңның ізі адамның ізіне ұқсайды?(аю)

17.Екі нотадан тұратын бақша өсімдігі(фа-соль)

18.Ненің мұрты аяғынан ұзын?(таракан)

19.Адам денесінің тірегі(скилет)

20.Қандай құс хат тасушы атанған?(қөгершін)

21.Теңізге қызыл жүберек салсаң не болады?(шүберек су болады)

22.Су түбінде не жоқ?(құрғақ тас жоқ)

23.Бір тонна мақта ауырма,бір тонна темір ауырма?(екеуіде ауыр(

24.Қазақстанның тұңғыш астанасы(Қызылорда)

25.Қазанға не сыймайды?(қақпақ)

26.Вальс королін ата(Ш.Қалдаяқов)

27.Поэзия патшасы(М.Мақатаев)

28.Жаралғанға жабысқан.Ол не?(есім)

29.Көзге көрінбейд,жұтсаң білінбейді(ауа)

30.Тіріден өлі туады,өліден тірі туады(жұмыртқа мен балапан)

                            Сергіту сәті

1.Зейінділер тобы

Әр сөзді ір түрлі сойлеу (тоңып,әндетіп,ұртына кәмпит тістеп,жылап, баланың тілімен)

«Өз-өзіңе неге қарамайсын?»

2.Зерделілер тобы

Саламатсыз ба?

Әр түрлі темппен айту

II «Мақал қайдан шығады ой болмаса,киіз қайдан шығады қой болмаса»,-дегендей келесі мақал мәтел сайысы.

Ойын шарты:Алдарыңыздағы тетікті бірінші басқан топ,бірінші айтады. Қай топ көп мақал айтса,сол топқа 20 ұпай қосылады.

1.Берілген тақырыптарға мақал құрау

а) Тіл туралы мақал айту

ә) Ас туралы мақал

б) Жақсылық пен жамандық

в) Дос туралы мақал

г) Математикалық мақал

2. «Сақал сыйлы қылады, мақал мыйлы қылады» дегендей келесі мақалдың тіркесін табу

1.Тіл тас жарады -...(тас жармаса бас жарады)

2.Зейіні бардың...(бәріне деикемі бар)

3.Ағашқа қарап тал өсер...(атаға қарап бала өсер)

4.Адамды адам еткен..(еңбек)

5.Асың дәмді болса..(көңілің сәнді болар)

6.Жақсылыққа жақсылық әр кісінің ісі,жамандыққа.(жақсылық ер кісінің ісі)

7.Алыстағы дұшпаннан,аңдып жүрген.(дос жаман)

8.Ас тасыса қатығы төгілер,ашу тасыса.(ақылы төгілер)

9.Тұз астың дәмін келтіреді,мақал..(сөздің сәнін келтіреді)

10.Анасын көріп қызын ал,.(ыдысын қарап асыніш)

III  « Тапқырлық » сайысы

Тапсырма екі конвертте сіздерге арналған тапсырма,суретті мимикамен қарсылас топқа бейнелеу,дұрыс тапқан топқа 10 ұпай

1 – конверт

а) Аш бала тоқ баламен ойнамайды(бейнелеп көрсету)

ә)Анасы баласына қатты ашулы,ұрысып ұрып жатыр(мимикамен көрсету)

2 – конверт

а)Айдағаны 5 ешкі,ысқырығы жер жарады(бейнелеп көрсету)

ә)Анасы баласын мейіріммен аймалап,сүйіп,сипап отыр

IY «Өнер алды қызыл тіл»-демекші,келесі сайысымыз «Тіл өнері» сайысы.

Ойын шарты:Жұмбақ шешіп,оны орыс тілінде және ағылшын тілінде аудару.Әр дұрыс жауап екі тілде дұрыс аударылса 20ұпай,бір тілде 10ұпай беріледі.

1.Біліммен мол сый асы,

   Балғындардың ұясы.            (мектеп-школа-school-скул)

2.Өзі айлакер,өзі қу,

   Жүрген жері айқайда шу.    (түлкі-лиса-fox-фокс)

3.Әрі қызыл,әрі тәтті

   Татқан жанды таңыртқатты. (алма-яблоко-appl-эйпл)

4.Көл көрдім,өзен көрдім.Сулары жоқ терең дейтін

   Жер көрдім,қаласы бар.Үйлері жоқ мекендейтін  (карта-карт-мар-мәп)

5.Қойған жерінде жатады,

   Қолыңа алсаң,өзіңі тіл қатады.   (кітап-книга-byk-бук)

6.Мысықтан бұл қорқады,бұдан пңл қорқады.  (тышқан-мышь-mouse-маус)

                         Сергіту сәті.Жанылтпашты тез-тез кайталап айту бірнеше рет

 Он қарға қарда отыр,

 Қарда он қара қарға отыр.

Қорытындылау:

(қазылар алқасы қорытындылағанға шейін көрермендерге логикалық сұрақтар беріледі)

1.Шыршада 7 шам тұрды,оның 5 өшірді.Қанша шам қалды?(5шам,қалғаны жанып кеткен)

2.Бұтақта отырған 7 қарғаның 1-ін атып түсірді.Неше қарға қалды?(1қарға,қалғаны ұшып кетті)

3.Көшедегі үйлер 1-50ге дейін нөмірленген 4 саны неше рет кездеседі(15 рет)

 «Кел ойнайық!» 1.Өтірік жаман қасиет дегендер еден соғайық

                                2.Жақсы адам болғымыз келсе орнымыздан тұрайық

                                3.Жалқаулық жаман қасиет десеңіздер отырайық

                                4.Бүгінгі сайыс ұнады десеңіздер қол соғайық

Жүргізіуші: Ұшқыр ойдың серігі боп шеберлік,

                      Сөз кезегін қазыларға берейік.

                      Арамызда тапқыр достар көп екен,

                      Солардың біз нәтижесін көрейік.

(қазылар алқасы сайысты қорытындылайды)

Ала берсең білім көп,

Ақыл ойға кен дейді.

Бәләм ой мен арымыз,

Рухани нәріміз.

Сайыскерлер сіздерге қол соғайық бәріміз(ду қол шапалақ)