Қырықбуынтәріздес өсімдіктер

Модуль

37 сабақ

Сабақтың тақырыбы:

Қырықбуынтәріздестер

Сабақтың мақсаты:

Қырықбуынтәріздес өсімдіктертуралы біледі. Қырықбуынтәріздес өсімдіктердің құрылысына салыстырмалы талдау жасайды.

Қырықбуынтәрідес өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызын түсіне алады.

Табыс критерийлері:

Қырықбуынтәріздес өсімдіктерге сипаттама береді.

Қырықбуынтәріздес өсімдіктердің құрылысын талдайды

Қырықбуынтәріздес өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызын түсінеді

Түйінді идеялар:

Қырықбуынтәріздес өсімдіктердің түрлерін ажырату

Күтілетін нәтиже:

Қырықбуынтәріздес өсімдіктердің құрылысын,көбеюі, дамуының ерешеліктерін сипаттама айта алады.

Керекті-құрал жабдықтар:

Электронды оқулық, оқулық, флипчарт, жұмыс дәптері, түрлі түсті қаламсаптар, дәптер, стикерлер, интерактивті тақта, «Бағдаршам» макеті

Пән аралық байланыс:

География, қазақ тілі, бейнелеу

Қолданатын әдістер:

Түсіндіру, үй тапсырмасын сұрау тексеру, «Кім тапқыр»әдісі, «Аяз ата» қапшығы, «Күннің көзін ашу»әдісі, «Қырық буын ойны», «бағдаршам» әдісі

Сабақ барысы

Мерзімі

Мұғалімнің іс-әрекеті:

Оқушылардың іс-әрекеті:

2 минут

Сыныппен әдісі. Сергіту сәті.

«Кім тапқыр» әдісі

Зымыран сұрақтар:

1.Мүктерді зерттейтін ғылым? (Бриология)

2. Мүктердің дүние жүзі бойынша түрлер саны?(22000-27000)

3.Жасыл мүк - немесе ? (көкек зығыры)

4.Шымтезек мүгі - немесе? (ақ мүк, сфагнум)

5. Қырықжапырақтәріз-дестер саны? (10000 түр)

6.Биіктігі қанша? 20 метрге жетеді

7. Плаунның түрлері? (200-500 түрі)

8. Плаун қандай сөзден шыққын? (жылысқы, плаун, плывун)

9. Кең тараған өкілдері ?

(шоқпарбас плаун)

10. Плаундардан қандай дәрі-дәрмек жасайды? (іш жүргізетін, несеп айдайтын, өтті тазартатын)

Оқушылар қойылған зымыран сұрақтарға жауап береді.

2 минут

Топқа бөлу: «Аяз ата қапшығы» әдісі бойынша топқа бөлу. Тәттілер салынған қапшық ілінген. Қапшықтағы тәттілерде сандар бөлініп жазылған. Сынып 4 топқа бөлінеді.

Оқушылар Аязата қапшығынан тәттілер алады, әр тәтті кәмпит ішінде сандар жазылған. Сол сандар бойынша бір топқа бірігіп отырады.

10 минут

«Қызығушылығын ояту» «Күннің көзін ашайық» әдісі

Интерактивті тақтада бұлтты табиғат бейнеленген. Әр бұлтта жұмбақтар жазылған, сол жұмбақтарды шешу керек. Бұлтты күннің астында қырықбуынтәріздес өсімдіктер суреті бейнеленген.

1. Тамырсыз -ақ қаулап өсіп тұрады

Батпақты жер ең қолайлы тұрағы

Олардағы өсімдіктің бір тобы

Оңай емес бұл жұмбақтың сұрағы Шешуі: Мүктер

1. Мәңгі жасыл, жер бауырлап өседі

«Серігі» оның саңырауқұлақ деседі

Ылғалды алқап оның –дағы мекені

Көпке аян, оның мүк емес екені Шешуі: Плаундар

1. Жапырақтары жалпақ, әрі тым ірі

Ылғал жерде өседі оның көп түрі

Бізге таныс гүл шоғына қосатын,

Споралы өсімдіктің ол бірі Шешуі: Қырықжапырақтар

1. Тіп-тік өскен сабағының қыры мол

Хлорофилл болмаса да, өседі ол

Шөпке ұқсас споралы өсімдік,

Деп қалмаңдар, шатастырып оны мүк

Шешуі: Қырықбуындар

Оқушылар жұмбақ шешу арқылы, Күннің көзін ашуы керек. Күннің астында бейнеленген суреттерде жұмбақтар жасырынған. Сол жұмбақтарды шешу бойынша бүгінгі тақырыпты табу.

20 минут

«Мағынаны табу»

«Кемпірқосақ»әдісін қолдану. 4 топқа тақырыпша бөліп беру

1 топқа: Қырықбуынтәріздес өсімдіктерге жалпы сипаттама, құрылысы

2 топқа: Көбеюі

3 топқа: Табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы;

4 топқа: Плаундар мен қырықбуындарды салыстыру

Оқушыларға 4 түрлі түстегі стикер таратылады

Оқушылар топ болып берілген тақырыпшаларды талдайды.. Одан соң оқушылар бастапқы топқа жиналып білгендерін ортаға салады, түсіндірді. Тақтағы оқушылар шығып білгендерін айтады.

1 минут

Үй тапсырмасын беру:§37

Қырықбуынтәріздес өсімдіктер

1 минут

Бағалау:

Мұғалім оқушылардың айтқандарын тыңдап, бағалауға тырысады.

Оқушылар бәрін түсіндіріп, болғаннан кейін өздері бағалайды.

Ой-тоғаныс: Қортындылау

«Қырықбуын» ойыны

Буындарды дұрыстап құрастыр:

1. Дес різ тә ы н ау пл (Плаунтәәріздес)

2. Тер дік ім өс (Өсімдіктер)

3. Тер үкм лар дыр бал (Балдырлар мүктер)

4. Різ дес тә мүк тер дік ім өс(мүктәріздестер өсімдіктер)

5. Да мо на ми хло до(Хломидомонада)

6. Рақ жа пы ық қыр дес тә різ дер өсім (қырықжапырақтәріздестер)

7. Ро ги спи ра (спирогира)

8. Ық бу ын қыр дес різ тә тер дік ім өс (қырықбуынтәріздестер өсімдік)

9. Те шым зек гі мү (шымтезек мүгі)

10. Ми ла рия н (ламинария)

Биологиялық диктант:

1. Дүние жүзі бойынша мүктердің ... –нан ... дейін түрлері бар. (22000-27000)

2. Мүктерді зерттейтін ғылымды «...» деп атайды. (Бриология)

3. Мүктәріздестер ..., ... өсімдіктер. (біржылдық, көпжылдық)

4. Жасыл мүк «...» деп те аталады.(«көкек зығыры»)

5. Жасыл мүк - ... өсімдік. (екіүйлі)

6. Шымтезек мүгін ... деп те атайды. (Ақ мүк)

7. Шымтезек мүгі сабағы жиі бұтақталған ... өсімдік. (көпжылдық)

8. Шымтезектен ..., ... сияқты шикізаттар алынады. (спирт, карбол қышқылы)

9. Мүктер - .... .... қоры. (тұщы су қоры)

10. Мүктер .... процесінің нәтижесінде органикалық заттар түзеді. (фотосинтез)

Тест:

1. Мүктерді зерттейтін ғылым саласы қалай аталатындағы көрсетіңіз

А. Бриология Д.Энтомология

В. Микология Е.Биология

С.Микробиология

2. Қырықбуынның споралары орналасқан:

А. Өскінде Д. Қауашақта

В.Гүлде Е.Спора қапшығында

С.Масақшада

3. Қырықбуынның көктемгі өркендері қандай қызмет атқарады:

А.Өсу Д. Бүршік түзу

В.Қоректену Е.Көбею

С.Бұтақтану

4. Қырықбуынның жаздық өркендері қандай қызмет атқарады:

А. Көбею Д. Бүршік түзу

В. Қоректену Е.Өсу

С.Бұтақтану

5. Көкек мүгінде болады:

А.Жемістер Д.Гүлдер

В. Тамырлар Е.тұқым

С. Ризоидтар

Жауаптары: 1-А,2-С, 3-Е,4-Е, 5-С

Оқушыларға әртүрлі тапсырмалар береді, оқушылар кезекпен жауап береді.

Рефлексия:

«Бағдаршам» әдісі

Бағдаршам макеті жасалған.

Әр топқа үш түрлі түстегі қағаздар таратылады (жасыл, сары, қызыл)

Жасыл түс- сабақ өту барысы ұнады, несімен қызықты

Сары түс – сабақ өту барысында қиындықтар болды, олар қандай?

Қызыл түс – сабақ өту барысында тағы қандай әдістерді қодану керек едіңіз?

Сол түстерді санап бүгінгі сабақтың қаншалықты өткенін біледі.

Оқушылар

3 түс ішінен өздерінен түс таңдап алып сол түске сай ойларын параққа жазып бағғдаршам макетіне салады.

Ресурстар

Стикерлер, «бағдаршам» макеті, 6 сынып Биология кітабы Алматы «Атамұра» 2015