Бала ???ы?ы

Бала ???ы?ы

Та?ырыбы: Бала ???ы?ы
Ма?саты: О?ушылар?а за? білімі саласынан ма?л?мат бере отырып, ?з ???ы?тарын жете білуге, ?з беттерімен салыстыра білуге, ?мірде ?олдана білуге ?йрету, ???ы?ты? білімдерін толы?тыру.
Адамгершілік, адалды?, ?ділдік пен мейірімділікке баулу ар?ылы саяси саналы?ы мен таным белсенділігін арттыру.Елімізді? Ата за?ын ??рметтеуге, сыйлау?а т?рбиелеу. Патриотты? т?рбие беру.
К?рнекілігі: ?аза?стан Республикасыны? Конституциясы, «Бала ???ы?ы»конвенциясы, за?дар жина?ы слайд.
Барысы:

I. б?лімі. ?йымдастыру б?лімі.
II. б?лімі. Негізгі б?лімі:
?анатты с?здер:
«Ата за? ?ркімні? бойт?мары болып, оны? ?рбір ?а?идасы м?лтіксіз орындал?анда ?ана орта? ма?сат?а ?ол жеткіземіз».
Н. Назарбаев.
«Бала бол, бас?а бол – б?ріне за? біреу - а?»
«Тура биде ту?ан жо?, ту?анда биде иман жо?».
Ж. Баласа??н.
М??алімні? кіріспе с?зі:
«?яда не к?рсе?, ?ш?анда соны ілесі?» деген аталы с?зді атамыз бекер айтпа?ан. ?р адам мемлекеттік за?дарды ??рметтеп, ата – бабамызды? т?жірибесін ?немі назарда ?стап отыруы тиіс. Хал?ымыз 13 жаста?ы баланы «отау иесі» деп атады. Ал ?азіргі ?аза?стан Республикасыны? Ата за?ы бойынша, ?ылмыс жаса?ан баланы 14 жастан жауап?а тартады. 16 жастан бастап толы? ?кімшілік, ?ылмысты? жауапкершілік басталады, азамат жеке ку?лік алады.
За?ды білу – заман талабы. Б?гінде ?аза?стан Республикасында демократия?а ба?ыттал?ан ???ы?ты? мемлекет ??ру идеясы ж?зеге асырып, онда?ы ?рбір азаматты? ?з ???ы?тарын жете біліп, со?ан сай сана – сезімдерін ?алыптастыру. Азаматты? міндеті – за? талаптарын б?збау, екінші жа?ынан, ?зіне ж?ктелген міндетін орындау. ?йткені за? дегеніміз - ?мірді? н?рі. За?ны? мы?тылы?ы – атында емес, адалды?ы мен ?ділдігінде. За?ны? е? басты ма?саттарыны? бірі – ?о?амда?ы алуан мінезді адамдарды салауатты ?мір салтына т?рбиелеу.
?лемде 1979 жылы Халы?аралы? балалар жиынын ?ткізу кезінде «Балалар ???ы?ы туралы халы?аралы? конвенцияны» дайындау ж?нінде топ ??рылды. 1989 жылы 20 ?арашада конвенцияны Б?? бірауыздан ?абылдады. Конвенция - ?лем балаларыны? ???ы?ын ?ор?ау туралы ж?не олар?а т?рбие беру ж?ніндегі бірнеше баптан т?ратын ма?ызды ??жат. Онда: «?атысушы мемлекеттер ?рбір баланы? ?сіп – жетілуі ?ажетті т?рмыс д?режесін ?амтамасыз етеді ж?не оны? ???ы?ын мойындайды» делінген.

III. б?лімі. «Балалар ???ы?ыны?» за?дары.
Ой – тал?ы
- Бала деп кімді айтамыз?
- Баланы? ?андай ???ы?ы бар?
- Е?бек етуге;
- ?з пікірін білдіруге;
- Баланы? ?з атын, ?кесіні? атын алу?а;
- М?лікке ие болу;
- ?ор?алу?а;
- Отбасында ?мір с?руге, т?рбиеленуге;
- ?лтын та?дау?а;
- Дем алу?а;
- Денсаулы?ын са?тау?а ???ылы.
«Бала ???ы?ыны?» за?дарынан баптарды ?сыну.
1 – бап:Айдос Арман
Бала сипаттамасы.
18 жас?а толма?ан жеткіншек бала деп саналады. Ал кейбір жа?дайда жергілікті ?лтты? за?дар бойынша к?мелеттік жас одан ерте к?рсетілуі м?мкін.
2 – бап:Серікова К?ркем
Дискриминацияны, я?ни зорлы? – зомбылы?ты болдырмау.
Барлы? ???ы? барлы? бала?а бірдей тарайды. Мемлекет баланы зорлы? – зомбылы?ты? барлы? т?рінен ?ор?ау?а ж?не оны? ???ы?ын ?ор?ау ?шін тиісті шараларды ?олдану?а міндетті.
3 – бап:Имамурзина Жазира
Бала ???ы?ын ана??рлым толы? ?амтамасыз ету.
Бала?а ?атысты жасалатын барлы? іс - ?рекет оны? м?ддесін толы? к?лемде ескеруі ?ажет. Егер ата – ана немесе бас?а т?л?а бала?а керекті ?ам?орлы?ты к?рсете алмаса, онда б?л жауапкершілікті мемлекет ?з мойнына алуы тиіс.
4 – бап:Б?лекбаев ?ділет
???ы?ты іске асыру.
Мемлекет осы Конвенцияда к?рсетілген ???ы?тарды ж?зеге асыру ?шін ?олдан келгенні? барлы?ын жасауы керек.
5 – бап:Жан?ожина А?мерей
Отбасында?ы т?рбие ж?не бала ?абілетіні? дамуы.
Мемлекет баланы? жан – жа?ты дамып келе жат?ан ?абілетін ескере отырып, оны? т?рбиесі жолында ата – аналар мен ке?ейген отбасыларды? ???ы?ы мен жауапкершілігін ??рметтеуі тиіс.
6 – бап:?айсаров ?лібек
?су мен даму.
?рбір бала ?мір с?ру ???ы?ына ие ж?не мемлекет оны? ?суі мен дамуын ?амтамасыз етуге міндетті.
7 – бап:Ж?нібекова Сымбат
Есім мен азаматты?.
Бала д?ниеге келген со? ?зіне есім алу?а ???ылы. Бала сондай - а? азаматты? алу?а, м?мкіндігі барынша ?з ата – анасын танып білуге, олар тарапынан ?ам?орлы? к?руге ???ылы.
8 – бап:Ж?ма Г?лн?р
Жеке т?л?алы?ты са?тау.
Мемлекет баланы? ?зіндік ?айталанбас т?л?алылы?ын са?тау?а, тіпті керек бол?ан жа?дайда оны? негізгі ?асиеттерін ?айтадан ?алпына келтіруге міндетті. Ал негізгі ?асиеттерді? ?атарына есім, азаматты? ж?не отбасылы? ?арым – ?атынас жатады.
9 – бап:Мырзабеков ?уантай
Ата – анадан ажырау.
Бала ?з м?ддесіне ?арама – ?айшы келетін жа?дайда ?ана болмаса, ата – анасымен бірге т?ру?а ???ылы. Сондай – а? бала ата – анасыны? екеуінен немесе біреуінен ажыра?ан жа?дай да олармен байланыс жасап т?ру?а ???ылы.
10 – бап:Аман?алиев Рамазан
Отбасыны? ?осылуы.
Бала мен ата – ана отбасын біріктіру немесе ?зара ?арым – ?атынастарын ны?айту ма?сатында кез – келген елден шы?ын ?з еліне келуге ???ылы.
11 – бап:Ж?ма?азина Бибіханым
За?сыз орын алмастыру ж?не оралмау.
Мемлекет ата – ананы? немесе ?шінші бір жа?ты? баланы шет елде за?сыз ?стап т?руына болмаса ?рлауына жол бермеуге ж?не б?л жа?дайда тиісті шаралар ?олдану?а міндетті.
12 – бап:?байдолла Рамазан
Баланы? к?з?арасы.
Бала ?з ойын, пікірін еркін жеткізуге ???ылы ж?не бала?а ?атысты м?селелерді шешу барысында б?л пікірлерге тиісті назар аударылуы лайы?.
13 – бап:Т?леев Бекзат
Пікір айту еркіндігі.
Бала ?андай шекара болмасын ?з ойларын ашы? жеткізуге, а?парат алу?а, сондай – а? а?параттарды, идеяларды беруге, тарату?а ???ылы.
14 – бап:??лмырза Бекзат
Ой, ар – намыс ж?не дін бостанды?ы.
Ата - ананы? бала?а тиісті де?гейде жетекшілік етуі барысында мемлекет сол баланы? ой еркіндігін, ар – ?яты мен дінін ??рметтеуге міндетті.
15 – бап:?уанышев Ислам
Ассоциация бостанды?ы.
Бала бас?а адамдармен кездесуге ж?не ассоциалар?а кіруге болмаса оны ??ру?а ???ылы.
16 – бап:?уанышев Ислам
Жеке ?мір с?ру ???ы?ын са?тау.
Балалар ?здеріні? жеке, жан?ялы? ж?не отбасылы? ?міріне ?ол с??ушылар еттерін ?айтадан ?алпына келтіруге міндетті. Ал негізгі ?асиеттерді? ?атарына есім, азаматты? ж?не отбасылы? ?арым – ?атынас жатады.

IV. б?лімі. Жылдар с?йлейді:
1948 жылы 10желто?санда Б?? – да «Адам ???ы?тарыны? жалпы?а орта? декларациясы» ?абылданды.
1959 жылы 20?арашада – Б?? – ны? Бас Ассамблеясына «Балалар ???ы?ы» декларациясы ?абылданды.
1989 жылы «Бала ???ы?ы туралы» конвенциясы ?абылданды.
1993 жылы 28 ?а?тарда егеменді елімізді? ал?аш?ы Конституциясы ?абылданды.
1995 жылы 30 тамызда референдум ар?ылы бекіткен екінші Конституциямызды ?абылдады?.
2002 жылы 8 тамызда «?аза?стан Республикасында?ы баланы? ???ы?тары туралы» за?ы ?абылданды.

V. б?лімі. «Жал?асын тап».
«Бала?ды беске дейін еште?еден тыйма,
Бестен он ?шке дейін ??лындай ?ина,
Он ?штен ары сырласы?дай сыйла».
«Жа?сы бала – с?йініш, жаман бала – к?йініш».
1. Ананы? к??ілі -.....
Баланы? к??ілі -.......
2. Балалы ?й -......
Баласыз ?й ?у........
3...... – балалы бол?анда білерсі?.
VI. б?лімі. М??алімні? ?орытынды с?зі.
Конвенцияда адам ???ы?ын ??рметтеуге, баланы ата – анасынан, оларды? м?дениетіне, тіліне, ?зі т?ратын елді? ?лтты? байлы?ына, ?орша?ан орта?а, таби?ат?а ??рметпен ?арау?а т?рбиелеу ж?нінде айтыл?ан.
Біз т?уелсіз, егеменді елміз. ?зімізге т?н елта?ба, ?н?ран, туымыз бар. Соны? ма?ыздыларыны? бірі – 1995 жылды? 30 тамызында ?аза?стан Республикасыны? жа?а Конституциясы ?абылдан?ан.
Конституция 98 бапты біріктіріп 9 б?лімнен т?рады. Адамны? ???ы?тары, бостанды?тары мен міндеттері осы б?лімдерде жазыл?ан. ?р адам ?з ???ы?тары мен міндеттерін білуі керек. Б?гін осы м?селелерді ?арастырды?. «За? білу – заман талабы». «Бала ???ы?ы». «За??а ба?ыну – адамзат міндеті».
Мен міндеттімін:
- білім алу?а
- т?ртіп са?тау?а
- мектеп м?лкін са?тау?а;
- ?лкендерді сыйлау?а;
- ана тілді? тазалы?ын са?тау?а;
- ?рдайым таза, ??ыпты ж?руге;
- темекі шекпеуге, спирттік ішімдіктер ішпеуге.
Б?гінгі іс – шарамызды ?орытындылай келе, сіздерге к?п ал?ыс айтамын. За?ды ая??а баспайы?, а?айын! Сау болы?ыздар!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Бала ???ы?ы »

Тақырыбы: Бала құқығы
Мақсаты: Оқушыларға заң білімі саласынан мағлұмат бере отырып, өз құқықтарын жете білуге, өз беттерімен салыстыра білуге, өмірде қолдана білуге үйрету, құқықтық білімдерін толықтыру.
Адамгершілік, адалдық, әділдік пен мейірімділікке баулу арқылы саяси саналығы мен таным белсенділігін арттыру.Еліміздің Ата заңын құрметтеуге, сыйлауға тәрбиелеу. Патриоттық тәрбие беру.
Көрнекілігі: Қазақстан Республикасының Конституциясы, «Бала құқығы»конвенциясы, заңдар жинағы слайд.
Барысы:

I. бөлімі. Ұйымдастыру бөлімі.
II. бөлімі. Негізгі бөлімі:
Қанатты сөздер:
«Ата заң әркімнің бойтұмары болып, оның әрбір қағидасы мүлтіксіз орындалғанда ғана ортақ мақсатқа қол жеткіземіз».
Н. Назарбаев.
«Бала бол, басқа бол – бәріне заң біреу - ақ»
«Тура биде туған жоқ, туғанда биде иман жоқ».
Ж. Баласағұн.
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің» деген аталы сөзді атамыз бекер айтпаған. Әр адам мемлекеттік заңдарды құрметтеп, ата – бабамыздың тәжірибесін үнемі назарда ұстап отыруы тиіс. Халқымыз 13 жастағы баланы «отау иесі» деп атады. Ал қазіргі Қазақстан Республикасының Ата заңы бойынша, қылмыс жасаған баланы 14 жастан жауапқа тартады. 16 жастан бастап толық әкімшілік, қылмыстық жауапкершілік басталады, азамат жеке куәлік алады.
Заңды білу – заман талабы. Бүгінде Қазақстан Республикасында демократияға бағытталған құқықтық мемлекет құру идеясы жүзеге асырып, ондағы әрбір азаматтың өз құқықтарын жете біліп, соған сай сана – сезімдерін қалыптастыру. Азаматтың міндеті – заң талаптарын бұзбау, екінші жағынан, өзіне жүктелген міндетін орындау. Өйткені заң дегеніміз - өмірдің нәрі. Заңның мықтылығы – атында емес, адалдығы мен әділдігінде. Заңның ең басты мақсаттарының бірі – қоғамдағы алуан мінезді адамдарды салауатты өмір салтына тәрбиелеу.
Әлемде 1979 жылы Халықаралық балалар жиынын өткізу кезінде «Балалар құқығы туралы халықаралық конвенцияны» дайындау жөнінде топ құрылды. 1989 жылы 20 қарашада конвенцияны БҰҰ бірауыздан қабылдады. Конвенция - әлем балаларының құқығын қорғау туралы және оларға тәрбие беру жөніндегі бірнеше баптан тұратын маңызды құжат. Онда: «Қатысушы мемлекеттер әрбір баланың өсіп – жетілуі қажетті тұрмыс дәрежесін қамтамасыз етеді және оның құқығын мойындайды» делінген.

III. бөлімі. «Балалар құқығының» заңдары.
Ой – талқы
- Бала деп кімді айтамыз?
- Баланың қандай құқығы бар?
- Еңбек етуге;
- Өз пікірін білдіруге;
- Баланың өз атын, әкесінің атын алуға;
- Мүлікке ие болу;
- Қорғалуға;
- Отбасында өмір сүруге, тәрбиеленуге;
- Ұлтын таңдауға;
- Дем алуға;
- Денсаулығын сақтауға құқылы.
«Бала құқығының» заңдарынан баптарды ұсыну.
1 – бап:Айдос Арман
Бала сипаттамасы.
18 жасқа толмаған жеткіншек бала деп саналады. Ал кейбір жағдайда жергілікті ұлттық заңдар бойынша кәмелеттік жас одан ерте көрсетілуі мүмкін.
2 – бап:Серікова Көркем
Дискриминацияны, яғни зорлық – зомбылықты болдырмау.
Барлық құқық барлық балаға бірдей тарайды. Мемлекет баланы зорлық – зомбылықтың барлық түрінен қорғауға және оның құқығын қорғау үшін тиісті шараларды қолдануға міндетті.
3 – бап:Имамурзина Жазира
Бала құқығын анағұрлым толық қамтамасыз ету.
Балаға қатысты жасалатын барлық іс - әрекет оның мүддесін толық көлемде ескеруі қажет. Егер ата – ана немесе басқа тұлға балаға керекті қамқорлықты көрсете алмаса, онда бұл жауапкершілікті мемлекет өз мойнына алуы тиіс.
4 – бап:Бөлекбаев Әділет
Құқықты іске асыру.
Мемлекет осы Конвенцияда көрсетілген құқықтарды жүзеге асыру үшін қолдан келгеннің барлығын жасауы керек.
5 – бап:Жанғожина Ақмерей
Отбасындағы тәрбие және бала қабілетінің дамуы.
Мемлекет баланың жан – жақты дамып келе жатқан қабілетін ескере отырып, оның тәрбиесі жолында ата – аналар мен кеңейген отбасылардың құқығы мен жауапкершілігін құрметтеуі тиіс.
6 – бап:Қайсаров Әлібек
Өсу мен даму.
Әрбір бала өмір сүру құқығына ие және мемлекет оның өсуі мен дамуын қамтамасыз етуге міндетті.
7 – бап:Жәнібекова Сымбат
Есім мен азаматтық.
Бала дүниеге келген соң өзіне есім алуға құқылы. Бала сондай - ақ азаматтық алуға, мүмкіндігі барынша өз ата – анасын танып білуге, олар тарапынан қамқорлық көруге құқылы.
8 – бап:Жұма Гүлнұр
Жеке тұлғалықты сақтау.
Мемлекет баланың өзіндік қайталанбас тұлғалылығын сақтауға, тіпті керек болған жағдайда оның негізгі қасиеттерін қайтадан қалпына келтіруге міндетті. Ал негізгі қасиеттердің қатарына есім, азаматтық және отбасылық қарым – қатынас жатады.
9 – бап:Мырзабеков Қуантай
Ата – анадан ажырау.
Бала өз мүддесіне қарама – қайшы келетін жағдайда ғана болмаса, ата – анасымен бірге тұруға құқылы. Сондай – ақ бала ата – анасының екеуінен немесе біреуінен ажыраған жағдай да олармен байланыс жасап тұруға құқылы.
10 – бап:Аманғалиев Рамазан
Отбасының қосылуы.
Бала мен ата – ана отбасын біріктіру немесе өзара қарым – қатынастарын нығайту мақсатында кез – келген елден шығын өз еліне келуге құқылы.
11 – бап:Жұмағазина Бибіханым
Заңсыз орын алмастыру және оралмау.
Мемлекет ата – ананың немесе үшінші бір жақтың баланы шет елде заңсыз ұстап тұруына болмаса ұрлауына жол бермеуге және бұл жағдайда тиісті шаралар қолдануға міндетті.
12 – бап:Үбайдолла Рамазан
Баланың көзқарасы.
Бала өз ойын, пікірін еркін жеткізуге құқылы және балаға қатысты мәселелерді шешу барысында бұл пікірлерге тиісті назар аударылуы лайық.
13 – бап:Төлеев Бекзат
Пікір айту еркіндігі.
Бала қандай шекара болмасын өз ойларын ашық жеткізуге, ақпарат алуға, сондай – ақ ақпараттарды, идеяларды беруге, таратуға құқылы.
14 – бап:Құлмырза Бекзат
Ой, ар – намыс және дін бостандығы.
Ата - ананың балаға тиісті деңгейде жетекшілік етуі барысында мемлекет сол баланың ой еркіндігін, ар – ұяты мен дінін құрметтеуге міндетті.
15 – бап:Қуанышев Ислам
Ассоциация бостандығы.
Бала басқа адамдармен кездесуге және ассоциаларға кіруге болмаса оны құруға құқылы.
16 – бап:Қуанышев Ислам
Жеке өмір сүру құқығын сақтау.
Балалар өздерінің жеке, жанұялық және отбасылық өміріне қол сұғушылар еттерін қайтадан қалпына келтіруге міндетті. Ал негізгі қасиеттердің қатарына есім, азаматтық және отбасылық қарым – қатынас жатады.

IV. бөлімі. Жылдар сөйлейді:
1948 жылы 10желтоқсанда БҰҰ – да «Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясы» қабылданды.
1959 жылы 20қарашада – БҰҰ – ның Бас Ассамблеясына «Балалар құқығы» декларациясы қабылданды.
1989 жылы «Бала құқығы туралы» конвенциясы қабылданды.
1993 жылы 28 қаңтарда егеменді еліміздің алғашқы Конституциясы қабылданды.
1995 жылы 30 тамызда референдум арқылы бекіткен екінші Конституциямызды қабылдадық.
2002 жылы 8 тамызда «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» заңы қабылданды.

V. бөлімі. «Жалғасын тап».
«Балаңды беске дейін ештеңеден тыйма,
Бестен он үшке дейін құлындай қина,
Он үштен ары сырласыңдай сыйла».
«Жақсы бала – сүйініш, жаман бала – күйініш».
1. Ананың көңілі -.....
Баланың көңілі -.......
2. Балалы үй -......
Баласыз үй қу........
3...... – балалы болғанда білерсің.
VI. бөлімі. Мұғалімнің қорытынды сөзі.
Конвенцияда адам құқығын құрметтеуге, баланы ата – анасынан, олардың мәдениетіне, тіліне, өзі тұратын елдің ұлттық байлығына, қоршаған ортаға, табиғатқа құрметпен қарауға тәрбиелеу жөнінде айтылған.
Біз тәуелсіз, егеменді елміз. Өзімізге тән елтаңба, әнұран, туымыз бар. Соның маңыздыларының бірі – 1995 жылдың 30 тамызында Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясы қабылданған.
Конституция 98 бапты біріктіріп 9 бөлімнен тұрады. Адамның құқықтары, бостандықтары мен міндеттері осы бөлімдерде жазылған. Әр адам өз құқықтары мен міндеттерін білуі керек. Бүгін осы мәселелерді қарастырдық. «Заң білу – заман талабы». «Бала құқығы». «Заңға бағыну – адамзат міндеті».
Мен міндеттімін:
- білім алуға
- тәртіп сақтауға
- мектеп мүлкін сақтауға;
- үлкендерді сыйлауға;
- ана тілдің тазалығын сақтауға;
- әрдайым таза, ұқыпты жүруге;
- темекі шекпеуге, спирттік ішімдіктер ішпеуге.
Бүгінгі іс – шарамызды қорытындылай келе, сіздерге көп алғыс айтамын. Заңды аяққа баспайық, ағайын! Сау болыңыздар!