С.Торай?ыров атында?ы №22 гиназия мектебі
Та?ырыбы: «Жас биологтар» сайысы
10 сынып
Биология п?ніні? м??алімі: Батьхан Дина
Екібаст?з
2014-2015 о?у жылы
Жас биологтар сайысы
М??алім:-??рметті ?она?тар, о?ушылар! Б?гінгі 10 сынып о?ушыларыны? арасында ?ткелі отыр?ан «Жас биолог» сайысына ?ош келді?іздер!
Т?седі б?гін білім жарысына,
Же?се?дер ?ол со?амыз табысы?а.
Талапкерді? талабы таудай екен,
Аямас тиіп кетсе? намысы?а- дей келе сайыскерлерді орта?а ша?ырамыз.
Сайыс?а т?релік айтар ?азылар ал?асы сайланады
І.Б?йге
ІІ.Ойлан тап кезе?і.(ма?ал-м?телді? жал?асын табады)
ІІІ. «Ол кім б?л не?» кезе?і (?яшы?тарды та?дай 10,20,30)
І?. «Кім тап?ыр» кезе?і (М?шелер ж?йесіне, м?шелерді д?рыс орыналастыру)
?. «Негеш» кезе?інде (берілген тапсырмада?ы ж?мысты орындап себебін т?сіндіру)
?І. «?ызы?ты эксперимент» (?р топ ?зіні? дайында?ан экспериментін к?рсетеді)
І кезе?. «Б?йге»
?рбір д?рыс жауап?а 1 ?пайдан
І. Топ
1. Ба?ада болмайтын с?йек (?абыр?алар)
2.?ай балдырдан ?а?аз алынады (Кладафора)
3. Фотосинтез процесі н?тижесінде ?сімдіктер б?летін газ (оттек)
4.?анны? ??рамында?ы элемент (темір)
5.Адамны? хромосома саны (46)
6. ?ан беруші адам (донор)
7.З?р шы?ару м?шесі (б?йрек)
8.Адамны? «зертханасы»(бауыр)
9.А? маржан аталатын д?нді-да?ыл (к?ріш)
10.Екі а?заны? селбесуі (симбиоз)
ІІ топ
1.Барлы? тірі а?заларды? е? кіші ?лшемі (жасуша)
2.Нуклеин ?ыш?ылдарын ата?ыз (ДН?, РН?)
3. ?аза?станны? т???ыш ?ызыл кітабы ?ашан шы?ты? (1978 жылы )
4.Тек ?сімдік жасушасына т?н денешік.( Пластидтер)
5.Денесі бір ?ана жасушадан т?ратын а?залар. (?арапайымдар)
6.Жасушаны аш?ан ?алым. (Р.Гук)
7. Ж?ндіктерді ?андай ?ылым зерттейді? (Энтомология)
8.?ан жасушасы нешеу? (3)
9.индикатор ?сімдік (?ына)
10.топыра?ты эрозиядан са?тайтын ?сімдік (?ара?ай, ашы? т??ымдылар)
ІІ.Ойлан тап кезе?і.(ма?ал-м?телді? жал?асын табады, ж?мба? шешеді)
?рбір д?рыс тап?ан ма?ал мен ж?мба??а 1 ?пайдан
К?зі? ауырса ?олы?ды тый –іші? ауырса ауызы?ды тый
Ауырып т?рды? – ауынап т?рды?
Т?мау ая?ы ??рт- т?ман ая?ы ж?т
Тазалы? – саулы? негізі-саулы?- байлы? негізі
Ас иесімен т?тті –таба?ымен жа?сы
?азаны?а не салса? –ш?міші?е сол ілінер
Ерте?гі асты тастама- кешкі ас?а ?арама
Нан - тама?ты? атасы- ынтыма? к?пті? атасы
Ауырып ем іздегенше – ауырмайтын жол ізде
Ауырып жазыл?ан жан олжа – жо?алып табыл?ан мал олжа
Ары? етті? сорпасында д?мі болмайды – а?ылсызды? с?зінде м?н болмайды
Бас аманда мал т?тті, бас ауырса – жан т?тті
Ауру аста- дау ?арындас
Жан ауырса - т?н азады- ?ай?ы басса- жан азады
Ауру батпа?дап кіріп – мыс?алдап шы?ады
Бір тауды? алпыс екі саласы бар,
Он екі жанында ?аласы бар.
Бау-ба?ша, т?рлі ?сімдіктер,
Барлы?ыны? билеп т?р?ан анасы бар (Ж?рек.?антамырлар)
?ызыл т?лкі шы?пайды
?з інінен шы?пайды(тіл)
Жиырма баласы бар т?ртеуі ана,
Бірі ?зын бірі- ?ыс?а дара-дара
?андайлы? іске ?осса? ерінбейді,
Білімпаз маманды?ы бол?ан сара (ая?, ?ол с?йектері)
ІІІ. «Ол кім б?л не?» кезе?і (?яшы?тарды та?дай 10,20,30)
?андай ?яшы?ты д?рыс шешсе,сол ?пай беріледі.
10 -1. «?сімдіктану» о?улы?ын жаз?ан кім (Ж.К?дерин)
10-2. Ішкі, сырт?ы белгілерді? жиынты?ы(фенотип)
10-3. Гемоглобин ?андай ?ан жасушасында болады(эритроцит)
20-1. Жасуша теориясыны? негізін сал?ан кім ( Т.Шван, Шлейден)
20-2. ?сімдікті? генеративті м?шелері (г?л, т??ым, жеміс)
20-3.?андай жануарларды? ж?регі 4 ?уысты (?олтырауын, ??стар, с?т?оректілер)
30-1.Тіркесіп т??ым ?уалау за?ын кім ашты (Т.Морган)
30-2.ДН? ?ос тізберігі? моделі жасалып, ??рылымы аны?та?ан ?алымдар (Дж.Уотсон, Ф.Крик)
30-3. Сурет тапсырма
І?. «Кім тап?ыр» кезе?і (М?шелер ж?йесіне, м?шелерді д?рыс орыналастыру)
?рбір д?рыс жауап?а 1 ?пайдан
М?шелер ж?йесі
І.Ас?орыту
ІІ.Тыныс алу
ІІІ. З?р шы?ару
І?.Тірек-?имыл
? ?анайналым
?І. Ж?йке ж?йесі
?ІІ. К?бею
М?шелер
- ?кпе
2.несепа?ар
3.шо?данай
4.алды??ы ми
5.ж?рек
6.?арынша
7.?лтабар
8.таз?арын
9.ауа тамыр
10.?уы?
11. мишы?
12. асы?ты жілік
13. жатыр
14.ке?ірдек
?. «Негеш» кезе?інде (берілген тапсырмада?ы ж?мысты орындап себебін т?сіндіру)
Интербелсенді та?тада к?рсетіленген тапсырманы орындап, себебін т?сіндіреді
Т?жірибені д?рыс т?сіндіре аласа 10 ?пайдан
?І. «?ызы?ты эксперимент» (?р топ ?зіні? дайында?ан экспериментін к?рсетеді)
?рбір топ?а 15 ?пайдан
?ІІ. Ж?ректен- ж?рекке (о?ушылар бір-біріне тілек айтады)