Сабақ тақырыбы: Бұлшық еттердің маңызы

Мақсаты :

Сабақтың барысы.

І. Ұйымдастыру кезеңі

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Смайликтерді көрсету арқылы оқушылар көңіл –күйлерін білдіреді.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

Асықтар тарату арқылы 2 топқа бөлу

• “ Асық ату” ойыны (жұмбақтар шешеді)
• “ Арқан тартыс” ойыны (жұптас,ойлан,бөліс)
• “ Бәйге” ойыны (суреттерді талдайды,жауап беру)

ІІІ. Жаңа сабақ . 1 . Топтық жұмыс. Видео “ Бұлшықет ет”

1 –топқа. Бас,мойын,тұлға бұлшықеттері

2 – топқа. Қол, аяқ бұлшықеттері

2. Сергіту сәті. “Қара жорға” биі

IV . Сабақты бекіту.

• Семантикалық кесте
• Биологиялық диктант
• Бес жол өлең
• Сәйкестік тест

V . Үй тапсырмасы.

Бұлшық ет топтары, оның қасиеті мен маңызы тақырыпты оқу

Көңіл күйіміз

қандай балалар?

Бұл кезеңде оқушылар жасырылған жұмбақтарды

шешіп асық жинайды

Жұмбақ өлеңдер

1

3

2

4

Қақпақтай екен деп те сипаттайды,

Ауа райын да кейде болжайды.

Пішіні үшбұрышты, өзі жалпақ

Жауабын кім бар екен мұның таппақ?

Жұмбақ өлеңдер

1

3

2

4

Қазақша күресте бар әдісі,

Халқымның қадірлі мүше асы.

Атқа отыруда да кездеседі есімі

Аташы осы сүйекті ...

Жұмбақ өлеңдер

1

3

2

4

Дәнекер ұлпадан тұратын орманы бар,

Қозғалмайтын сүйектен жасалған қорғаны бар.

Ақыл-ойыңның қорғаны

Бұл қай сүйек болғаны?

Жұмбақ өлеңдер

1

3

2

4

Бірінің үстінде бірі тұрады,

Дәл ортасы жұлынның тұрағы.

Төрт жерден иілім жасайды,

Кім біледі мұның жауабын?

“ ЖҰПТАС, ОЙЛАН, БӨЛІС” ӘДІСІ.

Бұл кезеңде оқушыларға тапсырмалар тарапта қағаз түрінде таратылды, оқушылар сұрақтарды жұпта талдап, толтырады. Экранда жауабы тексеріледі.

Сандық лабиринт

Сандық лабиринт жауаптары

Сүйек типтері

СҮЙЕКТЕРДІҢ БАЙЛАНЫСУЫ.

БҰЛ КЕЗЕҢДЕ ОҚУШЫЛАР БЕРІЛГЕН СУРЕТТЕРДІ

ТАЛДАП, ЖАУАП БЕРЕДІ.

Әр топқа алғашқы жәрдемге байланысты суреттер беріледі,

оқушылар ол суреттерді талдап, жауабын айтады.

Буын шыққанда көрсетілетін жәрдем .

Сүйектің сынуы

2 – түрлі:

морт сыну,

шытынап сыну.

Морт сынғанды – ашық сыну деп атайды.

Шытынап сыну – жабық сыну деп атайды.

ВИДЕО.

“ БҰЛШЫҚЕТ”

БҰЛ КЕЗЕҢДЕ ОҚУШЫЛАРҒА БЕЙНЕФИЛЬМ КӨРСЕТІЛЕДІ, ОҚУШЫЛАР ЖАҢА ТАҚЫРЫП ТУРАЛЫ БОЛЖАУ ЖАСАЙДЫ.

Топтық жұмыс

1 –топқа.

Бас,мойын,тұлға бұлшықеттері

2 – топқа.

Қол, аяқ бұлшықеттері

БҰЛШЫҚЕТТЕРДІҢ НЕГІЗГІ ТОПТАРЫ:

Бас және мойын бұлшық еттері – бас бұлшық

еттерінің мөлшері шағын болады. Солардың

көмегімен біз бетіміздің қозғалысын өзгерте аламыз: жымиямыз және ренжиміз. Тамақты шайнаған кезде жақ бұлшық еттері жұмыс істейді. Олар – біздің денеміздегі ең күшті бұлшық еттер. Мойын бұлшық еттері бас қозғалту үшін керек

Шайнау бұлшық еттері - үстіңгі және астыңғы жақ сүйектері арасындағы бұлшық еттер.

Мимикалық бұлшық еттер – бетке белгілі бір көрініс беретін бұлшық еттер.

МОЙЫН БҰЛШЫҚЕТТЕРІ:

ТҰЛҒА БҰЛШЫҚЕТТЕРІ:

Қол бұлшық еттері

ЕКІ БАСТЫ БҰЛШЫҚЕТ.

ҮШБАСТЫБҰЛШЫҚЕТ.

БИЦЕПС

ТРИЦЕПС

Аяқ бұлшық еттері

БӨКСЕНІҢ ҮЛКЕН, ОРТАҢҒЫ, КІШІ БҰЛШЫҚЕТТЕРІ;

САННЫҢ ҮШБАСТЫ , ТӨРТБАСТЫ БҰЛШЫҚЕТТЕРІ;

БҰЛШЫҚ ЕТТІҢ ЖҰМЫСЫ:

БҰЛ БҰЛШЫҚ ЕТТЕР ҚАРАМА-ҚАРСЫ ӘРЕКЕТ ЕТІП, ТҮРЛІ ҚИМЫЛДАР ЖАСАУҒА ЖАҒДАЙ ЖАСАЙДЫ, ӘР БҰЛШЫҚЕТ ТОБЫ КЕЗЕКТЕСІП ЖИЫРЫЛЫП ҮЙЛЕСІМДІ ЖҰМЫС ІСТЕЙДІ.

БҰЛШЫҚ ЕТТІҢ ҚАЖУЫ:

ҰЗАҚ УАҚЫТ ДЕНЕ ЕҢБЕГІМЕН ТЫНЫМСЫЗ ЖҰМЫС КЕЗІНДЕ БҰЛШЫҚ ЕТТІҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ДӘРЕЖЕСІ БІРТІНДЕП КЕМИ БЕРЕДІ.ЖҰМЫС БАРЫСЫНДА УАҚЫТША ЖҰМЫС ІСТЕУ ДӘРЕЖЕСІНІҢ КЕМУІ ҚАЖУ ДЕП АТАЛАДЫ.ТЫНЫҚҚАН СОҢ, БҰЛШЫҚ ЕТТІҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ДӘРЕЖЕСІ ҚАЛПЫНА КЕЛЕДІ.БҰЛШЫҚ ЕТТІҢ ҚАЖУЫН ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ДӘРЕЖЕСІНЕ ЖИЫРЫЛУ ЫРҒАҒЫ МЕН ТҮСЕТІН КҮШ ӘСЕР ЕТЕТІНІН ОРЫС ФИЗИОЛОГЫ И.М.СЕЧЕНОВ ЗЕРТТЕДІ.

Семантикалық кесте

Басты тепе-теңдікте ұстау

Бас бұлшық

еті

Шайнау бұлшықеті

Мойын бұлшық

еті

Тұлға бұлшық

еті

+

+

Жұтуға қатысу

Қол бұлшық

еті

Мимикалық бұлшықет

Аяқ бұлшық

еті

+

Қарын бұлшықеті

+

Дельта тәрізді бұлшықет

Трапеция тәрізді бұлшықет

+

Төрт басты бұлшықет

Таспа тәрізді бұлшықет

+

+

Үшбасты бұлшықет

+

+

+

+

Биологиялық диктант

Бас және мойын бұлшық еттерінің мөлшері шағын болады.

Солардың көмегімен біз бетіміздің қозғалысын өзгерте аламыз: жымиямыз және ренжиміз. Тамақты шайнаған кезде жақ бұлшықеттері жұмыс істейді. Олар – біздің денеміздегі ең күшті бұлшық еттер. Мойын бұлшықеті басты қозғалту үшін керек. Қолға көп күш түсетіндіктен қолда ірі бұлшықеттер бар. Олар екібасты және үшбасты бұлшықеттер. Аяқ бұлшықеттерінде санның төртбасты бұлшықеттері мен балтырдың үшбасты бұлшықеттері жақсы дамыған.

Қажетті сөздер : төртбасты , үшбасты, бас, мойын, жақ бұлшықеті,

мойын бұлшықеті, екібасты, үшбасты

Сәйкестік тест.

Сұрақтар

1

Сәйкес жауаптар

2

1. Бас бұлшықеті

А) төрт басты бұлшықет

2. Мойын бұлшықеті

В) мимикалық бұлшық

3. Тұлға бұлшықеті

4. Қол бұлшықеті

Г) екібасты бұлшықет

И) ромб тәрізді бұлшықет

Д) шайнау бұлшықеті

С) басты бұруға қатысады

5. Аяқ бұлшықеті

Е) трапеция тәрізді бұлшықет

К) жұтуға қатысады

Жауаптары: 1 –в,д; 2 –с, к; 3 –е,и;

4 –г,; 5 -а

“ ДАНАНЫҢ КІЛТІ”

БҰЛ КЕЗЕҢДЕ ОҚУШЫЛАРҒА СӨЗДЕР ЖАЗЫЛҒАН “ДАНАЛЫҚТЫҢ КІЛТІ “ ТАРАТЫЛАДЫ, ОҚУШЫЛАР ӨЗ ОЙЛАРЫН ТҮЙІНДЕП АЙТАДЫ.