Просмотр содержимого документа
«"Адам генетикасы"»
Адам генетикасы
АДАМ
ГЕНЕАЛОГИЯЛЫҚ
ЦИТОГЕНЕТИКАЛЫҚ ӘДІС
ЕГІЗДІК ӘДІС
ОНТОГЕНЕТИКАЛЫҚ ӘДІС
ПОПУЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС
БИОХИМИЯЛЫҚ ӘДІС
Генеалогиялық әдіс
Адамда болатын түрлі белгілер мен қасиеттердің немесе аурулардың тұқым қуалауын, оның шыққан тегіне қарай зерттейді.
Генеалогиялық әдіс
Шежірені құрастырудағы негізгі шартты белгілер: 1 — ер адам;
2 — әйел адам;
3 — жынысы анықталмаған;
4 — зерттеліп отырған белгі кездесетін адам;
5 — зерттеліп отырған рецессивті геннің гетерозиготалытасымалдаушысы;
6 — неке;
7 — ер адамның екі әйелмен некесі;
8 — туыстық неке;
9 — ата-анасы, балалары және олардың туылу реті;
10 — екі жұмыртқалық егіздер;
11 — бір жұмыртқалық егіздер.
Құнанбайдың дарындылық қасиетін көрсететін шежірелік карта
- дарындылық қасиеттің берілу белгісі.
Құнанбай
Абай
Құдайберді
Шәкәрім
Мағауия
Ақылбай
Гемофилия ауруының тұқым қуалауы
Цитогенетикалық әдіс
Сау немесе ауру адамның кариотипіне (хромосома жиынтығына) цитогенетикалық талдау жасалады.
Цитогенетикалық әдіс
Хромосомалық өзгерістердің нәтижесінде туындайтын аурулар: Клайнфельтер синдромы, Тернера-Шерешевский, Даун, Патау, Эдвардс синдромы және т.б.
Цитогенетикалық әдіс
Даун синдромы
Егіздік әдіс
Белгі қасиеттердің дамып қалыптасуы үшін тұқым қуалаушылық пен сыртқы ортаның әсрін зерттейді, сонымен қатар адамның кейбір тұқым қуалайтын ауруларға бейімділігін алдын ала анықтауға көмектеседі.
1 — бір жұмыртқалық егіздер
2 — екі жұмыртқалық егіздер
Егіздік әдіс
Егіздік әдіс
Белгілері
Ұқсастығы, %
Бір жұмыртқалы
Қалыпты
Екі жұмыртқалы
Қан топтары(АВ0)
100
Көзінің түсі
99,5
46
Шашының түсі
Патологиялық
28
97
23
Бронхиальды астма
19
Туберкулез
37
4,8
Эпилепсия
15
67
Шизофрения
70
3
13
Онтогенетикалық әдіс
Адамның онтогенезі барысында тұқым қуалайтын өзгерістердің бар – жоғы анықталады.
Популяциялық әдіс
Түрлі тұқым қуалайтын өзгерістердің адам популяциясына таралу жиілігі зерттеледі.
Биохимиялық әдіс
Қандай генетикалық өзгерістерден зат алмасудың ауытқуы болғанын осы әдіспен анықтайды. Бұл әдіс тек нәтижесінде ферменттер қызметі бұзылатын ауруларға ғана қолданылады.