Техникалық сурет

Батыс Қазақстан облысы

Жәнібек ауданы. Жәнібек ауылы

Жалпы білім беретін

Тайыр Жароков атындағы орта мектебі

Бейнелеу өнері, сызу және еңбекке баулу пәнінің

мұғалімі; Кумашев Жасулан Амирханович.

Техникалық сурет

«Сызу – біздің ойымызды дамытуға, кеңейтуге және дұрыс ойлап оны жүзеге асыруда ең мықты құрал болып табылады»

Галилео Галилей

Сабақтың мақсаты: Білімділгі: техникалық сурет туралы түсінік., нәрсе кескінін салуда техникалық суреттің алатын орны мен маңыздылығын айту, сызбаны саналыда сауатты орындауды меңгеру, оқушылардың мазмұндық білімін сарамандық жұмыспен ұштастыру.

Дамытушылығы: оқушының логикалық ой-өрісін дамыту, мазмұндық білімін тереңдету, кеңістікте ойлау қабілетін дамыту, техникалық сурет пен көркем сурет айырмашылығын салыстыру арқылы ой танымдық қабілетін артыру.

Тәрбиелігі: сызбаны эстетикалық талғамға сай таза, ұқыпты және дербес орындауға, сұлулықты көре білуге, сыза білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: сабаққа байланысты сызбалар, сызба құралдары, геометриялық денелер макеті, түрлі-түсті бор, милеметірлік қағаз, үлестірме таратпалар, көркем сурет; интерактивті тақта, КОМПАС 3D,проектор, тетік бөлшек макеті.

Түрі: аралас.

Әдісі: түсіндірмелі- иллюстративті, сұрақ- жауап, блум жүйесі,деңгейлік тапсырмалар, сызба орындау КОМПАС 3 D.

Пәнаралық байланыс:геометрия, бейнелеу өнері, еңбек, технология.

Сабақтың барысы: «Блум жүйесі» бойынша жүргізіледі.

	Оқушы іс- әрекеті
Білім	Түсінеді, ойлайды
Түсінік	Көрсетеді, жазады
Қолдану	Жаңа мәселені шешеді, бұрынғы білімді пайдаланады
Анализ (талдау)	Салыстырады, ашады, талдайды
Синтез (жинақтау)	Шығармашылық жұмыстар құрастырады
Бағалау	Бағалайды, талқылайды

I.Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу. Оқушыларды түгелдеп, құрал- жабдықтарын тексеру, сабаққа назарын аудару.Аудиторияның сабаққа дайындығын тексеру.

II.Үйтапсырмасын тексеру.

Үй тапсырмасы Блум жүйесінің білім және түсінік бөлігі бойынша сұралады.Білім бөлігі арқылы өткен сабақтан алған білімдерін ортаға салады.Түсінік бөлігі арқылы үй тапсырмасын тақтада сызып көрсетеді.Өткен сабақ бойынша берілген геометриялық денелердің аксонометриялық тобының проекциясы сызбасын тексеру.

1

Пысықтау сұрақтары:

1.Проекция дегенімз не ?

2.Проекция жазықтықтары қандай

3.Жұмыр ағаштың геометриялық

пішінін не деп атайды ?

4.Геометриялық денелерді ата ?

5.Аксонометрия дегеніміз не ?

6.Нәрсенің алдыңғы көрінісі қандай ?

проекциясы болады

7 .П3 жазықтығына қандай көрініс

о рындалады ?

8.Геометриялық деннелер тобы

д еген не ?

9. «Аксонометрия» грек сөзі, қазақша

қандай мағына береді ?

10.П1 жазықтығына қандай

көрініс орындалады ?

III.Жаңа сабақ.

Блум жүйесін қолдану және анализ бөліктері арқылы түсіндіріледі.

Техникалық суретті конструкторлар жаңа машинаның жобаларын жасауда техникалық суреттерді кең түрде пайдаланады. Атақты авиаконструкторлар Андрей

Никалаевич Туполев, АН ((ссср)СНГ).генерал-полковник инжинер, Александр Сергеевич Яковлев генерал- полковник авиаци, және Олег Константинович Антонов доктор технических наук, професор,осылар салған техникалық, суреттердің техникалық жобалары іс жүзінде жүзеге асыруда пайдаланылғанын айта кету керек.

Пән бойынша тест сұрақтары (слайд арқылы)

№1- сұрақ Техникалық сурет

«Проекция» қай елдің сөзі, қазақша мағынасы
Француз сөзі «бір орында тұру»	Неміс сөзі «лақтыру»	Түрік сөзі «бірге»
Латын сөзі «алға қарай лақтыру»	Грек сөзі «белгілеу»	Латын сөзі «белгілеу бірге»
Ағылшын сөзі «бірге»	Фин сөзі «алға қарай»	Грек сөзі «бір орнда тұру»

2,39-сурет, 2,40- сурет

а) «проекция» қай елдің сөзі, қазақша мағынасы ?

ә) V-проекция жазықтығында төртбұрыш, Н- проекция жазықтығында шеңбер болып кескінделсе, ол қандай геометриялық фигура?

б) V-проекция жазықтығында үшбұрыш, Н- проекция жазықтығында үшбұрыш болып кескінделсе, ал W-проекция жазықтығында төртбұрыш болып кескінделсе, ол қандай геометриялық дене ?

в) бас әріптің биіктігі 10мм болғанда, кіші әріптің биіктігі қанша болады ?

г) төмендегі белгінің қайсысы үлкейту масштабына жатады ?

ғ) сызбада сызық түрлері нешеу ?

д) негізгі жазудың графасына не толтырылады ?

е) аксонометриялық осьтер арасындағы бұрыштар қанша градус болады ?

ж) А4 пішімнің өлшемі қандай ? 2

3

4

Техникалық сурет бойынша жалпы түсінік

Техникалық сурет дегеніміз бұл аксонометрия ережелері бойынша пропорцияны көз мөлшерімен сақтай отырып, қолдан орындалатын кескін.Көрнекі кескіндерді орындау жұмысын оңайлату үшін көбінесе техникалық суреттер пайдаланады. Техникалық суретті орындағанда да аксонометриялық проекцияларды салғандағы ережелерді сақтау керек; осьтерді сондай бұрыштар жасай орналастырады, ал өлшемдері осьтер бойынша немесе оларға параллель етіп түсіреді. Техникалық суретті торкөзді қағазға орындау қажет. Нәрсенің көлемділігін баса көрсету үшін техникалық суреттерде штрихтау сызықтарын жүргізеді.Мұнда жарық сол жақ үстінен түседі деп ұғылады.Жарық түскен бетті ашық күйінде қалдырады, көлеңкеленген бет штрихталады, көлеңке түскен нәрсе беті неғұрлым қоңырлау болса, сызықтар арқылы штрихталады.

z z

90⁰ 90⁰

0 0

x

120⁰ 30⁰ 45⁰

x y y

О рындалу кезеңдерін, әдісін көрсету.

5

Глоссарий (термин сөздерге түсінік), ( сөздердің түсіндірме сөздігі)

Аксонометрия- (грек сөзі -«осьтер бойынша өлшеу» деген мағына береді) нәрсенің үш көрінісін бір кезде көру;

Блик- нәрсенің ең жарық бөлігі;

Конструкция-(латын сөзі «құрастыру» деген мағынада) өзара байланыс, бұйымның бөлшектерін біріктіру;

Овал-(француз сөзі-«жұмыртқа» деген мағына береді) сопақша пішін;

Пропорция-(латын сөзі-«үйлесім»,«сәйкестік» деген мағынада) ол заттың жеке-жеке бөліктердің арасындағы белгілі бір сәйкестікті білдіреді;

Профил-(француз сөзі-«бір бүйірінен қарағандағы түрі» деген мағынада) нәрсенің проекция жазықтығындағы сол жақ көрінісі;

Рейсшина-(неміс сөзі-«үлкен сызғыш» дегенді білдіреді) сызба құралы;

Стандарт-(ағылшын сөзі-«үлгі»деген мағына береді) сызба ережесінің талабы;

Штриховка-(неміс сөзі-«сызықтау») белгілі бір ритмде қайталанатын сызықтар;

Шраффирлеу- жіңішке тор сызықтар жүргізу әдісі;

Эллипс-(француз сөзі-«қисық» дегенді білдіреді) қисық тұйық пішін;

Эпюр-(француз сөзі-«жоба» деген мағынада) проекциялау әдісі (осы әдісті тапқан француз оқымыстысы,сызба геометриясының негізін салушы Госпар Монж (1746-1818 ж.ж);(Оқушылар дәптерлеріне жазып алады)

Бейне көрініс: Техникалық суретті өндірісте қолдану жайында көрініс (8 мин.)

IV.Жаңа сабақты бекіту. Жаңа сабақ Блум жүйесінің синтез бөлігі арқылы бекі-еді.

Өзіндік жұмыс а)оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру,өз бетінше орындау;

Берілген екі көрініс бойынша үшінші көріністі тауып,оның техникалық суретін салу;

ә)интерактивті тақтада оқушыларға техникалық сурет салғызу;

б)орындалған жұмыстарды тексеру,қорытындылау;

Жаңа тақырып бойынша сұрақтар беру арқылы сабақты пысықтау

-Техникалық сурет дегеніміз не?

-Техникалық суретті салудың негізгі кезеңдері қандай?

-Техникалық суреттің көркем суреттен айырмашылығы неде?

-Нәрсенің көлемділігін суретте қалай көрсетуге болады?

-Рефлекс,блик дегеніміз не?

-Сызықтау,шраффирлеу әдістерінң айырмашылығы қандай?

-Техникалық суреттің көркем суретпен ұқсастығы неде?

-Құлама және өзіндік көлеңке туралы не айта аласың?

Сергіту сәті Оқушылармен бірігіп 3 мин. дене жаттығуларын жасау.

V.Үйге тапсырма беру.Сыртқы диаметрі 50,ішкі диаметрі 30,һ 40 болатын іші қуыс цилиндрдің техникалық суретін салу.Тапсырма А4 пішімге,жұмсақ қарындашпен орындау.Торкөз қағазға (милимметровка)цилиндірдің техникалық суретін салу.

VI.Сабақты қорытындылау.Сабақ Блум жүйесінің бағалау бөлігі арқылы қорытындылау.Белсенді қатысқан оқушыларды бағалау.Қанатты сөздің мәніне тоқталып сабақты аяқтау.

1956 жылы Бенджамин Блумның төрағалық етуімен білім беру комитеті әзірлеген Блум таксономиясы сын тұрғысынан ойлауды қарастыруға болатын ойлау дағдыларының кеңінен қолданылатын иерархиялық моделі болып табылады.

Сабаққа белсенді қатысқандарың үшін көп рахмет.

Жәнібек ауданы. Жәнібек ауылы 6