БЕЙНЕЛЕУ САБА?ЫНДА ЖА?А ?ДІС-Т?СІЛДЕРДІ ?ОЛДАНУ АР?ЫЛЫ О?УШЫЛАРДЫ? СУРЕТ САЛУ ДА?ДЫЛАРЫН ?АЛЫПТАСТЫРУ
БЕЙНЕЛЕУ САБА?ЫНДА ЖА?А ?ДІС-Т?СІЛДЕРДІ ?ОЛДАНУ АР?ЫЛЫ О?УШЫЛАРДЫ? СУРЕТ САЛУ ДА?ДЫЛАРЫН ?АЛЫПТАСТЫРУ
БЕЙНЕЛЕУ САБА?ЫНДА ЖА?А ?ДІС-Т?СІЛДЕРДІ ?ОЛДАНУ АР?ЫЛЫ О?УШЫЛАРДЫ? СУРЕТ САЛУ ДА?ДЫЛАРЫН ?АЛЫПТАСТЫРУ
І. Кіріспе
Елбасымыз Н.?.Назарбаевты? «?аза?стан хал?ыны? ?л-ау?атын арттыру – мемлекеттік саясатты? басты ма?саты» атты Жолдауында білім беруді? басты міндеті – 2012 жыл?а дейінгі білім беруді дамыту ж?ніндегі мемлекеттік ба?дарламаны орындай отырып, осы саланы? сапалы ?ызмет к?рсету аясын ке?ейту екендігін айтты. Б?л Жолдаудан біз бейнелеу ?нері саба?ын жа?а к?з ?араспен о?ыту ж?йесі ?азіргі талап?а сай келмей отыр?анды?тан білім беру саласына та?ы да ма?ызды талап ?ойылып отыр?анын бай?аймыз.
Бастауыш сыныпта?ы о?ушыларды? ?нерді ?абылдауы т?р?ысынан білім де?гейлеріні? ?р сатылы болуына байланысты оларды? сурет салу м?мкіншіліктерін аны?тауда о?ытуды? жа?а ?діс – т?сілдерін ?олдану іс ж?зіне асырылуы керек.
Бастауыш сыныпта?ы бейнелеу ?нері саба?тары жас ?рпа?тарды шы?армашылы? іс – ?рекетке баулу ж?не шы?армашылы? іс – ?рекет барысын т?сінуге ба?ытталады. ?аза?стан Республикасыны? жалпы?а міндетті білім стандарты негізінде жасалын?ан бастауыш сыныпта?ы бейнелеу ?нері ба?дарламасыны? ма?саты:
?о?амды? ?мірге белсене араласу?а ?абілеттіі білімді, т?рбиелі азаматтар дайындау;
Жасжеткіншектерді? д?ниетанымын ?алыптастыра отырып, оларды? к?з?арасына д?рыс ба?ыт беріп, эстетикалы? тал?амын дамыту, эстетикалы? т?рбие беру.
Бейнелеу за?дылы?тарын ме?геру ар?ылы о?ушылар?а ?орша?ан ортаны тану?а, логикалы? ойлау?а ?йрету.
Балаларды? бейнелеу ?нері жайлы ал?аш?ы да?дылары мен ептейліктерін ме?герту.
О?ушыларды? шы?армашылы? іс – ?рекетін дамыту, ?мір шынды?ы мен ке?істікті ойлауын, образды? елестетуін ж?не ?иялын дамыту?а д?рыс ба?дар беру.
Бастауыш сынып о?ушыларын ?аза?стан бейнелеу ?неріні? шы?армаларымен таныстыру ар?ылы ?ызы?ушылы?ын ?алыптастыру.
Осы айтыл?ан ма?сат міндеттерді тере?ірек таныстыратын болса? олар мынандай ба?ыт – ба?дарларды ?амтиды.
Бейнелеу ?нерін бастауыш сыныпта о?ыту е? бірінші жалпы білім берушілік ма?сатын к?здейді. Негізгі міндет адамны? ой ?рісін ке?ейту, ?о?амны? жан – жа?ты білімді м?шесін т?рбиелеу болып табылады. К?пшілік ?ауым бастауыш мектептегі бейнелеу ?нерін жалпы білім беретін п?н емес, ол арнаулы п?н деп ?арастырады. Б?л д?рыс емес. Жалпы білім беретін мектеп математиктерді, химиктерді, а?ындарды, компазиторларды дайындамайтыны сия?ты суретшілерді де дайындамайды. М?ндай мамандар арнайы о?у орындарында дайындалады. Жалпы білім беретін мектептегі ?рбір п?н жеке – жеке ж?не бірлесе отырып о?ушыларды? жан – жа?ты дамуына ы?пал етуге тиіс. Бейнелеу ?нері адамны? дамуына ?те к?п м?мкіндік ту?ызады.
ІІ. Негізгі б?лім
Балаларды? ?семдікке деген тал?амын ояту ?шін бейнелеу ?нері п?ніні? м??алімі баларды? назарын ?мірдегі с?лулы??а аударып, оларды бай?ау?а, сезуге, ?абылдау?а, с?йене білуге, ?уана білуге ?йретуі тиіс.
Сурет салумен айналысуды? е? басты міндеті – балалар?а ?орша?ан ?мір шынды?ын тану?а к?мектесу, оларды? бай?а?ышты?ын дамыту, оларды? д?рыс к?ре білуге ?йрету. Сурет саба?ында балалар ?орша?ан заттарды, оларды? алуан т?рлі формаларымен, т?стерімен танысу?а тиіс. Б?л танысты? зат туралы елестетулеріні? на?ты ж?не толы? болуына ы?пал етіп, к?ру ?серін ке?ейте т?седі. Бейнелеу ?дерісі о?ушы?а б?рын біра? рет шала к?рген затты тере? зерттеуге м?мкіндік ту?ызады. Сурет салу кезінде о?ушы затты? формасын, ??рылымын, пропорцияларын, т?стер мен ре?дік ?атыснастырын ке?істікте орналасуын зерттейді, сол ар?ылы оларды ?тымды да жан – жа?ты, тере? де на?ты ?абылдау?а ?йренеді.
Бастауыш мектепте баланы сурет салуыд? техникалы? т?сілдерін ме?гертуді? ?ажеттігі аз деп ойлау д?рыс емес. Шын м?нінде бала мектепте осы т?сілдермен танысуы тиіс.
О?ушы суреттегі тональды? ?атынастар туралы т?сінік алып, ?ыл?аламмен ?ажетті бояу т?сін алу ?шін бояуларды араластыру?а ?йренуі тиіс. М?ндай техникалы? да?дылар адам?а е?бекте ?ажет іс – ?рекеттер. Т?сті к?ре білу ж?не оны бояумен ?а?аз бетінде бере білу, жазы?ты? бетін тегіс етіп бояу халы? шаруашылы?ыны? барлы? саласында ?олданылады.
Бастауыш мектептегі бейнелеу ?нері саба?тарыны? міндеттеріні? бірі – балалар?а ж?мысты ?йымдастыру, ж?мыс ж?ргізу т?ртібін ойластыру, ойлау, саналы да жоспарлы ж?мыс істеуге ?йрету болып табылады.
О?ушыларды ?нерді? да??ты шы?армаларымен таныстыру бейнелеу ?нерін бастауыш сыныпта о?ытуды? ма?ызды міндеттеріні? бірі болып саналады. М??алім ?нер туралы ??гіме кезінде графика, кескіндеме, м?сін, с?улет, с?ндік – ?олданбалы ?нерді? т?рлері туралы ??гіме ?оз?айды. ?нер туралы ??гіме о?ушыларды адамзат м?дениетіні? даму тарихымен, ?нер шы?армалармен, ?лы суретшілерді? ?мірі мен шы?армашылы?ымен, ?нерді? дамуында?ы белгілі кезе?ні? стилімен, б?рын?ы ж?не ?азіргі ?нер адамдарымен таныстырады.
О?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту барысында м??алім балаларды? ?иялын дамыту?а к??іл б?луге тиіс. Адам ?иялы адамны? к??іл -к?йімен байланысты, сонымен ?атар ?нерді? ?зі к??іл - к?йге ?сер етеді. Сонды?тан бейнелеу ?нері п?ніні? м??алімі о?ушыларды? елестетулелерін жина?тау процесін реалды? ?мір шынды?ынан бастап, ?иялмен, шы?армашылы?пен, ?мірмен байланысты жа?а елестетулерге дейін ба?ыттау?а балады.
Бастауыш сынып м??алімі балаларды? сурет салу де?гейін ?ада?алап, компазиция ??растыруда а?ыл беріп отыруы, та?ырып аясында балаларды? алдына ма?сат ?оя білуіне к?мектесуі, о?ушыларды? е?бектерін д?рыс ба?алап, суретін д?рыс ая?тауды ?йретуі ерекше ма?ыз?а ие.
?азіргі уа?ытта бастауыш сыныптан бастап о?ушыларды т?рлі бояу ре?дерін ажырату?а, ?демі де жарасымды т?с ?йлесімін білуге ?йрету міндет. ?андай н?рседен жасал?анын білмей т?рып оны т?сіну м?мкін бе? Кейде зат?а танымды? ма?сатпен ?арай білмеушілікті? салдары бейнелеу ?нері саба?тарында ай?ын а??арылады. О?ушыны бай?ай ж?не ?абылдай білуге ?йрету жолдарын білу болаша? бейнелеу ?нері м??аліміне ?те ?ажет. ?абылау мен бай?ай білу жолдары ?р т?рлі. Со?ан ?арамастан, барлы? зерттеуушілер ?абылдау ж?нінде мынадай негізгі жайларды бір ауыздан ма??лдайды.
1.Баланы ?абылдау?а арнайы ?йретпесе, олар, к?бінесе, кішкене кезіне т?н ?абылдауды? біріктірушілік, д?лсіздік, синкретизм сия?ты ерекшіліктерін ?за? уа?ыт са?тап ?алады. Я?ни, балаларды? жасы ?сіп, есейген сайын ?абылдау ше?бері ке?еймей ?алады. 2.Б?л ?йрету негізгі екі ?рдісті ( талдау мен жалпылау ) жетілдіруге ба?ытталуы ?ажет. Талдауды? ба?ыты мен жіктелуі баланы? даму д?режесіне, м??алімні? ма?сатына, о?ыту?а та?дап ал?ан мазм?нына байланысты ?згеріп отырады. Б?тін затты дене ретінде б?ліп к?рсетуі м?мкін. Талдау затты д?л тану?а ба?ытталады.Я?ни, ?андай а?аш ?андай к?йде т?р деген сия?тыерекшелеу тиіс. Айталы? бала?а «ою-?рнек неден т?рады?» деген с?ра? беріп,одан белгілі бір ?шб?рыштардан, кішкене шаршылардан, жарты ше?берлерден т?рады деген жауап алу?а болады.Біра? б?л жеткіліксіз, бала ою-?рнекті? ??рамында ?шб?рыштар-ды?, шаршылар мен жарты ше?берлерді? бар екендігін айтумен ?атар, оларды? ?алайорналас?анды?ын, ?р?айсысыны? ?андай жа?дайт?р?анын ж?не т?рлері мен т?стерін, ке?істіктегі бір-біріне байланысуын жете бай?ауы керек. Кез келген талдау, я?ни, б?тінді б?ліп ?арау оны б?лшектеу, ?айтадан б?тінді жалпылап, т?тастырып ?абылдай білуге ?келуге тиіс. 3.Балаларды? жасы не??рлым кіші болса, талдауда оларды? практикалы? ісі со??рлым ?лкен р?л ат?арады.
4. ?абылдау?а ?йретуде с?зді кірістіру тиімді. С?з, біріншіден, ?абылданып отыр?ан затты? ж?не оны? б?лшектеріні? аталуын, белгілерін, бояуларын білуге ?олданатын ??рал. Сонымен бірге жа?а зат б?рын белгілі бір «обьектілер»?атарына жатады. С?з соны білдіреді.Екіншіден, с?з затты сипаттау ?шін керек. М??алім мен о?ушылар?а затты? ??рылысын, б?лшектерін, белгілерін, оларды? т?р?ан ?алпы, жеке ерекшеліктерін к?рсетеді.
ІІІ. ?орытынды
Бейнелеу ?нерін о?ытуда теориялы? білім беру ?р жанрмен тере? таныстыру, на?тылы бейнелеуге жатты?тыру ісімен ты?ыз байланыста ж?ргізіледі. Саба? барысында ?р алуан ?діс- т?сілдерді ке?інен пайдалан?ан ж?н. ?ажетті жа?дайда м?ражайлар мен к?ркем?нер галереяларына экскурсия жасау да пайдалы болма?. Бейнелеу ?нерінде ?олданылатын термин с?здерді ?з кезегінде т?сіндіріп отыру ?ажет. Графикалы? т?сілдерін бірнеше т?рін ме?геруге,к?ркемдік м?сіндеуге ж?не ?р т?рлі таби?и материалдарды ?олдану?а ы?пал жасалып,осымен ?атар ?р алуан материалдарды? пайдалануды? ?лгілері к?рсетіледі. ?р саба? ?уаныш пен шатты??а, эстетикалы? л?ззат?а толы, ?ызы?ты да ?серлі болу?а тиіс. ?стаз ?рдайым ш?кіртті ынталандырып отыруы ?шін шы?армашылы? ізденісте болуы ?ажет. ?р м??алім о?ушылар?а тек ?з маманды?ы т??ірегінде ?ана ма?л?мат бермей,?лтты? ?нерімізбен, м?дениетімізбен, к?ркем ?дебиетпен байланыстыып, ?ылыми – к?пшілік ж?не бейнелеу ?нері журналдарын ?дайы пайдалан?аны д?рыс.
?орыта айт?анда, бастауыш сыныпта бейнелеу ?нері саба?тарыны? н?тижелі болуында м??алімні? саба?ты д?рыс жоспарлауы, саба??а алдын ала дайынды?ы, саба?ты? ?рбір кезе?ін д?рыс ?йымдастыруы ма?ызды орын алады. Сонымен ?атар, м??алімні? о?ытуды? дидактикалы? ?станымдарын ?олданумен ты?ыз байланысты. Бейнелеу ?нері п?ні м??алімі ?зіні? теориялы? білімін практикамен байланыстырып, іс ж?зінде д?рыс ?олдана білсе, білім беру сапасы жо?ары болма?.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«БЕЙНЕЛЕУ САБА?ЫНДА ЖА?А ?ДІС-Т?СІЛДЕРДІ ?ОЛДАНУ АР?ЫЛЫ О?УШЫЛАРДЫ? СУРЕТ САЛУ ДА?ДЫЛАРЫН ?АЛЫПТАСТЫРУ»
М.Шаханов атындағы жалпы орта мектебі.
БЕЙНЕЛЕУ САБАҒЫНДА ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕРДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ СУРЕТ САЛУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі: Нұржанов Нұрсүлтан
Арыс қаласы 2015ж
БЕЙНЕЛЕУ САБАҒЫНДА ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕРДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ СУРЕТ САЛУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Нұржанов.Н.Қ
М.Шаханов атындағы жалпы орта мектебінің
бейнелеу пәнінің мұғалімі
Аңдатпа
Нұржанов Нұрсұлтан баяндамасында 5-6 сыныптардағы оқушылардың өнерді қабылдауы тұрғысынан білім деңгейлерінің әр сатылы болуына байланысты олардың сурет салу мүмкіншіліктерін анықтауда оқытудың жаңа әдіс – тәсілдерін қолданылған. Аннотация
В докладе Нуржанова Нурсултана используются современные методы обучения и особенности выявления уровней обученности учащихся. Использование современных методов и приемов дают возможность проследить динамику формирования обученности детей на уроках изобразительного искусства.
Annotation
Nurzhanov Nursulyan say In 5-6-grades many pupils to aries help new technology. And their knowledge working with is drawing defeated mentioned on this work ar working new methods.
Пікір
Нұржанов Нқрсұлтан Қанатұлы М.Шаханов атындағы жалпы орта мектебінде бейнелеу пәнінің мұғалімі болып жұмыс жасап келеді. Оқу мен тәрбие жұмысында өз еңбегімен көрініп жүрген тәжірибелі ұстаз. Аудандық оқу бөлімінен, мектеп директорынан, аудандық білім қызметкерлерінің кәсіподағынан марапаттарға ие болған. Ол «Бейнелеу өнері сабағында жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы оқушылардың сурет салу дағдыларын қалыптастыру» тақырыбында шығармашылық жұмыс жасап келеді. Баяндамасында оқушыларға сурет салу дағдыларын кең көлемде түсінік бере білген. Сабағында жаңа технология әдістерін қолданған. Әр сабағын мазмұнды етіп, оқушыларға қызықты өтеді. Жұмыс нәтижелеріне қарай бұл тәжірибелі ұстаздың шығармашылық жұмысын тамыз кеңесіне ұсынып отырмыз.
Оқу әдістемелік жөніндегі Т.Әліқұлов
орынбасары:
Жоспары :
І.Кіріспе.
1. Бейнелеу сабағында сурет салу әдісі.
ІІ. Негізгі бөлім.
Сурет салу кезеңдерін қолданудың педагогикалық ерекшеліктері.
Бейнелеу сабағында жүргізілетін әдіс – тәсілдер.
Оқыта үйрету.
ІІІ. Қорытынды.
Бейнелеу сабағында сурет салудың маңызы
ІV. Пайданылған әдебиеттер.
І. Кіріспе
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты Жолдауында білім берудің басты міндеті – 2012 жылға дейінгі білім беруді дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны орындай отырып, осы саланың сапалы қызмет көрсету аясын кеңейту екендігін айтты. Бұл Жолдаудан біз бейнелеу өнері сабағын жаңа көз қараспен оқыту жүйесі қазіргі талапқа сай келмей отырғандықтан білім беру саласына тағы да маңызды талап қойылып отырғанын байқаймыз.
Бастауыш сыныптағы оқушылардың өнерді қабылдауы тұрғысынан білім деңгейлерінің әр сатылы болуына байланысты олардың сурет салу мүмкіншіліктерін анықтауда оқытудың жаңа әдіс – тәсілдерін қолдану іс жүзіне асырылуы керек.
Бастауыш сыныптағы бейнелеу өнері сабақтары жас ұрпақтарды шығармашылық іс – әрекетке баулу және шығармашылық іс – әрекет барысын түсінуге бағытталады. Қазақстан Республикасының жалпыға міндетті білім стандарты негізінде жасалынған бастауыш сыныптағы бейнелеу өнері бағдарламасының мақсаты:
Қоғамдық өмірге белсене араласуға қабілеттіі білімді, тәрбиелі азаматтар дайындау;
Жасжеткіншектердің дүниетанымын қалыптастыра отырып, олардың көзқарасына дұрыс бағыт беріп, эстетикалық талғамын дамыту, эстетикалық тәрбие беру.
Бейнелеу заңдылықтарын меңгеру арқылы оқушыларға қоршаған ортаны тануға, логикалық ойлауға үйрету.
Балалардың бейнелеу өнері жайлы алғашқы дағдылары мен ептейліктерін меңгерту.
Оқушылардың шығармашылық іс – әрекетін дамыту, өмір шындығы мен кеңістікті ойлауын, образдық елестетуін және қиялын дамытуға дұрыс бағдар беру.
Бастауыш сынып оқушыларын Қазақстан бейнелеу өнерінің шығармаларымен таныстыру арқылы қызығушылығын қалыптастыру.
Осы айтылған мақсат міндеттерді тереңірек таныстыратын болсақ олар мынандай бағыт – бағдарларды қамтиды.
Бейнелеу өнерін бастауыш сыныпта оқыту ең бірінші жалпы білім берушілік мақсатын көздейді. Негізгі міндет адамның ой өрісін кеңейту, қоғамның жан – жақты білімді мүшесін тәрбиелеу болып табылады. Көпшілік қауым бастауыш мектептегі бейнелеу өнерін жалпы білім беретін пән емес, ол арнаулы пән деп қарастырады. Бұл дұрыс емес. Жалпы білім беретін мектеп математиктерді, химиктерді, ақындарды, компазиторларды дайындамайтыны сияқты суретшілерді де дайындамайды. Мұндай мамандар арнайы оқу орындарында дайындалады. Жалпы білім беретін мектептегі әрбір пән жеке – жеке және бірлесе отырып оқушылардың жан – жақты дамуына ықпал етуге тиіс. Бейнелеу өнері адамның дамуына өте көп мүмкіндік туғызады.
ІІ. Негізгі бөлім
Балалардың әсемдікке деген талғамын ояту үшін бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі балардың назарын өмірдегі сұлулыққа аударып, оларды байқауға, сезуге, қабылдауға, сүйене білуге, қуана білуге үйретуі тиіс.
Сурет салумен айналысудың ең басты міндеті – балаларға қоршаған өмір шындығын тануға көмектесу, олардың байқағыштығын дамыту, олардың дұрыс көре білуге үйрету. Сурет сабағында балалар қоршаған заттарды, олардың алуан түрлі формаларымен, түстерімен танысуға тиіс. Бұл таныстық зат туралы елестетулерінің нақты және толық болуына ықпал етіп, көру әсерін кеңейте түседі. Бейнелеу үдерісі оқушыға бұрын бірақ рет шала көрген затты терең зерттеуге мүмкіндік туғызады. Сурет салу кезінде оқушы заттың формасын, құрылымын, пропорцияларын, түстер мен реңдік қатыснастырын кеңістікте орналасуын зерттейді, сол арқылы оларды ұтымды да жан – жақты, терең де нақты қабылдауға үйренеді.
Бастауыш мектепте баланы сурет салуыдң техникалық тәсілдерін меңгертудің қажеттігі аз деп ойлау дұрыс емес. Шын мәнінде бала мектепте осы тәсілдермен танысуы тиіс.
Оқушы суреттегі тональдық қатынастар туралы түсінік алып, қылқаламмен қажетті бояу түсін алу үшін бояуларды араластыруға үйренуі тиіс. Мұндай техникалық дағдылар адамға еңбекте қажет іс – әрекеттер. Түсті көре білу және оны бояумен қағаз бетінде бере білу, жазықтың бетін тегіс етіп бояу халық шаруашылығының барлық саласында қолданылады.
Бастауыш мектептегі бейнелеу өнері сабақтарының міндеттерінің бірі – балаларға жұмысты ұйымдастыру, жұмыс жүргізу тәртібін ойластыру, ойлау, саналы да жоспарлы жұмыс істеуге үйрету болып табылады.
Оқушыларды өнердің даңқты шығармаларымен таныстыру бейнелеу өнерін бастауыш сыныпта оқытудың маңызды міндеттерінің бірі болып саналады. Мұғалім өнер туралы әңгіме кезінде графика, кескіндеме, мүсін, сәулет, сәндік – қолданбалы өнердің түрлері туралы әңгіме қозғайды. Өнер туралы әңгіме оқушыларды адамзат мәдениетінің даму тарихымен, өнер шығармалармен, ұлы суретшілердің өмірі мен шығармашылығымен, өнердің дамуындағы белгілі кезеңнің стилімен, бұрынғы және қазіргі өнер адамдарымен таныстырады.
Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту барысында мұғалім балалардың қиялын дамытуға көңіл бөлуге тиіс. Адам қиялы адамның көңіл -күйімен байланысты, сонымен қатар өнердің өзі көңіл - күйге әсер етеді. Сондықтан бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі оқушылардың елестетулелерін жинақтау процесін реалдық өмір шындығынан бастап, қиялмен, шығармашылықпен, өмірмен байланысты жаңа елестетулерге дейін бағыттауға балады.
Бастауыш сынып мұғалімі балалардың сурет салу деңгейін қадағалап, компазиция құрастыруда ақыл беріп отыруы, тақырып аясында балалардың алдына мақсат қоя білуіне көмектесуі, оқушылардың еңбектерін дұрыс бағалап, суретін дұрыс аяқтауды үйретуі ерекше маңызға ие.
Қазіргі уақытта бастауыш сыныптан бастап оқушыларды түрлі бояу реңдерін ажыратуға, әдемі де жарасымды түс үйлесімін білуге үйрету міндет. Қандай нәрседен жасалғанын білмей тұрып оны түсіну мүмкін бе? Кейде затқа танымдық мақсатпен қарай білмеушіліктің салдары бейнелеу өнері сабақтарында айқын аңғарылады. Оқушыны байқай және қабылдай білуге үйрету жолдарын білу болашақ бейнелеу өнері мұғаліміне өте қажет. Қабылау мен байқай білу жолдары әр түрлі. Соған қарамастан, барлық зерттеуушілер қабылдау жөнінде мынадай негізгі жайларды бір ауыздан мақұлдайды. 1.Баланы қабылдауға арнайы үйретпесе, олар, көбінесе, кішкене кезіне тән қабылдаудың біріктірушілік, дәлсіздік, синкретизм сияқты ерекшіліктерін ұзақ уақыт сақтап қалады. Яғни, балалардың жасы өсіп, есейген сайын қабылдау шеңбері кеңеймей қалады. 2.Бұл үйрету негізгі екі үрдісті ( талдау мен жалпылау ) жетілдіруге бағытталуы қажет. Талдаудық бағыты мен жіктелуі баланың даму дәрежесіне, мұғалімнің мақсатына, оқытуға таңдап алған мазмұнына байланысты өзгеріп отырады. Бүтін затты дене ретінде бөліп көрсетуі мүмкін. Талдау затты дәл тануға бағытталады.Яғни, қандай ағаш қандай күйде тұр деген сияқтыерекшелеу тиіс. Айталық балаға «ою-өрнек неден тұрады?» деген сұрақ беріп,одан белгілі бір үшбұрыштардан, кішкене шаршылардан, жарты шеңберлерден тұрады деген жауап алуға болады.Бірақ бұл жеткіліксіз, бала ою-өрнектің құрамында үшбұрыштар-дың, шаршылар мен жарты шеңберлердің бар екендігін айтумен қатар, олардың қалайорналасқандығын, әрқайсысының қандай жағдайтұрғанын және түрлері мен түстерін, кеңістіктегі бір-біріне байланысуын жете байқауы керек. Кез келген талдау, яғни, бүтінді бөліп қарау оны бөлшектеу, қайтадан бүтінді жалпылап, тұтастырып қабылдай білуге әкелуге тиіс. 3.Балалардың жасы неғұрлым кіші болса, талдауда олардың практикалық ісі соғұрлым үлкен рөл атқарады. 4. Қабылдауға үйретуде сөзді кірістіру тиімді. Сөз, біріншіден, қабылданып отырған заттың және оның бөлшектерінің аталуын, белгілерін, бояуларын білуге қолданатын құрал. Сонымен бірге жаңа зат бұрын белгілі бір «обьектілер»қатарына жатады. Сөз соны білдіреді.Екіншіден, сөз затты сипаттау үшін керек. Мұғалім мен оқушыларға заттың құрылысын, бөлшектерін, белгілерін, олардың тұрған қалпы, жеке ерекшеліктерін көрсетеді.
ІІІ. Қорытынды
Бейнелеу өнерін оқытуда теориялық білім беру әр жанрмен терең таныстыру, нақтылы бейнелеуге жаттықтыру ісімен тығыз байланыста жүргізіледі. Сабақ барысында әр алуан әдіс- тәсілдерді кеңінен пайдаланған жөн. Қажетті жағдайда мұражайлар мен көркемөнер галереяларына экскурсия жасау да пайдалы болмақ. Бейнелеу өнерінде қолданылатын термин сөздерді өз кезегінде түсіндіріп отыру қажет. Графикалық тәсілдерін бірнеше түрін меңгеруге,көркемдік мүсіндеуге және әр түрлі табиғи материалдарды қолдануға ықпал жасалып,осымен қатар әр алуан материалдардың пайдаланудың үлгілері көрсетіледі. Әр сабақ қуаныш пен шаттыққа, эстетикалық ләззатқа толы, қызықты да әсерлі болуға тиіс. Ұстаз әрдайым шәкіртті ынталандырып отыруы үшін шығармашылық ізденісте болуы қажет. Әр мұғалім оқушыларға тек өз мамандығы төңірегінде ғана мағлұмат бермей,ұлттық өнерімізбен, мәдениетімізбен, көркем әдебиетпен байланыстыып, ғылыми – көпшілік және бейнелеу өнері журналдарын ұдайы пайдаланғаны дұрыс.
Қорыта айтқанда, бастауыш сыныпта бейнелеу өнері сабақтарының нәтижелі болуында мұғалімнің сабақты дұрыс жоспарлауы, сабаққа алдын ала дайындығы, сабақтың әрбір кезеңін дұрыс ұйымдастыруы маңызды орын алады. Сонымен қатар, мұғалімнің оқытудың дидактикалық ұстанымдарын қолданумен тығыз байланысты. Бейнелеу өнері пәні мұғалімі өзінің теориялық білімін практикамен байланыстырып, іс жүзінде дұрыс қолдана білсе, білім беру сапасы жоғары болмақ.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» Халыққа Жолдауы. // Дала мен Қала №5, 10-ақпан, жұма. 2012ж.
Ералина Қ. Займоглу Ө. Бастауыш сыныпта бейнелеу өнерін оқыту әдістемесі. Оқу құралы. Түркістан. Тұран. 2009 – 194 бет
Аманжолов С.А.
Балалардың сурет салу мүмкіншілігін анықтауда суретші – ұстаздың білімділігі. «Білім саласындағы жаңа ақпараттық технологиялар» Х ғылыми – әдістемелік конференция материалдары. 2009 жыл, 13 ақпан. Астана: Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ, 2009 – 376б.
Айдарова З., Дирксен Л. Бейнелеу өнері. Оқу құралы. – Астана: Фолиант, 2010-216 б.
