Өткен сабақтарда өтілген «Омонимдер» тақырыбы бойынша сұрақ-жауап әдісімен түсінгендерін, сабақты қалай меңгергендерін білу.
Сұрақтар:
Лексика дегеніміз не?
Сөздің неше мағынасы болады?
Омоним дегеніміз не?
Омонимнің көп мағыналы сөздерден айырмашылығы қандай?
Оқушылардың өздері шығарған омофондарын оқыту, оларды талдау.
Жаңа сабақ.
Мына сөзжұмбақты шешіп көрейік.
С
А
Қ
Т
Ы
Қ
И
Н
Е
Л
І
К
Н
А
Н
О
Р
А
З
А
Н
И
Е
Т
И
М
А
Н
М
Ұ
С
Ы
Л
М
А
Н
Неде қорлық жоқ?
Тірі тікұшақ
Ас атасы
Рамазан айындағы міндет
Адамның пейілі
Сенімнің негізі
Ораза кімнің міндеті?
Бүгінгі өтетін тақырыбымыз «Синоним» деп аталады. Жаңа сабақты алдын ала плакатқа жазылған мысалдарды оқи отыра түсіндіруден басталады.
1. Зат есімдер 2. Сын есімдер 3. Етістіктер 4. Үстеулер
Кім? Қандай? Не істеу? Қашан?
Мұғалім Қадірлі Күту Тез арада
Ұстаз Қастерлі Тоқтау Жуықта
Педагог Құдіретті Кідіру Таяуда
Оқытушы Құрметті Аялдау Жуырда
Тәрбиеші Қадірменді Тосу Жақында
Әр бағандағы сөздерге сұрақ қойып, бір бірімен мағынасы және жазылуы жағынан салыстыра отырып, синонимдердің ережесін оқушылармен бірлесе отырып шығарып, кітаптағы ережемен салыстыру.
Енді осы айтылған қорытындыға плакатқа жазылған сөйлемдер арқылы дәлелдеу.
Абырой да, бақ та, атақ та, даңқ та – бәрі осы егісте.
«Қырық өтірік» ертегісінде Тазша бала - өжет, тапқыр, шешен әрі ақылды бала.
Ата-анамыз бізді жан аямай бағады, өсіреді, тәрбиелейді.
Келтірілген мысалдар арқылы синонимдердің бір сөз табынан ғана болатынын түсіндіріп, бір ғана сөйлем мүшесі қызметін атқаратынына көз жеткізу. Демек, қазақ тілі – синонимге өте бай тіл. Синонимдік қатарлар әр сөз табының құрамында кездеседі екен деген тұжырым жасаймыз.
Кітаппен жұмыс.
70-жаттығуды орындау
Қазақ тілінің синонимдер сөздігін пайдаланып, синоним қатарларын жасау.
І-қатарға «Туысқан» сөзі (Туыс, тума, ағайын, жекжат-жұрағат)
ІІ-қатарға «Данышпан» сөзі (Ұлы, дана ойшыл, ғұлама, оқымысты)