Шолпан ғаламшары

Пән: қазақ тілі

Мұғалім:

Күні:

Сынып: 5

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Модульдің аты:

3. Аспан әлемнің құпиясы

Сабақтың тақырыбы:

Шолпан ғаламшары

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

5.Т1. Тақырыпты тірек сөздер арқылы болжау.

5.А3. Ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі төл дыбыстардың дыбысталуын, үндестік заңын ескеріп айту.

5.Ж2. Эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жазу.

Сабақ нәтижесі:

Барлығы: тақырыпты тірек сөздер арқылы болжайды.

Көбісі: ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі төл дыбыстардың дыбысталуын, үндестік заңын ескеріп айтады.

Кейбіреуі: эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі

бір оқиғаны сипаттап жазады.

Бағалау критерийі

Менің жетістігім:

Тақырыпты тірек сөздер арқылы болжаймын.

Ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі төл дыбыстардың дыбысталуын, үндестік заңын ескеріп айтамын.

Эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жазамын.

Ресурстар

презентация, кеспе қағаздары, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, көрнекілік, рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану

Сабақ жоспары

Жоспарланған уақыт

Сабақ барысы:

Бағалау түрлері

Сабақтың басы

5мин

* Қайырлы күн досым! Қайырлы күн құрбым! 

Әр күннің нұры, сәттілікке толсын!

Қ.Б: Мұғалімнің мадақтау сөздері

Жаңа білім

мақсат қою, жетістік критерийі,

күтілетін нәтиже

Ой қозғау: Суретпен жұмыс. Балалар өз ойларын айтады.

* Шолпан- күн жүйесіндегі оған жақын екінші ғаламшар.

Көлемі мен массасы жағынан Жерге жуық. Ол- аспандағы ең жарық шырақ (Күн мен Aйдан кейінгі). Шолпан (Уранды 

есептемегенде) барлық ғаламшарлар айналатын жаққа кері бағытта айналады. Ондағы күндік тәулік шамамен Жердегі 117 тәулікке тең. Шолпан атмосферасында көмір қышқыл газы (СО2) бар. Шолпан планетасы атмосферасының құрамы 97,3% көмір қышқыл газынан, 2%-дан кем азоттан, 0,1%-дан кем оттектен және 1%-дан кем су буынан тұратындығы анықталды. Ел аузында Ай Күнмен үзеңгілес жүретін болса, Шолпан Аймен тетелес келеді. 

Менің жетістігім:

Тақырыпты тірек сөздер арқылы болжаймын.

Ауызша мәтіндер құрауда қазақ тіліндегі төл дыбыстардың дыбысталуын, үндестік заңын ескеріп айтамын.

Эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жазамын.

Сөздік: жаңа сөздермен сөз тіркестерді құрастырады.

Критерийлер:

1.Мен оқимын, оқушылар хормен қайталайды.

2.Жұпта айтады.

Қ.Б. Шапалақ

Сергіту сәті

жаттығу жасау.

Өлең жолдары

Жаңа материалды түсіндіру

Ережемен таныстыру, түсіндіру, талдау.

*Етістік болымды және болымсыз етістік болып екіге бөлінеді.
-Болымды етістік- қимыл, іс - әрекеттің жүзеге асуын білдіреді. Мысалы: келді, жүрді, сөйледі т. б.
-Болымсыз етістік қимыл, іс - әрекеттің жүзеге аспауын білдіреді.
1. Етістік түбіріне - ма, - ме, - ба, - бе, - па, - пе жұрнақтары жалғанады. Мысалы: айт+па, қал+ма...
2. «Жоқ», «емес» сөздер арқылы жасалады. Мысалы: өшірген жоқ, оқыған емес т. б.

Оқылым. Мәтінді тізбектеп оқу, мағынасын түсіну.

*Шолпан жайлы 15 мәлімет:

1. Оның екінші атауы – Венера. Ол Ежелгі Римнің махаббат және сұлулық құдайы болған. 2. Шолпан – Күн жүйесінің ең ыстық планетасы. Оның бетіндегі температура – 475 Цельсий градусқа дейін жетеді.

3. Атмосфераның 96%-ы көмірқышқыл газынан тұрады.

4. Күн жүйесінде, сағат тілі бойынша бағытта айналатын жалғыз планета- Шолпан.

5. Жер мен Шолпанның арасындағы қашықтық – 108 000 000 миллион километр.

6. Бұл жұлдыздың көлемі, біздің планетадан 650 километрға ғана кіші.

7. Атмосфера қысымы Жерден 90 есе көп. Бұл ғаламшардың бетінде жүру, мұхиттың түбінде жүргенмей бірдей.

8. Оны жас ғаламшар деп айтуға болады. Пайда болғанына- 500 миллион жылдан астам уақыт өтті.

9. Желдің жылдамдығы- 725 км/сағ дейін барады.

10. Біз телескопты қолданбай, өз көзімізбен 5 планетаны көре аламыз, олар: Меркурий, Шолпан, Сатурн, Юпитер және Марс.

11. Шолпанға 1961 жылдан бастап, 42 ғарыш кемесі жіберілді. Олардың 60%-ы ғана өз мақсатын орындады.

12. Шолпан – Ай мен Күннен кейінгі ең жарық аспан денесі.

13. Ең көп жанартау осы ғаламшарда. Жанартаулардың жалпы саны- 1600-дан асады.

14. Шолпанның серігі жоқ.

15. Бұл ғаламшардағы бір жыл- 234 тәулікке тең.

Жазылым.

А) берілген мәтін бойынша сұрақтарды құрастыру.

Ә) мәтіндегі болымды етістіктерді болымсызға айналдыру.

Айтылым. Берілген сызба бойынша сурет салу.

Критерийлер:

1.Мәтінді мұқият тыңдау, мазмұнын түсіну.

2.Тізбектеп оқу, аудару.

Қ.Б. мақтау

Қ.Б: топ бағалайды

Дұрыс, Дұрыс емес

Бастапқы тексеру

*1. Тест шешу.

1. Дұрыс емес ақпаратты тап.

a) Көшпенділерді аспан әлемі қызықтырған.

ә) Көшпенділер аспан құпиясын меңгерген.

б) Қазақтар аспан денелерінің қозғалысын білмеген.

2. Дұрыс емес ақпаратты тап.

a) Аспан әлемін бақылайтын адамдар болған жоқ.

ә) Оларды «жұлдызшы» деп атаған.

б) Олар күнтізбе есебін жүргізген.

3. Дұрыс емес ақпаратты тап.

a) Ежелгі түркі жұлдызшылары жаңа жұлдыздарды ашқан.

ә) Жұлдызшылар ауа райын, жыл мезгілін болжаған.

б) Бұл болжау көшпенділерге маңызды болмаған.

2. Дұрыс жазылған сөйлемді табу.

1. Казақтар- ұлы түркілердің ұрпағы.

2. Қазақтар көшіп жүрген халық.

3. Әл-Хорезми- ұлы ғалым, математик, жұлдызшы.

3. Сөйлемдерді толықтыру.

Көшпенділердің (звездочеты)... көп болған. (Казахстанские археологи)... Орталық Қазақстанда (могилу).. тапқан. Ол- (звездочета)... зираты болған. Зираттың жанына гранит (статуя)... қойылған.

Барлығы: 12ұпай.

Критерийлер:

Дұрыс жауапты табу

Қ.Б. Мадақтау

Сабақ соңы

Кері байланыс

Үйге тапсырма

Менің жетістігім:

Нені білдім, түсіндім? Нені қолдандым? Өз бетімен не істедім?

Жаңа сөздерді жаттау, ережені қайталау, сурет салу, қосымша ақпарат табу. БЖБ-ға дайындық.

Кері байланыс кемесі