Бізді? к?шеде ?лкен сауда орталы?ы бар. Азы?-т?лікті де,
киім-кешек, ?са?-т?йектерді де мен осы сауда орталы?ынан аламын. М?нда барлы? заттарды табу?а болады.
Сауда орталы?ы ?ш ?абаттан т?рады. Бірінші ?абатта ?й т?рмысына?ажет ыдыс-ая?тар сатылады. Екінші ?абатта сырт киімдер,маусымды? ая? киімдер,ая? киімдер,сыйлы?тар,зергерлік б?йымдар, балалар киімі, ойыншы?тар,балалар?а арнал?ан ойын залы орналас?ан. Ал, ?шінші ?абатта т?рлі жи?аздар, т?рлі та?амдар б?лімі. Онда бидай ?німдері: ?н, нан, печенье, торт, кеспені? т?р-т?рі бар. Те?із та?амдарынан: сазан, бекіре, ж?не т.б.балы? т?рлері,те?із орамжапыра?ы ж?не балы? консервілері бар. С?т та?амдарынан: с?т, май, ?айма?, айран, ірімшік, ?ымыз бар. Ет т?рлерінен: сиыр еті, ?ой еті, тауы? еті,ш?жы? ж?не турама ет бар. Жартылай фабрикаттардан: т?шпара, варениктер ж?не м?нті бар.
Б?л сауда орталы?ы адам?а ?те ?олайлы, ?азіргі заман?а сай салын?ан.
5-тапсырма. М?тін бойынша с?ра?тар?а жауап бері?із.
Мен ?ыста жылы тон, тыма?, ?ол?ап, туфли киемін. Жа?ында білезік, ж?зік, сыр?а, ал?а, ш?лы? сия?ты зергерлік б?йымдар сатып алдым. Алуаны? ?кесі азы? -т?лік д?кенінен т?з, нан, кереует,май, ?ант, айран алып келді. Кеше ??рбым д?ріханадан ш?жы?, к?уап сатып алды. ?ыс басталса болды, мен кейде ?ке-шешеммен, кейде достарыммен к?лге кетемін. ?андай тамаша! Ал жазда ша??ы тебуге Шымб?ла??а барамыз.Те?із та?амдары: сазан, сельдь, ірімшік ж?не т.б. балы?тар консервілері бар.С?т та?амдары: с?т, май, айран, ?айма?, ?ымыз, ш?бат, ш?жы? бар. Ке?се тауарлары д?кенінен ?ызана?, с?біз, сарымса?, журнал, ?а?аз,?ыстыр?ыш сатып алдым.
Киім адам?а эстетикалы? с?н береді. Б?гінде с?нгер-дизайнерлер жа?а заман?а сай ы??айлы да ?демі киім ?лгілерін ?сынуда.
ТЫ?ДАЛЫМ
Заманауи киім ?лгілері ( 2 минут. 23 секунд)
9-тапсырма. М?тінді ты?дап, тест с?ра?тарына жауап бері?іздер.
М?дениет, ?ндіріс, экономика ?ай ?асырды? басында дамыды?
А) XIX ? ая?ы мен XX ? басында
В) XIX ? басында
С) XX ? басында
Д) XVIII ? басында
4. С?йлемді м?тін бойынша толы?тыры?ыз.
Жапыра? а?аш?а к?рік берсе,..........
А) адам?а эстетикалы? с?н береді
В) киім адам?а к?рік береді
С) бар?ыт, ма?та
Д) синтетика, жібек
5. М?тінге с?йкес келмейтін а?паратты табы?ыз.
А) Сыр?а – ??ла??а та?атын с?нді б?йым.
В) Киім – адамны? к?нделікті ж?не ?леуметтік тіршілігіне аса ?ажетті б?йым.
С) Киім адамны? жас ерекшелігіне ?арай бірнеше т?рге б?лінеді: бала киімі, жас?спірімдер киімі, арулар киімі, ересектер киімі, ресми ж?не ?лтты? киімдер.
Д) Киім ма?та,ж?н, синтетика, жібек бар?ыт маталарынан тігіледі.
6. ?азіргі уа?ытта адамдар ?алай киінеді?
А) ?арапайым
В) тал?аммен
С) тал?амсыз
Д) д?рыс жауабы жо?
7. С?йлемді м?тін бойынша толы?тыры?ыз.
?азіргі кезде адамдар ж?мыс орындары мен мекемелерде костюм-шалбар, жа?асы бар жейде,......
А) сырт киім мен был?ары киімдерді киеді.
В) спортты? ж?не ?лтты? киімдерді киеді.
С) галстук, к?йлектер сия?ты киімдерді киеді.
Д) маусымды? киімдерді киеді.
8. С?йлемні? бірінші сы?арын табы?ыз.
.., ресми жиналыстар мен кездесулерге с?нді ?рі тал?аммен киінеді.
А) Киімге ба?алы тастар та?ылады.
В) Белдік- адамны? беліне та?атын с?нді б?йым.
С) ?ыздар мен арулар ?шекейлерді ж?мыс?а, мерекелерге, тойлар?а та?ады.
1.Бар сауда, менің орталығы, үйімнің үлкен жанында.
2. Тұрады, қабаттан, орталығы, үш, сауда.
3. Аламын, орталығынан сауда, азық-түлікті де, ұсақ-түйектерді де, мен осы.
4. Сатылады, жиһаздар, қабатта үшінші, түрлі, ал.
5. Қолайлы, адамға сауда бұл, өте орталығы, салынған сай, заманға, қазіргі.
6.Шықпайды, киімдер,сәннен,классикалық, ешқашан.
7.Айман, алып, киім,үйінен, «Cәтті»,сауда, көрдің бе?
8. Барамыз,біз, күндері демалыс, үшін алу, орталық жеміс-жидектер, көкөніс, базарға.
9.Бар, барлығы, жерде қажеттінің, ол.
10.Бар, дүкен, үлкен, көшеде, біздің.
11.Тұрады,бөлімнен, үш, дүкен.
ОҚЫЛЫМ
4-тапсырма. Мәтінді оқып, қарамен жазылған сөздерді аударыңыз.
Сауда үйінде
Біздің көшеде үлкен сауда орталығы бар. Азық-түлікті де,
киім-кешек, ұсақ-түйектерді де мен осы сауда орталығынан аламын. Мұнда барлық заттарды табуға болады.
Сауда орталығы үш қабаттан тұрады. Бірінші қабатта үй тұрмысынақажет ыдыс-аяқтар сатылады. Екінші қабатта сырт киімдер,маусымдық аяқ киімдер,аяқ киімдер,сыйлықтар,зергерлік бұйымдар, балалар киімі, ойыншықтар,балаларға арналған ойын залы орналасқан. Ал, үшінші қабатта түрлі жиһаздар, түрлі тағамдар бөлімі. Онда бидай өнімдері: ұн, нан, печенье, торт, кеспенің түр-түрі бар. Теңіз тағамдарынан: сазан, бекіре, және т.б.балық түрлері,теңіз орамжапырағы және балық консервілері бар. Сүт тағамдарынан: сүт, май, қаймақ, айран, ірімшік, қымыз бар. Ет түрлерінен: сиыр еті, қой еті, тауық еті,шұжық және турама ет бар. Жартылай фабрикаттардан: тұшпара, варениктер және мәнті бар.
Бұл сауда орталығы адамға өте қолайлы, қазіргі заманға сай салынған.
5-тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
6-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша берілген суреттер арқылы сөйлемдер құраңыз.
7-тапсырма. Жақшадағы сөздерді қазақ тіліне аударыңыз.
Мен азық-түлік дүкенінен (рис, гречка, сахар, подсолнечное масло) сатып алдым. Бір келі кәмпит жеті жүз теңге (стоит). Мына күртелеріңіз (сколько стоит)? Сақиналар (по сколько) ? (Самые необходимые вещи) сатып алдым. Көйлектің жеңі .... (длиннее). Етік ...( уже). Сенің туфлиіңнің өкшесі ... (выше). Супермаркеттерде киім ... (дороже). Шалбардың балағы ... (короче). Мына жүзіктің тасы ...(красивее). Нағыз былғары етік ...( мягче, удобнее).
Сергіту сәті.
Тақырыпқа байланысты сөздерді табыңыз.
Ж
Е
Ң
І
Л
Д
І
К
А
Р
З
А
Н
Ө
Л
Ш
С
С
Ә
Н
Д
І
А
Е
А
К
А
С
С
А
Қ
М
П
С
А
Т
Ы
П
А
Б
А
Т
Ө
Л
Е
У
Л
А
Л
С
А
У
Д
А
У
Ғ
Ы
К
И
Ю
Ү
Й
І
А
О
Р
Т
А
Л
Ы
Ғ
Ы
8-тапсырма. Сөйлемдердегі артық сөздерді теріп жазыңыз.
Мен қыста жылы тон, тымақ, қолғап, туфли киемін. Жақында білезік, жүзік, сырға, алқа, шұлық сияқты зергерлік бұйымдар сатып алдым. Алуаның әкесі азық -түлік дүкенінен тұз, нан, кереует,май, қант, айран алып келді. Кеше құрбым дәріханадан шұжық, кәуап сатып алды. Қыс басталса болды, мен кейде әке-шешеммен, кейде достарыммен көлге кетемін. Қандай тамаша! Ал жазда шаңғы тебуге Шымбұлаққа барамыз.Теңіз тағамдары: сазан, сельдь, ірімшік және т.б. балықтар консервілері бар.Сүт тағамдары: сүт, май, айран, қаймақ, қымыз, шұбат, шұжық бар. Кеңсе тауарлары дүкенінен қызанақ, сәбіз, сарымсақ, журнал, қағаз,қыстырғыш сатып алдым.
Киім адамға эстетикалық сән береді. Бүгінде сәнгер-дизайнерлер жаңа заманға сай ыңғайлы да әдемі киім үлгілерін ұсынуда.
ТЫҢДАЛЫМ
Заманауи киім үлгілері ( 2 минут. 23 секунд)
9-тапсырма. Мәтінді тыңдап, тест сұрақтарына жауап беріңіздер.
1. Мәтіннің мазмұны не туралы?
А) қысқы киімдер туралы
В) маусымдық киімдер туралы
С) киім түрлері туралы
Д) аяқ киімдер туралы
2.Асты сызылған сөзге сұрақ қойыңыз.
Киімнің классикалық, спорттық, ұлттық, заманауи, жұмысқа арналған және басқа түрлері көп.
А) не?
В) қалай?
С) қанша?
Д) қандай?
3.Сұраққа жауап беріңіз.
Мәдениет, өндіріс, экономика қай ғасырдың басында дамыды?
А) XIX ғ аяғы мен XX ғ басында
В) XIX ғ басында
С) XX ғ басында
Д) XVIII ғ басында
4. Сөйлемді мәтін бойынша толықтырыңыз.
Жапырақ ағашқа көрік берсе, ............................................... .
А) адамға эстетикалық сән береді
В) киім адамға көрік береді
С) барқыт, мақта
Д) синтетика, жібек
5. Мәтінге сәйкес келмейтін ақпаратты табыңыз.
А) Сырға – құлаққа тағатын сәнді бұйым.
В) Киім – адамның күнделікті және әлеуметтік тіршілігіне аса қажетті бұйым.
С) Киім адамның жас ерекшелігіне қарай бірнеше түрге бөлінеді: бала киімі, жасөспірімдер киімі, арулар киімі, ересектер киімі, ресми және ұлттық киімдер.
Д) Киім мақта,жүн, синтетика, жібек барқыт маталарынан тігіледі.
6. Қазіргі уақытта адамдар қалай киінеді?
А) қарапайым
В) талғаммен
С) талғамсыз
Д) дұрыс жауабы жоқ
7. Сөйлемді мәтін бойынша толықтырыңыз.
Қазіргі кезде адамдар жұмыс орындары мен мекемелерде костюм-шалбар, жағасы бар жейде, ....................................
А) сырт киім мен былғары киімдерді киеді.
В) спорттық және ұлттық киімдерді киеді.
С) галстук, көйлектер сияқты киімдерді киеді.
Д) маусымдық киімдерді киеді.
8. Сөйлемнің бірінші сыңарын табыңыз.
.........., ресми жиналыстар мен кездесулерге сәнді әрі талғаммен киінеді.
А) Киімге бағалы тастар тағылады.
В) Белдік- адамның беліне тағатын сәнді бұйым.
С) Қыздар мен арулар әшекейлерді жұмысқа, мерекелерге, тойларға тағады.
