Ачык д?рес
6 нчы класс рус т?ркемн?ре ?чен (?д?бият).
Тема: Мин яратам сине, Татарстан.
Максат: 1. Программа кысаларында туган ягыбызны? ?тк?не ??м б?генгесе бел?н таныштыру, лексик-грамматик белемн?рне ?стер?, укучыларны? Татарстан турында белемн?рен ?стер?, я?а т?шенч? бир?, язма с?йл?мне ?стер?, т?р?ем? ит? к?некм?л?рен ?стер?, ныгыту ?чен к?нег?л?р ?стер?.
2.Логик фикерл??, уйлау с?л?тен, уку активлыгын, диалогик, монологик с?йл?мне ?стер?, м?ст?кыйль эшч?нлекк? ?йр?т?, татарча аралашу к?некм?л?рен ?стер?.
3. Патриотлык, гражданлык сыйфатлары ?стер?, яш?г?н т?б?к бел?н горурлану хисен т?рбиял??не д?вам иттер?, туган якка м?х?бб?т хисе т?рбиял??.
Д?рес тибы: ЛГКК
?и?азлау: Компьютер, магнитофон, ТР картасы, карточка, р?сем.
Д?рес барышы.
- Оештыру ?леше. Ис?нл?ш?. У?ай психологик хал?т тудыру.
1.Ис?нмесез балалар!
Матур ?тсен к?небез!
К?л?ч булсын й?зебез!
Булыйк ??рчак ?д?пле,
Отыйк матур гад?тне.
Д?рес, матур утырыйк,
Тырышып ?авап бирик.
Х?ерле к?н укучылар. Сез б?ген бик матур к?рен?сез. Матур итеп киенг?нсез. К?ефл?регез ничек? ??рвакыт шулай яхшы булсын.
2.Актуальл?штер?.
- Укучылар, б?ген к?н нинди?
- Б?ген к?н кояшлы, салкынча, ?илсез.
- Кыш к?не тагын нинди к?нн?р була?
- Кышын буранлы, карлы, болытлы, ?илле к?нн?рд? була.
- Б?ген нич?се?
- Февраль ае елны? кайсы фасылына кер??
- Кыш айларын санагыз ?ле.
- Кыш к?не табигаьт? нинди ?зг?решл?р була? - Д?ресне? т?п ?леше. Я?а теманы а?лату.
1._?йе,балалар бик матур безне? туган ягыбыз,туган ?иребез. Туган як ??р кешег? газиз, кадерле. Без Татарстанда яшибез ??м шуны? бел?н горурланабыз. Аны? зифа каеннарын, урманнарын, к?меш сулы елгаларын, к?лл?рен, саф сулы чишм?л?рен яратабыз.
Укучылар б?ген без сезне? бел?н Роберт Р?кыйповны? " Мин яратам сине, Татарстан” шигыре бел?н танышачакбыз д?ресебезне? темасы да "Мин яратам сине, Татарстан” дип атала.
2.Укытучы шигырьне укый.
3.Чылбырлап шигырьне уку.
4.Шигырь ?стенд? эшл?вебезне д?вам ит?без. Шигырьне с?йл?м калыпларына салып ?йр?нербез.
1 нче этап.
Кем Татарстанны ярата?
Укучылардын кем соравына ?авап бир? торган с?зл?рне ?йттер?.
?ти Татарстанны ярата? ?ни Татарстанны ярата?
Укытучы Татарстанны ярата?
Д?фт?рл?рд? т?рл?ндер?;
Мин
Син
Ул
Без Татарстанны яратабыз.
Сез
Алар
Шул ук ??мл? калыбын икенче т?рле д? - к?ч?йткеч кис?кч?л?р, б?йлекл?р, ?ыючы терк?гечл?р бел?н д? ?йттереп карау. М?гън? ег?рене? артуын тою. Мин д?, ул да ярата. Мин яратам, л?кин ул яратмый. – мы/ - ме ялгап ясау. Мин яратаммы? Ул яратамы?
2 нче этап.
Нинди Татарстанны яратам? Ничек яратам?
Мин г?з?л, матур, нурлы, туган, бай, ямьле Татарстанны бик, каты, ?леп яратам.
3 нче этап.
Мин Татарстанны ни ?чен яратам?
Мин яратам Татарстанны, ч?нки...
Ал та?нары ?чен, горур халкы ?чен, ??йл??л?ре? ?чен, я?гырлары?, карлары? ?чен, г?з?лл?ре? ?чен, ?нк?м теле? ?чен, у?ган игенчел?ре? ?чен, кара алтыны? ?чен, Тукайлары?, ??лилл?ре?, С?йд?шл?ре? ?чен яратам.
4 нче этап.
Мин Татарстанны нишлим?
Мин Татарстанны яратам, сокланам, анда яш?вем бел?н горурланам, х?рм?т ит?м,
5 нче этап.
Син Татарстанны яратасы?мы? Н?рс? ?чен яратасы?? (Диалог т?з?). 6.Музыкаль пауза. "Мин яратам сине, Татарстан” дип аталган шигырьг? Роберт Андреев к?й язган ??м ул ?ырга ?йл?нг?н. С. Ф?тхетдинов башкаруында шушы ?ырны ты?лап китик .
III Ныгыту.
??р б?йсез д??л?тне? символы була. Туган илг? м?х?бб?т д??л?т символларын х?рм?т ит?д?н башлана. Сез нинди д??л?т символларын бел?сез? (Герб, гимн, флаг).
"Герб, гимн, флаг” т?шенч?л?рен? а?латма биреп кит?.
Д??л?т гербы – аерым бер д??л?тне?, ?лк? яки ш???рне? ?.б.ны? байракларында, акча ??м м??ерл?рен? ясалган тамгасы, д??л?т билгесе, махсус эмблемасы.
Д??л?т гимны – д??л?т яки аерым сыйныфны? берд?млеге символы итеп кабул ителг?н тантаналы ?ыр, м?дхия.
Д??л?т флагы – кабул ителг?н зурлыктагы ??м т?ст?ге гад?тт? герблы, эмблемалы, бер ягы таякка яки шнурга беркетелг?н тукыма кис?ге.
Белг?небезч?, 1991 нче елны? ноябренд? Татарстан флагы, 1992 нче елны? февраленд? гербы, 1993 нче елны? июленд? гимны кабул ителде.
А) Татарстан флагы турында кем с?йл?п кит?рг? тели?
Татарстан флагы ?ч ?лешт?н тора. Югары ?леше – яшел, асты кызыл, ? уртада тар гына ак тасма сузылган. ??р т?сне? ?з м?гън?се бар. Кызыл т?с – кояш, ут т?се, борынгы бабаларыбызда бу т?с к?ч, к??т ??м яш?? билгесе булган; яшел т?с – туган ?иребез, табигатебез матурлыгы ??м яш??, яшьлек билгесе, ак т?с – пакьлек, намус ??м тынычлык – иминлек символы. Татарстан д??л?т флагыны? авторы – Тавил Ха?и?хм?тов.
Б) Татарстанны? гербы турында безне кем таныштырып кит?р?
Татарстан Республикасыны? Д??л?т гербында кызыл кояш ?ирлеген? ак барс сур?тл?нг?н. Барс байлыкны ??м халыкны? к?чен белдер?. Аны? тырнаклары ??м тешл?ре ?ткен; у? аягы бераз к?т?релг?н. Дим?к, ул ??ркемне яклый ??м саклый ала. Барсны? у? ягында калкан. А?а кашкарый ч?ч?ге р?семе т?шерелг?н. Калкан иминлекне белдер?, ? ч?ч?к – озын гомерне. Яшел бо?ра эченд? алтын бел?н ?иребезне? у?дырышлылыгын раслаучы татар орнамент чигелг?н. Аста "Татарстан” с?зен укыйбыз. Гербны? авторлары – Назыйм Ханзафаров ??м Риф Ф?хретдинов.
В) Гимн турында н?рс? диярсез?
Татарстанны? Д??л?т гимнына музыканы к?ренекле композитор Р?ст?м Яхин язган. Гимн 74 секунд я?гырый. 1993 нче елны? июленд? кабул ителг?н.
Д?рес. ? д??л?т гимнын ты?лаганда ?зе?не ничек тотарга со?? Д??л?т гимны халык алдында башкарылганда анда катнашучылар гимнны баскан килеш, ирл?р ис? - баш киемн?рен салып ты?лый. ?г?р д? гимн башкарылганда, Д??л?т флагы к?т?релс?, ??ркем й?зе бел?н флагка таба борыла. (Гимн ты?лау).
Г) 1992 нче елны? 6 нчы ноябренд? Татарстан Конституциясе кабул ителде. Анда татар ??м рус телл?ре д??л?т телл?ре дип игълан ителде. Укучылар, сезне? туган телегез - рус теле, татар телен д??л?т теле буларак м?кт?пт? ?йр?н?сез,
д)Татарстан Республикасыны? беренче Президенты кем? - Минтимер Ш?рипович Ш?ймиев. ? х?зерге Президенты Р?ст?м Нургалиевич Ми?неханов.
IV Д?ресне йомгаклау.
Безне? туган республикабыз,туган илебез . Ул безне? туган ?иребез, туган йортыбыз, минем ?ти - ?нил?ребез, туганнарыбыз, дусларыбыз бел?н р?х?тл?неп яш?г?н ?иребез.
-Укучылар, без кайсы республикада яшибез?
-Татарстан нинди республика?
-Универсиада турында ишетк?негез бармы? 1913 нче елда Казанда Универсиада ?тк?рел?ч?к. Анда т?рле илл?рд?н спортчылар кил?ч?к. Бу, шулай ук, зур вакыйга булып тора.
-Сез Татарстанны яратасызмы?
-Ни ?чен яратасыз?
?йе, яратмый м?мкин т?гел. Без мо?а б?ген тагын бер тапкыр ышандык. Шулай итеп, укучылар, безне? республика нинди бай ик?н, халкы талантлы, у?ган ик?н. ? и? зур байлыкларны? берсе – бу татулык, дуслык. Дус булсак, калган байлыклар барыбызга да ?ит?.
V ?й эше. "Мин яратам сине, Татарстан” шигырен ятларга.
Билге кую.