Тема: “Мин яратам сине, Татарстан!”
Максат:
Туган илебезне? тарихи мирасын барлау, табигый байлыклары, к?ренекле ш?хесл?ре турындагы белем, к?некм?л?рне системага салу ??м илебез язмышын ышанып тапшырырдай ш?хесл?р итеп ?стерерг? басым ясау. Илебезд?ге халыклар дуслыгына, туган илеюезг? м?х?бб?т, китап уку, белем алуга кызыксыну т?рбиял??, логик фикерл?? с?л?тен, х?терен ?стер?, уеннарда катнашу тел?ге уяту.
?и?азлау:
“Ачык д?рес” г??ите, гыйнвар 2007, “М?кт?пт? б?йр?мн?р, кич?л?р” китабы; рус телле балалар ?чен д?рест?н тыш чаралар ?ыентыгы.
Татарстанны? флагы, гербы, Президентны? фотосы, плакатлар, “Серле тамгалар”.
Плакатлар:
Безне? дуслык – изге дуслык,
Д?вам итсен гомерг?.
Д?ньялар гел тыныч торыр
Булсак кына гел берг?.
Роберт Ми?нуллин.
Берг?лект? - бер?г?йлек,
Аермасын бар дустан.
Бардыр, бердер – туган ?ирдер
Ватаным Татарстан.
Лена Шагыйрь?ан.
Д?рес барышы
Татарстан диг?н Ватаным бар,
Татар диг?н халкым бар минем.
Узганнардан т?гел, мин халкыма
Кил?ч?кт?н урын барлыймын.
Анам теле – телл?р теле
Милл?темне? берд?нбере
Син булганда без д? ис?н,
Син булганда без д? тере.
Адаштырмас маягыбыз – мирас,
Юлда юлдаш туган телебез
Туган телне, ?ирне с?йс?к кен?,
Якты булыр безне? к?небез.
Х?ерле к?н укучылар. Безне карарга клг?н кунаклар. Без б?ген 6 “А” сыйныфында ?тк?рел?ч?к б?йгене карарга ?ыелдык.
Татар халык м?кале: “Иле барны? теле бар”, - ди. Телебез, м?д?ниятебез, гореф-гад?тл?ребез саклансын ?чен, безг? туган илебез Татарстанны? тарихи ?тк?нен, б?генгесен бел? кир?к. Шу?а к?р?, безне? б?йр?мебез “Мин яратам сине, Татарстан”! дип атала.
Безне? командаларыбызга б?я бир?че жюри составы:
Гадел, тырыш, намуслы ул,
Б?тен эшне булдыра.
Шу?а к?р? яратабыз.
Ул Г?лнара Сайгатовна!
Мен? диг?н укытучы,
Сабыр, хезм?т ярата,
Без д? аны яратабыз,
Ул бит Кадрия Ахатовна!
?ченче жюри членыбыз
Барыбызга да таныш.
??рчак шат була бел? ул,
Безне? Эн?е Азатовнабыз!
Мен? жюри членнары бел?н д? танышып ?ттек. Ярышыбызны башлап ?иб?рс?к т? була. Х?зер ??р команда ?зе бел?н кыскача таныштырып ?т?р.
1 команда: “Чулман” командасыннан “Ак барс” командасына дусларча кайнар с?лам!
- Без – чулман командасы,
Акыллы ??м к?члел?р!
Безне? девизыбыз:
“Укырга, тырышырга,
Дуслар булып яш?рг?!”
2 команда: “Ак барс” командасыннан “Чулман” командасына ялкынлы кайнар с?лам!
- ? без –Ак барслар,
Зир?кл?р ??м ?итезл?р!
? безне? девизыбыз:
“Укырга, эзл?нерг?, табарга
Тату булып яш?рг?!”
Чулманнарга, Ак барсларга
Безд? урын т?рд?н.
Кайда? Н?рс?? Кайчан була?
?йтсен шуны белг?н.
Син, Ак барс капитаны
?ыйгансы? бар тапкырны
Тапкырлары? б?лки ?и??р
Зир?к диг?н батырны.
Син чулман капитаны
Сине? янда зир?кл?р
Зир?клект? бар хикм?т,
Андыйлар бит сир?кл?р.
Я, х?ерле с?гатьт?
Сорауларны ?йт?без
??р ике командадан
Д?рес ?авап к?т?без.
1 ярыш: “Туган ?ирем Татарстан ” диг?н темага багышлана.
1 командага сораулар:
1. Татарстанны? башкаласы (Казан)
2. Татарстанны? д??л?т гербында т?шерелг?н ??нлек (Ак барс)
3. Татарстандагы д?рт зур елга (Идел, Чулман, Агыйдел, Нократ)
4. Д?ньядагы и? зур материк (Евразия)
5. Республикабызны? т?п табигый байлыгы (Нефть)
2 командага сораулар:
1. Без яш?г?н республика (Татарстан)
2. Татарстан флагыны? т?сл?ре (Яшел, ак, кызыл)
3. Татарстанны? и? зур елгасы (Идел)
4. Д?ньядагы и? зур океан (Тын океан)
5. Татарстан гимны? авторы (Р. Яхин)
2 ярыш: ?д?бият ??м с?нгать темасына багышлана.
1 командага сораулар:
1. Кемне татар халкыны? икенче Ломоносовы дип й?рт?л?р? (Каюм Насыйри)
2. Абдулла Алиш нич?нче елда туа? (1908 елны? 15 сентябренд? Т-ны? Спас районы К?ек авылы)
3. Ф. Яруллинны? нинди хик?ясен укыдык? (?хм?т)
4. “Шыгырдавыклы башмаклар”, “С?як саплы п?ке” хик?ял?рен кем язган? (Д. Аппакова)
5. Р?семг? карагыз ??м ?йтегез, р?семд?ге театр ничек дип атала? (Татар д??л?т академия театры, Г. Камал исемен й?рт?)
2 командага сораулар:
1. Татар телене? беренче а?латмалы с?злеген кем бастыра? (К. Насыйри)
2. “Сертотмас ?рд?к”, “Нечк?бил” ?с?рл?рен кем язган? (А. Алиш)
3. Кызгынычка каршы, берк?нне аны? ?нисе нык авырды, урынынан тормады. Ул улын ?з янына чакырды да:
- Улым, чишм?д?н су алып кайт ?ле, салкын чишм? суы эчс?м, терелермен кебек, - диде. Бу юллар кайсы хик?яд?н? (?хм?т)
4. Д Аппакова нич?нче елда туа? (1898 елда Т –ны? Т?б?н кама районы Байгол авылы)
5. Р?семг? карагыз ??м ?йтегез, р?семд?ге театр ничек дип атала? (Казанны? Ирек м?йданында М. ??лил исеменд?ге опера ??м балет академия театры)
3 ярыш: “Кайсы артык” уены.
1, 2, 3, 4 саннары ярд?менд? кайсы с?зне? артык ик?нен к?рс?терг?.
А) Ык, Миш?, Днепр, Казансу.
Б) Яр Чаллы, Алабуга, Минз?л?, Уфа.
В) З??г?р, кызыл, ак, яшел.
Г) “Сабантуй”, “К?меш кы?гырау,” “Салават к?пере”, “Сабыйга”.
4 ярыш: Татарстандагы ш???р исемн?рен атарга.
?гер?е, Азнакай, ?лм?т, Баулы, Б?гелм?, Буа, Болгар, алабуга, З?й, Яшел ?з?н, Казан, Мамадыш, Лениногорск, Менделеевск, Минз?л?, Яр Чаллы, Т?б?н Кама, Норлат, Т?теш, Чистай.
5 ярыш: Кроссворд чиш?рг?.
Кроссворд
Горизонталь буенча:
- Алтын Урданы? баш ш???ре (.....)
- Татар халкыны? чисталык символы (.....)
- Казан ш???ренд?ге исеме ?ырларга к?чк?н елга (....)
- Казан ш???ренд?ге н?шер ител?че журнал (.....)
- Казан ш???ренд?ге к?л (.....)
- Татар Д??л?т драма ??м комедия театры кем исемен й?рт? (........)
- Казандагы район исеме (.....)
- Казан Кремленд? я?а т?зелг?н м?чет (... .....)
Вертикаль буенча:
- Казанны? и? нурлы, и? к?рк?м архитектура ??йк?ле (........)
С
а
р
а
й
С
?
л
г
е
И
д
Е
л
М
и
р
а
с
К
а
Б
а
н
Т
И
н
ч
у
р
и
н
К
и
р
о
в
К
о
л
Ш
?
р
и
ф
6 ярыш: Алга, алга, алга дип атала.
Ярышны шул команда башлый, кем сорауга д?рес итеп ?авап бир?. Телевизордагы татарча каналны? исемен ?йтегез.
1 командага сораулар:
- Россияне? башкаласы (М?ск??)
- Татарстанны? бу ш???ренд? й?к автомобильл?ре чыга (Яр Чаллы)
- Тельнашкалы, пижамалы ат (Зебра)
- Татарстанда балык исемен й?рт?че ш???р (Алабуга)
- Безне? м?кт?пт? с?гать 8 д? башлана (Д?рес)
- И? озын муенлы ??нлек (Жираф)
- Сабан туе ?тк?рел? торган урын (М?йдан)
- М?кт?пт? эшли, балалар укыта (Укытучы)
- Алтын ачкычлы агач малай (Буратино)
- Почтальон Печкин нинди транспортта й?рг?н (Велосипед)
2 командага сораулар:
1. М?кт?пт? китаплар к?п урын (Китапхан?)
2. Кешел?рне д?валаучы ??н?р иясе (Табиб)
3. Ял ит? ?чен ш???р бакчасы (Парк)
4. Алмагачта ?с? (Алма)
5. “Туган тел” шигырене? авторы (Г. Тукай)
6. Шахматта т?п фигура (Король)
7. ?нине? ?нисе (?би)
8. Колумб нинди материкны ача? (Америка)
9. Филя, Каркуша, Степашканы? дусты (Хрюша)
10. Укучылар ??р к?н барып белем ала торган урын (М?кт?п)
7 ярыш: Кем? Н?рс?? дип атала.
1 командага сораулар:
1. Р. Яхин (Композитор)
2. ?лм?т (Ш???р)
3. Ит (Ашамлык)
4. Карга (Кош)
5. Ун?ч (Сан)
6. Д?ртле (Билге)
7. Тун (Кием)
8. Сыер (Йорт хайваны)
9. Ч?гендер (Яшелч?)
10. Урал (Тау)
11. Алсу Гайнуллина (Театр артисты)
12. Я?а ел (Б?йр?м)
2 командага сораулар:
1. М. ??лил (Шагыйрь)
2. Б?гелм? (Ш???р)
3. Ипи (Ашамлык)
4.Песн?к (Кош)
5. Унике (Сан)
6. Бишле (Билге)
7. Сарык (Йорт хайваны)
8. Равил Ш?р?фиев (Театр артисты)
9. Б?р??ге (Яшелч?)
10. Каен (Агач)
11. Ч?к-ч?к (Ашамлык)
12. Чулман (Елга)
8 ярыш: “Кызыклы ситуация” дип атала.
1 командага:
Актёрлык осталыгы:
- Сезне урамнан ?теп барганда эт тешл?де....
- Сез ту?дырманы ничек итеп ашыйсыз...
- Сезне? бик каты, чыдый алмаслык итеп тешегез сызлый ди...
2 командага:
Актёрлык осталыгы:
- Сезне? бармагыгыз ишекк? кысылды...
- Сез лимонны ничек итеп ашыйсыз...
- Сез ин?г? утырдыгыз...
9 ярыш: “Серле тамгалар” уены.
Бирелг?н тамгалардан с?з т?зерг?. Килеп чыккан с?зд?н к?бр?к итеп я?а с?зл?р ясап язарга.
10 ярыш: “Узышу” дип атала.
??р команда н?рс? турында с?з барганын а?лау бел?н кулын к?т?рерг? тиеш була.
- Кайбер??л?р аны? тизр?к т?мамлануын к?т?л?р, аларны? уйныйсы, й?гереп й?рисе кил?.Кемг?дер ул ошый. ? кемг?дер юк. ?мма анда эш к?п: м?сь?л? д?, мисал да чиш?се бар. Кайвакыт чиш?се? – чиш?се?, ?мма мисал д?рес булмый ??м “2” ле д? куялар. Вакыт ?итми, ул бит 45 минут кына (Математика д?ресе).
- Ул шундый 2 таяктан торган крестик. Ул батарейкада да була. ? математикада ул – кушу гам?ле (Плюс).
- Ул кеше тормышында да була. Кеше эшли, эшли д? туктап тора. Аны бигр?к т? укучылар ярата. Ул вакытта м?кт?п г?рл?п тора (Т?н?фес).
- Укучылар укый, укымаска да м?мкин, аны укытучылар куя. Яхшысын бар кеше д? ярата. Укучыны? эшен б?ял?? ?чен куела (Билге).
И? со?гы ярышыбыз тамашычылар бел?н берлект? узар. Кайсы командага катырак кул чабалар, шул командага ?ст?м? очко бирел?ч?к.
Шуны? бел?н ярышларыбыз бетте, ? х?зер с?зне жюрига бир?без.
(Б?л?кл?р ?л?ш?).
Хушлашырга вакыт ?итте,
Т?мамланды кич?без.
Мондый ярышлар еш булыр
Сез бик тел?п килс?гез.
Б?генгене? г?з?л бер мизгеле
К??елл?рд? калсын уелып.
Со?гы кабат булмас, язган булса,
Г?рл?шербез кабат ?ыелып.
? х?зерг? хушыгыз.