Қазақстандағы қорықтар

Сабақтың тақырыбы

Қазақстандағы қорықтар

Сыныбы:

8 «а»

Күні:

06.12.2018ж

Пәні:

Қазақ тілі

Машықкердің аты-жөні:

Мұхтар Қ.С

Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.3.3.1. Мәтін құрылымын сақтай отырып, графиктік мәтіндегі (диаграмма, кесте) деректердің маңызды тұстарын анықтап жазу;

8.4.4.2. Тұрлаулы және тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің сөйлем жасаудағы өзіндік орынын, қызметін түсініп қолдану.

Күтілетін нәтижелер

Қазақстандағы қорықтар өнінде және оларда өсімдіктер мен жануарлардың қанша түрі өсірілетіндігі мен орналасқан аймағын біледі.

Сабақтың түрі

Аралас сабақ

Пәнаралық байланыс

Биология,өзін – өзі тану

Қажетті құрал – жабдықтар

Интерактивті тақта, тақырыпқа қатысты слайдтар, дыбыс шығарғыш, ақ парақтар (А4).

Оқу әдістері

Сөздік, көрнекілік,

Дереккөздері

8-сынып қазақ тілі, Мектеп баспасы, 2017ж., әдістемелік құрал, дидактикалық материалдар.

Тапсырмалар

Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс- әрекеті:

Тапсырма

Мұғалімнің іс – әрекеті

Оқушының іс – әрекеті

Ұйымдастыру бөлімі:

Оқушыларға психиологиялық ахуал туғызу

2мин.

Оқушылармен амандасып, сыныпты түгендейді. Сабаққа дайындықтарыңыз қалай?

«Қоржындағы сөздер»

Оқушылар қорық атаулары бойынша үш топқа бөлінеді.

1-топ:Ақсу-Жабағылы

2-топ:Барсакелмес

3-топ:Қорғалжың

Мұғаліммен амандасады. Оқу құралдарын дайындайды.

Сабаққа зейіндерін аударады.

«Қоржындағы сөздер»

Оқушылар қорық атаулары бойынша үш топқа бөлінеді.

1-топ:Ақсу-Жабағылы

2-топ:Барсакелмес

3-топ:Қорғалжың

Өткен сабақты

тексеру

7 мин.

«Белгісіз орындық» әдісі арқылы үй тапсырмасы сұралады.

Кімнің отырғышының артында стикер жабысып тұрса, сол оқушы үй тапсырмасына жауап береді.

І.Қызығушылықты ояту

2 мин.

• Қазақстандағы қорықтар жөнінде не білесіздер?

• Қорықтар неліктен керек деп ойлайсыздар?

• Қазақстанда Ақсу-Жабағылы, Барсакелмес секілді қорықтар бар екенін білемін.

• Бізге қорықтар керек деп ойлаймын себебі онда сирек кездесетін аңдар мен жануарларды, әр алуан құнды өсімдіктерді қорғап өсіретін аймақ.

ІІ. Мағынаны тану

26 мин.

6 мин

2 мин

2 мин

4 мин

6 мин

3 мин

Қорытынды

3 мин

• Бейнематериалда не жөнінде айтылған?

• Ақсу-Жабағылы қорығында өсімдіктің қанша түрі бар?

• Науырызым қорығында балықтың неше түрі бар?

«Кинометафара» әдісі. Оқушыларға қорықтар жөнінде бейнематериал көрсетіледі.

Тілдік бағдар.

-Толықтауыш дегеніміз не?

-Толықтауыштың сұрақтарын ата

Толықтауыш мағыналық қатынасына қарай нешеге бөлінеді?

Ақсу-Жабағылы қорығы 1926 жылы ұйымдастырылды. Бұл – Қазақстандағы ертеден келе жатқан қорық. Қорық Оңтүстік Қазақстан обылысының Талас Алатауы мен Өгем жотасында 131,9 мың гектар жерді алып жатыр.

Науырызым қорығы 1934 жылы ұйымдастырылған. Қостанай облысының Науырызым ауданында орналасқан. Оның аумағы 191,4 мың гектар жерді алып жатыр.

Алматы қорығы 1964 жылы құрылған. Аумағы 71,7 мың гектарға жуық, әртүрлі ландшафт зоналарында жатыр.

Барсакелмес қорығы Арал теңізінің Солтүстік-батыс бөлігіндегі өзі аттас шөлейтті аралда орналасқан. Қорық 1939 жылы ұйымдастырылған. Жалпы көлемі-160,8 мың гектар.

1-тапсырма. Топтық жұмыс.

Мәтін не жөнінде айтылған?

1-топ. Мәтінді оқи отырып қарамен берілген сөйлемдердегі толықтауышты табыңыз, толықтауыштың қай сөз табынан болып тұрғанын анықта.

2-топ. Мәтін мазмұны бойынша үш сұрақ құрастырып, толықтауыштарды тап.

3-топ: Қарамен берілген сөйлемдердегі толықтауыштарды тауып жасалу жолын анықта.

Дескриптор:

• Берілген кестеден сәйкесін тауып, дұрыс орналастырады.

Қ/Б: «Пойыз вагондары»

2-тапсырма. Мәтіннің қорықтар туралы маңызды тұстарын жазып, кестені толтырыңдар

Дескриптор:

• Мәтіннің маңызды тұсарын анықтайды,

• Кестені толтырады

Қ/Б: «Пойыз вагондары»

3-тапсырма. Табиғатқа байланысты берілген тыйым сөздердің мағынасын түсініп, толықтауыштарды табыңдар.

1-топ:

1. Төл ерткен аңды атпайды.

2. Қатар біткен, егіз шыққан ағашты кеспейді

2-топ:

1. Балапан шығарған құсты атпайды.

2. Жаңа өсіп келе жатқан көкті жұлмайды.

3-топ:

1. Жұлдызды қолмен көрсетсе, қолға сүйел шығады.

2. Ағашты, өсімдікті сәрсенбі күні отырғызады.

Қ/Б: «Пойыз вагондары»

4 – тапсырма. «Қорықтар ұйымдастыру, ол жердегі аң-құстарды мазаламау, өсіп-өнуіне еркіндік, мүмкіндік жасау ғана оларға жақсы жағдай туғызады»-деген пікірмен келісу, келіспеу себептерін анықтап эссе жазыңдар.

Дескриптор:

• Пікірмен танысады;

• Пікір бойынша өз ойларын дәлелдейді;

• Келіспеу, келісу себептерін жазады

Қ/Б: «Пойыз вагондары»

Берілген сұрақтар негізінде бинематериалға зер салып қарап, сұрақтарға жауап береді.

• Өсімдіктің 1404 түрі бар.

• Балықтың 6 түрі бар.

• Толықтауыш деп сөйлемде негізінде атау мен іліктен басқа септіктің бірінде тұрып, бір мүшені заттық мағына жағынан толықтыратын тұрлаусыз мүшені атаймыз.

• Толықтауыш кімді? нені? кімге? неге?кімнен? неден? кімде? неде? кіммен? немен? деген сұрауларға жауап береді.

• Тура және жанама толықтауыш болып бөлінеді.

1-тапсырма.

1-топ Бұл Қазақстан секілді ұлан-байтақ республика үшін қорықтар көлемінің әлі де болса аз екендігін көрсетеді.

2-топ: Қостанай облысының Науырызым ауданында орналасқан қорық қалай аталады?

1939 жылы ұйымдастырылған. Жалпы көлемі-160,8 мың гектарды құрайтын қорық атауы қалай аталады?

Ақсу-Жабағылы қорығы қай жылы ұйымдастырылды?

Оған тың даланың қол тимеген, түрен түспеген жерлері, сондай-ақ Қорғалжың және Теңіз көлдері кіреді.

3-топ:Қорық шөлді ландшафт зонасының қоңыржай белдеуіндегі таулы жерде орналасқан.

2-тапсырма.

3-тапсырма.

1-топ:

1. Төл ерткен аңды атпайды.

2. Қатар біткен, егіз шыққан ағашты кеспейді

2-топ:

1. Балапан шығарған құсты атпайды.

2. Жаңа өсіп келе жатқан көкті жұлмайды.

3-топ:

1. Жұлдызды қолмен көрсетсе, қолға сүйел шығады.

2. Ағашты, өсімдікті сәрсенбі күні отырғызады.

4 – тапсырма.

Мен бұл пікірмен келісемін. Себебі қазірде аңдар, құстар өздеріне төнген қауіп пен түрлі жағдайлардың әсерінен азайып бара жатыр. Оларға қорықта өте қолайлы жағдай жасалған. Аң-құстарға мұнда ешқандай қауіп-қатер төнбейді. Қорықтарды ұйымдастыру аң-құстардың көбеюіне, өсіп-өнуіне расында да өте ыңғайлы. Қорықтарды көбейту арқылы жоғалып бара жатқан аңдар мен құстарды сақтап, қорғап қалуға болады.

ІІІ. Бағалау

1 мин.

Оқушыларға пойыз вагондары таратылады. Оқушылар әр тапсырманы орындаған сайын өзіне белгі қойып отырады.

Оқушылар бағаланады.

ІV. Үйге тапсырма

1 мин.

4-тапсырманы аяқтау. Дәптерге 3 сөйлемге синтаксистік талдау жасау.

Толықтауыштардың жасалу жолдарын анықтау

Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазып алады.

V. Ойтаразы

1 мин.

«3Қ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.

• Не қызық болды?

• Не қиын болды?

• Не қажет болды?

Оқушылар бүгінгі сабақ туралы ойларымен бөлісіп, тілектерін айтады.