?аза?станды?тар – тыл ?а?арманы

Тарих п?ніні? м??алімі: Сма??л Айман Тілеуберген?ызы Ж?мыс орны: №4 облысты? дарынды балалар?ат арнал?ан мектеп-интернаты. Саба? № 9 Сынып: 9 «А» Саба?ты? та?ырыбы: ?аза?станды?тар – тыл ?а?арманы Б.?.Ая?ан. ?аза?стан тарих. ІХ сын. Алматы «Атам?ра»2013ж. §28. 177 – 182 беттер Саба?ты? ма?саты Тылда?ы е?бекшілерді? ?ажырлы е?бектерін? басымды?тары мен ?ызметтері туралы о?ып ?йренеді О?ып ?йренуді? н?тижесінде Е?бекшілерді? тылда?ы е?бегін, екінші д?ниеж?зілік со?ысты? же?іспен ая?талуы туралы тарихын зерттеп, талдай алады. Тілдік ма?саттар П?ндік лексика ж?не терминология: Ресурс, Эвакуация, арсенал, Екінші д?ниеж?зілік со?ыс, С?зсіз тізе б?кті (капитуляция) ?аза?станды?тар – тыл ?а?арманы (о?ылым да?дысы) Сыныпта тал?ылау ж?ргізеді (айтылым ж?не ты?далым да?дысы) ?йрену ма?сатында ба?аны ?оса ба?алау Табыс критерий ар?ылы о?ушыны ?немі ба?алау. 1.Та?ырыпты? мазм?нды баяндауына ?арай ба?алау; 2.Зерттеудегі ?зіндік ?лесін ба?алау; 3.Та?ырыпты? н?тижесінні? на?тылы?ына ?арай ба?алау: 4. Тест с?ра?тар?а жауап беруіне ?арай ба?алау. Негізгі дерек к?здері Пайдаланыл?ан ?дебиеттер тізімі: 1. «Шы?» баспасы 2010 жыл?ы 2. ?аза?стан тарихы о?улы?. 9 сынып. Б. Ая?анов, М.Ж.Ш?ймерденова. «Атам?ра» баспасы. 2013 ж 3. ?аза?стан тарихы о?улы?. 9 сынып. ?асымбаев. «Мектеп» баспасы. 2007 ж ?діс-т?сілдер «Т?л?аны таны», «Тергеу» ?діс Алды??ы білім ?аза?стан- майдан арсеналы Жоспар Саба? кезе?дері М??алімні? іс-?рекеті О?ушыны? іс-?рекеті ?ызы?у шылы?ты ояту 10 мин І.О?ушылармен амандасу. Жеке тапсырма.?йге берілген тапсырманы ме?гергендігі жайында ашы? тест беріледі. О?ушылар ?йге берілген тапсырма?а жауап беру ма?сатында ашы? тестке жауап береді. Ашы? тест тапсырмасы №1 нуска 1. ?лы Отан со?ысында к?рсеткен ерліктері ?шін екі м?рте Ке?ес Ода?ыны? Батыры ата?ын ал?ан ?аза?станды?тарды? барлы?ы: ?ш?ыштар. 2. Ке?ес Ода?ыны? Батыры ата?ына ?ш м?рте ие бол?ан: И.Кожедуб. 3. Ал?аш рет Ке?ес Ода?ыны? Батыры ата?ын ал?ан ?аза?станды? жауынгер: К.А.Семенченко. 4. Екі м?рте Ке?ес Ода?ыны? Батыры ата?ын ал?ан Тал?ат Бигелдинов ?лы Отан со?ысында шай?асты: ?ш?ыш болып. 5. Ке?естік Шы?ыс ?йелдері арасынан бірінші болып Ленин орденімен ж?не Алтын Ж?лдыз медалімен марапаттал?ан ?аза? ?ыздары: пулеметші М?нш?к М?метова, мерген ?лия Молда??лова. 6. М?нш?к М?метова ??рамында шай?ас?ан ат?ыштар бригадасы: 100-ші. 7. ?лия Молда??лова ??рамында шай?ас?ан ат?ыштар бригадасы: 54-ші. 8. ?лы Отан со?ысы жылдарында ?анша ?аза?станды? Ке?ес Ода?ыны? батыр ата?ын алды: 500-ге жуы?. 9. 1942 жылы ?ырк?йекте «?аза?стан комсомолы» деп атал?ан 45 жауынгерлік машина табыс етілген майдан: Сталинград майданы. 10.?лы Отан со?ысы жылдарында С.М.Киров атында?ы ?аза? Мемлекеттік Университет студенттері жаса?ан танк колоннасы: «Ке?ес танкі». 11. ?аза?ты? белгілі палуаны, ?лем чемпионы ?ажым??ан М??айтпасов жеке ?аражатынан ?ор?а ?анша сом салды? Ж?з мы? 12. ?аза?станда ?анша ірі ?нерк?сіп мекемелері к?шіріліп ?келініп? орналастырылды? (екі ж?здей) №2 нуска 1.1943 Алматы ?аласыны? т?р?ындары ?ша? жасап берді: С.Луганскийге. 2.?аза?стан комсомолы ?ам?орлы??а ал?ан со?ыста ?ира?ан к?сіпорын: Сталинград трактор зауыты. 3.Со?ысты? ал?аш?ы жылдары ?аза?стан?а батыс аудандардан эвакуациялан?ан 532,5 мы? адам баспамен ж?мыс тапты. 4.1941-45 жылдары ?анша к?лемде т?р?ын ?й пайдалану?а берілді? Жалпы к?лемі 3 317 мы? шаршы метр 5. Ауылшаруашылы? е?беккерлеріні? саны 1939 жылмен салыстыр?анда 1942 жылы 600 мы??а кеміді. 6. Колхоз ?ндірісінде ?йелдер е?бегіні? ?лесі артып, 1940 жыл?ы 48%-? орнына 1942 жылы 75% -?а жетті. 7.Жетпіс алты мы? механизаторларды? 55 мы?нан астамы ?йелдер болды. 8. Б?кілода?ты? социалистік жарыс?а 10 мы?нан астам тракторшы ?ыз – келіншек ?атысты. 9.1942 жылы егіс к?лемі 1941 жылмен салыстыр?анда 842 мы? гектар?а к?бейді. 10.1943 жылы 775 мы? га жа?а жер ал?аптары егістікке арналды. 11. 1942 жылы армия ?аза?станды? комсомолдарынан ?анша жа?а танк алды? 45 танк алды 12.Со?ыс жылдары ?аза?стан хал?ы ?скери техника жасау?а ?анша ?аржы ?осты? 480,3 млн сом. №3 нуска 1.1941-45 жылы Ода?та ?ндірілген ?ор?асынны? 85 % - ын, к?мірден 18 % -ын, мыс ?орыту 35 %, молибден мен марганец рудаларыны? 60 % - ын, висмутты? 65 % -ын, полиметалл рудалары мен ?о?асынны? 80 % -?а жуы?ын ?ндірді. о?танды м?найды? 1 млн тонна?а жуы?ын берді. 2.1942 ы 21 тамызда кеншілер е?бегіне ?демі – кесімді а?ы т?леуді? жа?а ж?йесі енгізілді. 3.1941 – 1945 жылдары барлы?ы 460 завод, фабрика, шахта салынды. 4.?нерк?сіп ?ндірісі со?ыс жылдарында 37 % - ке ?сті. 5.Жалпы ?аза?станда Москва ?аласы мен облысынан к?шірілген 40 завод орналастырылды. 6.1943 ы забойлар желісі к?бейіп, жер астында екінші ?ара?анды пайда болды. 7.Атырау м?най ??деу заводын, Каспий – Орск м?най ??бырын салу ?шін ?уатты ??рылыс ?жымы ?йымдастырылды. 8.Ембіге ?зірбайжаннан 400 маман мен ж?мысшылар келді. 9.?аза?стан е?бекшілері ?здеріні? жеке ?аражатынан майдан ?орына ?анша сыйлы? ж?нелтті? 4,7 млн сом акша, 2 млн дана жылы киім, 1600 вагон 10.1942-43 жылдары кандай темір жол желісіні? ??рылысы ая?талды : Ма?ат – Орск (?осша?ыл), А?мола – Магнитогорск желісіні? ??рылысы 11.Со?ыс жылдарында дивизия солдаттарын немен ?амтамасыз етті? 500-дей солдаттардын жаз?ы киім кешекпен, 70 дивизияны шинельдермен, 67 дивизияны ?ыс?ы ая? киіммен, 59 дивизияны жылы киімдермен, 25 дивизияны шола? тондармен. 12.Б?тіндей ал?анда республика ?нерк?сіп ?ндірісі со?ыс жылдарында ?анша?а ?сті? 37% Ма?ы наны тану І. Жа?а саба? жоспары. ?аза?станды?тар – тыл ?а?арманы Саба?ты жоспарда ?аралатын м?селе бойынша о?ушылар?а тапсырма беру. 1. Е?бекшілерді тылда?ы ерен е?бегі 2. Екінші д?ниеж?зілік со?ысты? же?іспен ая?талуы ІІІ. Сыныпта?ы о?ушыларды Топты? тергеу стратегиясы бойынша топ?а б?ліп, жа?а та?ырыпты о?ылады. І?. ?р о?ушыны? жеке номері болды. (№1, №2, №3) Я?ни, ?р о?ушы ?зіне берілген тапсырманы жеке орындайды.. О?ушылар берілген тапсырмаларды топта тал?ылап, ?жымда ?з ой-пікірлерін орта?а салады О?ушылар с?ра?тар?а жауап беру ар?ылы жа?а саба?ты? та?ырыбын ашады, о?ушы ой-пікірін білдіреді. Та?ырып б?ліп о?у ж?мысына кірісті. ?р топ ?здеріне берілген б?лігін о?иды. І-топ?а: Б. Момыш?лы Сипаттаушылар- та?ырыпты? негізгі мазм?ны туралы ойларын айтады. ІІ-топ?а: Р. ?ош?арбаев С?ра?шылар-та?ырып аясында бір-біріне с?ра? ?ойып, сол с?ра??а ?здері жауап береді. ІІІ-топ?а: Тал?ат Бигелдинов. Сандармен с?йлеушілер - та?ырыпта?ы санды? к?рсеткіштерді? м?ні туралы айтып,жеткізу д?лелдеу. Топта тал?ылайды. ?здеріні? о?ы?андарын сынып?а тал?ылап , д?лелдеп ?ор?айды. І. «Тарих тілінде с?йлесейік» (жа?а та?ырып к?лемінде о?ушылардан с?ралады). 1. Ресурс - ?ор елді? сар?ылмас ?оры. 2. Эвакуация- к?шіру, со?ыс жа?дайында к?сіпорындарды тыл?а к?шіру. 3. Арсенал -?ару -жара?, о?-д?рі, ?скери ?ару жабды? ?оймасы 4. Екінші д?ниеж?зілік со?ыс- 1939 жыл?ы 1 ?ырк?йекте бастал?ан жа?а д?ниеж?зілік со?ыс; адамзат тарихында?ы е? ?рейлі, ?атал, апатты со?ыс. 1945жылы 2 кырк?йекте ая?талды. 5. С?зсіз тізе б?кті (капитуляция)- же?ілген со?ысушы мемлекетті? ?арулы ?арсылы?ты то?татуы мен же?імпаз мемлекетке ?арулы к?штерін тапсыру. ІІ. Та?ырыпты? ?ыс?аша мазм?ны немесе ы?тимал с?ра?тар ар?ылы о?ыту. 1.Республикалада танк колонналары мен авиация экадрильялары ?шін жинал?ан ?аржы м?лшері: 480 млн сом. 2.?лы Отан со?ысы жылдарында о?ушылар майдан ?ажетіне жинады: 4 млн сом. 3.1943 жылы республикадан зауыттарды ?алпына келтіру ж?мыстарына жіберілген комсомол саны: 1439 адам. 4.?аза?стан хал?ы ?ам?орлы??а ал?ан фашистік бас?ыншылы?тан зардап шеккен ?ала: 12. 5.?аза?стан хал?ы ?ам?орлы??а ал?ан фашистік бас?ыншылы?тан зардап шеккен аудандар: 45. 6.Со?ыс ?арса?ында ?аза?стан?а ?келінген поляктар саны: 102 мы?. 7.?аза?стан?а ?кімшілік жолмен к?шірілген немістер саны: 360 мы?. 8.1945 ?ы м?лімет бойынша Республика?а зорлы?пен жер аударыл?ан адам саны: 2 млн 464 мы?. 9.?лы Отан со?ысында?ы ерліктері ?шін Ке?ес Ода?ыны? Батыры ата?ын ал?андар: 1.Барлы?ы-11600 адам; 2.?аза?станды?тар-497, оны? ішінде ?аза?тар-97; 3.?аза? ?ыздары-2. 10.Солдат ерлігі орденіні? толы? иегері-142 ?аза?станды?. Ке?ес Ода?ыны? орден, медальдарымен марапаттал?ан ?аза?станды?тар-96638. 11.Жалпы екінші д?ниеж?зілік со?ыста?ы же?іс Ке?ес Ода?ына ?ымбат?а т?сті. Елді? 27 млн астам адамдары со?ыста ?аза болды. Оны? 603 мы?ы (400 мы?) ?аза?станды?тар. 12. 1941 – 1945 жылдары барлы?ы 460 завод, фабрика, шахта салынды. 13.?нерк?сіп ?ндірісі со?ыс жылдарында 37 % - ке ?сті. 14. «Жолбарыс» танкісіні? ?арсы алдынан сапер Абдолла Усенов ?арсы ж?ріп, кеудесіне танкіге ?олданылатын минаны ?ысып, ?аймы?пай шынжыр табан астына ??лады, с?мды? жарылыс жер сілкіндірді. 15. ?р?айсысы 200-ден астам жауынгерлік ?шу сапарын жасап, бірнеше ж?з фашистерді жо? ?ыл?ан шабуылшы ?ш?ыштар: Тал?ат Бигельдиновке, Леонид Беда?а ж?не Павлов?а, со?дай-а? 37 ?ша?ты ж?не топтасып ж?ргізілген ?рыстарда жауды? та?ы 6 ?ша?ын (самолет) атып т?сірген Сергей Луганскийге екі м?рте Ке?ес Ода?ыны? Батыры ата?ы берілді. 16. 1945 жыл?ы с?уірді? 16-ында Берлин операциясы басталды. О?ан 3,5 млн.-?а жуы? адам, 52 мы? зе?бірек пен миномет, 7750 танкпен ?здігінен ж?ретін зенбірек, 10800 ?рыс ?ша?ы ?атысты. 17.Балты? те?ізінен Судет тауларына дейінгі 700 км-лік ??ірде ?рыс ?имылдары ж?ргізілді. Батыл ?имылдар жасап, Ке?ес ?скерлері мамырды? 2-інде Германияны? астанасы Берлинді толы? ба?ылауына алды 18. Ке?ес Ода?ыны? батыры, ?аза?стан республикасыны? ?ор?аныс министрі Са?адат Н?рма?амбетовте Берлин ?шін ?рыстар?а ?з жауынгерлерін бастап кірді. 19. Берлинге шабуыл жасау?а жерлестеріміз Есжанов, И.Я.Сянов, Х.?айдаусов, З. Т?рарбеков, Х. К?беков, Т. Бигелдинов, А.Еремеев, Н.Шелихов ж?не т.б. к?птеген адамдар ?атысты. 20. Жас офицер Р.?ош?арбаев ?зіні? досы Г.Булатов пен бірге рейстаг терезелеріні? біріне ал?аш?ыларыны? бірі болып ал?ызыл Же?іс туын желбіретті, ал Орал ??іріні? жас офицерлері ?.Меденов пен Р.?араманов Берлин ратушасыны? т?бесіне тікті. 21.Толы? емес м?ліметтерге ?ара?анда Украинаны? партизанды? ??рамалары мен отрядтарында 1500, Ленинград облысында 220-дан астам ?аза? жігіттері со?ыс?ан. 22.Белоруссияны? ?р т?рлі аудандарында ?рекет еткен 65 партизанды? бригадалар мен шо?ырларда 1500-ден аса ?аза?станды?тар бол?ан. 23.Партизан ?оз?алысына ?атыс?ан да??ты ?аза? жігіттері: ?.Ахмедьяров, ?.Омаров, В.Шарудов, ?.?айсенов, ?.Ш?ріпов, ?.Жангелдин, Ж.Саин, Н.К?шекпаев т.б. есімдері б?гінде зор ??рметке ие болды. -1945 жылы 2 мамырда Берлин ?аласы алынды. -1945 жыл?ы 8 мамыр-фашистік Германияны? тізе б?ккендігі туралы шарт?а ?ол ?ойылды. -1945 жыл?ы 9 мамыр-?ызыл Армия же?іске жетіп, ?лы Отан со?ыс ая?талды. 1945 жыл?ы 9 тамыз-ода?тасты? міндеттемелерге с?йкес КСРО со?ысты? со??ы оша?ы Жапония?а ?арсы со?ыс басталды. 24. Тыны? м?хит флоты ?скери-?уе к?штеріні? 12-шабылдаушы авиация дивизиясыны? звено командирі,к?кшетаулы? Михаил Янко 1945 жыл?ы тамызды? 10-ында Гастэллоны? ерлігін ?айталады. 25.Жапония?а ?арсы шай?астар?а А?т?беде ??рыл?ан 74-жеке те?із ат?ыштар бригадасыны? негізінде ?йымдастырыл?ан 292-ат?ыштар дивизияны? жауынгерлері Ке?ес ?арулы К?штері д?ст?ріні? да??ын шы?арды. 26.Забайкалье сонан со? 1-?иыр Шы?ыс майдандары ?скерлеріні? ??рамында ?аза?станды? 129-миномет полкі шай?ас ж?ргізді. 27.?аза?стан минометшілері батылды? ж?не ерлік к?рсеткені ?шін 2027-жауынгерлік ордендер мен медальдар?а, соны? ішінде 14 адам «Кореяны азат еткені ?шін», 234 адам «Жапонияны же?гені ?шін» медальдарына ие болды. 28. ?ызыл Армияны? ?иыр Шы?ыста?ы со?ысы 24 к?нге созылды. 29.1945 жыл?ы 2 ?ырк?йекте Жапония же?ілгендігі туралы шарт?а ?ол ?ойды. С?йтіп, екінші д?ниеж?зілік со?ыс ая?талды. Ой тол?аныс О?ушылармен ж?мыс. №1.Кестемен ж?мыс: ?аза?стан ?лы Отан со?ыс жылдарында ?аза?станды? жауынгерлерді?? майданда?ы ерлігі - 20-дан астам ат?ыштар дивизиясы мен бас?а да ??рамалар ??рылды. - 1942 жылды? 1 ?а?тарына дейін ?аза?станнан армия ?атарына 300 мы?дай адам ша?ырылды. - Со?ыс кезінде майдан?а ?аза?станнан 1 млн 200 мы?нан арты? адам ша?ырыл?ан. ?аза?стан экономикасын со?ыс жа?дайында бейімдеп, ?айта ??ру - ?аза?стан аума?ына 142 ірі ?нерк?сіп мекемелері орналастырылды. - Ал?аш?ы бір жылды? ?зінде (1941 ж.) 25 кеніш пен шахта, 11 байыту фабрикалары, 19 жа?ак?мір шахталары, 4 жа?а м?най к?сіпшілігі іске ?осылды. - ?лы отан со?ысында атыл?ан 10 о?ты? 9-ы ?аза?станны? ?ор?асынынан ??йылды. Е?бекшілерді? тылда?ы ерен ерлігі - ?аза?стан колхоздары мен совхоздары майдан ?ажетіне 7416 трактор, 110 мы? жыл?ы, 30,8 млн п?т асты?, 15,8 млн п?т ет,11 млн п?т с?т жіберілді. - Халы?тан жинал?ан ?аржы?а 10 танк колоннасы, бірнеше ?ша?тар менкемелер жасалынды. №2 Сандармен ж?мыс. Б?л сандарды? шешімін тап! Бекіту с?ра?тары 1.Со?ыс жылдары ?аза?стан ма?ызыны? артуы неден басталды? 2.?лы Отан со?ысыны? тарихи ма?ызы неде деп ойлайсы?дар? 3.Жалпы со?ыс жылдарында ?аза?стан?а ?анша зауыт к?шіріліп ?келінген орналастырылып ж?мыс жасады? (?ш ж?зден астам) Ба?алау Табыс критерий ар?ылы о?ушыны ?немі ба?алау. 1.Та?ырыпты? мазм?нды баяндауына ?арай ба?алау; 2.Зерттеудегі ?зіндік ?лесін ба?алау; 3.Та?ырыпты? н?тижесінні? на?тылы?ына ?арай ба?алау 4. Тест ж?мысы ар?ылы ба?алау ?йге тапсырма ?аза?станды?тар – тыл ?а?арманы Жылдар ж?не жа?а с?здермен ж?мыс. Кері байланыс Саба?тан кейін о?ушыларды? пікірі алынады. Не ?нады? Не ?йренгені? Сіз ?шін о?ытуды? ?ай б?лігі тиімді? Та?ырыптан т?сінбеген жерлері. Н?тижесі