Бар ма еді статьяда көрген жерің?…»-деген жолдар кімнің, қай өлеңінен үзінді? (Біржан «Жанбота»)
6.Шығармадағы типтік образды ата. (Абай)
7.Әңгімеде қандай қазақы салт-дәстүр көрініс тапқан? (қонақжайлылық, бата беру)
8.Әңгімеде Біржанға өз үйінен дәм татқызып, бата беріп, оң сапар тілеген кім? (Ұлжан)
Керімбала:
Тағы бір ауыз!-деп еді.
Оралбайға:
— Тағы! Тағы! –деп Біржан да ықыласпен айтты. (диалог)
9. Біржанның сұрауы бойынша қоштасардағы жастар айтқан ән?(«Жиырма бес»)
10.Біржан салдың салған әнінен Абай қандай сезімге бөленеді және оған қандай баға берді?
11.Абай Біржанның өнеріне қандай өлең арнап жазды?
12.Әмір кім? Әйгерімнің шын аты кім?
13.Иіс кемпір Әйгерімге не деп алғыс айтты?
14.Біржан аттанарда өз үйінен дәм татқызған кім еді, ол жерден әнші-ақын қандай сый-құрмет көрді?
15.Біржан сал бастаған өнерпаз жастар ауылдағы соңғы кешті кімнің үйінде өткізді?
16. Шығармадағы қазақ салт-дәстүрленің суреттелуі
17. Абай қалай суреттелген?
18. Біржан қалай суреттелген?
19. Шығармадағы кейіпкерлердің суреттелуі: киім үлгісі, бет-әлпеті
ІІІ.А) Не білгіміз келеді? (Іздендіру)
Біржан сал Қожағұлұлы Абай Құнанбайұлы
(1834-1897) (1845-1904)
Венн диаграммасы
Біржан мен Абай жақындастығы
Абай Біржан
ақын дана әнші ақын сазгер
ұстаз ағартушы өнерпаз
ойшыл сал
шешен
сатирик аудармашы айтыскер драматург
Ә) Біле жүрген абзал!
Біржанның бізге 40-қа жуық әні жеткен
Біржан Абайдың “Мен көрдім ұзын қайың құлағанын” өлеңіне ән шығарған.
Мұқан Төлебаев “Біржан-Сара” операсын жазған
! «Артық болмас білгенің...»
Балалар, кейіпкерлерге талдау жасадық. Енді төмендегі тапсырмаларды орындап көріңіз.
Б) Тапсырма: Шығармада кездесетін салт-дәстүрлерді табыңыз және олардың мағынасын түсіндіріңіз.
ІҮ. Не білдік? (Топтастыру)
-Абай мен Біржанды рухани жақын еткен не нәрсе?
-Олай болса, өнердің қандай түрлерін білеміз?
Өнердің қандай түрлерін білеміз?
мүсін өнер
сөз өнері
ән
би
бейнелеу
сәулет
қолөнер
күй
-Абай мен Біржан өнері бүгінгі күнге қалай жетті? Оны жеткізген кімдер?
Оралбай Әмір
Әкімқожа Балбала
Үмітей Керімбала
Сөзөрім шешу.
Біржан салдың орындаған әні
Абайдың әкесі
Мұхтардың әкесі
Абайдың әйелі
(Тігінен ұлы ақыны шығады, сол ақын туралы өз ойларынды ортаға салып топтастыру).
Ү. Оқушыларды бағалау
ҮІ. Қорытынды. Абайдың «Өлсем орным қара жер сыз болмай ма?» әнін тыңдату.
Біржанның «Теміртас» әнін орындау. Шығу тарихын айту.
Өмірде кең бол,
Өнерде өр бол.
Өнерге қызығу орынды, қызғану –күнә.
Өнер бәйгесі үнемі тігулі.
Өнеге желісі үзілмесе, өнер өрісі де үзілмейді.
Ендеше, екі ұлы — Абай мен Біржан өнер құдіретін түсініп, бір-бірінің қадірін қалай арттырса, біз, кейінгі ұрпақ та өнерді сүйіп, қастерлей білуіміз керек.
«М.Әуезов – тілге мейілінше бай жазушы. Оның қай шығармасын оқысаң да, философиялық мәні терең поэтикалық тілге таңқалмай қоймайсың.» Баламер Сахариев
«Біржанның творчествалық өмірінде болған тағы бір үлкен оқиға – оның Абай ауылына баруы. Басында өзінің ән саяхаты есебінде барғанмен, Абайдың әсері Біржанға күшті болды». А.Жұбанов
ҮІІ. Үй тапсырмасы. «Өнерлі өрге жүзер» тақырыбына шағын шығарма жазу.
Венн диаграммасы
Абай мен Біржанның ұқсастықтары мен жеке өзіндік қасиеттері