5-сынып Синоним

5-сынып Синоним

Саба?ты? та?ырыбы: Синонимдер
Саба?ты? ма?саты:
а) білімділік - о?ушыларды с?з ма?ынасына м?н беруге, с?здерді лексикалы? жолмен талдай білуге ?йрету;
?) дамытушылы? – ойлау, пайымдау ?абілеттерін дамыту, с?йлеу шеберлігіне, ой ?ш?ырлы?ына баулу;
б) т?рбиелік – ту?ан тіл ?рбір елді? ?лтты? ма?танышы екенін ??ындырып, келтірілген мысалдар ар?ылы елін, жерін, ту?ан тілін с?йе білуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: жа?а материалды ме?герту саба?ы.
Саба?ты? ?дісі: проблемалы? ой тастау, баяндау, с?ра? - жауап, ізденушілік, зерттеушілік іс - ?рекеттері, ойын т?рлері.
Саба?ты? к?рнекілігі: синонимдер с?здігі, суреттер
П?наралы? байланыс: ?дебиет, бейнелеу ?нері.

Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і: О?ушылармен амандасу, т?гелдеу, о?у ??ралдарын тексеру, саба??а назар аударту.

2. ?й тапсырмасын с?рау.
1. Омонимдер туралы ?айталау.
- Омонимдер дегеніміз не?
- Омонимдерді? к?п ма?ыналы с?здерден айырмашылы?ы неде?
2. 68 - жатты?у. ?зіл ?ле? ??растыру. ?ле? шума?тарында міндетті т?рде омоним болуы керек.

Жа?а саба?:

?р ба?анада?ы с?здерге с?ра? ?ойып, бір - бірімен ма?ынасы ж?не жазылуы жа?ынан салыстыра отырып, синонимдерді? ережесін о?ушылармен бірлесе отырып шы?ару ж?не оны кітапты?ы ережемен салыстыру.

Ма?ыналары бір - біріне жа?ын, біра? ?рт?рлі дыбысталып айтылатын с?здер тобы синонимдер деп аталады. Синонимдер мынадай белгілерге орай топтастырылады:
- Балалар, ?зіміз к?ріп отыр?андай, та?тада жігіт пен тауды? суреті берілген. Оларды бір - бірімен салыстырып к?рейік. Аласа бойлы жігіт, бойша? жігіт; биік тау. Осы с?здерді биік жігіт, бойша? тау деп ?олдануымыз?а бола ма екен? (о?ушылар ?з ойын айтады)
- Сонда, балалар, б?дан т?йетініміз, синонимдерді? ?зін де д?рыс ма?сат?а сай ?олдануымыз керек екен.

Жа?а саба?ты пысы?тау:

1. Сурет бойынша ж?мыс. «Кім тап?ыр?» ойыны.

Б?л кім?

Б?л не?

?стаз, м??алім, о?ытушы
Адам, кісі. жан, пенде
Ер бала, жігіт, ?л
?арт, к?рі, ?ария
Н?ресте, с?би, б?бек, бала, перзент

Тама?, ас, та?ам, д?м
?андай к??іл к?й?
?уану, шаттану, м?з болу
?кіну, опы? жеу, барма?ын тістеу

2. О?улы?пен ж?мыс.

70 - жатты?у. ?аза? тіліні? синонимдер с?здігін пайдаланып, ?р синонимдер сы?арларын бір вагон деп есептеп, синоним ?атарларынан пойыз жаса?дар. Содан кейін сол пойызда неше вагон бол?анын айты?дар.
1 - ?атар?а «Туыс?ан» с?зі /Туыс, тума, а?айын, ту?ан - туыс, жекжат - ж?ра?ат, жама?айын/
2 - ?атар?а «Данышпан» с?зі /?лы, дана, ??лама, ойшыл, білімдар, о?ымысты, данаг?й/
3 - ?атар?а «Азайту» с?зі /Алу, кеміту, шегеру, ?ыс?арту/

3. 71 - жатты?у. М?тінді о?ып шы?ып, онда?ы ?ажап, ша?, ?араулы?, у?де, айла, жан с?здеріні? синонимдерін табы?дар.
?ажап – ?ажайып, керемет, керім, та??ажайып;
Ша? – кезінде, уа?ытында;
?араулы? – ?ділетсіздік;
У?де – уа?да, серт, ант;
Айла – амал, т?сіл;
Жан – адам, кісі, пенде.

4. ?аза? ?дебиеті мен ?неріні? к?рнекті ?айраткері А. Байт?рсыновты? ?ле? шума?тарынан ?зінді беріліп, онда?ы синоним бола алатын с?здерді табу ж?мысы орындалады.
Талапты жасты? бірі – сен бір балам,
Келіпсі? д?мі? айдап ?аратайдан.
?а?ба?тай жел аудар?ан ажырапсы?,
Ел - ж?рттан, туыс?аннан кейін ?ал?ан.

Талапты – ізденімпаз, ынталы, талапшыл;
Ажырау – айырылу, б?ліну;
Ел - ж?рт – ж?ртшылы?, к?пшілік;
Туыс?ан – туыс, а?айын, тума, туыстас.

5. Сергіту с?ті. Ерте, ерте, ертеде Лексика деген ауыл болыпты. Сол ауылда Синоним деген бай болыпты, Оны? балалары ?те к?п екен. Бай отбасымен ?те тату - т?тті ?мір с?ріпті. Оларды? татулы?ы сондай, тіпті балаларыны? барлы?ы бір ?йде т?рыпты. Олай болса сертіту с?тін «Тату с?здер» деп атап, сол байды? 5 ?лына ж?не 5 ?ызына ма?ынасы ??сас с?здерден ат ?ояйы?.
(К?шті, Мы?ты, ?айратты, ?ажырлы, ?лді, С?лу, ?демі, ?сем, К?ркем, Ару)
Саба?ты ?орытындылау: Тест ж?мысы.
1. Синоним дегеніміз –
А) Айтылуы мен жазылуы бірдей с?здер
В) Ма?ыналары ?арама - ?арсы с?здер
С) Жазылуы ?р т?рлі, ма?ыналары бір - біріне жуы? с?здер
2. «Да??» с?зіні? синонимін тап.
А) Мы?ты
В) Ата?
С) Д?улет
3. «?адірлі, ??рметті, ?адірменді» синонимдік ?атары ?ай с?з табына
жатады?
А) Сын есім
В) Зат есім
С) ?стеу
4. «Адам» с?зіні? синонимін тап.
А) Ш?кірт
В) Дос
С) Кісі
5. Синонимдік ?атарды? д?рысын тап.
А) К?лу, сы?ылы?тау, жылау
В) Зат, м?лік, н?рсе, б?йым
С) К?не, жа?а, ескі
?йге тапсырма: 71 - жатты?у
О?ушы білімін ба?алау: Сыныпта белсенділік танытып, тапсырманы орындау ерекшелігіне ?арай о?ушы біліміне тиісті ба?а ?ойылады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«5-сынып Синоним »

Сабақтың тақырыбы: Синонимдер
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік - оқушыларды сөз мағынасына мән беруге, сөздерді лексикалық жолмен талдай білуге үйрету;
ә) дамытушылық – ойлау, пайымдау қабілеттерін дамыту, сөйлеу шеберлігіне, ой ұшқырлығына баулу;
б) тәрбиелік – туған тіл әрбір елдің ұлттық мақтанышы екенін ұғындырып, келтірілген мысалдар арқылы елін, жерін, туған тілін сүйе білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа материалды меңгерту сабағы.
Сабақтың әдісі: проблемалық ой тастау, баяндау, сұрақ - жауап, ізденушілік, зерттеушілік іс - әрекеттері, ойын түрлері.
Сабақтың көрнекілігі: синонимдер сөздігі, суреттер
Пәнаралық байланыс: әдебиет, бейнелеу өнері.

Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сабаққа назар аударту.

2. Үй тапсырмасын сұрау.
1. Омонимдер туралы қайталау.
- Омонимдер дегеніміз не?
- Омонимдердің көп мағыналы сөздерден айырмашылығы неде?
2. 68 - жаттығу. Әзіл өлең құрастыру. Өлең шумақтарында міндетті түрде омоним болуы керек.

Жаңа сабақ:

Әр бағанадағы сөздерге сұрақ қойып, бір - бірімен мағынасы және жазылуы жағынан салыстыра отырып, синонимдердің ережесін оқушылармен бірлесе отырып шығару және оны кітаптығы ережемен салыстыру.

Мағыналары бір - біріне жақын, бірақ әртүрлі дыбысталып айтылатын сөздер тобы синонимдер деп аталады. Синонимдер мынадай белгілерге орай топтастырылады:
- Балалар, өзіміз көріп отырғандай, тақтада жігіт пен таудың суреті берілген. Оларды бір - бірімен салыстырып көрейік. Аласа бойлы жігіт, бойшаң жігіт; биік тау. Осы сөздерді биік жігіт, бойшаң тау деп қолдануымызға бола ма екен? (оқушылар өз ойын айтады)
- Сонда, балалар, бұдан түйетініміз, синонимдердің өзін де дұрыс мақсатқа сай қолдануымыз керек екен.

Жаңа сабақты пысықтау:

1. Сурет бойынша жұмыс. «Кім тапқыр?» ойыны.

Бұл кім?	Бұл не?
Ұстаз, мұғалім, оқытушы Адам, кісі. жан, пенде Ер бала, жігіт, ұл Қарт, кәрі, қария Нәресте, сәби, бөбек, бала, перзент	Тамақ, ас, тағам, дәм Қандай көңіл күй? Қуану, шаттану, мәз болу Өкіну, опық жеу, бармағын тістеу

2. Оқулықпен жұмыс.

70 - жаттығу. Қазақ тілінің синонимдер сөздігін пайдаланып, әр синонимдер сыңарларын бір вагон деп есептеп, синоним қатарларынан пойыз жасаңдар. Содан кейін сол пойызда неше вагон болғанын айтыңдар.
1 - қатарға «Туысқан» сөзі /Туыс, тума, ағайын, туған - туыс, жекжат - жұрағат, жамағайын/
2 - қатарға «Данышпан» сөзі /Ұлы, дана, ғұлама, ойшыл, білімдар, оқымысты, данагөй/
3 - қатарға «Азайту» сөзі /Алу, кеміту, шегеру, қысқарту/

3. 71 - жаттығу. Мәтінді оқып шығып, ондағы ғажап, шақ, қараулық, уәде, айла, жан сөздерінің синонимдерін табыңдар.
Ғажап – ғажайып, керемет, керім, таңғажайып;
Шақ – кезінде, уақытында;
Қараулық – әділетсіздік;
Уәде – уағда, серт, ант;
Айла – амал, тәсіл;
Жан – адам, кісі, пенде.

4. Қазақ әдебиеті мен өнерінің көрнекті қайраткері А. Байтұрсыновтың өлең шумақтарынан үзінді беріліп, ондағы синоним бола алатын сөздерді табу жұмысы орындалады.
Талапты жастың бірі – сен бір балам,
Келіпсің дәмің айдап Қаратайдан.
Қаңбақтай жел аударған ажырапсың,
Ел - жұрттан, туысқаннан кейін қалған.

Талапты – ізденімпаз, ынталы, талапшыл;
Ажырау – айырылу, бөліну;
Ел - жұрт – жұртшылық, көпшілік;
Туысқан – туыс, ағайын, тума, туыстас.

5. Сергіту сәті. Ерте, ерте, ертеде Лексика деген ауыл болыпты. Сол ауылда Синоним деген бай болыпты, Оның балалары өте көп екен. Бай отбасымен өте тату - тәтті өмір сүріпті. Олардың татулығы сондай, тіпті балаларының барлығы бір үйде тұрыпты. Олай болса сертіту сәтін «Тату сөздер» деп атап, сол байдың 5 ұлына және 5 қызына мағынасы ұқсас сөздерден ат қояйық.
(Күшті, Мықты, Қайратты, Қажырлы, Әлді, Сұлу, Әдемі, Әсем, Көркем, Ару)
Сабақты қорытындылау: Тест жұмысы.
1. Синоним дегеніміз –
А) Айтылуы мен жазылуы бірдей сөздер
В) Мағыналары қарама - қарсы сөздер
С) Жазылуы әр түрлі, мағыналары бір - біріне жуық сөздер
2. «Даңқ» сөзінің синонимін тап.
А) Мықты
В) Атақ
С) Дәулет
3. «Қадірлі, құрметті, қадірменді» синонимдік қатары қай сөз табына
жатады?
А) Сын есім
В) Зат есім
С) Үстеу
4. «Адам» сөзінің синонимін тап.
А) Шәкірт
В) Дос
С) Кісі
5. Синонимдік қатардың дұрысын тап.
А) Күлу, сықылықтау, жылау
В) Зат, мүлік, нәрсе, бұйым
С) Көне, жаңа, ескі
Үйге тапсырма: 71 - жаттығу
Оқушы білімін бағалау: Сыныпта белсенділік танытып, тапсырманы орындау ерекшелігіне қарай оқушы біліміне тиісті баға қойылады.