Кешуова Раушан Елемесовна
Қазақ тілі пәні оқытушысы
Астана қ. М.Тынышпаев атындағы Қаз ККА Ақмола колледжі.
ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҚТАРЫНДА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ.
Халқымыздың рухани көсемі Ахмет Байтұрсынұлының «Мұғалім әдісті көп білуге тырысу керек. Олардың өзіне сүйеніш, қолғабыс нәрсе есебінде қолдану керек» деген сөзін басшылыққа ала отырып, мен кәсіби қазақ тілі сабақтарында компьютерлік технологияларды пайдаланып жүргендіктен өз тәжірибемді, оның тиімді жақтармен сіздерге таныстырмақпын.
Жоғарғы оқу орындарында қазіргі заман талабына орай оқытудың иртербелсенді әдістерін қолдану білім сапасын жоғарлатып, білімгерлердің танымдық белсенділігін арттыруға, белсенді тұлға болып қалыптасуына ықпал етеді.
Педагогикалық тәжірибе көрсетіп отырғандай, кез келген жаңашылдық оқу үрдісін жоспарлауда елеулі өзгерістер енгізіледі. Сапалы білім беру жүйесін қалыптастыру үшін оқытудың белгілі бір жекелеген әдісі немесе тәсілі емес, алға қойылған дилактикалық мақсаттарға жетуді қамтамассыз ететін әдіс-тәсілдердің жиынтығы болып табылатын тұтас педагогикалық технолагия қажет.
Компьютерлік технологиялар адам қызметінің барлық салаларына - ғылымға технологиялар өндіріске, тұрмыс пен білім беру саларына енген қазіргі кезенде қоғам дамуының жаңа, компьютерлік дәуірі туғаны туралы айтуға болады. Қазіргі кезде электрондық құралдарды пайдалана білу екінші сауаттылық деп қабылдана бастағаны да белгілі. М.Тынышпаев атындағы Қаз ККА Ақмола колледж оқытушылары ақпараттық компьютерлік оқыту технологиясын иновациялық әдістерінің бір түрі ретінде пайдаланады.Білім беру үрдісін ақпараттандыру және жаңа акпараттық техгологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту,дара тұлғаны бағыттап оқыту максаттары жүзеге асыра отырып,оку-тәрбие үрдісінің барлық денгейлерінің тиімділігі мен сапасы жоғарлату, бүгінгі күннің басты талабы болып саналады.
Қазақ тілі сабактарында компьютерлік технологияның пайдалануың тиімділігі тәжірибе жүзінде дәлелденді.
Қазіргі заманғы компьютерлік технологияларды сабақта тайдаланудың тиімділігі қажетті мәтінді экраннан көрсетуге,кез келген графикалық сызбаларды,жоғары сапалы
Фотасуреттерді корсетіп,анимацияларды,дыбысты және бейнефиильмдерді пайдалануға мол мүмкімдік береді.
Лексикалық сабақтарды өткізуде,практикалық және лабораториялық сабақтарды көрнекілік ретінде электорондық құралдарды пайдаланудың көптеген артықшылықтары қазіргі кезде тәжірибе де байкалып жүр.
Ал компьютерлік технологиялар пайдаланбай,дәстүрлі сабақ өткізу барысында оқытушы үйреншікті кестелер мен сызбалар жиынтығын ғана пайдаланумен шектеледі,өз бетінше түрлі-түсті плакат,суреттерді,сызбаларды дайындау көп еңбек пен уакытты ететін.
Сонымен қатар компьютерлік технологияларды пайдаланудың өз тәжірибемнен байқаған оның тиімді жағы көп:
Біріншіден,терминдер мен кестелерді,басқа да қажетті мәліметтерді тақтаға жазу, графикалық элеметтердің сызбасын салу сабақ өткізу кезінде оқытушының біршама уақытын алады.Кейде белгілі бір мәселе бойынша сұрақтар туындап, тақтаға салынған кестеге қайда оралған жағдайда, оны қайтадан сызу қажет болады. Ал электрондық құралдарды пайдалану кезінде ақпараттық мәліметтердің кез келген қажет болған кезде пайдалануға болады.
Екіншіден , егер дәріс оқу кезінде білімгер экраннан қажетті мәліметті жазып алуға немесе көшіріп сызып алуға үлгермесе , сабақ аяқталғаннан кейін электрондық құралды өзіне керек бетін ашып ,қажетті мәліметті алуға мүмкүндік бар.
Үшіншіден, дәріс алушылардың сабақтың алдында дәрісте баяндалатын тақырыпқа қатысты ақпаратпен алдың ала танысуына мүмкіндіктері бар.
Төртіншіден, басты мәселені немесе тақырыпты белгілі бір түсте бояу,астын сызу,анимамицияның көмегімен беру арқылы оған тыңдаушылардың назары аудартуға болады.
Бесіншіден. Дәріс оқуда қолданылатын компьютерлік техгологиялардың жаңашылдығы білім алушылардың қызығушылығын арттырып,тақырыпты жан-жақты меңгеруге ынталандырады.
Өзге ұлт өкілдерінің сөздік қорын байыту,қазақша ауыз екі дұрыс сөйлеуге,сауатты жазуға үйрету,бір-бірімен сөйлесуге,оқығанын,көргенін,қысқаша әңгәмелеп беру үшін ең тиімді жол деп есептеймін.
Сонымен қатар студенттердің өз бетімен ізденуіне казақ тілін сапалы дәрежеге көтеруге мүмкіндік беретін мол дүние-ол ғаламтор.Ғаламторды қазақ тілін оқытуда пайдалануға қолайлы. Мысалы, шығармашылық жұмысты тапсырғанда оқулықтардағы жоқ материалдарды өз бетінше ізденіп,берілген тапсырманы шығармашылық түрде орындайды. Осының өзі студенттердің пәнге деген қызығушылықтарын арттырып,бәләмге ынталандыра түседі.
Жаңа коммуникалық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты-өзге ұлттың баласы мемлекеттік тілде сөйлету, қазақ сөзінің кұдіретін,сырын сезіндіру,тіл үйренуге ынталандыру,студенттердің талабын шыңдау.оку материалдарын толық меңгеру үшін меңгеруі үшін оқу материалдарының практикалық жағынан тиімді ұсынылуына мүмкүндік беру. Бұл мақсаттарға жету жолында электрондық оқулықта тексеру бағдарламалар, оқыту бағыдарламасы сияқты бағдарламалық өнімдер қызмет етеди .
Білім саласында компьютер оқушы үшүн оқу құралы,ал мүғалім үшін көмекші болып табылады .оның қолдануы нәтижелі болуы үшін бағдарламалық құралдар толық тұрде мұғалімнің және оқушының алдына қойған мақсатына жетуіне және шығару жолдарын қамтамасын ету керек.
Бүгін де біз орта білім беруді одан әрңі ақпараттандырудың екінші кезеңіне көштік,ол мазмұндық тұрғыда болады және компьютерлік сауаттылықтан жеке тұлғаның ақпараттық мәдениетінің іргелі операциялық негіздеріне ауысуды білдіреді,мұнда әрбір оқушы ақпаратқа,қазіргі ақпараттық технолояларға назар салып қана қоймай,оны тиімді қолдана білуі,ғаламтор ақпарат желісін пайдалана алуы тиіс.
Алайда,білім беру жүйесінде білімдік және ақпараттық технологияларды іс жүзінде үйлестіре қолдануда кемшіліктер кездеседі.Оның үстіне ақпараттық технологияның тез жаңаруы мәселені қиындата түседі.Жағдайды жақсарту үшін білім беру технологиялары мен ақпараттық қарым-қатынастық технологияларды кіріктіру қажет сонда, педагог озі білетін, жақсы меңгерген, бейімделген техникалық құралдарды сабақта тиімді қолданады.Қазіргі технологияларды білім жүйесіне енгізгенде,оқыту материалдарының педагогикалық мазмұндылығы мен әркімнің өзінің үйренуінің жағдай жасаудың маңызы зор. Оқыту ісінің тиімділігі мен сапасы көбінесе өздігінен оқып үйрену процесін тиімді ұйымдастыру мен пайдаланатын материалдарының сапасына тәуелді болады.
Компьютер және ақпараттық технологиялар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі оқушының жаңаша ойлау қабілетін қалыптастырып,олардың жүйелік байланыстар мен заңдылықтарды табуға итеріп, нәтижесінде – өздерінің кәсіби потенциалдарының қалыптасуына жол ашуы керек.
Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағындағы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы зандылықтардан тарайтын педагогикалық технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептейміз.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Емельянова В.И. Использование информационных технологий в преподавании спецдисциплин. ИЦ «Академия», 2006 г.
Т. Мейіріманқұлова. Білім берудегі инновациялық Қазақ тілі Қазақстан мектебінде. 2011ж.
Технологиялар. А., 2005.
Н. Оразақовна. Сатылай комплексті талдау А.,2002
О.Б.Тыщенко. Дидактическое условие применения компьютерных технологий в обучении. М.,2003.
