Та?ырыбы: «?аза? тілі саба?ында жа?а технологияларды пайдалануды? тиімділігі»
Самандаров И.Ч
Ма??ыстау облысы, Жа?а?зен ?аласы
№ 18 орта мектеп
?аза? тілі мен ?дебиеті п?ніні? м??алімі
Жа?а педагогикалы? технология - жа?а о?ыту амалдары мен іс-?рекеттерінен ізденуді талап ететін, я?ни, білім мен т?рбие берудегі ?ылымны? н?тижеге ?ол жеткізіп, жа?а ізденістерді ?тымды пайдалану ар?ылы жо?ары к?рсеткіштерге жету дегенді білдіретін ??ым. Білім стандартыны? жасалынуы, т?л о?улы?тарымызды? жазылып жатуы, мектептерді жаппай компьютерлендіру, инновациялы? технологиядан іздену, білім мазм?нын байыту, ?лемдік білім ке?істігіне ену ма?сатында?ы ж?мыстар сол ?згерісті? ку?сі. Б?гінгі та?да жан-жа?ты дамы?ан, белсенді, ?зіне сенетін, ?з пікірін ?сына ж?не ?ор?ай алатын, кез келген жа?дайлардан жол таба алатын, шы?армашыл жеке т?л?а ?алыптастыру, ?р баланы? талантын ашу, еліміздегі білім беру ж?йесіні? ма?ызды талаптары мен міндеттеріне айналды.
Кейбір о?у орындары электронды? кітаптар мен ?ашы?тан о?ытуды енгізіп, білім беруді? к?шін ілгерілетуде. Біра? оны? барлы?ы м??алім шеберлігінсіз ж?зеге аспайтыны м?лім. Білім сапасыны? артуы м??алімні? жа?а технологияларды шебер ?олдануымен ты?ыз байланысты екені д?лелденіп отыр.
«Дамыта о?ыту» технологиясы тікелей баланы (субьекті, обьекті) жан-жа?ты дамыта отырып (жеке басын, д?ниетанымын, ойлауы, темпі) о?ыту?а негізделеді. Дамыта о?ыту ма?саттары:
- О?ушы субьекті, я?ни, ол ?зін-?зі дамыта алады, жетілдіреді, т?рбиелей алады.
- Баланы? ?абілетін, дарынын дамыту?а ы?пал жасайды (іскерлігі, машы?ын дамыту емес
- Білім дайын к?йінде ?сынылмайды, бала-ты?даушы, м??алім-информатор емес, керісінше бала-зерттеуші, ізденуші, жа?алы? ашушы. Оларды? да?ды, іскерлігі белгілі бір проблема, ситуацияны шешу ар?ылы ?алыптасады.
- Дамыта о?ытуда?ы басты іс-?рекет – диалог, пікірлесу, пікірталасы.
- М??алім ?ызметі – диалогты ?йымдастырушы, ба?ыт беруші, балаларды? іс-?рекетін, ынтыма?тасты?ын бір ба?ыт, бір ма?сат?а ба?ыттаушы. Атал?ан технологияны? басты принциптеріні? бірі – о?ушыларды? тілді ?олдану да?дыларын дамыту. Демек, білім беру саласында, оны? ішінде ?аза? тілін ме?гертуде, б?л технологияны? ролі зор
Модульдік о?ыту технологиясы – ?лемдік ж?не отанды? т?жірибеде таныл?ан технология. Б?л технологияда бірінші орын?а бала т?л?асы, оны? ой ж?мысыны? дамуы,шы?армашылы?пен ойлауы ?ойылады. Модульдік о?ытуда ?р о?ушы ?зіні? немен ж?не ?алай ш??ылдануы тиіс, саба? барысында не істеуі керек екенін аны? біледі ж?не о?ан ?атысты керек материалдарымен, т?сілдермен міндетті т?рде ?амтамасыз етіліп отырады. Балалар?а бірін-бірі тексеру, ба?алау еркіндігі беріледі. Б?л технология о?ушы т?л?асыны? танымды? ?абілеттерін дамытуда, танымды? процестерді жетілдіруде, о?у?а жа?ымды ?ызы?ушылы? ?алыптастыруда, белсенді с?здік ?орын, ауызша ж?не жазбаша тілін ?стартуда негіз болады.
Ж.?араевты? де?гейлеп о?ыту технологиясы – о?ушыны білім д?режесіне сай тапсырмалармен ?амтамасыз ету ар?ылы о?ыту ?дісі болып табылады. Б?л технологияны? ерекшелігі саба? ?рдісінде о?ушыларды? бірнеше де?гейде ж?мыс істеуінде. Д?лірек айт?анда, о?ушы ?зіні? м?мкіндігі мен ?абілетіне с?йкес сатылы ж?мыстар ж?йесін орындайды. О?ушыларды де?гейлеп о?ытуды? ма?ызы зор, себебі о?у іс-?рекеті ?р о?ушыны ?здігінен о?ып-?йренуге, шы?армашылы?пен белсенді айналысу?а баулиды, ?ткен грамматикалы?, лексикалы? та?ырыптарды ж?йелі игеруге да?дыландырады ж?не о?у-танымды? ??зіреттілігін ?алыптастырады.
?зге тілді сыныптарда ?аза? тілін о?ытуда пайдаланылатын ма?ызды технологияларды? бірі коммуникативтік технология болып табылады. Б?л технология ?зіні? тиімділігін іс ж?зінде д?лелдеп, к?птеген м??алімдерді? т?жірибесінен орын алды. Коммуникативтік технологияда тілдік ?арым-?атынас алды??ы орын?а шы?арылады да, бас?а ж?мыстар осы ба?дар?а ба?ытталады, себебі технологияны? негізгі міндеті о?ушыларды? ауызша тілін жетілдіру, с?здік ?орын молайту, ?аза? тіліне т?н дыбыстарды д?рыс о?ып, айта білуге, сауатты жазу?а, бір-бірімен с?йлесе білуге да?дыландыру, ойын ?аза?ша жеткізе алатындай д?режеге жеткізу. Берілген технологияны ?тымды пайдалану бас?а ?лт балаларына ?аза? тілін ?йрету барысында жемісті н?тижелер бере алады
Сондай-а?, ?аза? тілі саба?тарында слайдтар ?олдану, мультимедиялы? проекторды м?мкіншілігіне ?арай пайдаланып ?ткізу о?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын оятып, та?ырып бойынша танымын ке?ейтеді, білім сапасы да арта т?седі. Атал?ан озы? технологиялар о?ушыларды? жеке т?л?алы? к?шін арттырып, шы?армашылы? ойын дамытуы ар?асында еліміздегі ?зге ?лт ?кілдеріне мемлекеттік тілді жетік ме?гертуге болатыны ай?ын.
Та?ырыбы: «?аза? тілі саба?ында жа?а технологияларды пайдалануды? тиімділігі»
Самандаров И.Ч
Ма??ыстау облысы, Жа?а?зен ?аласы
№ 18 орта мектеп
?аза? тілі мен ?дебиеті п?ніні? м??алімі
Жа?а педагогикалы? технология - жа?а о?ыту амалдары мен іс-?рекеттерінен ізденуді талап ететін, я?ни, білім мен т?рбие берудегі ?ылымны? н?тижеге ?ол жеткізіп, жа?а ізденістерді ?тымды пайдалану ар?ылы жо?ары к?рсеткіштерге жету дегенді білдіретін ??ым. Білім стандартыны? жасалынуы, т?л о?улы?тарымызды? жазылып жатуы, мектептерді жаппай компьютерлендіру, инновациялы? технологиядан іздену, білім мазм?нын байыту, ?лемдік білім ке?істігіне ену ма?сатында?ы ж?мыстар сол ?згерісті? ку?сі. Б?гінгі та?да жан-жа?ты дамы?ан, белсенді, ?зіне сенетін, ?з пікірін ?сына ж?не ?ор?ай алатын, кез келген жа?дайлардан жол таба алатын, шы?армашыл жеке т?л?а ?алыптастыру, ?р баланы? талантын ашу, еліміздегі білім беру ж?йесіні? ма?ызды талаптары мен міндеттеріне айналды.
Кейбір о?у орындары электронды? кітаптар мен ?ашы?тан о?ытуды енгізіп, білім беруді? к?шін ілгерілетуде. Біра? оны? барлы?ы м??алім шеберлігінсіз ж?зеге аспайтыны м?лім. Білім сапасыны? артуы м??алімні? жа?а технологияларды шебер ?олдануымен ты?ыз байланысты екені д?лелденіп отыр.
«Дамыта о?ыту» технологиясы тікелей баланы (субьекті, обьекті) жан-жа?ты дамыта отырып (жеке басын, д?ниетанымын, ойлауы, темпі) о?ыту?а негізделеді. Дамыта о?ыту ма?саттары:
- О?ушы субьекті, я?ни, ол ?зін-?зі дамыта алады, жетілдіреді, т?рбиелей алады.
- Баланы? ?абілетін, дарынын дамыту?а ы?пал жасайды (іскерлігі, машы?ын дамыту емес
- Білім дайын к?йінде ?сынылмайды, бала-ты?даушы, м??алім-информатор емес, керісінше бала-зерттеуші, ізденуші, жа?алы? ашушы. Оларды? да?ды, іскерлігі белгілі бір проблема, ситуацияны шешу ар?ылы ?алыптасады.
- Дамыта о?ытуда?ы басты іс-?рекет – диалог, пікірлесу, пікірталасы.
- М??алім ?ызметі – диалогты ?йымдастырушы, ба?ыт беруші, балаларды? іс-?рекетін, ынтыма?тасты?ын бір ба?ыт, бір ма?сат?а ба?ыттаушы. Атал?ан технологияны? басты принциптеріні? бірі – о?ушыларды? тілді ?олдану да?дыларын дамыту. Демек, білім беру саласында, оны? ішінде ?аза? тілін ме?гертуде, б?л технологияны? ролі зор
Модульдік о?ыту технологиясы – ?лемдік ж?не отанды? т?жірибеде таныл?ан технология. Б?л технологияда бірінші орын?а бала т?л?асы, оны? ой ж?мысыны? дамуы,шы?армашылы?пен ойлауы ?ойылады. Модульдік о?ытуда ?р о?ушы ?зіні? немен ж?не ?алай ш??ылдануы тиіс, саба? барысында не істеуі керек екенін аны? біледі ж?не о?ан ?атысты керек материалдарымен, т?сілдермен міндетті т?рде ?амтамасыз етіліп отырады. Балалар?а бірін-бірі тексеру, ба?алау еркіндігі беріледі. Б?л технология о?ушы т?л?асыны? танымды? ?абілеттерін дамытуда, танымды? процестерді жетілдіруде, о?у?а жа?ымды ?ызы?ушылы? ?алыптастыруда, белсенді с?здік ?орын, ауызша ж?не жазбаша тілін ?стартуда негіз болады.
Ж.?араевты? де?гейлеп о?ыту технологиясы – о?ушыны білім д?режесіне сай тапсырмалармен ?амтамасыз ету ар?ылы о?ыту ?дісі болып табылады. Б?л технологияны? ерекшелігі саба? ?рдісінде о?ушыларды? бірнеше де?гейде ж?мыс істеуінде. Д?лірек айт?анда, о?ушы ?зіні? м?мкіндігі мен ?абілетіне с?йкес сатылы ж?мыстар ж?йесін орындайды. О?ушыларды де?гейлеп о?ытуды? ма?ызы зор, себебі о?у іс-?рекеті ?р о?ушыны ?здігінен о?ып-?йренуге, шы?армашылы?пен белсенді айналысу?а баулиды, ?ткен грамматикалы?, лексикалы? та?ырыптарды ж?йелі игеруге да?дыландырады ж?не о?у-танымды? ??зіреттілігін ?алыптастырады.
?зге тілді сыныптарда ?аза? тілін о?ытуда пайдаланылатын ма?ызды технологияларды? бірі коммуникативтік технология болып табылады. Б?л технология ?зіні? тиімділігін іс ж?зінде д?лелдеп, к?птеген м??алімдерді? т?жірибесінен орын алды. Коммуникативтік технологияда тілдік ?арым-?атынас алды??ы орын?а шы?арылады да, бас?а ж?мыстар осы ба?дар?а ба?ытталады, себебі технологияны? негізгі міндеті о?ушыларды? ауызша тілін жетілдіру, с?здік ?орын молайту, ?аза? тіліне т?н дыбыстарды д?рыс о?ып, айта білуге, сауатты жазу?а, бір-бірімен с?йлесе білуге да?дыландыру, ойын ?аза?ша жеткізе алатындай д?режеге жеткізу. Берілген технологияны ?тымды пайдалану бас?а ?лт балаларына ?аза? тілін ?йрету барысында жемісті н?тижелер бере алады
Сондай-а?, ?аза? тілі саба?тарында слайдтар ?олдану, мультимедиялы? проекторды м?мкіншілігіне ?арай пайдаланып ?ткізу о?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын оятып, та?ырып бойынша танымын ке?ейтеді, білім сапасы да арта т?седі. Атал?ан озы? технологиялар о?ушыларды? жеке т?л?алы? к?шін арттырып, шы?армашылы? ойын дамытуы ар?асында еліміздегі ?зге ?лт ?кілдеріне мемлекеттік тілді жетік ме?гертуге болатыны ай?ын.
