ПРЕЗЕНТАЦИЯ НА ТЕМУ "АНТОНИМДЕР"

а) білімділік – сөз мағыналарынан алған білімдерін пысықтай отырып, мағыналары қарама-қарсы сөздерге мысалдар келтіру арқылы антонимнің анықтамасын оқушылардың өздері ойланып, шығаруға бағыт беру;

ә) дамытушылық – өткен сабақ пен жаңа сабақты байланыстыра отырып, ой белсенділігін арттыру;

б) тәрбиелік – оқушыларды ұйымшылдыққа, бірлікке, шапшаңдыққа, тапқырлыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Әдісі: топтастыру,салыстыру,

сұрақ-жауап

Көрнекілігі: кеспе қағаздар, суреттер, сөзжұмбақ, кесте.

84– жаттығу. Сөздердің синонимін тауып жазу. Тұрақты тіркесті де алуға болады.

Дәрігер, емдеуші. Оқушы, шәкірт. Ұста, зергер. Мұғалім, ұстаз. Шебер, пысық. Мақтану, бөсу. Жазу, төсеу, жаю . Қорқу, үрейлену, шошыну. Қуану, шаттану. Ажарлы, келбетті, әдемі.

Әзір болу, дайын болу. Сыйлау, құрметтеу. Көп сөйлеу, аузы аузына жұқпау.

1. Омоним дегеніміз не?

3. Синоним. Анықтамасы.

3. Мысал келтір.

Мағыналары бір - біріне қарама - қарсы сөздерді

антонимдер деп атаймыз .

Болымды-болымсыздық

мағына:

жақсы – жақсы емес

ал – ал ма

сулы – су сыз

Антонимдер:

  жақсы – жаман

ал – бер

сулы – құрғақ

Антонимдер

Зат есім Сын есім. Есімдік Етістік Үстеу

өмір-өлім жас- кәрі анау-мынау ашу-жабу әрі- бері

жаз-қыс аш-тоқ әне-міне ұшу-қону ерте- кеш

күн-түн кең-тар осы-сол күлу-жылау жоғары- төмен

ұл- қыз ащы- тұщы келу- кету ақырын- тез

Антонимдер ойды әсерлі, бейнелі түрде жеткізудің ең оңтайлы құралы. Мысалы, ғасырлар бойы атадан балаға мирас болып келе жатқан мақал-мәтелдердің, жұмбақтардың құрамында антонимдер көп қолданылады. Біз оған мына сөзжұмбақты шеше отырып, көзімізді жеткізе аламыз.

Сұрақтары:

1 )Ақылдан жақсы дос жоқ,

Ашудан жаман … жоқ.

2) Ашу – … , ақыл – дос .

3) Дос … айтады, дұшпан күлдіріп айтады.

4) Көз - … , қол – батыр.

5) Ащы мен тұщыны татқан білер,

… мен алысты жортқан білер.

6) Жақсыдан үйрен , жаманнан … .

7 ) Алтын … , алғыс ал .

1- тапсырма

Берілген жұмбақтардың шешуін тауып, антоним сөздердің астын сыз!

а) Бір оған жасың да, кәрің де, б) Күні-түні көз ілмей,

Ағытар сырының бәрін де. Үйіңде тұрады.

Тыңдасаң, көп нәрсе ұғасың, Тіліңді алмайды,

Әлемді айналып шығасың. Тетігін бұрамай.

• Ағытар сырының бәрін де. Үйіңде тұрады. Тыңдасаң, көп нәрсе ұғасың, Тіліңді алмайды, Әлемді айналып шығасың. Тетігін бұрамай.

ә) Асты тас, үсті тас в) Аяғы бар, басы бар

Ортасында піскен ас. Арқалаған тасы бар.

г) Бүгін киген ақ тоным, ғ) Түнде бар, күндіз жоқ.

Ертең болар қара тон

2- тапсырма

Биік, ашық, жаңа, жас, терең

сөздерін қолданып, антонимдер құра.

Биік тау – ... тау

Ашық –

Жаңа –

Жас –

Терең –

4 -тапсырма

Берілген суреттер бойынша антоним сөздер құрау.

3- тапсырма

Көп нүктенің орнына тиісті антоним сөзді қойып, мақал-мәтелдердің жалғасын тап.

Саналы ерде сауыт бар, Көп сөз – көмір,

... ерде қауіп бар. … сөз – алтын.

Жаман жолдас жауға қияр, Білімді ге дүние жарық,

... жолдас жанын қияр. ...дің күні кәріп.

Сол көзіңе, ... көзің қарауыл болсын.

3 ) Кестемен жұмыс

Мына кестедегі берілген сөздердің синонимін және антонимін табу керек .

Берілген сөз

Синоним

Жарлы

Антоним

Жолдас

Қарт

Шағын

Бойшаң

Адал

Антонимдер

Мағыналары Ойды әсерлі, бейнелі

қарама-қарсы сөздер түрде жеткізеді

Антонимдер

Болымды-болымсыздық Мақал-мәтелдерде,

мағыналары болады жұмбақтарда қолданылады

№

Аты-жөні:

1

Үй тапс.

Беріктас Ж.

2

Болатова Г.

Cөзжұмбақ

3

Жаттығу

4

Құрахбаева А.

Деңг.тап с.

Манатова М.

5

Кесте

6

Сағитов Қ.

Топт - у

Сейтен А.

Қорыт. баға