І Үй тапсырмасын сұрау ІІ «Ой тастау» ІІ. Жаңа сабақ Оқулықпен жұмыс: Сергіту сәті Топтық жұмыс: Сабақты бекіту: Үйге тапсырма беру Бағалау Рефлексия | Алғыс айту күніне орай мәтін жазу үстеулерді қатыстыру. 1. Мезгіл үстеуі дегеніміз не?2. Мақсат үстеуі қандай сұрақтарға жауап береді?3. Көсемшенің жұрнақтарын ата. 1.Үстеу дегеніміз не?2. Тұйық етістіктің жұрнағын ата. 3. Мекен үстеуі дегеніміз не? 1. Есімшенің жұрнақтарын ата.2. Себеп-салдар үстеуі дегеніміз не?3. Көсемшенің жіктелмейтін жұрнағы Ал енді балалар тақтаға назар аударамыз. Қандай дыбыстар шықты? Сабақ тақырыбын анықтау үшін тақтаға назар аударамыз. Балық су бетін шолп еткізді. Артымызға қарасақ қорбаң-қорбаң етіп аю да жетіп қалыпты. Бұғы маған рақмет айтқандай басын бұлғаң-бұлғаң еткізді. Есік ашылғанда от жалп етіп сөніп қалды. Ендеше бүгінгі сабағымыз осы сөздерге байланысты болмақ.Яғни бүгінгі сабағымыз сөз таптарының бірі еліктеу сөздер туралы түсінік. Айналадағы немесе табиғаттағы әр түрлі құбылыстардың дыбыстарына қимыл әрекеттеріне еліктеумен немесе олардың бейнелерімен байланысты туған сөздер еліктеу сөздер деп аталады. Еліктеу сөздер көбіне көмекші етістіктермен тіркесіп қолданылады. Түрлері | мысалы | Тұлғасына қарай | Негізгі | Арс,гүрс,былқ,баж,жалт, гу, зу, дыр, шолп | Туынды | Алшаң,арбаң, елпең, дікең, қылтың | Құрамына қарай | Дара | Қиқаң,бұралаң,шұбалаң, шошаң,ирелең | Күрделі | Күмп-күмп, ербең-ербең, жарқ-жұрқ,селк-селк | Мағынасына қарай | Еліктеуіш | Сарт-сарт, бұрқ-сарқ,сырт, дүңк,тық | Бейнелеуіш | Лап,қылт,жалт-жұлт,қалт-құлт,талтаң-талтаң,сылқ | Оқулықпен жұмыс: 230- жаттығу Еліктеу сөздерді тауып, қандай сөздермен тіркесіп тұрғанын көрсетіңдер. 230- жаттығу Зу ете қалды, күмп бердім, дүр етіп, селк ете, бұлт - бұлт етіп, жарқ - жұрқ етіп. 231 - жаттығу Бұлт беремін - сытылып шығу Жыртың - жыртың - күлу мағынасында Пыш - пыш демей - сөйлеу мағынасында Бұрқ - сарқ етіп - ашулану мағынасында Сергіту сәті Жай ғана сарт етіп жабылады іздегенің ішінен табылады. Қорбаң –қорбаң еткен өмірі орманда өткен. Сырт –сырт еткен дыбысы ояту оның жұмысы. Жалт –жұлт етеді жерге сіңіп кетеді. Тоқ – тоқ етіп тамағын ағаштан іздеп табатын. Топтық жұмыс: І топ Суретке қарап сөйлем құрау. ІІ топ Берілген сөздердің тіркесін табу ІІІ топ Мәтіннен еліктеу сөздерді табу. ҮІ топ Берілген сөздерді қатыстырып сөйлем құрау Жарқ - жұрқ, мыңқ, қарш - қарш, ыржың. Ойнайық та, ойлайық Топ басшылары шығып кеспе қағаздағы жасырылған сөздердің рөлін сомдайды. Ал қалған жанкүйерлер басшыларының әрбір қимылын сөзбен жазып, шыққан сөздерден мәтін құрайды.
Морфологиялық талдау Сәбит басын изеді де, тық –тық басып жүріп кетті.Ол тарс- тұрс ете қалған дыбысқа жалт қарады.Абай көп іркілмей, келген шаруасын айта бастады. Фонологиялық талдау көктем, наурыз Жұмбақтар әлемі Интербелсенді тақта арқылы жұмбақтар жасырамын 1.5 Жұмбақтарды шешіп, еліктеу сөздерді табу 1. Жылт-жылт етеді, ұстасаң еріп кетеді. (мұз) 2. Аяғы жоқ жүреді, сылқ-сылқ етеді. (су) 3. Көк көйлекті жеңешем көлбең-көлбең етеді. (түтін) 4. Тарпаң-тарпаң тарбиған, Түрі жаман жарбиған. (тасбақа) Семантикалық карта Көркем әдебиеттен еліктеу сөздеді теріп жазу. «8 наурыз аналар күні» тақырыбына эссе жазу еліктеу сөздерді қатыстыру |