1. С. А. Йассауидің «Даналық кітабы» шығармасынан үзінді беріледі. Мұсылманды мұсылман түтіп жейді, Бірін-бірі ұқпайды, түсінбейді, Мұриттер пірге көз қырын түсірмейді, Бұл не деген замана болды, достар. Жамағаттың жақсыға құрметі жоқ, Кішілердің үлкенге ізеті жоқ, Патшаларға әділдік міндеті жоқ, Бұл не деген замана болды, достар. «Даналық ағашы» әдісі. Оқылған шығарма бойынша сұрақтар жазып, ортадағы сандықшаға жинақтап, іштей тағы да бір рет оқып, сандықшадан сұрақтар алып, бір топ екінші топқа сұрақ қойып, жауап бересіздер. Д: Шығарманы талқылайды. Сұрақтар қояды. Шығарманың тақырыбы мен идеясын ашады. ҚБ: бас бармақ әдісі (жарайсың, тамаша, жақсы, толықтыр) 2.ТЖ. А.Йассауи мен Абай еңбектеріндегі ортақ тақырыпты табыңыздар. «Венн диаграммасы» әдісі. 1-ші топқа Ахмет Йассауидің шығармасынан үзінді: Даналардың айтқаны келер болды, Қияметтің қияпаты төнер болды, Ақымақтар айқаймен жеңер болды, Бұл не деген замана болды достар. Халайықтан мейірім мен рақым кетті, Момынға телі-тентек зақым етті, Тал түсте талапайда ақыл кетті, Бұл не деген замана болды достар. 2-ші топқа Абай дың 36 қара сөзі. Біздің қазақтың өзінің мақалы да бар: «ұят кімде болса, иман сонда» деген. Енді бұл сөзден білінді: ұят өзі иманның бір мүшесі екен. Олай болғанда білмек керек, ұят өзі қандай нәрсе? Бір ұят бар - надандықтың ұяты, жас бала сөз айтудан ұялған секілді, жақсы адамның алдына жазықсыз-ақ әншейін барып жолығысудан ұялған секілді. Не шариғатқа теріс, не ақылға теріс жазығы жоқ болса да, надандықтан бойын керістендіріп, шешілмегендік қылып, ұялмас нәрседен ұялған мұндай ұят шын ұялу емес - ақымақтық, жамандық. Д: Шығарманы басқа шығармамен салыстырады. Мағынасын түсінеді. ҚБ: «2- жұлдыз,1- ұсыныс» әдісі. 3.ТЖ. Қорқыттың нақыл сөздері мен Ахмет Йассауидің хикметтерін салыстырыңыздар. «Өрмекші» әдісі (постермен). Постерге өрмекшінің сұлбасын салыңыздар. Басына тақырыбын, денесіне өзекті ойларын, аяқтарына тірек сөздерді жазу арқылы салыстыныңыздар. 1-топқа: Қорқыт Атаның нақыл сөздері: «Қар қалың жауса да, көктемге дейін қалмайды, жайқалып өскен көк майса күзге дейін қалмайды. Ескі мақта мата болмас, ескі жауың дос болмас. Сулар тарам-тарам болып, қаншама тасып аққанымен, теңіздерді толтыра алмайды. Менмен, тәкәппар адамды тәңірі сүймейді. Басқалардан өзін жоғары ұстаған адамға тәңірі бақ бермейді. Қара есектің басына жүген таққанмен тұлпар болмас. Қар қаншама қалың жауғанмен- жазға бармас, гүлденіп өскен бәйшешек күзге бармас. Тозған мақта бөз болмас, ежелгі жау ел болмас болмас. 2-топқа:А.Йассауи шығармасынан: Азған заман ғалымы залым болар, Қошаметшіл қулықпен мәлім болар, Анығын айтқан адалдар жазым болар, Бұл не деген замана болды, достар. Айтылған сөз, уәденің байламы жоқ, Жалғандыққа шындықтың қайраны жоқ, Шындықты айтып осылай шырқыраған Құл Қожа Ахмет сөзінің жалғаны жоқ. Д: Шығарманың тақырыбы мен идеясын ашады. Шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес шығармалармен салыстырады. Шығарманың көркемдік құндылығын бағалайды. ҚБ: Геометриялық фигуралармен. |