"Салауатты ?мір салтын ?станайы?"

Та?ырыбы:Салауатты ?мір салтын ?станайы?!
Ма?саты: 1. О?ушыларды салауатты ?мір с?ре білуге, адамзат ?міріне ?ауіп т?ндіріп отыр?ан ?атерлі дерттерден са? болу?а, одан ?ор?ана білуге, ?о?ам?а, адам а?засына темекіні?, алкогольді? теріс ?сері туралы т?сінік бере отырып т?рбиелеу.
2. О?ушыларды? ой - пікірлерін орта?а салу, ?зін - ?зі ба?алауына жол ашу, ой ?орыта білу ?абілеттерін дамыту, ортаны? ?ысымына ?арсы т?ра білуге да?дыландыру (темекіні, алкогольді бай?ап к?ру ?рекетіне теріс пікір тудыру).
3. Тазалы??а, лас істерден аула? болу?а, т?н с?лулы?ы мен жан с?лулы?ын ?атар са?тау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: тренинг
К?рнекілігі: интерактивті та?та, слайдтар.
Саба?ты? барысы:
І. Кіріспе.
М??алім: Біз б?гін «Денсаулы?» к?ніне «Салауатты ?мір салтын ?олдайы?!» атты тренинг ?ткізгелі отырмыз. Б?л тренингті ?ткізіп отыр?ан себебіміз, о?ушыларды? салауатты ?мір салтын са?тау, зиянды ?деттер, ?атерлі дерттер, тазалы?, лас істерден аула? болу ж?не т?н с?лулы?ы мен жан с?лулы?ы жайлы пікірлерін орта?а салу.
Д?ние ж?зін жаулап аламын деген Шы??ысхан ?мударияны? жа?асында ауырып ?алып, ?ытайды? ата?ты Ган Чун Цзи деген емшісін алдыртады. Жары? д?ниені ?има?ан Шы??ысхан м??гілік ?мір с?руді ж?зеге асыратын ?андай д?рі? бар деп с?рапты. Сонда емші: «?мірде уа?ытша ?ана болу?а арнал?ан д?рі бар, ал м??гілік ?мір с?ретін д?рі жо?», - депті.
Демек, бойына ?абылдап ал?ан дертін адам ?зі шы?арады дегендей - а?, ?за? ?мір с?руді? кілті ?р адамны? ?зіні? ?олында екенін айтпа?пыз.
Ей, болаша? ?ланым!
Болаша?ы ?аза?ымны?,
Сендерсі? деп білемін
Бал?ынды жас болаша?
Мен сендерге сенемін! – дей отыры б?гінгі іс - шарамызды бастайсыз.
ІІ. Ми?а шабуыл.
1. Деніміз сау болу ?шін не істеуіміз керек?
2. Зиянды ?деттерге нелер жатады?
3. Спортты?, ?имыл - ?оз?алысты? адам денсаулы?ына ?сері ?андай деп ойлайсы?дар?
ІІІ. Салауатты ?мір с?руді? ма?саты
?азіргі кезе?дегі ?о?амны? ?леуметтік - экономикалы? дамуында орын алып отыр?ан ?иынды?тар?а ?арамастан, салауатты ?мір с?руді? мемлекеттік ж?йесі т?пкілікті, жалпы адамзатты? рухани байлы?тар?а негізделуі тиіс. Ол жеке басты? ?йлесімді дамуына, денсаулы?ты ны?айту?а, адамдарды? тіршілік ?шін белсенділігін арттыру?а ы?пал жасауды ?зіні? басты ма?саты етіп алуы керек.
І?. Салауатты ?мір с?руді? негізгі ?а?идалары:
- д?рыс тама?тану;
- зиянды ?деттерден аула? болу;
- жеке бас тазалы?ын са?тау;
- денешыны?тырумен айналысу;
- о? эмоцияларды? к?п болуы;
- ?орша?ан ортаны? тазалы?ы;
- к?н т?ртібін са?тау;
- ?немі ?оз?алыста болу.

Егемен елімізді? туын к?кке к?теретін, елді? елдігін танытатын б?гінгі ?рпа? ?андай болуы керек?
   Адам баласы ?шін е? кымбатты – оны? м?нді де с?нді ?мірі. ?мірін ?ызы?ты етіп ?ткізу ?шін ?з к?ш-жігерін аямауы ?ажет. ?кінішке орай «наша?орлы?», «ішімдік», «темекі» торына бейк?н? жандар ілігіп, д?ние салып, ауруларды? азабын тартьп жатыр.
   Елбасыны? ?аза?стан хал?ына жолдауында к?рсетілген ?зекті м?селелерді? бірі — салауатты ?мір с?ру, оны насихаттау м?селесі.
   Салауатты ?мір с?ру дегеніміз не?
   Ол — ?леуметтік т?рмысты жа?сарту, бос уа?ытты тиімді пайдалану. денсаулы?ты са?тау ж?не ны?айту, сапалы тама?тану. зиянды ?рекеттерден аула? болу.
   Ал зиянды ?рекет дегеніміз – ?азіргі та?да етек ал?ан, адамдарды жуадай солдыратын дерттер: маск?немдік, темекі шегу ж?не наша?орлы?. Б?лар адам баласыны? ?зі тілеп ал?ан айы?пас дерттері.
   ?аза? елі сонау ке?ес ?кіметі т?сында?ы «шаш ал десе бас алатын» саясат, зиялы ?ауымды ??рту, ашты?, ?у?ын-с?ргін, со?ыс, жер мен елді тоздыр?ан ты? к?теру, экология апаты, желто?сан зардабы та?ы да бас?аларын басынан кешірді. Осы апаттардан да ?ауіпті, адамды, сананы, есті жаула?ан ?асірет тым ауыр да азалы.
   ?аза? хал?ыны? с?з байлы?ында «ара?» деген с?з бол?ан емес. Олар ?ымыз бен ш?бат ішкен. Сонда да ?демі тойлы ауыл, алтыба?ан, жарасымды жастар ?ні, ойын т?рлері м?німен орын ал?ан.
?. Зиянды ?деттерге ?ыс?аша шолу жасау.
Зиянды ?деттер
Ішімдік ішу, Темекі шегу, насыбай ату, Наша?орлы?
Салауатты ?мір салтын ?стану?а бірден - бір кері ?сер ететін факторлар.
Ішімдік – «этил спирті» немесе «этанол» деп те аталады. Этил спирті м?лдір ?рі т?ссіз болып келеді. Ішімдікті? кейбіреулерінде спиртті? м?лшері 40% градус?а дейін жетеді. Ішімдік ішу созылмалы бауыр ауруларына, ?мытша?ты?, б?йрек ауруларына ?келіп со?тырады.
Жаман ?деттері? ішінде жас?спірімдер арасында к?п тарал?аны шылым?орлы?. Оны? зардабы: бронхит, ?кпе ?атерлі ісігі ауруларына ?келіп со?тырады. Темекі т?тінінде 300 - ден астам ?р т?рлі химиялы? заттар, оларды? ішінде никотин иіс газы сия?ты ж?йкеге тиетін, ?те ?атерлі у бар.
Д?ние ж?зінде тым тез тарап бара жат?ан ?детті? бірі наша?орлы? – б?л тажал адамны? денсаулы?ына кері ?серін тигізеді ж?не жас а?за бірден ?йренеді. Со??ы зерттеулер бойынша ?аза?станда жас?спірімдерді? 12%- ы ?мірінде 1 рет болса да есірткі ?олданып к?рген.
Айда?арды? ?ш басындай ара?, темекі ж?не наша – ауру?а жол ашатын м?мкіндіктерді? басты себептері. Наша?ор адамдар – ?мірлерінен к?дер ?зген, болаша?ы жо? адамдар.
Ал енді кезекті ма?ал – м?телдерге берейік.
1. Са? ж?рсе?, сау ж?ресі?.
2. ?й?ы тыны?тырады, ж?мыс шыны?тырады.
3. Дені? сау болса, жарлымын деме.
Жолдасы? к?п болса, жал?ызбын деме.
4. Тыста ?за? ж?ргені? – ?за? ?мір с?ргені?.
5. Дені сау адам – таби?атты? е? ?ымбат жемісі.
6. Елемеген ауру жаман, ескермеген дау жаман.
7. Сыр?ат т?н жарасы, ?ай?ы жан жарасы.
8. Тазалы? – саулы? негізі, саулы? – байлы? негізі.
9. К?зі? ауырса, ?олы?ды тый,
Іші? ауырса, аузы?ды тый
10. Жарлыны? байлы?ы – деніні? саулы?ы.
Тілекке тілек ?осып, ж?ректен ж?рекке.
О?ушылар бір - біріне тілектерін жазып ?сынады.
          «Ой?оз?ау»
1. ?азір ара?, темекі баспас?з бетінде, теледидарда жарнамадан т?спейді? Оны? орнына ауыл, ?ала к?шелеріне не ілуге болады? К?з?арасы? ?андай:
2. Салауаттылы? салтын болаша? ?мірде ?алай ?станасы??
   ?орытынды.
«Т?н с?лулы?ыны? тамыры – тазалы?та, жан с?лулы?ыны? тамыры – т?н саулы?та» деп Ахмет Байт?рсынов айт?андай, бізді? та?дауымыз салауатты ?мір салты.Отанымызды? ерте?гі жа?дайы сендерді? ?андай азамат болып ?скендері?е байланысты. Ерте?гі к?н ?р?айсысы? мемлекетті ??райтын адам, ?р маманды?ты? иесі боласы?дар, ?ызмет ат?арасы?дар Сол ?ызмет барысында халы??а, мемлекетке ?ызмет етесіндер. Сонды?тан жаман ?деттерден аула? болып т?зім, табандылы?пен білім сатысынан к?рініп саналы, сауатты, салауатты азамат болып, ?аза? еліні? жар?ын болаша?ын к?райтын жастар болып ?се бері?дер.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"Салауатты ?мір салтын ?станайы?"»

Тақырыбы:Салауатты өмір салтын ұстанайық!
Мақсаты: 1. Оқушыларды салауатты өмір сүре білуге, адамзат өміріне қауіп төндіріп отырған қатерлі дерттерден сақ болуға, одан қорғана білуге, қоғамға, адам ағзасына темекінің, алкогольдің теріс әсері туралы түсінік бере отырып тәрбиелеу.
2. Оқушылардың ой - пікірлерін ортаға салу, өзін - өзі бағалауына жол ашу, ой қорыта білу қабілеттерін дамыту, ортаның қысымына қарсы тұра білуге дағдыландыру (темекіні, алкогольді байқап көру әрекетіне теріс пікір тудыру).
3. Тазалыққа, лас істерден аулақ болуға, тән сұлулығы мен жан сұлулығын қатар сақтауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: тренинг
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар.
Сабақтың барысы:
І. Кіріспе.
Мұғалім: Біз бүгін «Денсаулық» күніне «Салауатты өмір салтын қолдайық!» атты тренинг өткізгелі отырмыз. Бұл тренингті өткізіп отырған себебіміз, оқушылардың салауатты өмір салтын сақтау, зиянды әдеттер, қатерлі дерттер, тазалық, лас істерден аулақ болу және тән сұлулығы мен жан сұлулығы жайлы пікірлерін ортаға салу.
Дүние жүзін жаулап аламын деген Шыңғысхан Әмударияның жағасында ауырып қалып, қытайдың атақты Ган Чун Цзи деген емшісін алдыртады. Жарық дүниені қимаған Шыңғысхан мәңгілік өмір сүруді жүзеге асыратын қандай дәрің бар деп сұрапты. Сонда емші: «Өмірде уақытша ғана болуға арналған дәрі бар, ал мәңгілік өмір сүретін дәрі жоқ», - депті.
Демек, бойына қабылдап алған дертін адам өзі шығарады дегендей - ақ, ұзақ өмір сүрудің кілті әр адамның өзінің қолында екенін айтпақпыз.
Ей, болашақ ұланым!
Болашағы қазағымның,
Сендерсің деп білемін
Балғынды жас болашақ
Мен сендерге сенемін! – дей отыры бүгінгі іс - шарамызды бастайсыз.
ІІ. Миға шабуыл.
1. Деніміз сау болу үшін не істеуіміз керек?
2. Зиянды әдеттерге нелер жатады?
3. Спорттың, қимыл - қозғалыстың адам денсаулығына әсері қандай деп ойлайсыңдар?
ІІІ. Салауатты өмір сүрудің мақсаты
Қазіргі кезеңдегі қоғамның әлеуметтік - экономикалық дамуында орын алып отырған қиындықтарға қарамастан, салауатты өмір сүрудің мемлекеттік жүйесі түпкілікті, жалпы адамзаттық рухани байлықтарға негізделуі тиіс. Ол жеке бастың үйлесімді дамуына, денсаулықты нығайтуға, адамдардың тіршілік үшін белсенділігін арттыруға ықпал жасауды өзінің басты мақсаты етіп алуы керек.
ІҮ. Салауатты өмір сүрудің негізгі қағидалары:
- дұрыс тамақтану;
- зиянды әдеттерден аулақ болу;
- жеке бас тазалығын сақтау;
- денешынықтырумен айналысу;
- оң эмоциялардың көп болуы;
- қоршаған ортаның тазалығы;
- күн тәртібін сақтау;
- үнемі қозғалыста болу.

Егемен еліміздің туын көкке көтеретін, елдің елдігін танытатын бүгінгі ұрпақ қандай болуы керек?
   Адам баласы үшін ең кымбатты – оның мәнді де сәнді өмірі. Өмірін қызықты етіп өткізу үшін өз күш-жігерін аямауы қажет. Өкінішке орай «нашақорлық», «ішімдік», «темекі» торына бейкүнә жандар ілігіп, дүние салып, аурулардың азабын тартьп жатыр.
   Елбасының Қазақстан халқына жолдауында көрсетілген өзекті мәселелердің бірі — салауатты өмір сүру, оны насихаттау мәселесі.
   Салауатты өмір сүру дегеніміз не?
   Ол — әлеуметтік тұрмысты жақсарту, бос уақытты тиімді пайдалану. денсаулықты сақтау және нығайту, сапалы тамақтану. зиянды әрекеттерден аулақ болу.
   Ал зиянды әрекет дегеніміз – қазіргі таңда етек алған, адамдарды жуадай солдыратын дерттер: маскүнемдік, темекі шегу және нашақорлық. Бұлар адам баласының өзі тілеп алған айықпас дерттері.
   Қазақ елі сонау кеңес үкіметі тұсындағы «шаш ал десе бас алатын» саясат, зиялы қауымды құрту, аштық, қуғын-сүргін, соғыс, жер мен елді тоздырған тың көтеру, экология апаты, желтоқсан зардабы тағы да басқаларын басынан кешірді. Осы апаттардан да қауіпті, адамды, сананы, есті жаулаған қасірет тым ауыр да азалы.
   Қазақ халқының сөз байлығында «арақ» деген сөз болған емес. Олар қымыз бен шұбат ішкен. Сонда да әдемі тойлы ауыл, алтыбақан, жарасымды жастар әні, ойын түрлері мәнімен орын алған.
Ү. Зиянды әдеттерге қысқаша шолу жасау.
Зиянды әдеттер
Ішімдік ішу, Темекі шегу, насыбай ату, Нашақорлық
Салауатты өмір салтын ұстануға бірден - бір кері әсер ететін факторлар.
Ішімдік – «этил спирті» немесе «этанол» деп те аталады. Этил спирті мөлдір әрі түссіз болып келеді. Ішімдіктің кейбіреулерінде спирттің мөлшері 40% градусқа дейін жетеді. Ішімдік ішу созылмалы бауыр ауруларына, ұмытшақтық, бүйрек ауруларына әкеліп соқтырады.
Жаман әдеттерің ішінде жасөспірімдер арасында көп таралғаны шылымқорлық. Оның зардабы: бронхит, өкпе қатерлі ісігі ауруларына әкеліп соқтырады. Темекі түтінінде 300 - ден астам әр түрлі химиялық заттар, олардың ішінде никотин иіс газы сияқты жүйкеге тиетін, өте қатерлі у бар.
Дүние жүзінде тым тез тарап бара жатқан әдеттің бірі нашақорлық – бұл тажал адамның денсаулығына кері әсерін тигізеді және жас ағза бірден үйренеді. Соңғы зерттеулер бойынша Қазақстанда жасөспірімдердің 12%- ы өмірінде 1 рет болса да есірткі қолданып көрген.
Айдаһардың үш басындай арақ, темекі және наша – ауруға жол ашатын мүмкіндіктердің басты себептері. Нашақор адамдар – өмірлерінен күдер үзген, болашағы жоқ адамдар.
Ал енді кезекті мақал – мәтелдерге берейік.
1. Сақ жүрсең, сау жүресің.
2. Ұйқы тынықтырады, жұмыс шынықтырады.
3. Денің сау болса, жарлымын деме.
Жолдасың көп болса, жалғызбын деме.
4. Тыста ұзақ жүргенің – ұзақ өмір сүргенің.
5. Дені сау адам – табиғаттың ең қымбат жемісі.
6. Елемеген ауру жаман, ескермеген дау жаман.
7. Сырқат тән жарасы, қайғы жан жарасы.
8. Тазалық – саулық негізі, саулық – байлық негізі.
9. Көзің ауырса, қолыңды тый,
Ішің ауырса, аузыңды тый
10. Жарлының байлығы – денінің саулығы.
Тілекке тілек қосып, жүректен жүрекке.
Оқушылар бір - біріне тілектерін жазып ұсынады.
          «Ойқозғау»
1. Қазір арақ, темекі баспасөз бетінде, теледидарда жарнамадан түспейді? Оның орнына ауыл, қала көшелеріне не ілуге болады? Көзқарасың қандай:
2. Салауаттылық салтын болашақ өмірде қалай ұстанасың?
   Қорытынды.
«Тән сұлулығының тамыры – тазалықта, жан сұлулығының тамыры – тән саулықта» деп Ахмет Байтұрсынов айтқандай, біздің таңдауымыз салауатты өмір салты.Отанымыздың ертеңгі жағдайы сендердің қандай азамат болып өскендеріңе байланысты. Ертеңгі күн әрқайсысың мемлекетті құрайтын адам, әр мамандықтың иесі боласыңдар, қызмет атқарасыңдар Сол қызмет барысында халыққа, мемлекетке қызмет етесіндер. Сондықтан жаман әдеттерден аулақ болып төзім, табандылықпен білім сатысынан көрініп саналы, сауатты, салауатты азамат болып, қазақ елінің жарқын болашағын кұрайтын жастар болып өсе беріңдер.