Алғабас ОЖББ мектебі
Утеков А.Ш
9 сынып жетекшісі
Сабақтық тақырыбы: Рәміздерім мақтанышым
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері және олардың бейнелік мағыналары туралы мағлұматтарын толықтыру, авторларымен таныстыру. Ұлттық рәміздердің әрбір бөлшектеріне, халқымыздың өткені мен бүгінгі күндеріне қысқаша шолу.
Тәрбиелік: Оқушыларға мемлекеттік белгілердің са маңызды екенін, оны ерекше құрметпен мақтан тұту керектігін түсіндіру, ой-өрісін кеңейту.Отанына адал қызмет етуге, елінің Туын, Елтаңбасын, Әнұранын қастерлеуге тәрбиелеу.
Дамытушылық: Оқушылардың алған білімдеріне сүйене отырып, олардың осы мәселе жөніндегібілімдерін естеріне қайта түсіру одан әрі дамыту бағыттарындағы түрлі сұрақтар беру арқылы ой-өрісін дамыту.
Барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Шекара бекеті
ІІІ. Әнұраным – айбаттым
ІV. Елтаңбам – егемендік айғағы!
V. Көк тудың желбірегені,
Жүректің елжірегені.
VІ. Қорытынды
Әнұран орындалады:
Жүргізуші: Құрметті оқушылар, қонақтар!
Рәміздерім – елдігімнің белгісі
Білу керек баладағы ең кіші
Рәміздерім - Әнұраным, Ту, Елтаңба.
Рәміздерді жатқа білген - жөн кісі,- деп бүгінгі «Рәміздерім мақтанышым » атты Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттауға арналған сынып сағатын рәміздер еліне саяхатқа шығумен бастаймыз. Біздің саяхатымыздың мақсаты- рәміздер елінен көп мағлұмат әкелу, авторлары, жасалу тарихы тағы басқада қызықты мәліметтер жинауымыз керек.
«Шекара бекеті»
- Балалар, біз Рәміздер мемлекетінің шекара бекетіне келдік, бұл жерде бізді тексеріп өткізеді.Ол үшін мына сұрақтарға жауап беруіміз керек.
-
Май қызметкері:
Нұрбол. 1-сұрақ «ҚР-ның Конституциясы»
-ҚР-ның Конституциясы 1995 жылы 30-тамызда референдумда қабылданды. 9-бөлім
98-баптан тұрады. 9-бабында: ҚР-ның Мемлекеттік рәміздері- Туы, Елтаңбасы және Әнұраны бар. Олардың сипаттамасыжәне ресми пайдалану тәртібі Конституциялық Заңмен бекітіледі. 34-бапта әркім республиканың мемлекеттік рәміздерін құрметтеуге міндетті екені айтылған.
Май қызметкері: 2-сұрақ «Өз анттарыңды білесіңдер ме?»
- Мен ҚР- ның азаматы Отаным Қазақстанның дүние жүзіндегі алдыңғы қатарлы,өркениетті ел болуы үшін сапалы білім аламын. Жоғарғы мәдениетті азамат боламын. Туған халқымның ата-дәстүрін жалғастырамын. Мемлекеттің президентін құрметтеймін. Конституциясы мен заңдарын бұлжытпай орындаймын. Елімнің Туын, Елтаңбасын, Әнұранын сыйлап қастерлеймін деп ант етемін.
Май қызметкері: Дұрыс балалар өте берулеріңізге болады.
Елтаңбам, тау біткенмен таласасың,
Үйілген анау қойған ала тасың.
Үкілі қыз секілді ертедегі
Үйіріп бар халқыңды қаратасың.
Кейбіреу Елтаңбаны дөңес десін,
Көзіне басқа таулар елестесін.
Елтаңта, Елтаңбам-ай аты болса,
Білемін басқалардың теңеспесін.
Жүргізуші: Елтаңба бірнеше компазициялық құрылымнан түратынын білдік. Енді әр белгісіне жеке-жеке тоқталайық.
Мен – Қазақстанмын!
Болашаққа сәлемін жолдайтұғын,
Қырандай қос қанатын қомдайтұғын.
Бәйгелерде оздырып қос тұлпарын,
Тұғырын саф алтыннан сомдайтұғын.
Мен – Қазақстанмын! Бабалар намысымын,
Байтақ елмін игілік, табысы мың!
2030- мәресі әйгілейтін
Азияның айбарлы барысымын!
Бақытжан: Елтаңба- өжеттік, өрліктің белгісі.
Елтаңба – тәуекел, ерліктің белгісі.
Елтаңба- кемелдік кеңдіктің белгісі,
Елтаңба - өзге елмен теңдіктің белгісі
Елтаңба- егемен елдіктің белгісі.
Жүргізуші: Көк аспанда – қызыл күн
Көк аспанда – жас қыран.
Естілгендей біздің үн,
Сол ғарыштың астында.
Туымызға жас тұнған
Бір қарамай өтпейміз.
Сол көк Тудың астында,
Көгереміз көктейміз,- деп «Ту» ауылына да келіп қалыппыз. Мұнда тудың авторымен және ту туралы мағлұматтар аламыз.
Шәкен Оңласынұлы Ниязбеков
ҚР Мемлекеттік елтаңбасының авторы, Қазақстанға еңбегі сіңген өнер қайраткері, Қазақстан дизайн өнерінің негізін қалаушылардың бірі. 1938 жылы 12 қарашада Тараз қаласында дүниеге келді. В.И.Мухин атындағы Ленинград жоғарғы көркемөнер өнеркәсіп училищесін бітірген. Алматы қаласының бас суретшісі. Чехославакияда өткен халықаралық байқаудың алтын медалін (1961) және Санкт – Петерборда өткен плакаттар байқауының бірінші жүлдесін (1982) жеңіп алған.
ҚР Мемлекетік Туы – тік төртбұрышты көгілдір мата. Тудың ортасында шұғылалы күн бейнеленген. Оның астында қалықтап ұшқан қыран құс бейнесі алтын түсті бояумен берілген. Матаның сол жағында ұлттық өрнек салынған тік жолақ бар Онда «қошқар мүйіз» деп аталатын қазақы өрнек ойылған. Күн, күн шапағы, қыран, ою – алтын түстес.
Тудың ені-1метр, ұзындығы – 2 метр. Зеңгір көк түс (түркілік наным – сенім тұрғысынан алғанда – тәңірлік түс)-дегенді білдіреді. Жібек матаның ортасындағы 32 күн шапағы астындағы қыран бейнесінде өкімет билігін паш етіп, көрегендік пен кеңдікті білдіреді
Айнұр:
Көк аспандай көкпеңбек,
Қазақстан жалауы.
Көк емес ол тектен –тек,
Елдің ашық қабағы
Көгілдір түс - аспанды бейнелейді. Аспан бейбітшілік пен молшылықтың белігісі. Көгілдір аспан аясында мәңгілік алтын шуақ шашқан ұлы Күн бейнесі – бақыт пен байлық рәмізі. Күн бізге жылулық беріп қараңғылықты сейілтеді, барлық тірі жанға өмір береді.
Қыран – құс патшасы. Қыран бейнесі өкімет билігін паш етіп, көрегендік пен кеңдікті білдіреді. Далалықтар үшін ол, еркіндік белгісі, биік армандарға қол созу, жер бетіндегі тіршілік көші ұмтылған алыс армандарға қиялап қанат қағуы.
Өрнек – халқымыздың қолданбалы өнерінен жеткен ең ұлы табыстардың бірі. Ою-өрнек халықтың сана сезімі мен мәдениетінің даму жолының куәсі, қоршаған ортаны көркем тануының құралы.
Азия: Тудың қабылданған күні 1992 жылы 4-маусым. Ресми тұсауы кесілген күн – 1992 жылы 6-маусым.
Ту ресми шараларда немесе шетелдік қонақтарды қарсы алғанда немесе шығарып салғанда ілінеді.
Қазіргі кезде барлық жерде мемлекеттік белгі ұлттық ту болып табылады. Туға әскери құрмет көрсетіліп және тағзым етіледі. Туды құрметтемеу елді, жерді құрметтемеу болып табылады. Жоғарғы дәрежедегі қонақты қарсы алғанда оның елінің туы да тігіледі.
Бәрі болған қазақ деген көне елде,
Ел белгі де, ерлік, өнерде.
Жаһандағы ең жауынгер халық та,
Кім сенеді
Ту болмады дегенге – деп ақын Абзал Бекенов ағамыз айтқандай, 1992 жылы 4-маусымда Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Туды сүйіп тұрып «Мазмұнына өрнегі жарасқан тәуелсіздіктің қасиетті туы мәңгі сөнбесін» деген.
Бейбіт өмір тілеймін мен халқыма,
Туған тілім, шұбарланда, жарқыра.
Тарихымызда таланттар көбейсін,
Бас иемін, ата-баба рухына.
Бойымда әні бұлақ жатыр бұрқырап,
Сол бұлақтан сыр ағыздым жыр құрап.
Тілейтінім барша жұртқа бір ғана
Ырыс, бақыт,
Татулық пен ынтымақ.
Гүлсезім:
Ту тігілді халқымның бүгін бағына,
Жас өрендер, желбіретіп нық ұста!
Ғасырларға жалғастырып елдікті,
Дақ түсірме ата-баба рухына.
Үлгі бізге аталардың ерлігі,
Ұлағаты, өнегесі, еңбегі.
Тәуелсіздік туын ұстап жоғары,
Бүгінгі ұрпақ болар елдің ертеңі.
«Шекара» бекеті
Шекарашы: Нұрбол:
1-Сұрақ: Балалар! Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қолдану рәсімі жөнінде ережені білесіңдер ме?
Айзахан: ҚР-ның Мемлекеттік туы; білім беру ұйымы басшысының кабинеттерінде басшы үстелінің оң жағында орналасуы керек. Тарих, Алғашқы әскери дайындық кабинеттерінде міндетті түрде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік нышандары Елтаңба, Ту, Әнұран мектеп тақтасының сол жағында орналасуы керек.
