kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Кенді пайдалы қазбалар

Нажмите, чтобы узнать подробности

Барлық оқушылар

Адамның, жер – су аттарының бас әріппен жазылатындығын біледі.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Кенді пайдалы қазбалар»

Еңбекшіқазақ орта мектебі Орындаған: 8 сынып оқушысы Серікбаева Аяжан Жетекшісі: Химия пәнінің мұғалімі Нұрғалықова Райкүль Қалибекқызы

Еңбекшіқазақ орта мектебі

Орындаған: 8 сынып оқушысы

Серікбаева Аяжан

Жетекшісі: Химия пәнінің мұғалімі

Нұрғалықова Райкүль Қалибекқызы

Тақырыбы:  Адам ағзасындағы химиялық элементтердің әсері

Тақырыбы: Адам ағзасындағы химиялық элементтердің әсері

Мақсаты:   Химиялық элементтердің адам ағзасына қалай әсер ететінін зерттеп білу

Мақсаты:

Химиялық элементтердің адам ағзасына қалай әсер

ететінін зерттеп білу

Жұмыс жоспары:

Жұмыс жоспары:

  • Кіріспе
  • Негізгі бөлім
  • Зерттеу бөлімі
  • Қорытынды
Адам бойында 2.4% натрий 3.35 % кальций 0.35 % көміртек  0.12 % Фосфор 49 % оттек 1 % сутек 2.35 % магний 0.1 % күкірт 0.2 % хлор  0.04 % азот  2.35 % калий болады

Адам бойында

2.4% натрий

3.35 % кальций

0.35 % көміртек

0.12 % Фосфор

49 % оттек

1 % сутек

2.35 % магний

0.1 % күкірт

0.2 % хлор

0.04 % азот

2.35 % калий

болады

Адам ағзасындағы химиялық элементтер Өкпеде- литий,натрий Қанда- темір,натрий,литий,кальций,калий Қалқанша безде- йод,мырыш,бром Тісте- кальций,магний,фтор,фосфор Көз сұйығында- натрий Көз торында- барий Мида -натрий, магний, калий Шашта- алюмини,мышьяк,хлор Жүректе- кальций,калий Ұйқы безінде- магний Жұлын сұйығында – натрий Сүйек ұлпасында- натрий,кальций,магний,калий,фосфор Бұлшық еттерде- литий,магний,калий Сүт безінде- магний,калций

Адам ағзасындағы химиялық элементтер

Өкпеде- литий,натрий

Қанда- темір,натрий,литий,кальций,калий

Қалқанша безде- йод,мырыш,бром

Тісте- кальций,магний,фтор,фосфор

Көз сұйығында- натрий

Көз торында- барий

Мида -натрий, магний, калий

Шашта- алюмини,мышьяк,хлор

Жүректе- кальций,калий

Ұйқы безінде- магний

Жұлын сұйығында – натрий

Сүйек ұлпасында- натрий,кальций,магний,калий,фосфор

Бұлшық еттерде- литий,магний,калий

Сүт безінде- магний,калций

Бром бу күйінде де сұйық күйіндеде адам ағзасының сілекей қабатын тітіркендіреді Ол қабаттың бетіндегі ылғалда еріп ,бром сутек және бромдалу қышқалдары түзіледі.Бірінші күші жағынан тұз қышқылынан жоғары болғандықтан көп мөлшерде протондар шығарады да жүйке клеткаларын белсенді тітіркендіреді.Оның тамшыларын теріден сүртіп алып спиртке шыланған тампом мен бромды жаймай орынында кептіріп алу қажет содан соң теріні сода ерітіндісімен бейтараптап,соңында бром ерігіш бромидьерге айналған кезе гипобромидтерді сумен қарқынды 5-7 минут жууға болады.Тітіркенгіш қабатты натрий гидрокарбонатының сулы ерітіндісімен жуу арқылы тітіркенуді кептіруге болады.

Бром бу күйінде де сұйық күйіндеде адам ағзасының сілекей қабатын тітіркендіреді

Ол қабаттың бетіндегі ылғалда еріп ,бром сутек және бромдалу қышқалдары түзіледі.Бірінші күші жағынан тұз қышқылынан жоғары болғандықтан көп мөлшерде протондар шығарады да жүйке клеткаларын белсенді тітіркендіреді.Оның тамшыларын теріден сүртіп алып

спиртке шыланған тампом мен бромды жаймай орынында кептіріп алу қажет содан соң теріні сода ерітіндісімен бейтараптап,соңында бром ерігіш бромидьерге айналған кезе гипобромидтерді сумен қарқынды 5-7 минут жууға болады.Тітіркенгіш қабатты натрий гидрокарбонатының сулы ерітіндісімен жуу арқылы тітіркенуді кептіруге болады.

Йод қатты күйінде бром сияқты әсер етеді,бірақ сәл әлсіздеу.Оның күлгін буы иодты түшкірік-күшті сілекей және көз жолы,мұрыннан су аға бастайды тіпті мұрын қуыстары қабынып ісіп кетуі мүмкін .

Йод қатты күйінде бром сияқты әсер етеді,бірақ сәл әлсіздеу.Оның күлгін буы иодты түшкірік-күшті сілекей және көз жолы,мұрыннан су аға бастайды тіпті мұрын қуыстары қабынып ісіп кетуі мүмкін .

Калций адам ағзасында

Калций адам ағзасында

Алюминий  Алюминийдің биологиялық рөлі мен алюминий өндірісіне тоқталу. Адам ағзасының 10% құрайды. Қан ұйығанда өкпеде, бауырда, сүйекте, шашта, жүйке жүйесінің ми қыртысының құрамына енеді және концентрленеді. Тәуліктік қажеттілігі адамға 47 мг. Алюминий эпителий және байланыстырғыш ұлпалардың дамуына және сүйек ұлпаларының түзілуіне, фосфор алмасуына әсер етеді.

Алюминий

Алюминийдің биологиялық рөлі мен алюминий өндірісіне тоқталу. Адам ағзасының 10% құрайды. Қан ұйығанда өкпеде, бауырда, сүйекте, шашта, жүйке жүйесінің ми қыртысының құрамына енеді және концентрленеді. Тәуліктік қажеттілігі адамға 47 мг. Алюминий эпителий және байланыстырғыш ұлпалардың дамуына және сүйек ұлпаларының түзілуіне, фосфор алмасуына әсер етеді.

Мырыш

Жануарлар мен өсімдіктер дүниесі үшін қажет элемент. Ересек адамның ағзасындағы мырыш бұлшық еттерде 65 % , сүйектерде 20 % жинақталған. Ал қалған бөлігі қан плазмасында, бауырда және эритроциттерде болады. Zn – ең көп мөлшерде қуықасты безінде кездеседі. Мырыш – қанның құралындағы қанттың мөлшерін реттеп отырады. Негізгі мырыш қарабидай кебегінде көп болады. Адам ағзасы мырыш ет, сүт және жұмыртқа тағамдарын пайдалану арқылы қабылдамайды.

Зиянды әсері. Мырыш ағзада көбейіп кетсе Са – дің құралы төмендеп остеопороз (сүйек сынғыштығы) ауру пайда болады. Ағзада жетіскен тері аурулары және диабет ауруына ұшырайды.

Биологиялық маңызы

Мырыш маңызды элемент. Оның адам организміндегі мөлшері – 10-3 %. Ол қанның және бұлшықет тканьдерінің құрамына кіреді, көптеген реакциялардың катализаторы болып табылады, соның арасында организмде қажетті қышқылдық деңгей ұсталынып тұрады. Мырыш инсулиннің құрамына кіреді, бұл – қандағы қанттың мөлшерін реттеп отыратын ұйқы безінің гормоны. Омыртқалы жануарлар қанында көмірқышқыл газын тасымалдауға, белоктар қорытылғанда пептидтік байланыстар гидролизіне қатысады, өсімдіктердің өсуіне әсерін тигізеді. 

ОТТЕК МЕДИЦИНАДА  Медицинада тыныс алуы қиындағанда, ауа жетіспегенде (гипоксия), тыныс жолдары ауруларына (пневмония), жүрек-қан тамырлары ауруларына, көміртегімен уланған жағдайда қолданылады.  Ингаляцияны маска немесе оттегі баллонына жалғанған түтікше арқылы береді. Сондай-ақ резеңке жастықша арқылы қолдануға болады, арнайы баллоннан толтырылған  Академик Н.Н.Сиротиннің әдісі бойынша энтеральды, оксигенотерапия, яғни оттегі көбігін асқазанға жіберу, оны оттекті коктейл деп атайды. Оны оттегіге кішкене қысым беріп,көпіргенше жұмыртқаның ақуызына ұстайды және глюкоза, итмұрын тұнбасы, В және С витаминдері қосылады.

ОТТЕК МЕДИЦИНАДА

Медицинада тыныс алуы қиындағанда, ауа жетіспегенде (гипоксия), тыныс жолдары ауруларына (пневмония), жүрек-қан тамырлары ауруларына, көміртегімен уланған жағдайда қолданылады.

Ингаляцияны маска немесе оттегі баллонына жалғанған түтікше арқылы береді. Сондай-ақ резеңке жастықша арқылы қолдануға болады, арнайы баллоннан толтырылған

Академик Н.Н.Сиротиннің әдісі бойынша энтеральды, оксигенотерапия, яғни оттегі көбігін асқазанға жіберу, оны оттекті коктейл деп атайды. Оны оттегіге кішкене қысым беріп,көпіргенше жұмыртқаның ақуызына ұстайды және глюкоза, итмұрын тұнбасы, В және С витаминдері қосылады.

Темір Радиация әсерінен гемоглобин синтезделмесе, адам ақ қан ауруына шалдығады.  Медицинада темірдің  дәрілік препараттары,изотоптары  Fe 52 , Fe 55 , Fe 59 зерттеу кезінде индикатор ретінде қан ауруын анықтауға қолданылады.

Темір

Радиация әсерінен гемоглобин

синтезделмесе, адам ақ қан ауруына шалдығады.

Медицинада темірдің

дәрілік препараттары,изотоптары

Fe 52 , Fe 55 , Fe 59 зерттеу кезінде

индикатор ретінде қан ауруын

анықтауға қолданылады.

Темірдің биологиямен  байланысы  Темір-қан гемоглобинінің маңызды құрам бөлігі. Темір иондары болмаса гемоглобин, түзілмей,өкпеден жасушаларға оттегі тасымалданбас еді. Ересек адам организімінде 3,5 г темір болады. Қанның қызыл түсті болуы гемоглобинге байланысты. Темір өсімдік құрамында болады. Қан азаюының алдын алу үшін картоп, алма, өрік, қара бидай нанының және тәтті көкөністердің маңызы өте зор. Мұнда кездесетін байланысқан күйіндегі темір қанның қызыл түсін сақтап, Гемоглобиннің төмендеуіне жол бермейді.

Темірдің биологиямен

байланысы

Темір-қан гемоглобинінің маңызды

құрам бөлігі. Темір иондары болмаса

гемоглобин, түзілмей,өкпеден жасушаларға

оттегі тасымалданбас еді. Ересек адам

организімінде 3,5 г темір болады.

Қанның қызыл түсті болуы гемоглобинге

байланысты. Темір өсімдік құрамында

болады.

Қан азаюының алдын алу үшін картоп, алма, өрік, қара бидай нанының және тәтті көкөністердің маңызы

өте зор. Мұнда кездесетін байланысқан

күйіндегі темір қанның қызыл түсін сақтап, Гемоглобиннің төмендеуіне жол бермейді.

Н  О  Са  N  K P  Na  S Mq  CI I  Mn  Cu  Co  Fe  Zn M o Химиялық элементтердің жетіспеуінің әсерінен ағзаның бұзылуы Б ұлар ферменттер гормондар дәрумендер құрамында болады Өмір сүруге қажетті денеде тұрақты түрде болатын элементтер тобы.Ал жетпесе ағзаның қалыпты өмір сүруінің бұзылуы. Химиялық элементтердің адам ағзасында өмір сүру маңыздылығына қарай жіктелуі Биологиялық ролі зерттелген ағзада кездесетін элементтер Қоспалы элементтер адам ағзасында әрқашанда кездеседі

Н

О

Са

N

K

P

Na

S

Mq

CI

I

Mn

Cu

Co

Fe

Zn

M o

Химиялық элементтердің жетіспеуінің әсерінен ағзаның бұзылуы

Б ұлар ферменттер гормондар дәрумендер

құрамында болады

Өмір сүруге қажетті денеде тұрақты түрде болатын элементтер тобы.Ал жетпесе ағзаның қалыпты өмір сүруінің бұзылуы.

Химиялық элементтердің адам ағзасында өмір сүру маңыздылығына қарай жіктелуі

Биологиялық ролі зерттелген ағзада кездесетін элементтер

Қоспалы элементтер адам ағзасында әрқашанда кездеседі

Ағзадағы кейбір химиялық элементтер қызметі жетіспеуінен болатын ауру түрлері

Элемент аты

Қызметі

Зат алмасу процесіне қатысады.Нәруыз май гормондар синтезделуіне қатысады қалқанша безде триоксин гормоны синтезделеді

Йод

Жетіспеуінен болатын аурулар

Эндемикалық зоб ауруына ұшырайды

Ол сүйек ұлпасында тырнақ тісте болады.Тісте кальцийдың фосфаты,хлориды,фториды кездеседі

Фтор

ХЛОР и Д ферменттерге белсенділік қасиет береді .Асқазан сөліне протолиттік фермент күйінде болуына әсер етеді .

Бауыр,бүйрек қанда болады.Өмірлік маңызы бар элемент .Ферменттердің құрамында болып физиологиялық әсер етеді.

Жетіспеуінен тіс жегісіне

Хлор

ұшырайды.Көп мөлшерде болса сүйек морт сынады.Фтороз ауруы болады.

Ағзада зат алмасу,фогоциторлы қызметін матқарады.Сонымен қатар энергия қанға өтіп гемоглобулин құрамымен бүкіл денеге тарайды.

Асқазандағы тұз қышқылы нашарлағанда

Тамақтың қорытылуы нашарлайды жәнеде сүзек, тырысқақ ауруынга қарсы тұру қабілеті шашарлайды

Селен

Ол жетіспесе глутатионпероксидаза ферментінің азаюына әкеп соғады.Нәтижесінде липидтер күкірті бар амин қышқылы тотығуына әкеледі.

Гипоксия ауруына ұшырыйды

Оттек

Назарларыңызға рахмет!

Назарларыңызға рахмет!


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Внеурочная работа

Категория: Презентации

Целевая аудитория: 3 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Кенді пайдалы қазбалар

Автор: Чудабаева Камар Мырзахметовна

Дата: 09.05.2017

Номер свидетельства: 413878

Похожие файлы

object(ArrayObject)#861 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(42) "Кенді пайдалы ?азбалар."
    ["seo_title"] => string(26) "kiendi-paidaly-k-azbalar-2"
    ["file_id"] => string(6) "315471"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1459880157"
  }
}
object(ArrayObject)#883 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(42) "Кенді пайдалы ?азбалар "
    ["seo_title"] => string(24) "kiendi-paidaly-k-azbalar"
    ["file_id"] => string(6) "176204"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1424369192"
  }
}
object(ArrayObject)#861 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(44) ""Кенді пайдалы ?азбалар" "
    ["seo_title"] => string(26) "kiendi-paidaly-k-azbalar-1"
    ["file_id"] => string(6) "209608"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1431246647"
  }
}
object(ArrayObject)#883 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(67) "Дүниетану «Пайдалы қазбалар» 4 сынып"
    ["seo_title"] => string(36) "duniietanu_paidaly_k_azbalar_4_synyp"
    ["file_id"] => string(6) "368087"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1481388999"
  }
}
object(ArrayObject)#861 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(132) "Дүниетану сабағынан сабақ жоспары. Сабақтың тақырыбы "Пайдалы қазбалар""
    ["seo_title"] => string(74) "duniietanu_sabag_ynan_sabak_zhospary_sabak_tyn_tak_yryby_paidaly_k_azbalar"
    ["file_id"] => string(6) "430194"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1506682012"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства