Көрнекілігі: Интерактивті тақтаға дайындалған тақырыпқа арналған суреттер
Тәрбие сағаттың барысы:
І.Кіріспе сөз.
Егемен елдің туын көкке көтеретін, әрине, өркениетті ұрпақ. Ендеше сол елдің елдігін танытатын бүгінгі ұрпақ қандай болуы керек? Өкінішке орай, қазіргі кезде жасөспірімдердің бір бөлігі салауатты өмір салтына қайшы келетін іс-әрекеттерге баратыны барлығымызға белгілі жайт.
Сондықтан бүгін білім беру жүйесінде еліміздің өсіп өркендеуіне сай, заман талабына жауап беретін рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастырған, қоғамдық өмірге икемделген, білім және кәсіпөнер сырларын бойына мұқият сіңірген, қоғам, мемлекет және отбасы алдындағы жауаркершілігін сезінетін,салауатты өмір салтын саналы түрде таңдаған өркениетті ұрпақ тәрбиелеу кезек күттірмес міндет.
ІІ.Негізгі бөлім.
1.Пікірлесу.
Темекі шегудің зияны қандай?
Темекі шегу неліктен зиян?
Жасөспірімдердің темекі мен нашақорлыққа әуестігін немен түсіндірер едіңдер?
Темекі мен наша қолданғандардың организмінде биологиялық тұрғыдан қарағанда қандай өзгерістер болады?
2.Әнгімелесу.
«Шылым шегу мен есірткі қолдану барысында не нәрсе болады?».(Мектеп мейірбикесінің ақпараты)
Шылым шегу барысында оның жартысы жанып кетеді, жұтылатын түтіннің құрамында никотин, көміртек тотығы, синил қышқылының бөліктері және басқа да сол сияқты химиялық заттар бар. Оның ішінде ең ұлысы-никотин, оның уы ағзаға еніп,әуелі тітіркендіреді, одан соң жүйке жүйесіне әсер етеді; қан тамырлары тартылып, сілемейлі қабаты зақымданады. Егер никотин көп мөлшерде ағзаға енсе, дене тырысып өліп кетуі де мүмкін. Никотин ағзаға бірден емес шамалап енеді, сондықтан да, шылым шегуші қатты уланбайды. Ол біртіндеп болады. Ас қорыту жүйесінің, жүрек-қан тамыры аурулары, қатерлі ісіктер болуы мүмкін. Неғұрлым шылымның сапасы төмен болған сайын, соғұрлым оның құрамында никотин көп болады.
Нашақорлық-адам ағзасын өте тез уландыратын аса қауіпті психикалық дерт. Оны әсіресе, жас ағзалар тез қабылдайды. Қазір республикамызда нашақорлықтың дені 15 пен 25 жас аралығындағы жастар. Нашақордың есіл-дерті қайдан болса да есірткі заттарды тауып ішуде не қолдануда болады. Ең қатерлі нашақор есірткіге ақша табу үшін кісі тонаудан бастап, тіпті жақын адамын өлтіруден де тайынбайды. Нашақор өзі үйренген есірткілердің бірін көрсе, аш табындай тарпа бас салады. Мұны медицинада «наркотизм», ал оның ауыр түрін «наркомания» дейді. Грек тілінен аударғанда «нарк»-жасанды ұйқы, «мания»- есі кету, есіру деген ұғым береді.
Қазақстан Республикасында 2002 жылғы 1 қаңтардағы ресми деректер бойынша 50 мыңнан астам есірткі пайдаланатын адамдар тіркелген. Қазақстандағы есірткіні пайдаланған адамдар саны 500 мыңды құрайды екен, оның 400 мыңын жасөспірімдер мен жастар құрайды. Елбасымыздың жолдауында : «.... есірткі дертіне ұшыраған қоғам қауіпсіз бола алмайды» делінген.
Есірткі түрлері әр алуан болып келеді және бағасы адам ойламайтын құнға жетеді. Сана-сезімі уланған адамның мінез-құлқы да өзгереді. Нашаның басты таралатын орны-осы түнгі клубтардағы дискотекалардан басталады.
3.Жаттығу: Жалпы пікірталас.
- Ұсынылған есірткіден қалай бас тартуға болады?
- Ұсынылған, мүмкін болар нұсқалардың бәрі талқыланады.
4.Жағдаяттарды шешу.
Оқушыларды 3 топқа бөліп, ситуациялық карточкалар ұсынылады. Оқушылар ұсынылған ситуацияларды талқылайды, өз араларынан көшбасшы сайлайды, ол топтың жауабын хабарлайды.
- Сен құрбыларыңмен туған күнге шақырылдың, сенің досың анашаны шегуді ұсынды, сенің іс-әрекетің қандай болады?
- Сен досыңның есірткі, темекі қолданатынын білдің, сенің іс-әрекетің?
- Сенің достарың түнде темекі шегуге шығады, олар бірде саған да темекі шегуді ұсынды, сен не істер едің?
- Сен есірткіге, темекіге әуестенуге уақытым жоқ деп, үзілді-кесілді болмайды деп айта аласың ба?
ІІІ. Қорытынды.
Жеткіншек жастағы балалардың темекі, анаша тартуы тіпті қауіпті. Өйткені бұл жаста организм дамып болмаған, темекі болсын, анаша болсын, бірден жеткіншек жастың жүйке жүйесін зақымдайды, тыныс алу жүйесіне кері әсер етіп, оның әр түрлі ауруларға қарсы тұру қабілетін төмендетеді, ас қорыту жүйесін, жыныс мүшелерін зақымдайды. Темекі, анаша құрамындағы зиянды заттар қан арқылы бүкіл адам организміне тарап, алғашқы минуттың өзінде жыныс бездеріне барып жиналады, міне, осының әсерінен жыныс бездерінде қалыпты жағдай бұзылады.
Үнемі улану нәтижесінде жыныс бездерін қоректендіретін қантамырлары бітеледі.Ол «спазм» деп аталады.
Олай болса, зиянды әдеттерден арылу,әуестенбеу, жоламау үшін немен айналысқан жөн?
Ойлан, темекі, анаша сенің өмірің үшін қаншалықты маңызды?
