Елімізді? ерте?і білімді азаматты? ?олында екені ?здері?ізге белгілі. Б?гінгі білімді ш?кірт - ерте?гі ел т?т?асын ?стайтын азамат. Сол азамат бойында тап?ырлы?ты, ал?ырлыкты ?алыптастыру мектеп ?абыр?асынан басталады.
Б?гін сіздер математиканы? ж?мба?ты да, тартымды ?леміне сапар шегесіздер.
Сіздер б?л ?лемні? ?аншалы?ты ?ызы?ты ?рі сан алуан екендігіне к?з жеткізесіздер.
Ендеше, «А?ыл-ойды т?ртіпке келтіретін математика, сонды?тан оны о?у керек» - деп Ломоносов айт?андай, «Математика - а?ыл-ойды? ?уені» атты к??ілді тап?ырлар ойын сайысын бастау?а р??сат еті?іздер!
Б?л сайысты? негізгі ма?саты: о?ушыларды? математика п?ніне деген ?ызы?ушылы?ын артыру, о?ушыларды? ой-?рістерін ке?ітіп, шы?армашылы? ?абілетін дамыту, ?зін-?зі бас?ару?а, ?йымшылды??а, ?кыптылы??а ж?не д?лдікке т?рбиелеу.
Олай болса, б?гінгі сайыс?а ?атысушы топтарды? ойыншыларымен танысайы?:
МК-21тобынан І топ
?о?ыр ?мина
Т?кілова Г?лн?р
Едресова Назира
Айт??лова Салтанат
Ж?манова Диана
МК-23тобынан ІІ топ
Ыбыраш Салтанат
Т?лепбергенова Перизат
Тналина Л?зиза
Ташебаева Индира
Т?рем?рат Динара
Ойып шарттары т?мендегідей:
1) Тез жауап. (топтар П ?рпінен басталатын математикалы? атауларды жазып; топ басшылары математикалы? есеп шы?арады)
3) Муханова Назымг?л Кумаровна – директорды? ?ылыми-?дістемелік ісі ж?ніндегі орынбасары, ?діл?азылар ал?асыны? м?шесі.
?ылымдарды? патшасы атан?ансын,
Евклид, Пифагордан бата ал?ансы?.
Т?збейтін ?тірікке, жал?анды??а
Жасы?тан емессі? сен, ?аталдансы?.
«А?ыл-ойды т?ртіпке келтіретін
На?ыз п?н - математика атан?ансы?!» - деп сайысымызды? ал?аш?ы шартына кезек берейік.
Ж?ргізуші: I шартымыз «Тез жауап.» деп аталады. М?нда топ басшылары тез-тез с?ра??а жауап береді, ?ал?ан м?шелері П ?рпінен басталатын математикалы? атауларды жазады.
Ж?ргізуші: II шартымыз «Геометриялык лото» деп аталады. М?нда окушыларды? алдында ?рт?рлі геометриялы? фигураларды? суреті салын?ан. Кез-келген фигура?а байланысты с?ра? о?ылады, ол ?ай фигура екенін табу ?ажет. О?ушылар сол фигураны? бетіне ж?лдызшалар жабыстырады.
1. Геррон формуласы ?ай фигураны? ауданын табу ?шін ?олданылады? (?шб?рыш)
2. Орта сызы?ы табандарыны? ?осындысыны? жартысына те? болады. (трапеция)
3. Табаны паралелограмм болатын призма ?алай аталады? (параллелепипед)
4. Барлы? ?абыр?алары бір-біріне те? болатын тік т?ртб?рыш ?алай аталады? (квадрат)
Ж?ргізуші: Сайысымызды? ?шінші шартына да келіп жеттік, «Ак серек, к?к серек». Б?л шартта
Т?рлі-т?рлі есепті шы?арамыз,
Арасында сурет сап жарысамыз.
Ой?а оралымды, формула ??растырып,
Ма?алдап, б?рін ж?зеге асырамыз.
Бай?а?анымыздай топ м?шелері жеке-жеке ж?мыс жасайды.
(формула ??растырады, сурет салады, есеп шы?арады, ма?ал-м?тел жазады, ?з ?нерін к?рсетеді)
Формула:
1. cos a • cosb=1/2[cos(a+b) + cos(a-b)]
2. cosa -cosb = -2sin (a-b)/2 sin(a+b)/2
•Алтыб?рыштыпризманы?суретінсалу
•Есеп шы?ару (те?деуді шеші?із)
1/5-у-6= 1-6у/у
•Сандардыбайланыстырып ма?ал-м?тел айту
1. 2 жа?сы ?ас болмас, 2 жаман дос болмас.
2. 5 барма? жиналса, ж?дыры? болады.
3. 30 тістен шы??ан с?з, 30 рулы елге тарайды.
4. 1 кісі ?аз?ан ??ды?тан 1000 кісі су ішеді.
5. 7 ж?ртты? тілін біл, 7 т?рлі білім іл.
6. Ат баспаймын деген жерін 3 басады.
7. 5 сауса? бірдей емес.
8. 1 тал кессе?, 10 тал ек.
9. 1000-ны? ?амын бір ойлар,
Біреуді? ?амын 1000 ойлар т.б.
(Топ м?шелері бір ?н айтыл?анша тапсырмаларды орындайды.)
Ж?ргізуші:
?аза?ты? ?лтты? ойындарыны? бірі - ар?ан тарту. ?аза? жастарыны? алтыба?анды жы?ып, жинау негізіндегі ойыны. Ая? ар?ан жыл?ы ?ылынан жасалады. Осы ар?анды екі жа? боп тартатын ойын. ?рине к?ш ж?не жылдамды? керек. ?азір біз сол ?лтты? ойынды ойнайтын боламыз.
М?нда логикалы? тапсырмалар ар?ан?а ілінген. Топ м?шелері соны орындайды. Жауап?а байланысты ?р топ ар?анды ?здеріне ?арай жинайды.
1. Кім барлы? тілде с?йлейді? (жа??ыры?)
2. Жан?яда екі ?л ж?не ?р ?лды? екі ?пкесі, бір ?кесі бар, ?р ?ызды? бір анасы бар. Жан?яда барлы?ы ?анша адам бар? (2 ?л, 2 ?ыз, 1 ?кесі, 1 анасы = 6 адам)
3. Мектепке келе жат?ан 3 бала?а ?арсы жолда та?ы 4 бала жолы?ты. Мектепке неше бала барды? (5 бала )
4. ?атар т?р?ан ?ш санны? ?осындысы да, к?бейтіндісі де 6-?а те?. Ол кандай сан? (1,2,3)
5. ?андай жолмен ешуа?ытта адам ж?рмейді? (к?с жолымен)
6. ?алтам канша?
?зімде бар сан ?алта,
Шалбарда екі жан ?алта,
Арт жа?ында ?ос ?алта,
Жейдеде екі т?с ?алта,
Пиджакта екі іш ?алта,
Бір т?с ?алта ж?не бар,
Сонда есепте, к?не, ал,
Мені? ?анша ?алтам бар?
Та?ы айтпа?шы, пальтом бар.
Онда да т?рт ?алтам бар. (он бес)
Ж?ргізуші: Сайысымызды? со??ы шарты «Нысана к?здеу». М?нда ?аза?ы ?лшемдерге байланысты с?ра?тар ?ойылады, жауаптарын сурет ар?ылы береді.
2. Білем дегеніміз не? (ортан сауса?ты? ?шы мен?олды? бірінші буыныны? арасында?ы ?ашы?ты?)
3. Білу ?шін шыра?ым,
Білмегені?ді с?ра?ын.
Бір аттаса? алды?а,
Сол болады бір. (адым)
4. Ж?рген елді? ойында,
Ескі ?лшемдер мол екен.
Бір сызы?ты? бойында,
Созса? с?? ?ол, барма?ты
. деген сол екен. (с?йем)
Ж?ргізуші:
?ылым жолы бірде же?іл, бірде ?атты.
А?ыл-ойлар ?лемді арбап алды.
Математика ?ылымдар патшасы атты
Та?ыр?атып, а?ыз ?ыл?ан адамзатты.
Келер ?рпа? даналар?а ??сап туса.
Омар Хайям, ?л-Фараби жолын ?уса,
Елімні? болаша?ы г?лденеді.
?ылымны? шамшыра?ы жанып т?рса.
Ендеше, ?діл ?азылар ал?асы сайысты? ?орытындысын шы?арамын дегенше, мына бір к?ріністі тамашалап к?рейік.
Ертеде данышпан деген патшаны? елінде «Байлы?», «Ба?ыт», «А?ыл» ?шеуі бас ?осады. Ол ?шеуі адам баласына тигізген пайдасы жайында таласып калады.
Байлы?: мені? ар?амда ?ана адам баласыны? т?рт т?лігі сай, ?йі, д?ние –м?лкі, ішіп-жемі мол болады.
Бакыт: Мен кімні? басына ?онсам, соны? ата?-да??ын шы?арамын, мансабын аспан?а к?теремін.
А?ыл: Адам баласы менсіз ?мір с?ре алмайды. Нанбаса?дар Данышпаннан с?райы?.
Данышпан: Байлы?-бір ж?тты?, ба?ыт -баянсыз, а?ыл, е?бек, білім деген с?йеніші, тіреуі, т?т?асы бар.
Сонды?тан да а?ылды болып е?бек ете білген адам ?ана байлы??а да, ба?ыт?а да кенеліп, м?нді де, с?нді ?мір с?ре алады.
Міне, б?дан шы?атын корытынды: а?ыл, білім бол?ан жерде ба?ытты да, бай боламыз. Сонды?тан да саба?ты тек жа?сы о?ып, білімді де, білікті азамат болып ?суіміз керек.«Білім азбайды, а?ыл тозбайды».
«О?усыз білім жо?, білімсіз к?ні? жо?» деген ма?алдарды тілге тиек етіп, б?гінгі білім сайысымызды? ?орытындысын айту ?шін с?зді ?діл?азылар?а береміз. (марапаттайды)
Просмотр содержимого документа
«Математикалы? КВН »
Н.Құлжанова атындағы Торғай гуманитарлық колледжі
"МАТЕМАТИКА - АҚЫЛ-ОЙДЫҢ ӘУЕНІ"
атты көңілді тапқырлар ойын сайысы
Топтар: МК-21, МК-23
Өткізген: математика пәнінің оқытушысы
Халықова Г.А.
Арқалық қаласы – 2013 ж.
МАТЕМАТИКА - АҚЫЛ-ОЙДЫҢ ӘУЕНІ"
атты көңілді тапқырлар ойын сайысы
Барысы:
Жүргізуші:
Мен - қазақпын, мың өліп, мың тірілген,
Жүрегімде таныстым мұң тілімен.
Жылағанда жүрегім күн тұтылып,
Қуанғанда күлкімнен түн түрілген.
Ұзақ ұйықтап, жұмса түз бесігінде
Естімеппін Архимед есімін де.
Жерді қозғау қиялы былай тұрсын,
Жемісі де тимепті несібіме.
Түсіріп аспан заңын жұмыр жерге,
Бақтырып жұлдыздарды ескен желге.
Жансызга жан бітіріп жолға салып
Сары құзы ақсақалға көрсетті елге.
Бұл жерде танысасың Пифагормен,
Кемеңгер, ол - философ кезінде өткен.
Кездесесің дәл сондай тағы да бір
Ғылымдармен жер жаһанда білім еккен.
Архимед, Пифагорың айтқаным бұл
Талаптанып, білімге зейінің бұр,
Таудан аққан төбеден текті олар нұр,
Судай тасыр, әр бесік белден асқан,
Дүниеге сан алуан өнер шашқан.
Білім алып, олардың жолын қуған,
Әрбір адам өмірде өрге басқан.
Жүргізуші: Құрметті ұстаздар мен оқушылар!
Еліміздің ертеңі білімді азаматтың қолында екені өздеріңізге белгілі. Бүгінгі білімді шәкірт - ертеңгі ел тұтқасын ұстайтын азамат. Сол азамат бойында тапқырлықты, алғырлыкты қалыптастыру мектеп қабырғасынан басталады.
Бүгін сіздер математиканың жұмбақты да, тартымды әлеміне сапар шегесіздер.
Сіздер бұл әлемнің қаншалықты қызықты әрі сан алуан екендігіне көз жеткізесіздер.
Ендеше, «Ақыл-ойды тәртіпке келтіретін математика, сондықтан оны оқу керек» - деп Ломоносов айтқандай, «Математика - ақыл-ойдың әуені»атты көңілді тапқырлар ойын сайысын бастауға рұқсат етіңіздер!
Бұл сайыстың негізгі мақсаты: оқушылардың математика пәніне деген қызығушылығын артыру, оқушылардың ой-өрістерін кеңітіп, шығармашылық қабілетін дамыту, өзін-өзі басқаруға, ұйымшылдыққа, ұкыптылыққа және дәлдікке тәрбиелеу.
Олай болса, бүгінгі сайысқа қатысушы топтардың ойыншыларымен танысайық:
МК-21тобынан І топ
Қоңыр Әмина
Тәкілова Гүлнұр
Едресова Назира
Айтқұлова Салтанат
Жұманова Диана
МК-23тобынан ІІ топ
Ыбыраш Салтанат
Төлепбергенова Перизат
Тналина Ләзиза
Ташебаева Индира
Төремұрат Динара
Ойып шарттары төмендегідей:
1) Тез жауап... (топтар П әрпінен басталатын математикалық атауларды жазып; топ басшылары математикалық есеп шығарады)
3) Муханова Назымгүл Кумаровна – директордың ғылыми-әдістемелік ісі жөніндегі орынбасары, әділқазылар алқасының мүшесі.
Ғылымдардың патшасы атанғансын,
Евклид, Пифагордан бата алғансың.
Төзбейтін өтірікке, жалғандыққа
Жасықтан емессің сен, қаталдансың.
«Ақыл-ойды тәртіпке келтіретін
Нағыз пән - математика атанғансың!» - деп сайысымыздың алғашқы шартына кезек берейік.
Жүргізуші: I шартымыз «Тез жауап...»деп аталады. Мұнда топ басшылары тез-тез сұраққа жауап береді, қалған мүшелері П әрпінен басталатын математикалық атауларды жазады.
П әрпінен басталатын математикалық атаулар: (топ мүшелеріне)
3. Қандай сандардың жазылуында қанша әріп болса, сонша цифр болады? (10, 100)
4. Ең үлкен үш таңбалы сан? (100)
5. Глобус қандай фигураны елестетеді? (шар)
6. «Математика - ғылымдар патшасы, ал арифметика - математика патшасы» сөзінің авторы кім? (Гаусс)
7. Бір жазықтықта жатпайтын, бір-бірімен қиылыспайтын түзулер. (айқас)
8. Минуттың 1/60 бөлігі (секунд)
9. Kepi сандардың көбейтіндісі. (1)
10. Екі нүктенің арасындағы түзу. (кесінді)
IIтоп
1. Жарты түзудің басқаша атауы. (сәуле)
2. Ең үлкен екі таңбалы сан. (99)
3. Ең алғашқы әйел математик. (Софья Ковалевская)
4. 52 - 5 неге тең? (20)
5. 25% - санның қандай бөлігі? (1/4)
6. Біржазықтықта жататын, бір-бірімен қиылыспайтын түзулер. (параллель)
7. 1 - қандай сандардын көбейтіндісі? (кері сандардың)
8. Математик, дәрігер, ақын, музыкант, екінші Аристотель атанған Шығыстың ғұламасы кім? (Әл-Фараби)
9. 360 санын 10 есе кеміт. (36)
10. Глобус қандай геометриялық денені бейнелейді? (шар)
Жүргізуші: IIшартымыз «Геометриялык лото»деп аталады. Мұнда окушылардың алдында әртүрлі геометриялық фигуралардың суреті салынған. Кез-келген фигураға байланысты сұрақ оқылады, ол қай фигура екенін табу қажет. Оқушылар сол фигураның бетіне жұлдызшалар жабыстырады.
1. Геррон формуласы қай фигураның ауданын табу үшін қолданылады? (үшбұрыш)
2. Орта сызығы табандарының қосындысының жартысына тең болады. (трапеция)
3. Табаны паралелограмм болатын призма қалай аталады? (параллелепипед)
4. Барлық қабырғалары бір-біріне тең болатын тік төртбұрыш қалай аталады? (квадрат)
5. Пифагор теоремасы қай үшбұрыш үшін қолданылады? (тікбұрышты үшбұрыш)
6. S=ab - қай дененің ауданы? (параллелограмм)
Жүргізуші: Сайысымыздың үшінші шартына да келіп жеттік, «Ак серек, көк серек».Бұл шартта
Түрлі-түрлі есепті шығарамыз,
Арасында сурет сап жарысамыз.
Ойға оралымды, формула құрастырып,
Мақалдап, бәрін жүзеге асырамыз.
Байқағанымыздай топ мүшелері жеке-жеке жұмыс жасайды.
(формула құрастырады, сурет салады, есеп шығарады, мақал-мәтел жазады, өз өнерін көрсетеді)
Формула:
1. cos • cos=1/2[cos(+) + cos(-)]
2. cos -cos = -2sin (-)/2 sin(+)/2
• Алтыбұрыштыпризманыңсуретінсалу
• Есеп шығару (теңдеуді шешіңіз)
1/5-у-6= 1-6у/у
• Сандардыбайланыстырып мақал-мәтел айту
1. 2 жақсы қас болмас, 2 жаман дос болмас.
2. 5 бармақ жиналса, жұдырық болады.
3. 30 тістен шыққан сөз, 30 рулы елге тарайды.
4. 1 кісі қазған құдықтан 1000 кісі су ішеді.
5. 7 жұрттың тілін біл, 7 түрлі білім іл.
6. Ат баспаймын деген жерін 3 басады.
7. 5 саусақ бірдей емес.
8. 1 тал кессең, 10 тал ек.
9. 1000-ның қамын бір ойлар,
Біреудің қамын 1000 ойлар т.б.
(Топ мүшелері бір ән айтылғанша тапсырмаларды орындайды.)
Жүргізуші:
Қазақтың ұлттық ойындарының бірі - арқан тарту.Қазақ жастарының алтыбақанды жығып, жинау негізіндегі ойыны. Аяқ арқан жылқы қылынан жасалады. Осы арқанды екі жақ боп тартатын ойын. Әринекүш және жылдамдық керек. Қазір бізсол ұлттық ойынды ойнайтын боламыз.
Мұнда логикалық тапсырмалар арқанға ілінген. Топ мүшелері соны орындайды. Жауапқа байланысты әр топ арқанды өздеріне қарай жинайды.
1. Кім барлық тілде сөйлейді? (жаңғырық)
2. Жанұяда екі ұл және әр ұлдың екі әпкесі, бір әкесі бар, әр қыздың бір анасы бар. Жанұяда барлығы қанша адам бар? (2 ұл, 2 қыз, 1 әкесі, 1 анасы = 6 адам)
3. Мектепке келе жатқан 3 балаға қарсы жолда тағы 4 бала жолықты. Мектепке неше бала барды? (5 бала )
4. Қатар тұрған үш санның қосындысы да, көбейтіндісі де 6-ға тең. Ол кандай сан? (1,2,3)
5. Қандай жолмен ешуақытта адам жүрмейді? (кұс жолымен)
6. Қалтам канша?
Өзімде бар сан қалта,
Шалбарда екі жан қалта,
Арт жағында қос қалта,
Жейдеде екі төс қалта,
Пиджакта екі іш қалта,
Бір төс қалта және бар,
Сонда есепте, кәне, ал,
Менің қанша қалтам бар?
Тағы айтпақшы, пальтом бар.
Онда да төрт қалтам бар. (он бес)
Жүргізуші: Сайысымыздың соңғы шарты «Нысана көздеу».Мұнда қазақы өлшемдерге байланысты сұрақтар қойылады, жауаптарын сурет арқылы береді.
Қазақша ұзындық (қалындық) өлшемдері
1. Қарыс сүйем дегеніміз не? (бас бармақ пеп ортан саусақтың аралық мөлшері)
2. Білем дегеніміз не? (ортан саусақтың ұшы менқолдың бірінші буынының арасындағы қашықтық)
3. Білу үшін шырағым,
Білмегеніңді сұрағын.
Бір аттасаң алдыға,
Сол болады бір ... (адым)
4. Жүрген елдің ойында,
Ескі өлшемдер мол екен.
Бір сызықтың бойында,
Созсақ сұқ қол, бармақты
.. деген сол екен. (сүйем)
Жүргізуші:
Ғылым жолы бірде жеңіл, бірде қатты.
Ақыл-ойлар әлемді арбап алды.
Математика ғылымдар патшасы атты
Таңырқатып, аңыз қылған адамзатты.
Келер ұрпақ даналарға ұқсап туса.
Омар Хайям, әл-Фараби жолын қуса,
Елімнің болашағы гүлденеді.
Ғылымның шамшырағы жанып тұрса.
Ендеше, әділ қазылар алқасы сайыстың қорытындысын шығарамын дегенше, мына бір көріністі тамашалап көрейік.
Ертеде данышпан деген патшаның елінде «Байлық», «Бақыт», «Ақыл» үшеуі бас қосады. Ол үшеуі адам баласына тигізген пайдасы жайында таласып калады.
Байлық: менің арқамда ғана адам баласының төрт түлігі сай, үйі, дүние –мүлкі, ішіп-жемі мол болады.
Бакыт: Мен кімнің басына қонсам, соның атақ-даңқын шығарамын, мансабын аспанға көтеремін.
Ақыл:Адам баласы менсіз өмір сүре алмайды. Нанбасаңдар Данышпаннан сұрайық.
Данышпан:Байлық-бір жұттық, бақыт -баянсыз, ақыл, еңбек, білім деген сүйеніші, тіреуі, тұтқасы бар.
Сондықтан да ақылды болып еңбек ете білген адам ғана байлыққа да, бақытқа да кенеліп, мәнді де, сәнді өмір сүре алады.
Міне, бұдан шығатын корытынды: ақыл, білім болған жерде бақытты да, бай боламыз. Сондықтан да сабақты тек жақсы оқып, білімді де, білікті азамат болып өсуіміз керек.«Білім азбайды, ақыл тозбайды».
«Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ» деген мақалдарды тілге тиек етіп, бүгінгі білім сайысымыздың қорытындысын айту үшін сөзді әділқазыларға береміз. (марапаттайды)
