Тәрбие сағатының тақырыбы; «Қазақ хандығына -550жыл»
Білімділік: қазақ хандығы құрылуының тарихи оқиғалар тізбегін еске түсіре отырып, танымдарын арттыру;
Тәрбиелілік: тарихи ұлы тұлғалардың ерліктерін насихаттай отырып, отансүйгіштікке тәрбиелеу;
Дамытушылық: өткенді еске түсіре отырып, болашаққа бағдар беруге баулу.
көрнекілігі: слайд шоу (, қазақтың ұлы хандары мен батырларының фото суреттері, Қазақстан еліндегі батырларға арналған ескерткіштердің фото суреттері,
Құрметті, оқушылар. Бүгінгі тәрбие сағатымыздың тақырыбы « қазақ хандығының 550 жыл» тақырыбы.
Мұғалім сөзі
І. Қазақ хандығының құрылуы жайлы оқушыларға түсіндіру
Қазақ халқының бүгінгі қол жеткізіп отырған тәуелсіздігі бізге көктен түсе қалған сый емес.Тәуелсіздік дегенде ұлан-байтақ жерімізді анталаған жауларынан қызғыш құстай қорғап, ат үстінде арыстандай арпалысып өткен асыл бабаларымыз ойға оралады. Ұшқан құстың қанаты талатын қазақтың байтақ даласын ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен ата жауларынан қорғап қалған ардақты бабаларымыз-ай! Сендерге байтағымыздың төріндегі барлық қалалардың орталық алаңдарында алтыннан еңселі ескерткіш тұрғызып қойсақ та артық болмас еді.
Бұдан бес жарым ғасыр бұрын даңқты Керей мен Жәнібек бабаларымыз іргетасын құрып берген Қазақ хандығы талай тар жол, тайғақ кешулерді бастан кешті. Қасым ханның қасқа жолы, Есім ханның ескі жолы, әз Тәукенің Жеті Жарғысы халқымыздың Темірқазығы болды.Алты Алаштың айбынды әміршісі Абылай хан бастаған, Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбай, Жәнібек, Баян, Олжабай, Өтеген, Ақтанберді, Байғозы, Жанатай, Жауғаш, Малайсары, Елшібек батырлар қостаған қазақ сарбаздарының қолы талай мәрте туған жер төсінде ат ойнатып, ата жауларымен кескілескен шайқастар өткізді.
Қызыл күнді шаң жапты, қара жерді қан жапты. Ажал оғы құлатты талай батыр саңлақты. Бірақ, Абылай хан бастаған айбынды батырлар қазақ хандығының туын құлатқан жоқ! Бұл еліміздің тәуелсіздігін қорғап қалу жолындағы жан алысып, жан беріскен қиян-кескі майдан болатын.Абылай ханның жаужүрек немерелері Кенесары мен Наурызбай төрелер бастаған, Ағыбай, Жанайдар, Иман, Жоламан, Бұғыбай, Жәуке, Сұраншы, Бәйсейіт, Жеке батырлар қостаған қазақ сарбаздары да Ресей империясының бодандығынан бас тартып, туған жер төсін тұлпарларының тұяқтарымен дүбірге бөледі. Арыстандай айбат, жолбарыстай қайрат көрсетті.
Қазақ хандығының құрылуы жайлы айтқан тарихшы
Қазақ хандығының негізін қалаған хандар Керей мен Жәнібек
1465жылы Шу өзені өніріндегі Қозыбас жерінің құрылуы
Қазақ хандығының құрылуы
1959ж Ұлы көш басталды
Моғолстанмен Есенбұға жер бөліп берді
Әбілқайыр хандығынан бөлінді
Халық бұқарасының Әбілқайырханға наразылығының күшейуі
Әбілқайырдың ойраттарды сағыста жеңуі
Алым салықтың көбейуі
Әбілқайыр хандығындағы ру тайпаларының саяси жағдайы
Моғолстан бейлеушілерінің қазақ сұлтандарымен келісімге келуі
Жәнібек пен Керей қазақ хандығын құруға ұмтылуы
Қазақ хандығының құрылуының алғышарттары
XV ғасырдың 70ж қазақ хандары Сырдария бойымен оған жатқан Қаратау өнірін басып алды
XV ғасырдың 50-70ж Керей мен Жәнібек хандарға 200мын адам қосылды
Қазақ хандығының нығайуы
Қазақ хандарының Мұхаммед Шайбани мен күресі отыз жылдан астам уақытқа созылды.
Сыр бойындағы қалалар Сығанақ,Сауран,Созақ қазақ хандығының күш куатың арттырды.
Оқушылар қандай қазақ хандарын білеміз?
«Ерлікті таба білу, ерді тани білу» туры (ел билеген хандар қай ұрпақтан екенін табу)
1
Керей хан – Болат сұлтанның ұлы
5
Тәуекел хан – Шығай ханның ұлы
2
Жәнібек хан – Барақ ханның ұлы
6
Есім хан – Шығай ханның ұлы
3
Қасым хан – Әз Жәнібектің ұлы
7
Жәңгір хан – Есім ханның ұлы
4
Хақназар хан – Қасым ханның ұлы
8
Әз-Тәуке хан – Салқам Жәңгірдің ұлы
«Ерлік – ел есінде» туры (қазіргі өмірде осы қайраткерлердің алатын орны (ескерткіштер).
Керей мен Жәнібек ескерткіші, Астана қаласы, 2010 жылы ашылды. Авторы астаналық жас мүсінші Ринат Әбенов. Ескерткіштің ұшар басына дейінгі жалпы биіктігі – 12 метр. Орналасқан жері – ҚР алғашқы президенті Н.Назарбаевтың мұражайы.
Сұрақ -жауап
Аңырақай түбінде барлық жасақтарға қолбасшылық жасаған хан (Әбілқайыр).
Алғашқы қазақ – Бұхар соғысы қай жерде болды? (Айғыржа
Жоңғар шапқыншылығынан қатты ойрандалған жер (Жетісу
Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатына әсер еткен дарынды адам (Бұқар жырау).
«Көшпенділер» трилогиясының авторы? (Есенберлин)
Тәуекел хан өзбек ханы ІІ Абдаллахпен шартын бұзып, қандай қалалардың бірін басып алады? (Отырар).
Жәнібек пен Керей хандардан кейін хан тағына отырған Керейдің ұлы (Бұрындық).
Ән «Қазақ елі»
Қорытынды:
Қазақтың бүкіл тарихы – бірігу тарихы, тұтастану тарихы. Қазақ тек бірігу, бірлесу жолында келе жатқан халық» – деп президентіміз Н.Ә.Назарбаев айтып өткендей бұл ғасырда өмір сүріп отырған барша ұрпақ ғылым саласында өзіндік жол салар дара ұрпақ болуы тиіс. Олай болса болашаққа нық қадам жасау бүгіннен басталады.Ата-бабаларымыз бізге бірліктің, ынтымақтың, тұтастықтың ұлы үлгісін көрсетіп кетті. Қазақстанның арғы-бергі тарихының ең ғибратты тағылымы, міне осында. Олай болса бүгінгі қазақ хандығының 550 жылдығына арналған тәрбие сағатымыз аяқталды.
