Картоп өсіру технологиясы

Сабақтың тақырыбы: Картоп өсіру технол.П. Вигитациялық кезеңде дақылдарды баптап-күту

Сабақтың мақсаты:

Оқыту: оқушылардың, яғни болашақ маманның жан-жақты дамуын, оның ой, іс-әрекетінде жүйелілік сипаттамаларының болуын қамтамасыз ету, тарауды қорытындылап, бекіту.

Дамыту: Ой-өрісін, кәсіби білімін, жұмысқа ынтасын, қабілетін.

Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, сабырлылыққа, еңбексүйгіштікке баулу.

Сабақтың түрі: Бекіту сабағы

Сабақтың әдісі: Ойын, сайыс, сұрақ-жауап.

Пәнаралық байланыс: Тракторлар мен автомобильдер ,агрономия негіздері ,қазақ тілі мен әдебиеті .

Сабақтың көрнекілігі: Ауыл шаруашылығы машиналарының макеттері, сызба плакаттар, буклеттер, интерактивті тақта.

Сабақтың барысы:

Өсімдік өсіру, өсімдік шаруашылығы – ауыл шаруашылығыныңның халықты азық-түлікпен, мал шаруашылығын жем-шөппен, өнеркәсіпті шикізатпен қамтамасыз ететін маңызды саласы. Мал шаруашылығымен тығыз байланысты. Өсімдік өсіруге егіншілік, шабындық, орман шаруашылығы, көкөніс шаруашылығы, жеміс-жидек шаруашылығы, әсемдік бақ өсіру және жабайы жеміс-жидек, саңырауқұлақ, дәрілік, т.б. пайдалы өсімдіктерді жинау шаруашылықтары жатады. Екінші жағынан өсімдік өсіру – ауыл шаруашылығы өсімдіктері түсімін молайту, өнім сапасын жақсарту, қаржы мен еңбекті аз жұмсап, көп өнім алу мәселелерін зерттейтін ғылым. Өсімдік өсіру ғылым ретінде ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің вегетация дәуірінің ұзақтығын, өсу және даму сатыларын, тамыр жүйесінің даму динамикасын, құрғақ зат жиналуын, зат алмасуын, суыққа, қуаңшылыққа төзімділігін, т.б. зерттейді. Өсімдіктің биологиялық және экологиялық ерекшеліктеріне қарай түр, сорт, гибридтерді аудандастыру, жерсіндіру, т.б. мәселелерді шешеді. Ғылыми тұрғыдан егіншілік, топырақтану, биохимия, генетика, селекция, микробиология, агрофизика, агрохимия, өсімдіктерді қорғау, т.б. ғылымдармен тығыз байланысты.

Ежелгі ғасырларда-ақ адам жерді өңдеп, егіншілікпен айналыса бастағаннан пайдалы өсімдіктердің ең жақсы түрін, сортын іріктеп, оларды өсіру әдістерін жақсартып отырған. Өсімдік өсіру туралы жалпы деректер ежелгі Рим кезінен белгілі.

Ал енді «майкене» өсімдігі жайлы не білеміз және Бәйдібекте майкенені ору науқаны қалай жүргізілуде? Оның гектарлық түсімі қандай? Бұл дақыл жөнінен алда нендей жоспарлар күтіп тұр? Осы сұрақтар бойынша диқандар қауымы және сала мамандарымен пікірлесіп, тақырыпты ақтарып, мәселені саралап көрген болатынбыз.Майкененің шыққан тегін сұрасаңыз – аптап ыстықты Африка, оның ішінде Эфиопия деген ел көрінеді.

Викториналық сұрақтар: «Бәйге».

Атқарылатын жұмысына қарай соқалар қалай жіктелінеді?

Жауабы:Жалпы және арнаулы жұмыс соқалары.

Корпус санына қарай соқалар қалай аталынады?

Жауабы:Бір, екі, үш, төрт, бес, алты,сегіз және тоғыз корпусты болып аталынады.

Тракторға тіркелуіне қарай соқалар қалай бөлінеді?

Жауабы:Тіркемелі, жартылай аспалы және аспалы.

Жалпы жұмысқа арналған соқалар топырақты қанша сантиметр тереңдікке дейін жыртады? Жауабы:27 см.

Соқа териясының негізін салушы кім? Ж: Орыс ғалымы, академик В. П. Горячкин.

Сыдыра жыртқыштар топырақ түйіршігінің диаметрін қанша милиметрге дейін ұсақтайды? Жауабы: 50 милиметр.

Сыдыра жыртқыштар қалай жіктеледі? Жауабы: Дискілі және түренді.

Сыдыра жыртқыштар маркаларын ата? Жауабы: ЛДГ-5, ЛДГ-10, ППЛ-10-25.

Сыдыра жыртқыштар арам шөптер мен өсімдік қалдықтарын қанша пайызға дейін кесе алады? Жауабы: 100 пайызға дейін.

Тырмалар жұмыс органдарының құрылысына қарай қалай аталынады? Жауабы: Тісті, серіппелі және дискілі.

Тырмаларды салмағына қарай неше топқа бөлуге болады?Жауабы:Ауар, орта және жеңіл салмақты болып бөлінеді.

Тырма жердің бетін қанша сантиметр тереңдікке дейін қопсытады?Жауабы: 3-4 см.

Нығыздауыштардың қандай түрлері бар?Ж: Тегіс тісті, шығыршық тәрізді, тұтас және іші қуыс нығыздауыштар.

Қуыс нығыздауыштардың ішіне не толтырылады? Жауабы: Су немесе құм.

Нығыздауышқа ұқсас геометриялық фигура? Жауабы:Цилиндр.

Өңдеуіштер топырақ түйіршіктерінің диаметрін қанша милиметрге дейін ұсақтайды?

Жауабы: 3 милиметр.

Тегістеуіштің маркасы қандай? Жауабы:ПА-3, МВ-6,0 тегістеуіштері.

Соқаны жырту тереңдігіне қарай қалай реттейді? Жауабы:Тірек дөңгелегімен.

Түреннің пішіні қандай геометриялық фигураға ұқсайды? Жауабы:Трапеция.

Тіркеуіштер қандай тракторларға агрегатталады? Жауабы:ДТ-75М, Т-4А.

Өңдеуіштерді белгіленген тереңдікке қарай қалай реттейді?Ж:Тереңдікті реттейтін механизм винтімен.

Тырманың өңдеу тереңдігін қалай реттейді?Жауабы:Батареяның шабуыл бұрышын өзгерту арқылы реттейді.

Сыдыра жыртқыштың жырту тереңдігі қызметін атқарушы органы не?Ж:Тіреуіш, доңғалақ

ІІ.Жарыстың екінші турында машиналар құрылысымен танысамыз.

Соқаның негізгі жұмыс органдары:1-дискілі пышақ,2- шым аударғыш,3- түрен, қайырма, жақтау (атыз тақтасы),5- корпус.

Сыдыра жыртқыштың құрылысы:1-рама,2- екі оң жақ секциялары,3-екі сол жақ секциялары,4-брустар,5-доңғалақтар,6-гидробасқару механизмі,7- тегістегіштер,8- реттелетін төмендеткіштер.

Тырманың құрылысы:1-рамаға байласқан металл брус түріндегі сүйретпе,2-тісті брус,3- көлбеулікті реттеу пышағы.

Нығыздауыштың құрылысы:1-бір алдыңғы, екі артқы буыннан, 2-рамадан,3- он үш дискіден,4-осьтен,5- тіркемеден,6-жүгі бар жәшіктен.

Өңдеуіштің құрылысы:1-рамадан,2-тіркеу тетегі,3- доңғалақ,4- жұмыс органдарының тереңдігін реттейтін механизм.

Тегістеуіштің құрылысы:1-тартқыш арқалық, 2-ортаңғы секция, 4-тіреуіш доңғалақ, 5-гидроцилиндр, 6-гидрожүйе.

ІІІ.Жарыстың үшінші турында «Топырағын таппаған дән өнбейді» демекші егіншілік турасындағы мақал-мәтелдерге кезек береміз.

V1.Қорытынды. Мұндай дәстүрлі емес сабақтардың артықшылығы, қазіргі бәсекелестік заманда оқушылардың бір-бірімен бәсекеге түсіп, бір-бірінен озуға тырысып, білімдерін одан әрі шыңдай алады.Болашақ мамандарды даярлау барысында, дәстүрлі емес сабақтарды пайдаланудың маңызы зор. Себебі мұғалім сабаққа дайындалу сәтінде оның сабаққа деген қызығушылығы мен ізденісі арытып отырады.