Қолданылуына қарай металдарға түрлі талаптар қойылады. Мысалы, кесу аспаптарын жасау үшін металдардың жоғарғы беріктігі, қаттылығы, тозуға төзімділігі қажет болса, ұшу апараттарын жасау үшін металдың беріктігі мен қатар, ол жеңіл болу қажет.
Механикалық қасиеттері. Металдардың механикалық қасиеттеріне беріктік, қаттылық, созылғыштық және серпімділік жатады. Қатты денеге сырттан түсірілген күш онда кернеу мен деформатция тудырады.
Кернеу дегеніміз – қатты денеге түскен күштің оның көлденең қимасы ауданына қатынасы, МПа:
σ= P/F,
мұндағы P – түскен күш, МН; F– көлденең қимасының ауданы, м2.
Металда кернеудің әсерінен деформатция пайда болады.
Деформатция деп түскен күштің әсерінен дененің пішіні мен шамасының өзгеруін айтамыз. Деформатция серпімді және созылғыш болып бөлінеді.
Беріктік дегеніміз – сырттан әсер еткен деформатция және қирату күштеріне қатты дененің қарсыласу қабілеті. Металдардың беріктігі арнайы жасалған үлгілерді созу, сығу, ию және бұру арқылы анықталады.
Қаттылық – металдың ішіне басқа қаттырақ дененің енуіне қарсылық жасау қабілеті.
Созылғыштық деп материалдың сынбай, пішіні мен шамасының өзгеру қабілетін айтады.
Серпімділік – металдардың күш түскенде өз пішінін өзгертіп, күш алынып тасталғанда бұрынғы қалпына келу қабілеті.
Технологиялық қасиеттері. Металдардың түрлі әдістерімен өңделуі олардың технологиялық қасиеттеріне жатады, олар:
а) металл өңдеу станоктарында өңделуі;
ә) соғу арқылы өңделуі;
б) қалыптау арқылы өңделуі;
в) пісірілуі;
г) сұйық ағыны.
Металл өңдеу станоктарында әр түрлі материалдарды өңдеу, оны өңдейтін кескіш аспап материалына байланысты болады.
ІII. Машықтық жұмыс
Оқушылардымашық барысында қаңылтырдан оюлар жасау, қадағалап жүру түсінбеген жерлері болса түсіндіру.