Кесте тігу технологиясы

Саба? жоспары.
8 сынып.

Саба?ты? та?ырыбы: Кесте тігу технологиясы
Саба?ты? ма?саты: Білімділік: Халы?ты? ?ол?неріні? бірі кестелеу технологиясы
туралы ??ымды ?алыптастыру, білімдерін ке?ейту.
Дамытушылы?: Кесте тігістеріні? орындалу ?дістерін ме?герту, ?ол икемділігін
дамыту,та?ампазды??а баулу.
Т?рбиелік: ?ол?нерді ?йрету ар?ылы салт – д?ст?рімізді ??рметтеуге т?рбиелеу.
Саба?ты? типі: аралас саба?.
Саба?ты? т?рі: сараманды?.
Саба?ты? ?дісі: зерттеу, т?сіндіру, с?ра? - жауап.
П?наралы? байланыс: ?дебиет, бейнелеу, сызу.
Саба?ты? к?рнекілігі:
1. Дайын б?йымдар.
2. Слайдтар.
??рал - жабды?тар: ине, ?айшы, кергіш, жіп.
Саба?ты? барысы:
І ?йымдастыру кезе?і.
1. О?ушыларды т?гелдеу.
2. Саба??а дайынды?ын тексеру.
ІІ ?й тапсырмасын ба?алау.
?айталау с?ра?тары:
1. ?андай кесте т?рлерін білесі??
2. Кестелеу барысында ?андай ??рал- жабды?тар ?олданылады?
3. Кестелеу барысына ?ойылатын талаптар?
4. Мата та?дау туралы не білесі? ?
5. Кесте ?рнегін дайындау жолдарын ата?
ІІІ ?й тапсырмасын ?орытындылау.
І? Жа?а материалды ме?герту.
1.?ол?нер - ежелден келе жат?ан к?сіп. Ол халы?ты? ?мірімен, т?рмысымен бірге дамып, ?рпа?тан ?рпа??а беріліп отырады.?ол?нер д?ние ж?зіні? ?р хал?ында бар.Сонымен ?атар ?р елді? таби?и ерекшелігіне ,этетикалы? тал?амына байланысты ?зіндік ерекшелігімен ?шпес із ?алдырып отырады. К?не заманнан келе жат?ан ?аза? ?ол?нері ?з хал?ыны? д?ст?рлі к?ркемдік м?расын са?тап ?ал?ан. Сол ?ол?нерді? бір т?рі – кесте тігу. Кестені бізбен ж?не жай инемен ?шекейлеп тігу барлы? халы?тар?а да орта? ?нер. Кесте ?неріні? ?аза? хал?ына т?н байыр?ы к?не т?рлері: біз кесте, ай?ас кесте, ай?ыш- ?й?ыш тігу, басып тігу, ?айып тігу. Біз кестені? шым кесте, ж?не ?редік кесте деп аталатын екі т?рі бар.Біз кесте д??гелек немесе т?рт б?рышты етіліп, кергіш а?аш?а керілген материалды? бетіне т?сірілген ою ?рнек бойынша ?арма?ты бізбен ?ткермелеп шалу ар?ылы кестеленеді.
Шым кесте тігілетін материалды? ашы? жерін ?алдырмай немесе ашы? орынды ?те аз ?алдырып, т?тас кестелеген шым?ай кестені айтады. Кесте тігуге ?ажетті негізгі ??рал – жабды?ты? бірі кергіш. Ол матаны керіп ?стайды ж?не оны за?ымдалудан са?тайды.
? Сараманды? ж?мыс.
Ж?мысты бастамас б?рын ?ауіпсіздік ережелерін еске т?сіру.
1. Инені аузы?а салма
2. Тот бас?ан инемен ж?мыс жасау?а болмайды.
3. Инені кез келген жерге ?адау?а болмайды.
4. ?айшыны жолдасы?а ?шкіл жа?ымен берме.
5. Жолдасы? ?айшымен ж?мыс істеп жат?ан кезде, к??ілін б?луге болмайды.
6. ?айшыны? ?шын жо?ары ?арай к?терме.
Н?с?ау карта
Ж?мысты? орындалу реті. Керекті заттар
1. Мата, карандаш, ине, жіп, ?айшы
2. Мата?а ?рнекті салу
3. Матаны кергішке керу
4. Мата?а сызыл?ан ?рнекті сызы? бойымен кестелеу
1 - кезе?. «Т?кті кесте» тігу технологиясы. Кестені кергішке керу ар?ылы орындайды.Кергіш т?ртб?рыш немесе д??гелек болуы м?мкін.Б?л кестені? бедері с?лгіні? (орамалды?) т?гі т?різді болып келеді. Та?дал?ан кестені? сызбасын матаны? теріс жа?ына сызады. Мата ж?мса? тез тесіліп ?алмайтын болуы шарт. Кестелейтін жіпке келсек: кесте тігуге арнал?ан т?рлі т?сті жіпті ?алауынша пайдалану?а болады.
Ал т?кті кестеге арнал?ан «кестені? бізін» мал егуге арнал?ан жуанты? шприцті? инесінен дайындайды. Инеге тігін машинасыны? инесі т?різді тесік жасап, ?шынан 1см жер ?алдырып, резина (?шіргішті? б?лшегі)?ткізіп дайындайды. Жіпті инені? бойымен ?ткізіп келіп,тесіктен кері ?ткізу ?ажет. Кесте тартымды болу ?шін тігісті? ара ?ашы?ты?ы 1-2мм, тігін машинасыны? тігісі т?різді т?суі ?ажет. Б?л кестемен ?ркімні? ?з ?алауына ?арай жасты?, т?сек жап?ыш (плет), ?абыр?а?а ілуге арнал?ан б?йымдар т.б жасау?а болады.
2 - кезе?. Жасты?ша кестелеу
3 - кезе?. Ай?ас тігісімен кестелеу.
4 - кезе?. Бисермен кестелеу.
?І. Саба?ты бекіту.
Ма?ал м?телдер
1. Алтын кемер белге с?н ------------------(А?ылды жігіт елге с?н)
2. Адам ?нермен ?сем ------------------------(А? ж?німен ?сем)
3. Дау ?у?ан жау табады -------------------------(?нер ?у?ан ?азына табады)
4. Ата к?рген о? жонар_--------------------------( Шеше к?рген тон пішер)
5. ?ыз еркем --------------------------(кестесімен к?ркем)
6. Киіс пішсе?, ке? піш ---------------------(Тарылтуы? о?ай)
7. ?нер іздеген ?сер ---------------------(?сек іздеген ?шер)
?ІІ .Ба?алау
?ІІІ. ?йге тапсырма
Кесте тігістерін тігу

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Кесте тігу технологиясы »

Сабақ жоспары.

8 сынып.

Сабақтың тақырыбы: Кесте тігу технологиясы

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Халықтың қолөнерінің бірі кестелеу технологиясы

туралы ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту.

Дамытушылық: Кесте тігістерінің орындалу әдістерін меңгерту, қол икемділігін

дамыту,тағампаздыққа баулу.

Тәрбиелік: Қолөнерді үйрету арқылы салт – дәстүрімізді құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: аралас сабақ.

Сабақтың түрі: сарамандық.

Сабақтың әдісі: зерттеу, түсіндіру, сұрақ - жауап.

Пәнаралық байланыс: әдебиет, бейнелеу, сызу.

Сабақтың көрнекілігі:

1. Дайын бұйымдар.

2. Слайдтар.

Құрал - жабдықтар: ине, қайшы, кергіш, жіп.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі.

1. Оқушыларды түгелдеу.

2. Сабаққа дайындығын тексеру.

ІІ Үй тапсырмасын бағалау.

Қайталау сұрақтары:

1. Қандай кесте түрлерін білесің?

2. Кестелеу барысында қандай құрал- жабдықтар қолданылады?

3. Кестелеу барысына қойылатын талаптар?

4. Мата таңдау туралы не білесің ?

5. Кесте өрнегін дайындау жолдарын ата?

ІІІ Үй тапсырмасын қорытындылау.

ІҮ Жаңа материалды меңгерту.

1.Қолөнер - ежелден келе жатқан кәсіп. Ол халықтың өмірімен, тұрмысымен бірге дамып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады.Қолөнер дүние жүзінің әр халқында бар.Сонымен қатар әр елдің табиғи ерекшелігіне ,этетикалық талғамына байланысты өзіндік ерекшелігімен өшпес із қалдырып отырады. Көне заманнан келе жатқан қазақ қолөнері өз халқының дәстүрлі көркемдік мұрасын сақтап қалған. Сол қолөнердің бір түрі – кесте тігу. Кестені бізбен және жай инемен әшекейлеп тігу барлық халықтарға да ортақ өнер. Кесте өнерінің қазақ халқына тән байырғы көне түрлері: біз кесте, айқас кесте, айқыш- ұйқыш тігу, басып тігу, қайып тігу. Біз кестенің шым кесте, және әредік кесте деп аталатын екі түрі бар.Біз кесте дөңгелек немесе төрт бұрышты етіліп, кергіш ағашқа керілген материалдың бетіне түсірілген ою өрнек бойынша қармақты бізбен өткермелеп шалу арқылы кестеленеді.

Шым кесте тігілетін материалдың ашық жерін қалдырмай немесе ашық орынды өте аз қалдырып, тұтас кестелеген шымқай кестені айтады. Кесте тігуге қажетті негізгі құрал – жабдықтың бірі кергіш. Ол матаны керіп ұстайды және оны зақымдалудан сақтайды.

Ү Сарамандық жұмыс.

Жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік ережелерін еске түсіру.

1. Инені аузыңа салма

2. Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды.

3. Инені кез келген жерге қадауға болмайды.

4. Қайшыны жолдасыңа үшкіл жағымен берме.

5. Жолдасың қайшымен жұмыс істеп жатқан кезде, көңілін бөлуге болмайды.

6. Қайшының ұшын жоғары қарай көтерме.

Нұсқау карта

Жұмыстың орындалу реті. Керекті заттар

1. Мата, карандаш, ине, жіп, қайшы

2. Матаға өрнекті салу

3. Матаны кергішке керу

4. Матаға сызылған өрнекті сызық бойымен кестелеу

1 - кезең. «Түкті кесте» тігу технологиясы. Кестені кергішке керу арқылы орындайды.Кергіш төртбұрыш немесе дөңгелек болуы мүмкін.Бұл кестенің бедері сүлгінің (орамалдың) түгі тәрізді болып келеді. Таңдалған кестенің сызбасын матаның теріс жағына сызады. Мата жұмсақ тез тесіліп қалмайтын болуы шарт. Кестелейтін жіпке келсек: кесте тігуге арналған түрлі түсті жіпті қалауынша пайдалануға болады.

Ал түкті кестеге арналған «кестенің бізін» мал егуге арналған жуантық шприцтің инесінен дайындайды. Инеге тігін машинасының инесі тәрізді тесік жасап, ұшынан 1см жер қалдырып, резина (өшіргіштің бөлшегі)өткізіп дайындайды. Жіпті иненің бойымен өткізіп келіп,тесіктен кері өткізу қажет. Кесте тартымды болу үшін тігістің ара қашықтығы 1-2мм, тігін машинасының тігісі тәрізді түсуі қажет. Бұл кестемен әркімнің өз қалауына қарай жастық, төсек жапқыш (плет), қабырғаға ілуге арналған бұйымдар т.б жасауға болады.

2 - кезең. Жастықша кестелеу

3 - кезең. Айқас тігісімен кестелеу.

4 - кезең. Бисермен кестелеу.

ҮІ. Сабақты бекіту.

Мақал мәтелдер

1. Алтын кемер белге сән ------------------(Ақылды жігіт елге сән)

2. Адам өнермен әсем ------------------------(Аң жүнімен әсем)

3. Дау қуған жау табады -------------------------(Өнер қуған қазына табады)

4. Ата көрген оқ жонар_--------------------------( Шеше көрген тон пішер)

5. Қыз еркем --------------------------(кестесімен көркем)

6. Киіс пішсең, кең піш ---------------------(Тарылтуың оңай)

7. Өнер іздеген өсер ---------------------(Өсек іздеген өшер)