ШЕБЕР ?ОЛДАР

Екібастұз жалпы орта білім беретін мектебі

коммуналдык мемлекеттік мекеме

«ШЕБЕР ҚОЛДАР»

Ұлттық ою-өрнек

Үйірме бағдарламасы

6 – сыныпқа арналған

Технология пәні мұғалімі : Солтанова Равия Икрамқызы

Төртүй ауылы

2015 жыл.

Түсінік хат.

Ою - өрнек қазіргі кезде үмыт болып бара жатыр. Қазіргі уақытта түскиіз, бітпес орнына кілем ілініп, сырмақ орнына кілем жайылады. Халықтық педагогика ерте бастан еңбекке, ұлттық қолөнерге жас ұрпақты жас ерекшеліктеріне қарамай баулыған. Сол себепті мен сәндік қолданбалы өнерге үйретуге өз бағдарламамды дайындауға жөн көрдім.

Ою-өрнек ерекшелігімен эстетикалық ләззәт береді. Сәндік, әсемдік, әдемілікті білдіреді. Оқушыларды қолөнерге баулу арқылы еліне, жеріне, өнеріне деген сүйіспеншілігін арттырады деген сенімдемін. Ұмыт болып бара жатқан өнерді қайта жандандырып, оның шығу тарихын, қалай пайда болғанын балаларға толық түсіндіру. Ою-өрнектің көнеден келе жатқанын дәлелдейтін бұйымдар арқылы сәндік қолданбалы өнерге баулу. Бұл өнер ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан өнер. Шебер әр бір жасаған үлгісіне ат қойып отырған және ұғым сыйғызған. Шебер ғана ою-өрнектің тілін білген. Бүгінгі біздер, ұрпақ ою тілін түсінуге тырысуымыз керек.

Ою - өрнектермен танысқан оқушылардың дүниетанымы, өзін қоршаған орта және тұлулық туралы түсінігі артып, шеберлік қабілеті дамиды.

Өз сабағымда жаңа түр, жаңа мазмұн енгізу басты мақсатым.

Бағдарлама:

Авторлық бағдарлама мемлекеттік стандартқа сүйене отырып жазылды. Осы бағдарлама арқылы оқушылардың әрі қарай дамуына көп ықпал етеді. Қазақ халқының ою-өрнегінің шығу тарихын толық меңгеріп,өздері күрделі ою-өрнек элементерін сызып құрастырады.

Мақсаты:

Болашақ ұрпақтарымызды ұмыт болып бара жатқан осы өнерді таныстырып қана қоймай, оны қолөнер, сурет салаларына енгізе отырып, осы өнерді қайта жаңарту, оған жаңа мазмұн беру.

Міндеті:

Ұлттың дүниетанымын, ерекшелігін танытатын осы өнер саласын заман талабына сай жетілдіріп көркем рухани қазына ретінде пайдалана білу.

Күтілетін нәтиже:

Казіргі кезде халқымыздың қолөнерін, ұлттық салт-дәстүрін, тілін, мәдениетін бағалап, қызығушылығын арттыру. Оқушыларға өздері оқып үйренген ою-өрнек негіздерін іс жүзіндегі маңыздылығын көрсетіп, олардың практикада алған білімдерін өмірдле қолдануы. Жасалған бұйымдарды мектепішілік және қалалық көрмелерге шығару.

Аннотация

Бағдарламаның өзектілігі

Ою-өрнекпен жұмыс істеудің оңай тәсілін таба білу, жеке тұлғаны жан-жақты дамыту. Бастауыш сатыдағы оқу - тәрбие үрдісінде білім мазмұнын жаңарту, ақпараттандыру арқылы, әр оқушының дара ерекшеліктерін нақтылай отырып, шығармашылық мүмкіндігін дамыту мақсатында 6 сыныпқа арналған «Шебер қолдар » атты арнайы бағдарлама құрастырылды.

Бағдарламаның негізгі мақсаты:

Оюмен жұмыс жасауда түрліше композициялық шешім жасауға, түрлі- түсті заттардың көлемін беруге немесе әсем сәндік жұмыстар кестелеп тігуді үйрету.

Міндеттері:

• Эскиз салу;

• Түстердің сәйкестігін айқындау;

• Тиімді кестелеу әдісін үйрену;

• Композиция құрылымын анықтау;

• Шеберлікті арттыру

• Әсемдік пен сұлулықты айқындау

Бағдарламаның нәтижесі мен қорытындысы:

1. Бүгінгі таңда халқымыздың ежелден жемісі үзілмей кележатқан көне де, ізгі дәстүрі жас ұқрпақты ұлттық , сәндік қолтаңбалы қолөнерінің тұнығынан сусындатып, халық шеберлерінің тамаша шығармаларымен таныстыра отырып талғам деңгейін, сұлулық іздеуге құштарлығын танытады.

2. Ою өрнек өнерін көркем, эстетикалық талғаммен әсемдік пен сұлулықты бағалай , өрнектеп, әшекейлейді.

Өрнектерді орындау кезінде қойылатын талаптар.

1. Қауіпсіздік ережесін мұқият есте сақтау.

2. Жүргізілетін жұмыстың жеңіл жақтарын қарастыру.

3. Жасалған жұмыстың өзіне әкелетін пайдасы барлығына көз жеткізу.

4. Жасайтын жұмыстың қоғамға немесе өзіне әкелетін пайдасы барлығына

көз жеткізу.

1. Қоғамға және өзіне ұнамды , жаңа дизайн талаптарына сай әсемдей

білу.

1. Ұлттық ою-өрнекті өз нақышына келтіріп орындай білу.

Оқушы нені білу керек?

• Ою-өрнектің шығу тарихын

• Оның сан –алуан түрлерін.

• Қыр-сырын. Жасалу жолдарын.

• Ою-өрнек туралы мәліметтерді.

Оқушы нені үйрену керек?

• Ою-өрнектің эскизін салу.

• Сызбасын түсіру және ою-оюды үйрену

Нені меңгеру қажет?

• Ою-өрнектің өзіне тән қолданылатын

жерін әр оюдың тілін жетік меңгеруі қажет

Тақырыптық күнтізбелік жоспар

6 сынып

Барлығы 34 сағат

Аптасына 1 сағат

№	Сабақтың тақырыбы	Сағат	күні
1	Ою-өрнек және ою-өрнек дегеніміз не?	1
2	Ұлттық ою-өрнектердің түрлері	1
3	Ою-өрнектің ежелгі нұсқаулары мен атаулары	1
4	Ою-өрнектің теориясы	1
5	Ою-өрнек туған жер табиғатында	1
6	Оюлар әлеміне саяхат	2
7	Ою ойғанның ойы ұшқыр/ ою ойып үйренейік/	2
8	Ою-өрнектер және олардан композиция құрастыру	2
9	Ою сызу әдісі	3
10	Ою – өрнекті жапсырмалаудың технологиясы	2
11	Өздігінен ою-өрнек жасау	1
12	Сырмақ түрлері, жасалу жолдары	3
13	Сырмақ – ою анасы	1
14	Камзол жиегін оюлау	2
15	Ұлттық ою-өрнекпен бұйымдарды әшекейлеу	3
16	Өздігінен ою-өрнек жасау	2
17	Шеңбер ішіндегі ою	2
18	Сынық ою түрлерін жасау	2
19	Жастықша бетін ою-өрнекпен әшекейлеу, сәндеу	1
20	Қорытынды. Көрме ұйымдастыру.	1

Қолданылған әдебиеттер:

1. Энциклопедия. Қазақтың ою-өрнектері. Өмірбекова Маргарита

Шаяқыновна

2. Ай сайын шығатын республикалық әдістемелік журнал. Мектептегі

технология. 2007 ж. 2008 ж. 2009 ж. ЖШС «Педагогика - Пресс»

баспаханасы. Алматы қаласы.

3. «Ою-өрнектің жасалу жолдары» Авторлары: Толенбаев С.

Омирбекова М. Алматы «Қағанат ЛТД» 1993 ж.

4. Қазақтың тұрмысы мен мәдениеті. Авторы: Кенжеахметұлы

Сейт «Алматыкітап» ЖШС 2006 ж.

МАЗМҰНЫ:

Түсінік хат.......................................................................2

Қойылатын талаптар........................................................3

Тақырыптық күнтізбелік жоспар....................................5

Сабақ әзірлемелері.....................................................6 -26

Қосымша ою-өрнек түрлері.......................................... 27

Қолданылған әдебиеттер...............................................28

Пікір

«Шебер қолдар» авторлық бағдарламасы 6 сыныпқа еңбек сабағына қосымша құрал ретінде қолдануға арналып жазылған . Бұл бағдарламада ою-өрнек сөзінің мәнісін түсіндіріп, бұл әдіспен сырмақ қана емес, көптеген үй тұрмысы бұйымдары жасалғандығына мысалдар келтіріліп әңгімеленеді. Ою –ою , сырмақ сыру жұмыстары анағұрлым күрделі және көп , ұзақ еңбек жұмсауды керек ететін өнердің түрі екенін ескертеді. Ойма – нақышты бұйымдардың түсі. Оюы, формасы, қолданылу мақсаты бойынша алуан түрлі болатынын және мұндай бұйымдар Қазақстанның көптеген облыстарында бар, кеңінен тараған халықтық өнер екені бағдарламада айтылған.