«Мата туралы жалпы т?сінік» ашы? саба?

Саба?ты? ма?саты:

                          а)білімділік: О?ушылар?а мата туралы жалпы т?сінік беру.

                          ?)дамытушылы?: Матаны?, талшы?ты? т?рі, ??рылымы, матаны?

                                                         шы?уы, ?ндірілуі туралы о?ып ?йренуге жа?дай

                                                         жасау.

                          в)т?рбиелілік: Матаны? ма?ызын т?сіндіре отырып, экономикалы?,

                                                   гигиеналы? т?рбие беру.                        

Саба?ты? к?рнекілігі: Талшы?тар коллекцияларыны? т?рлері, сызбалар, буклет,

                                           ?айшы, ине, жіп, т?рлі-т?сті картон т.б.

Саба?ты? т?рі: Аралас.

Саба?ты? ?дісі: ??гімелеу, с?ра? – жауап, сараманды?.

Саба?ты? барысы:

          I ?йымдастыру кезе?і

               а) Салемдесу.

               ?) О?ушыларды т?гендеу.

               в) О?ушыларды? ??ралдарын тексеру.

         II ?й тапсырмасын тексеру.

               ?ткен та?ырыпты ?айталау, с?ра?тар ?ою:

1. ?андай кесте т?рлерін білесі?дер?
2. Кестеге ?андай жіптер ?олданылады?
3. Кергішті не ?шін пайдаланамыз?
4. Инешаншым дегеніміз не?
5. Кестемен ?андай б?йымдар тігеміз?

         III Жа?а саба?ты ме?герту.

1. Ой?а шабуыл. О?ушылар?а с?ра?тар ?ойылады.

а) Матаны ?айда ?олданамыз?

    Мата – ?нерк?сіпте киім – кешек тігу, т?сек – орын жабды?тарын тігу кезінде

    ке?інен ?олданылады. Б?л т?рмысты? мата т?ріне жатады. Сонымен бірге

    тігілетін киім т?рлеріне ?арай арнайы ж?не техникалы? мата т?рлері де

    ?олданылады. Олардан спорт киімдері, ?й жи?аздары, ?олшатыр, ойыншы?

    парашют дайындалады.

?) Матаны? ?андай т?рлерін білесі?дер?

    Жауабы та?та?а жазылады. Мысалы: Шыт, б?з, с?тен, жібек, капрон, нейлон,

    шифон, бар?ыт, драб, байка, ж?н мата, велюр т.б.

1. Енді осы мата т?рлерін топтастырайы?.

                                              Талшы?                   

1. О?ушылар?а ?лестірмелі материалдарды таныстыру, талшы? т?рлерімен танысу.

М??алім талшы? т?рлерімен таныстырып, аны?тама береді:

а) Ма?та – бір жылды? ?сімдік, аппа?  ?зын талшы?тар?а ??рамдас ?ораптан

т?рады. Талшы?тары ?те жі?ішке болады. Талшы?тарыны? ?зынды?ы 6-дан 52

мм-ге дейін. Т?сі – а?, ?о?ыр – сар?ыш. Гидроскопиялы?ы - (?орша?ан ортада?ы ыл?алды ?ткізуі) ?те жо?ары. Ыл?алды тез ?ткізеді, тез кебеді. Талшы?ы ?те ж?мса?. Ма?та мата мы?ты, ж?мса?, же?іл, жылы. Киім тіккенде ?те ы??айлы. Гигиеналы? т?р?ыдан ыл?ал  мен ауа ?ткізгіш, тез кебеді, о?ай жуылады, тез ?тіктеледі. Ма?та мата біркелкі иірілген жіптен то?ылады, беті тегіс болады. ?аза?станда ма?та О?т?стік облыстарда ?сіріледі.

?) Зы?ыр – біржылды? ш?птектес ?сімдік. Зы?ырды? ?ш т?рі бар: салалы, б?йра, жабайы  зы?ыр. Талшы?тар алу ?шін салалы зы?ыр ?сіріледі. Саба?ыны? ?зынды?ы 1м. Талшы?ыны? ?зынды?ы 15-20мм, т?сі ашы? с?рдан жабы? с?р?а дейін. Зы?ырды? ?зіне т?н жылтырлы? ?асиеті бар. Гидроскопиялы?ы ма?тадан жо?ары, ысты??а т?зімді, салма?ты ?рі ?алы?дау.Таза зы?ыр матасыны? шеті сетінегіш, мыжыл?ыш келеді, тез ?тіктеледі.

в) Синтетикалы? талшы?тар шикізатын алу?а бастап?ы азы?ы болып, газ, м?най, тас к?мірді? ??деуден шы??ан ?німі алынады.

Синтетикалы? маталар же?іл, б?ктегенге к?нгіш, суы??а, ??деуге т?зімді.

То?ыма б?йымдарын, ш?лы?, тігін жіптер, шілтер, ар?ан, балы? ауларын жаса?анда ?олданылады.

1. Матаны? шы?уы.
2.  

1. Ж?н жіп дегенді ?алай т?сінесі?дер?
2. Ж?н жіпті ?алай аламыз?

Ж?н жіпті жануарлардан аламыз. ?айдан, ешкіден, туйеден.

Ж?н жіптен то?ыма б?йымдарын то?имыз. Мысалы киім – кешектер, кілем, алаша т.б.

Мата шы?аруды? е? ал?аш?ы сатысы – талшы?тардан жіп шы?ару.

Жіп шы?ару процесін иіру деп атайды.

Жіп то?ыма фабрикаларында, то?у станоктары мата шы?арады.

Матаны? ?зын бойымен орналас?ан жіп негізгі, к?лдене? жат?ан жіп ар?ау жібі дейді.

То?ыма станоктарынан алын?ан маталарды ??дейді, тазалайды, а?артады, бояйды ж?не ?рнек салады.

Матаны? екі жа? беті бар: о? ж?не теріс.

Оларды матаны? бетіне т?скен суреті, т?сі, жылтырлы?ы ар?ылы аны?тайды.

IV Сараманды? ж?мыс.

      Матаны? негізгі ж?не ар?ау жіптерін аны?тау.

??ралдар: ?айшы, желім, ?алам, сыз?ыш.

Жабды?тар: мата ?лгілері, т?рлі т?сті ?а?аздар, ине, жіптер 2т?рлі.

Ж?мысты? орындалу технологиясы.

1. Мата ?лгілерін алып, екі шеткі жіптерін тар?ату ар?ылы негізгі ж?не ар?ау жіптерін аны?тау.
2. Т?рлі т?сті картон?а екі т?рлі жіппен матаны? негізгі ж?не ар?ау жібін то?у макетін жасау.

V Жа?а саба?ты ?орыту.

О?ушыларды? ж?мысын тексеріп ба?алау.

Талшы?тарды? айырмашылы?тарын кестеге толтыру.

Талшы? т?рлері

Ерекшелік к?рсеткіштері

Сырт к?рінісі

?стап к?ргенде

Зы?ыр

Ашы? сары, жылтыр, ?зын, жуан

?атты, мы?ты

Ма?та

А?, ?ыс?а, жі?ішке

Жумса?, мы?ты

VI Уйге тапсырма

1. Матаны? о? терісін ажыратып уйрену.
2. Альбом?а мата ?лгілеріні? коллекциясын жасау.