"" ?аза? тіліні? білгірі

«?аза? тіліні? білгірі»

Сайысты ?ткізудегі негізгі ма?саты:

Мемлекеттік тілді жа?сы ме?герген топты аны?тау.

Сайыс?а 5-6-8-9сыныпта?ы о?ушылар ?атысады. ?р сынып ?з ба?тарын сынайды.

«?аза? тіліні? білгірі» атты білім сайысымыз 6 кезе?нен т?рады.

1-кезе?: Топты таныстыру

2-кезе?: «Астана», «Алматы», «Теміртау», «Т?ркістан» та?ырыбына ??гіме жазу.

3-кезе?. Б?л кезе? «Б?йге» деп аталады. М?нда о?ушылар берілген с?ра?тар?а ?ыс?а, ?рі н?с?а жауап берулері керек.

4-кезе?: «?ажайып хат»деп аталады. Б?л кезе?де а?ын жазушыларды? суреті беріледі оны ша?ын т?рде ?мірбаяны? айту ж/е ?зінді жат?а айту. Дайындалу?а 5-6 минут

5-кезе?: «Си?ырлы та?ия»деп аталады. Берілген ма?алда?ы жасырын с?зді тауып,ма?алды жал?астыру.

6-кезе?: «Диалог ??растыру»деп аталады,я?ни мектеп ?міріне байланысты болу керек.

Ж?різуші: ??ртетті ?она?тар, о?ушылар! Б?гін біз «?аза? тіліні? білгірі» сайысына келіп отырмыз. Сайысымызды бастамас б?рын бір –біріне ?она??а келгенде біз не істейміз?

Ж?різуші:?ош келіпсіздер деп, сайысымызды бастаймыз.Сайыс 6-кезе?нен т?рады.?р кезе? житондар ар?ылы ба?аланады.

Ж?різуші:Д?рыс жауап бергендер жетон алады. Ойын ая?ында к?п жетон жина?ан топ же?імпаз атанып, сыйлы??а ие болады.

Ж?різуші:

1-кезе?: Топты таныстыру

2-кезе?: «Астана», «Алматы», «Теміртау», «Т?ркістан» та?ырыбына ??гіме жазу. Берілетін уа?ыт 5 минут.Жаз?андары?ызды о?исыздар.

Ж?різуші: ??рметті к?рермендер,ал ?азір сендермен ойнайы?! Мені? с?ра?тарыма д?рыс жауап бері?дер. Д?рыс жауап?а жетон беріледі.

-На?ашы деген кім?

- ?лтты? киімдерді атап бер.

-Беташар деен не?

-?андай ?лтты? ойын т?рін білесі??

-?лтты? та?амдар ата?

-Шілдехана деген не?

-Бата беру дегеніміз не?

-Ораза деген не?

Ж?різуші: 3-кезе?: кезе? «Б?йге» деп аталады. М?нда о?ушылар1 минутты? ішінде берілген с?ра?тар?а ?ыс?а, ?рі н?с?а жауап берулері керек.

І-топты? с?ра?тары: 5-сынып

1.?аза? алфавитінде неше ?ріп бар? (42)

2. Неше жуан дауысты дыбыс бар? (5 а,о,?,ы,(у))

3.?аза?станны? астанасы ?ай ?ала? (Астана)

4.?аза? тілінде неше септік бар? (7 септік)

5.?аза?станны? президенті кім? (Н.? Назарбайев)

6. Антонимдер деген не?( ?арама-?арсы с?здер)

7. Зат есім кандай с?ра?тар?а жауап береді?(кім?, не?)

8. Фонетика саласы нені зерттейді? (Тіл дыбыстарын зерттейді)

9. К?нерген с?здер нешеге б?лінеді?( 2 архаизм мен тарихи с?здер)

10. ?ліпби с?зі ?ай тілден шыккан?( араб тілінен, алиф ж/е би)

ІІ-топты? с?ра?тары: 6-сынып

1.?аза?ты? ?лы а?ыны кім? (Абай ??нанбай?лы)

2.?аза? тілінде неше с?з табы бар?(9с?з табы)

3.С?йлем неден т?рады? (с?з тіркесі мен с?здерден)

4. К?з айларын ата? (?ырк?йек, ?азан, ?араша)

5. Барыс септік с?ра?тарын ата? (кімге? неге? ?айда?)

6. ?аза? ауыз ?дебиетіні? т?рлері ?андай? (ертегілер,ж?мба?тар,жа?ылтпаштар,ма?ал-м?телдер,а?ыз ??гімелер)

7. Бір жылда неше к?н бар? (365)

8. Бір жылда неше ай бар? (12 ай)

9.Біз ?ай ауылда т?рамыз? (А?су ауылы)

10.Етістік ?андай с?ра??а жауап береді? (не істеді?, не ?ылды?)

ІІІ-топты? с?ра?тары: 8-сынып

1.Мемлекеттік тіл ?андай тіл? (?аза? тілі)

2.Етіс неше т?рі бар? (4т?рі ?здік,орта?,ыры?сыз,?зелік)

3. Т?рлаулы м?шелере нелер жатады? (бастауыш,баяндауыш)

4. Аны?тауыш ?андай с?ра?тар?а жауап береді? (?андай?,?ай?, ?анша?,неше?,кімні??,нені??

5. Жай с?йлемні? т?рлері нешеге б?лінеді? (жа?тыж/е жа?сыз, жала? ж/е жайылма, толымды ж/е толымсыз, атаулы)

6. бір аптада неше к?н бар? (7 к?н)

7. Ілік септікті? с?ра?тарын ата ?( кімні?? Нені??)

8. К?нпара? дегеніміз не? (к?нтізбе)

9. Бір айда ?анша апта бар? (4апта)

10. ?аза? тілінде неше буын т?рі бар? (3 ашы?,т?йы?,бітеу)

ІV-топты? с?ра?тары: 9сынып

1. Дауыссыз дыбыстар нешеге б?лінеді? (3 ?ата?,?ян,?нді)

2. Дауыстты дыбыстар жа?ты? ?атысына ?арай нешеге б?лінеді? (2 ашы?, ?ыса?)

3.Бір т?улікте ?анша са?ат бар?(24са?ат)

4. Абайды? шын аты ? (Ибра?им)

5. Лиро-эпосты? жырлар?а ?андай шы?арманы жат?ызамыз? (?ыз Жібек,?озы К?рпеш-Баян с?лу, Айман –Шолпан)

6. Жырауларды? атасы кім? (Б??ар жырау ?ал?аман?лы)

7. Исатай кімні? ?олынан ?аза болды? (Гекке)

8. Ыбырай Алтынсарин нешинші жылы туды? (1841ж)

9. Ыбырай Алтынсарин ?аза? балаларына ?андай кітап шы?арды? (?аза? хрестоматиясы)

10.?аза?ты? бас а?ыны-Абай ??нанбаев.Одан ас?ан б?рын-со??ы заманда ?аза? баласында біз білетін а?ын бол?ан жо?.

Абай не н?рсені жазса да т?бірін,тамырын, ішкі сырын, ?асиетін ?арамай жазды. ?р н?рсені? сырын, ?асиетін тере? сезініп жаз?ан со?, с?зді? б?рі де халы??а тіреліп, о?ушыларды? біліміне сын болып, емтихан болып табылады ?ай а?ын айтты? (А.Байт?рсынов)

Ж?різуші: 4-кезе?: «?ажайып хат»деп аталады. Б?л кезе?де а?ын жазушыларды? суреті беріледі оны ша?ын т?рде ?мірбаяны? айту ж/е ?зінді жат?а айту. Дайындалу?а 5-6 минут

Ж?різуші: 5-кезе?:«Си?ырлы та?ия»деп аталады. Берілген ма?алда?ы жасырын с?зді тауып,ма?алды жал?астыру.

5-сынып

1. А?ыл азбайды,

Білім тозбайды

2. Адам жерге н?р береді,

Жер адам?а нан береді.

3. Ел ?мітін ер а?тар,

Ер ата?ын ел са?тар

6-сынып

1.Е?бексіз ?мір-с?нген к?мір

2. Тау мен тасты су б?зар,

Ел арасын ?у б?зар

3. ??тты ?она? келсе, ?ой егіз табады

8-сынып

1. Бала т?рбиесі-бесіктен.

2. ?лкен бастар, кіші ?остар

3. Доссыз ?мір-т?сыз ас

9-сынып

1. Еменні? иілгені-сын?аны,

Ер жігітті? екі с?йлегені-?лгені.

2. Татулы?-табылмас ба?ыт

3. Жат елді? жа?сысы бол?анша,

?з елі?ні? са?шысы бол.

Ж?різуші: 6-кезе?: «Диалог ??растыру» Асханада,Кітапханада,Д?ріханада, мейрамханада. Ал ?азыр осы та?ырып бойынша диалог ??растырамыз. 3 минут уа?ыт беріледі, ?ай топ бірінші болса, сол топтан екі о?ушысы келіп та?та?а шы?ып диалогті айтып береді.

Музыкалы? ?зіліс.

Ж?різуші: сайысты? ?орытындысын шы?арайы?, кім ?анша жетон жинады, соны ба?алау пара?ына жазып топ басшылары тапсырады.

Ойынды ?ай топ же?се де,біз досты? же?ді деп санайы?. Сендер бір-бірі?мен доссы?дар,??рдассыздар. Ендеше б?ріміз бірге

«Армандастар, ??рдастар»деген ?ле? айтайы?.

?аза?тарда мынадай д?ст?р бар, ?йге келген ?она? к?десіз кетпейді. Сіздер той?а келген ?она?сыздар,сонды?тан к?десін алы?ыздар. Б?рі?ізге рахмет. Сау болы?ыздар!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"" ?аза? тіліні? білгірі»

«Қазақ тілінің білгірі»

Сайысты өткізудегі негізгі мақсаты:

Мемлекеттік тілді жақсы меңгерген топты анықтау.

Сайысқа 5-6-8-9сыныптағы оқушылар қатысады. Әр сынып өз бақтарын сынайды.

«Қазақ тілінің білгірі» атты білім сайысымыз 6 кезеңнен тұрады.

1-кезең: Топты таныстыру

2-кезең: «Астана», «Алматы», «Теміртау», «Түркістан» тақырыбына әңгіме жазу.

3-кезең. Бұл кезең «Бәйге» деп аталады. Мұнда оқушылар берілген сұрақтарға қысқа, әрі нұсқа жауап берулері керек.

4-кезең: «Ғажайып хат»деп аталады. Бұл кезеңде ақын жазушылардың суреті беріледі оны шағын түрде өмірбаяның айту ж/е үзінді жатқа айту. Дайындалуға 5-6 минут

5-кезең: «Сиқырлы тақия»деп аталады. Берілген мақалдағы жасырын сөзді тауып,мақалды жалғастыру.

6-кезең: «Диалог құрастыру»деп аталады,яғни мектеп өміріне байланысты болу керек.

Жүрізуші: Құртетті қонақтар, оқушылар!!! Бүгін біз «Қазақ тілінің білгірі» сайысына келіп отырмыз. Сайысымызды бастамас бұрын бір –біріне қонаққа келгенде біз не істейміз?

Жүрізуші:Қош келіпсіздер деп, сайысымызды бастаймыз.Сайыс 6-кезеңнен тұрады.Әр кезең житондар арқылы бағаланады.

Жүрізуші:Дұрыс жауап бергендер жетон алады. Ойын аяғында көп жетон жинаған топ жеңімпаз атанып, сыйлыққа ие болады.

Жүрізуші:

1-кезең: Топты таныстыру

2-кезең: «Астана», «Алматы», «Теміртау», «Түркістан» тақырыбына әңгіме жазу. Берілетін уақыт 5 минут.Жазғандарыңызды оқисыздар.

Жүрізуші: Құрметті көрермендер,ал қазір сендермен ойнайық! Менің сұрақтарыма дұрыс жауап беріңдер. Дұрыс жауапқа жетон беріледі.

-Нағашы деген кім?

- Ұлттық киімдерді атап бер.

-Беташар деен не?

-Қандай ұлттық ойын түрін білесің?

-Ұлттық тағамдар ата?

-Шілдехана деген не?

-Бата беру дегеніміз не?

-Ораза деген не?

Жүрізуші: 3-кезең: кезең «Бәйге» деп аталады. Мұнда оқушылар1 минуттың ішінде берілген сұрақтарға қысқа, әрі нұсқа жауап берулері керек.

І-топтың сұрақтары: 5-сынып

1.Қазақ алфавитінде неше әріп бар? (42)

2. Неше жуан дауысты дыбыс бар? (5 а,о,ұ,ы,(у))

3.Қазақстанның астанасы қай қала? (Астана)

4.Қазақ тілінде неше септік бар? (7 септік)

5.Қазақстанның президенті кім? (Н.Ә Назарбайев)

6. Антонимдер деген не?( қарама-қарсы сөздер)

7. Зат есім кандай сұрақтарға жауап береді?(кім?, не?)

8. Фонетика саласы нені зерттейді? (Тіл дыбыстарын зерттейді)

9. Көнерген сөздер нешеге бөлінеді?( 2 архаизм мен тарихи сөздер)

10. Әліпби сөзі қай тілден шыккан?( араб тілінен, алиф ж/е би)

ІІ-топтың сұрақтары: 6-сынып

1.Қазақтың ұлы ақыны кім? (Абай Құнанбайұлы)

2.Қазақ тілінде неше сөз табы бар?(9сөз табы)

3.Сөйлем неден тұрады? (сөз тіркесі мен сөздерден)

4. Күз айларын ата? (қыркүйек, қазан, қараша)

5. Барыс септік сұрақтарын ата? (кімге? неге? Қайда?)

6. Қазақ ауыз әдебиетінің түрлері қандай? (ертегілер,жұмбақтар,жаңылтпаштар,мақал-мәтелдер,аңыз әңгімелер)

7. Бір жылда неше күн бар? (365)

8. Бір жылда неше ай бар? (12 ай)

9.Біз қай ауылда тұрамыз? (Ақсу ауылы)

10.Етістік қандай сұраққа жауап береді? (не істеді?, не қылды?)

ІІІ-топтың сұрақтары: 8-сынып

1.Мемлекеттік тіл қандай тіл? (қазақ тілі)

2.Етіс неше түрі бар? (4түрі өздік,ортақ,ырықсыз,өзелік)

3. Тұрлаулы мүшелере нелер жатады? (бастауыш,баяндауыш)

4. Анықтауыш қандай сұрақтарға жауап береді? (қандай?,қай?, қанша?,неше?,кімнің?,ненің?

5. Жай сөйлемнің түрлері нешеге бөлінеді? (жақтыж/е жақсыз, жалаң ж/е жайылма, толымды ж/е толымсыз, атаулы)

6. бір аптада неше күн бар? (7 күн)

7. Ілік септіктің сұрақтарын ата ?( кімнің? Ненің?)

8. Күнпарақ дегеніміз не? (күнтізбе)

9. Бір айда қанша апта бар? (4апта)

10. Қазақ тілінде неше буын түрі бар? (3 ашық,тұйық,бітеу)

ІV-топтың сұрақтары: 9сынып

1. Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? (3 қатаң,ұян,үнді)

2. Дауыстты дыбыстар жақтың қатысына қарай нешеге бөлінеді? (2 ашық, қысаң)

3.Бір тәулікте қанша сағат бар?(24сағат)

4. Абайдың шын аты ? (Ибраһим)

5. Лиро-эпостық жырларға қандай шығарманы жатқызамыз? (Қыз Жібек,Қозы Көрпеш-Баян сұлу, Айман –Шолпан)

6. Жыраулардың атасы кім? (Бұқар жырау Қалқаманұлы)

7. Исатай кімнің қолынан қаза болды? (Гекке)

8. Ыбырай Алтынсарин нешинші жылы туды? (1841ж)

9. Ыбырай Алтынсарин қазақ балаларына қандай кітап шығарды? (Қазақ хрестоматиясы)

10.Қазақтың бас ақыны-Абай Құнанбаев.Одан асқан бұрын-соңғы заманда қазақ баласында біз білетін ақын болған жоқ...

Абай не нәрсені жазса да түбірін,тамырын, ішкі сырын, қасиетін қарамай жазды. Әр нәрсенің сырын, қасиетін терең сезініп жазған соң, сөздің бәрі де халыққа тіреліп, оқушылардың біліміне сын болып, емтихан болып табылады қай ақын айтты? (А.Байтұрсынов)

Жүрізуші: 4-кезең: «Ғажайып хат»деп аталады. Бұл кезеңде ақын жазушылардың суреті беріледі оны шағын түрде өмірбаяның айту ж/е үзінді жатқа айту. Дайындалуға 5-6 минут

Жүрізуші: 5-кезең:«Сиқырлы тақия»деп аталады. Берілген мақалдағы жасырын сөзді тауып,мақалды жалғастыру.

5-сынып

1. Ақыл азбайды,

Білім тозбайды

2. Адам жерге нәр береді,

Жер адамға нан береді.

3. Ел үмітін ер ақтар,

Ер атағын ел сақтар

6-сынып

1.Еңбексіз өмір-сөнген көмір

2. Тау мен тасты су бұзар,

Ел арасын қу бұзар

3. Құтты қонақ келсе, қой егіз табады

8-сынып

1. Бала тәрбиесі-бесіктен.

2. Үлкен бастар, кіші қостар

3. Доссыз өмір-тұсыз ас

9-сынып

1. Еменнің иілгені-сынғаны,

Ер жігіттің екі сөйлегені-өлгені.

2. Татулық-табылмас бақыт

3. Жат елдің жақсысы болғанша,

Өз еліңнің сақшысы бол.

Жүрізуші: 6-кезең: «Диалог құрастыру» Асханада,Кітапханада,Дәріханада, мейрамханада. Ал қазыр осы тақырып бойынша диалог құрастырамыз. 3 минут уақыт беріледі, қай топ бірінші болса, сол топтан екі оқушысы келіп тақтаға шығып диалогті айтып береді.

Музыкалық үзіліс.

Жүрізуші: сайыстың қорытындысын шығарайық, кім қанша жетон жинады, соны бағалау парағына жазып топ басшылары тапсырады.

Ойынды қай топ жеңсе де,біз достық жеңді деп санайық. Сендер бір-біріңмен доссыңдар,құрдассыздар. Ендеше бәріміз бірге

«Армандастар, құрдастар»деген өлең айтайық.

Қазақтарда мынадай дәстүр бар, үйге келген қонақ кәдесіз кетпейді. Сіздер тойға келген қонақсыздар,сондықтан кәдесін алыңыздар. Бәріңізге рахмет. Сау болыңыздар!!!