Суицидтік мінез-құлық

Суицидтік мінез- құлық – бұл суицидтік белсенділіктің көрінісі-ой, ниет, пікір, қауіп, әрекет, қастандық.

• Жасөспірімдік суицидтің психологиялық мағынасы - көмек туралы айқайлап, өзінің қайғысына назар аударуға ұмтылу.

Суицидтік мінез-құлық түрлері :

• Демонстрациялық мінез-құлық. Демонстрациялық мінез-құлықпен суицидтік мінез-құлық әдістері көбінесе тамырларды кесу, улы емес дәрілермен улану, асылу тұрған суреттердің көрінісін салу түрінде көрінеді.
• Аффективті суицидтік мінез-құлық . Суицидтік аффективті мінез-құлықпен, токсикалық және күшті дәрілермен улану, асылуға әрекет жасау.
• Нағыз суицидтік мінез-құлық. Нағыз суицидтік мінез-құлық олар жиі асылып өлуге жүгінеді .

Суицидке дейінгі синдром

• Өзіне-өзі қол жұмсау актісін көрсететін психологиялық симптомдар кешені, яғни суицидтің динамикасы кезеңі, ұзақтығы бірнеше минуттан бірнеше аптаға дейін және бірнеше айға дейін .

Суицидтік қауіпті референттік топ

• Жастар: тұлға аралық қатынастары бұзылған, алкогольді немесе есірткіні асыра пайдаланатын «жалғыз адамдар» девиантты мінез-құлықты , соның ішінде көбінесе физикалық зорлық-зомбылық көргендер;
• Сындарлы жасөспірімдер; өз-өзіне жоғары талап қоюшылар
• Жақында қорлау немесе қайғылы жағдайдан зардап шеккен адамдар;
• Өмірдегі күтілетін жетістіктер мен нақты жетістіктер арасындағы сәйкессіздікке ашуланатын жасөспірімдер.

Суицидтік мінез-құлыққа әкелетін эмоциялық бұзылулар:

• бірнеше күн ішінде тәбеттің жоғалуы немесе импульсивті ашкөздік, ұйқысыздық немесе ұйқышылдықтың жоғарылауы;
• соматикалық аурулардың жиі шағымдары (іштің ауыруы, бас ауруы, үнемі шаршау, жиі ұйқышылдық);
• оның өз сыртқы келбетіне әдеттен тыс салғырттықпен көзқарас;
• үнемі жалғыздық, пайдасыздық, кінә немесе қайғы сезімі;
• таныс ортада уақытты өткізгенде немесе бұрын көңілді болған жұмысты орындау кезінде қобалжу,көңілсіздік сезімі

Суицидтік мінез-құлыққа әкелетін эмоциялық бұзылулар:

• байланыстардан, достардан және туыстардан оқшаулану, жалғыз адамға айналу;
• орындалған жұмыс сапасының төмендеуімен назардың нашарлауы;
• өлім туралы терең ойлар;
• болашаққа жоспарлардың болмауы;
• кенеттен ашуланшақтық, көбінесе ұсақ нәрселерге байланысты.

Қалай көмектесуге болады?

• Өз-өзіне қол жұмсау туралы ойдың кілтін табыңыз;
• Өз-өзіне қол жұмсайтынды тұлға ретінде қабылдаңыз;
• Қамқорлық қарым-қатынас орнатыңыз;
•   Мұқият тыңдаушы болыңыз; ұрыспаңыз;
• Сұрақ қойыңыз;
• Артық ақталмаған жұбануды ұсынбаңыз;
•    Конструктивті тәсілдерді ұсыну;
• Үміт артыңыз;
• Өз-өзіне қол жұмсау қаупін бағалаңыз;
• Жасөспірімді жалғыз қалдырмаңыз;
• Мамандардан көмек сұраңыз;
• Қамқорлық пен қолдау көрсетіңіз

Жұмыста келесі әдістемелерді пайдалануға болады

• 1. Жалғыздықтың субъективті сезімдерінің деңгейін диагностикалау әдісі;
• 2. «Негізгі қажеттіліктер» әдістемесі;
• 3. «Аяқталмаған ертегі» әдістемесі;
• 4. «Өз-өзіне қол жұмсауға бейімділік» тесті;
• 5. Балалардағы суицид қаупін анықтау;
• 6. «Ата-аналардың мінез-құлқы және оларға жасөспірімдердің қатынасы».

Төтенше жағдай болған жағдайда «Ұжым ішінде бірлесіп әрекет ету»

• Аса құпиялылық
• жағдайға байланысты акт жасау
• жұмыс тобы туралы директордың Бұйрығы
• Бұйрық негізінде жоспар құру
• Тек консилиум шешімі бойынша психологтың есебін қою
• Бақылау күнделігі
• Психотерапевтерге жүгіну

Рөлдік ойындар

• Директор
• Психолог
• Топ кураторы
• Топ шебері
• ИДН
• Ата-ана
• ТІЖ орынбасары
• Пән мұғалімдері

• Оқушы
• Психолог
• Ата-ана
• ИДН
• ТІЖ орынбасар
• Мамандар
• Қорғаншы органдар
• әкім орынбасары
• Бала
• Ата-ана
• Психолог
• Тергеуші
• Қорғаншы органдар
• Идн
• Прокурор
• Судья

Консилиум

КДПН

Ювеналдық сот

Назарларыңызға рақмет!

Жасөспірімдердің суицидтік мінез-құлқымен жұмыс жасауда мұғалімдерге көмек

Жақыбаева Ұлжанат Әуелханқызы

Талдықорған гуманитарлық-техникалық колледжінің педагог-психолгы