В библиотеке

Саба? та?ырыбы : Кітапханада. ?аза? тіліндегі екпіні? ерекшелігі.

Саба?ты? ма?саты :

Білімділік: О?ушыларды лексикалы? та?ырып бойынша с?йлесу да?дыларын ?алыптастыру. Екпінні? лексикалы? ма?ынасын аша отырып, оны? о?у, с?йлеу нормасына т?н ??былыс екеніне т?сіндіру, орыс тіліндегі екпін мен ?аза? тіліндегі екпінді салыстыра отырып айырмашылы?тарын білу, екпін т?рлерін т?сіндіру, ме?герту, екпін т?рлерін ажырата білу, екпін т?спейтін ?осымшаларды білу;

Дамытушылы? : ?зіндік ойлау, шешім ?абылдау ?абілеттерін дамыту.

Т?рбиелік: Берілген тапсырмалар ар?ылы ?ылым, білімді ?йренуге, ?дебиетті с?юге,тілді ??рметтеуге т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: аралас

Саба? ?дісі: С?ра? – жауап, т?сіндіру, жатты?у орындау

Саба?ты? к?рнекілігі: компьютер, интерактивтік та?та, с?хбат ?лгілері, тест тапсырмалары.

Саба? барысы:

І .?йымдастыру кезе?і

О?ушыларды т?гендеп, саба??а зейіндерін аудару.

ІІ. ?йге берілген тапсырманы тексеру.

ІІІ. Жа?а саба?.

Саба?ты? та?ырыбымен ж?не ма?сатымен таныстыру.

Екпін – с?з ішінде бір буынны? к?шті айтылуы. ?аза? тіліндегі екпін т?ра?ты, к?біне со??ы буындармен байлаулы болады. Сонымен ?атар, ?аза? тіліндегі екпін с?з ма?ынасын ай?ындап, саралап, д?лелдеп т?рады.
Екпінні? екі т?рі бар: бірі – негізгі; екіншісі – к?мекші екпін деп аталады.
Негізгі екпін с?зді? со??ы буынына т?ссе, к?мекші екпін ?осымшалы с?зді? т?біріні? е? со??ы буынына т?седі. М?селен: шеге, кереге, ора?, бал?а, балта с?здеріне ?осымшаларды жал?а?анда шегелер, керегелер, ора?шылар, балташылар дегендерде негізгі екпін со??ы буын?а к?шеді де, т?бірдегі екпінні? орны к?мекшілік ?ызметті ат?арады.
Екпін т?спейтін буындар
1. Жіктік жал?ауына. Мысалы: о?ушымыз, барамыз.
2. Болымсыз етістікті? ж?рна?ына. Мысалы: а?ашты жарма, сен о?ан айтпа.
3. Шылау с?здерге. Мысалы: ?й де, мал да – б?рі де аман.
4. К?мекші с?здерге. Мысалы: мен ?ой ке?седе болдым, ?йге шейін атпен келдім.

Тапсырма: грамматикалы? та?ырыбы бойынша бірнеше мысал келтіру, мысалдар?а талдау жасау.

М?тінмен ж?мыс:

С?здік:

?абат – этаж

Саба??а дайынды? – подготовка к урокам

Жиі – часто

Ке?ес береді – дают советы.

Бізді? колледжді? кітапханасы екінші ?абатта орналас?ан. Онда орыс, а?ылшын, ?аза? ж?не бас?а тілдерде кітаптар ?те к?п. Мен к?нде кітапхананы? о?у залында боламын. Ол кешкі алты?а дейін ж?мыс істейді. Онда саба??а дайындалу?а жа?сы жа?дай жасал?ан. Іші таза жылы. Бізді? курсты? студенттері кітапхана?а, о?у залына жиі барады. Олар онда теориялы? саба?тар?а дайындалады, жазбаша конспекттер жазады. Кітаптардан бас?а кітапханада т?рлі газет-журналдар да бар. Кітапханада ?те м?дениетті, инабатты, ?з істерін жа?сы білетін мамандар ж?мыс істейді. Олар ?рдайым бізге ?аза?ты? к?рнекті жазушыларды? кітабын о?у?а ке?ес береді.

М?тінді о?у, мазм?нын орыс тіліне аудару
М?тін бойынша с?ра?тар?а жауап бері?із:

Бізді? колледжді? кітапханасы нешінші ?абатта орналас?ан?
Кітапханада ?андай кітаптар бар?
Кітапханада о?ушылар?а ?андай жа?дай жасал?ан?
Кітаптардан бас?а кітапханада та?ы не бар?
Кітапхана бізге не ?шін керек?
Бізді? кітапхананы? ?ызметкерлері ?андай адам? Оларды? аты-ж?ні кімі?
?аза? ?дебиетінен кімдерді? шы?армаларын о?ыды?ыз?

Тапсырма: Ж?ппен ж?мыс. Берілген с?хбаттарды о?ып, ?аза? ж?не орыс тілінде ??гімелеу.

С?леметсіз бе! Кітапхана?а жазылайын деп едім. ?андай ??жаттар ?ажет?
– С?леметсіз бе! 3х4 к?лемдегі 2 сурет, жеке ку?лік к?шірмесі. Сіз студентсіз бе?
– И?, мен студентпін.
– Онда студенттік билеті?із де керек.
– Билет аштыруды? ба?асы ?анша?
– 300 те?ге.

– Здравствуйте! Я хотел/а/ бы записаться в библиотеку, какие документы требуются?
– Здравствуйте! Фотография 3х4 2 штуки, копия удостоверения личности. Вы студент?
– Да, я студент.
– Тогда и понадобиться студенческий билет.
– Сколько стоит открыть билет?
– 300 тенге.

Кешірі?із, тапсырыс ?а?азын толтыру?а к?мектесе аласыз ба?
– ?рине, к?мектесейін. Сізге ?андай кітаптар ?ажет?
– Ма?ан ?аза? тілі туралы.
– Авторын білесіз бе?
– Жо?, оны ?айдан білуге болады?
– Оны алфавиттік каталогтан ?арайсыз. Міне, мына жерде.
– Сізге к?п рахмет.

– Извините, вы можете помочь заполнить требование?
– Конечно, помогу. Какие книги вам нужны?
– Мне о казахском языке.
– Знаете автора?
– Нет. А как можно узнать?
– Можете посмотреть алфавитный каталог. Вот тут.
– Большое спасибо вам.
Д?птермен ж?мыс: Берілген с?хбатты ?аза? тіліне аудары?ыз.

Здравствуйте, апай!
– Есть ли труды этого автора?
– Да, есть. На каком языке нужны?
– Если можно на казахском языке.
– Заполните требование.
– Через какое время будет готов заказ?
– Через час.
– Извините, можно ли взять эту книгу на дом.
– Нет. Тут только выдаются в читательный зал.
– Где можно взять на дом?
– В абонементском отделе.
– Спасибо.

?орытындылау: Д?рыс баламасын табы?ыз.

Извините, я хотел(а) бы взять книгу.

О?ырман билетін аштыру ?шін ?андай ??жаттар керек?

У вас есть читательский билет?

Ма?ан т?ра?ты билет керек.

Где можно открыть читательский билет?

Керек кітап?а тапсырысты ?алай беруге болады?

Читательский билет можете открыть в отделе регистрации.

Мына кітапты ?йге алу?а бола ма?

Какие документы нужны что бы открыть билет?

Кешірі?із, мен кітап алайын деп едім.

Мне нужен постоянный билет.

Сізді? о?ырман билеті?із бар ма?

Где находится читальный зал?

?аза? жазушыларыны? шы?армалары бар ма?

Во сколько открывается читальный зал?

Мына кітапты кейінге ?алдыру?а бола ма?

Есть ли книги казахских писателей?

О?у залы ?ай жерде?

Как можно заказать нужную книгу?

О?ырман билетін ?айдан аштыру?а болады?

Можно ли взять эту книгу на дом?

Тіркеу б?лімінен о?ырман билетін аштырасыз.

Можно отложить эту книгу?

О?у залы нешеде ашылады?

С?ра?тар?а жауап бері?із:
1. Д?рыс ?атарды та?да?ыз. Выберите правильный ряд. Ма?ан ......................... . к?мектесі?ізші; к?мектер; к?мек; к?мекті?; к?мектесіп.

2. Д?рыс ?атарды та?да?ыз. Выберите правильный ряд. Олар хат ................. отыр.

жазу; жазысады; жазысып; жазар; жазысты.

3. Д?рыс ?атарды та?да?ыз. Выберите правильный ряд. Мен .................. билетін аштырайын деп едім.

о?умен; о?у; о?ырман; о?уда; о?ыса.

4. Д?рыс ?атарды та?да?ыз. Выберите правильный ряд............ ?а?азын ?айдан алу?а болады?

тапсыр; табу; табар; тап?ан; тапсырыс.

?йге тапсырма:

– С?леметсіз бе, апай!
– Мына авторды? е?бектері бар ма?
– И?, бар. ?ай тілде керек?
– ?аза? тілінде болса.
– Мына тапсырыс ?а?азын толтыры?ыз.
– Тапсырыс ?анша уа?ытта дайын болады?
– 1 са?аттан со?.
– Кешірі?із, осы кітапты ?йге алу?а болады ма?
– Жо?, б?л жерде тек о?у залына ?ана беріледі.
– ?йге ?айдан алу?а болады?
– Абономенттік б?лімнен алу?а болады.
– Рахмет.

Извините, я хотел(а) бы взять книгу.

Кешірі?із, мен кітап алайын деп едім.

У вас есть читательский билет?

Сізді? о?ырман билеті?із бар ма?

Да, у меня есть читательский билет.

И?, мені? о?ырман билетім бар.

Нет, у меня нет читательского билета.

Жо?, мені? о?ырман билетім жо?.

Где можно открыть читательский билет?

О?ырман билетін ?айдан аштыру?а болады?

Читательский билет можете открыть в отделе регистрации.

Тіркеу б?лімінен о?ырман билетін аштырасыз.

Какие документы нужны что бы открыть билет?

О?ырман билетін аштыру ?шін ?андай ??жаттар керек?

На какое время открывайте билет?

О?ырман билетін ?анша уа?ыт?а аштырасыз?

Вам временный или постоянный билет?

Сізге уа?ытша билет пе, ?лде т?ра?ты билет керек пе?

Мне нужен постоянный билет.

Ма?ан т?ра?ты билет керек.

Хотел(а) бы открыть на два года.

Екі жыл?а аштырайын деп едім.

Где находится читальный зал?

О?у залы ?ай жерде?

Вы можете мне помочь?

Сіз ма?ан к?мектесе аласыз ба?

Во сколько открывается читальный зал?

О?у залы нешеде ашылады?

Читальный зал работает с 9.00 до 18.00.

О?у залы 9- дан 18.00- ге дейін ж?мыс істейді.

Мне нужны книги по психологии.

Ма?ан психология?а байланысты кітаптар керек еді.

Есть ли книги казахских писателей?

?аза? жазушыларыны? шы?армалары бар ма?

Мне нужны труды М. Ауэзова?

М. ?уезовты? шы?армалары керек еді?

Конечно, есть. Они в следуюшем зале.

?рине, бар. Олар келесі залда.

Дайте мне, пожалуйста, 5- ый том собрании сочинения М. Ауезова.

Ма?ан М.?уезов шы?армаларыны? 5 -томын бері?ізші.

Выдается ли книга из читального зала на дом?

Кітапхананы? о?у залында ?йге кітап беріледі ме?

Из читальных залов книга не выдается.

О?у залдарында ?йге кітап берілмейді.

Какой порядок выдачи книг на дом?

?йге кітап беруді? т?ртібі ?алай?

Книги выдаются в абономентском отделе.

?йге кітапты абономенттік б?лімнен аласыз.

Как можно заказать нужную книгу?

Керек кітап?а тапсырысты ?алай беруге болады?

Объясните, пожалуйста, как заполнить бланк заказа.

Тапсырыс беретін ?а?азды толтыруды т?сіндіріп жібері?ізші.

Где находится алфавитный каталог?

Алфавиттік каталог ?ай жерде?

В каком отделе находятся научно-популярные книги?

?ылыми-к?пшілік кітаптар ?ай б?лімде?

На каком этаже находится зал периодики?

Мерзімді басылымдар б?лімі ?ай ?абатта?

Можно ли взять эту книгу на дом?

Мына кітапты ?йге алу?а бола ма?

На какое время выдаются книги на дом

?йге кітап ?анша мерзімге беріледі?

Можно отложить эту книгу?

Мына кітапты кейінге ?алдыру?а бола ма?

У вас есть международный абонемент?

Сіздерде халы?аралы? абономент бар ма?

У вас работает электронный зал?

Сіздерде электронды о?у залы ж?мыс істейді ме?

Через какое время будет готов заказ на книгу ?

Кітап?а тапсырыс ?анша уа?ытта дайын болады?

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«В библиотеке »

Сабақ тақырыбы : Кітапханада. Қазақ тіліндегі екпінің ерекшелігі.

Сабақтың мақсаты :

Білімділік: Оқушыларды лексикалық тақырып бойынша сөйлесу дағдыларын қалыптастыру. Екпіннің лексикалық мағынасын аша отырып, оның оқу, сөйлеу нормасына

тән құбылыс екеніне түсіндіру, орыс тіліндегі екпін мен қазақ тіліндегі екпінді

салыстыра отырып айырмашылықтарын білу, екпін түрлерін түсіндіру, меңгерту, екпін

түрлерін ажырата білу, екпін түспейтін қосымшаларды білу;

Дамытушылық : Өзіндік ойлау, шешім қабылдау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Берілген тапсырмалар арқылы ғылым, білімді үйренуге, әдебиетті сүюге,

тілді құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас

Сабақ әдісі: Сұрақ – жауап, түсіндіру, жаттығу орындау

Сабақтың көрнекілігі: компьютер, интерактивтік тақта, сұхбат үлгілері, тест тапсырмалары.

Сабақ барысы:

І .Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды түгендеп, сабаққа зейіндерін аудару.

ІІ. Үйге берілген тапсырманы тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстыру.

Екпін – сөз ішінде бір буынның күшті айтылуы. Қазақ тіліндегі екпін тұрақты, көбіне соңғы буындармен байлаулы болады. Сонымен қатар, қазақ тіліндегі екпін сөз мағынасын айқындап, саралап, дәлелдеп тұрады.
Екпіннің екі түрі бар: бірі – негізгі; екіншісі – көмекші екпін деп аталады.
Негізгі екпін сөздің соңғы буынына түссе, көмекші екпін қосымшалы сөздің түбірінің ең соңғы буынына түседі. Мәселен: шеге, кереге, орақ, балға, балта сөздеріне қосымшаларды жалғағанда шегелер, керегелер, орақшылар, балташылар дегендерде негізгі екпін соңғы буынға көшеді де, түбірдегі екпіннің орны көмекшілік қызметті атқарады.
Екпін түспейтін буындар
1. Жіктік жалғауына. Мысалы: оқушымыз, барамыз.
2. Болымсыз етістіктің жұрнағына. Мысалы: ағашты жарма, сен оған айтпа.
3. Шылау сөздерге. Мысалы: үй де, мал да – бәрі де аман.
4. Көмекші сөздерге. Мысалы: мен ғой кеңседе болдым, үйге шейін атпен келдім.

Тапсырма: грамматикалық тақырыбы бойынша бірнеше мысал келтіру, мысалдарға талдау жасау.

Мәтінмен жұмыс:

Сөздік:

Қабат – этаж

Сабаққа дайындық – подготовка к урокам

Жиі – часто

Кеңес береді – дают советы.

Біздің колледждің кітапханасы екінші қабатта орналасқан. Онда орыс, ағылшын, қазақ және басқа тілдерде кітаптар өте көп. Мен күнде кітапхананың оқу залында боламын. Ол кешкі алтыға дейін жұмыс істейді. Онда сабаққа дайындалуға жақсы жағдай жасалған. Іші таза жылы. Біздің курстың студенттері кітапханаға, оқу залына жиі барады. Олар онда теориялық сабақтарға дайындалады, жазбаша конспекттер жазады. Кітаптардан басқа кітапханада түрлі газет-журналдар да бар. Кітапханада өте мәдениетті, инабатты, өз істерін жақсы білетін мамандар жұмыс істейді. Олар әрдайым бізге қазақтың көрнекті жазушылардың кітабын оқуға кеңес береді.

Мәтінді оқу, мазмұнын орыс тіліне аудару
Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз:

Біздің колледждің кітапханасы нешінші қабатта орналасқан?
Кітапханада қандай кітаптар бар?
Кітапханада оқушыларға қандай жағдай жасалған?
Кітаптардан басқа кітапханада тағы не бар?
Кітапхана бізге не үшін керек?
Біздің кітапхананың қызметкерлері қандай адам? Олардың аты-жөні кімі?
Қазақ әдебиетінен кімдердің шығармаларын оқыдыңыз?

Тапсырма: Жұппен жұмыс. Берілген сұхбаттарды оқып, қазақ және орыс тілінде әңгімелеу.

Сәлеметсіз бе! Кітапханаға жазылайын деп едім. Қандай құжаттар қажет?
– Сәлеметсіз бе! 3х4 көлемдегі 2 сурет, жеке куәлік көшірмесі. Сіз студентсіз бе?
– Иә, мен студентпін.
– Онда студенттік билетіңіз де керек.
– Билет аштырудың бағасы қанша?
– 300 теңге.

Кешіріңіз, тапсырыс қағазын толтыруға көмектесе аласыз ба?
– Әрине, көмектесейін. Сізге қандай кітаптар қажет?
– Маған қазақ тілі туралы.
– Авторын білесіз бе?
– Жоқ, оны қайдан білуге болады?
– Оны алфавиттік каталогтан қарайсыз. Міне, мына жерде.
– Сізге көп рахмет.

– Извините, вы можете помочь заполнить требование?
– Конечно, помогу. Какие книги вам нужны?
– Мне о казахском языке.
– Знаете автора?
– Нет. А как можно узнать?
– Можете посмотреть алфавитный каталог. Вот тут.
– Большое спасибо вам.
Дәптермен жұмыс: Берілген сұхбатты қазақ тіліне аударыңыз.

Қорытындылау: Дұрыс баламасын табыңыз.

Извините, я хотел(а) бы взять книгу.	Оқырман билетін аштыру үшін қандай құжаттар керек?
У вас есть читательский билет?	Маған тұрақты билет керек.
Где можно открыть читательский билет?	Керек кітапқа тапсырысты қалай беруге болады?
Читательский билет можете открыть в отделе регистрации.	Мына кітапты үйге алуға бола ма?
Какие документы нужны что бы открыть билет?	Кешіріңіз, мен кітап алайын деп едім.
Мне нужен постоянный билет.	Сіздің оқырман билетіңіз бар ма?
Где находится читальный зал?	Қазақ жазушыларының шығармалары бар ма?
Во сколько открывается читальный зал?	Мына кітапты кейінге қалдыруға бола ма?
Есть ли книги казахских писателей?	Оқу залы қай жерде?
Как можно заказать нужную книгу?	Оқырман билетін қайдан аштыруға болады?
Можно ли взять эту книгу на дом?	Тіркеу бөлімінен оқырман билетін аштырасыз.
Можно отложить эту книгу?	Оқу залы нешеде ашылады?

Сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Дұрыс қатарды таңдаңыз. Выберите правильный ряд. Маған ......................... . көмектесіңізші; көмектер; көмек; көмектің; көмектесіп.

2. Дұрыс қатарды таңдаңыз. Выберите правильный ряд. Олар хат ................. отыр.

жазу; жазысады; жазысып; жазар; жазысты.

3. Дұрыс қатарды таңдаңыз. Выберите правильный ряд. Мен .................. билетін аштырайын деп едім.

оқумен; оқу; оқырман; оқуда; оқыса.

4. Дұрыс қатарды таңдаңыз. Выберите правильный ряд............ қағазын қайдан алуға болады?

тапсыр; табу; табар; тапқан; тапсырыс.

Үйге тапсырма:

– Сәлеметсіз бе, апай!
– Мына автордың еңбектері бар ма?
– Иә, бар. Қай тілде керек?
– Қазақ тілінде болса.
– Мына тапсырыс қағазын толтырыңыз.
– Тапсырыс қанша уақытта дайын болады?
– 1 сағаттан соң.
– Кешіріңіз, осы кітапты үйге алуға болады ма?
– Жоқ, бұл жерде тек оқу залына ғана беріледі.
– Үйге қайдан алуға болады?
– Абономенттік бөлімнен алуға болады.
– Рахмет.

Извините, я хотел(а) бы взять книгу.	Кешіріңіз, мен кітап алайын деп едім.
У вас есть читательский билет?	Сіздің оқырман билетіңіз бар ма?
Да, у меня есть читательский билет.	Иә, менің оқырман билетім бар.
Нет, у меня нет читательского билета.	Жоқ, менің оқырман билетім жоқ.
Где можно открыть читательский билет?	Оқырман билетін қайдан аштыруға болады?
Читательский билет можете открыть в отделе регистрации.	Тіркеу бөлімінен оқырман билетін аштырасыз.
Какие документы нужны что бы открыть билет?	Оқырман билетін аштыру үшін қандай құжаттар керек?
На какое время открывайте билет?	Оқырман билетін қанша уақытқа аштырасыз?
Вам временный или постоянный билет?	Сізге уақытша билет пе, әлде тұрақты билет керек пе?
Мне нужен постоянный билет.	Маған тұрақты билет керек.
Хотел(а) бы открыть на два года.	Екі жылға аштырайын деп едім.
Где находится читальный зал?	Оқу залы қай жерде?
Вы можете мне помочь?	Сіз маған көмектесе аласыз ба?
Во сколько открывается читальный зал?	Оқу залы нешеде ашылады?
Читальный зал работает с 9.00 до 18.00.	Оқу залы 9- дан 18.00- ге дейін жұмыс істейді.
Мне нужны книги по психологии.	Маған психологияға байланысты кітаптар керек еді.
Есть ли книги казахских писателей?	Қазақ жазушыларының шығармалары бар ма?
Мне нужны труды М. Ауэзова?	М. Әуезовтың шығармалары керек еді?
Конечно, есть. Они в следуюшем зале.	Әрине, бар. Олар келесі залда.
Дайте мне, пожалуйста, 5- ый том собрании сочинения М. Ауезова.	Маған М.Әуезов шығармаларының 5 -томын беріңізші.
Выдается ли книга из читального зала на дом?	Кітапхананың оқу залында үйге кітап беріледі ме?
Из читальных залов книга не выдается.	Оқу залдарында үйге кітап берілмейді.
Какой порядок выдачи книг на дом?	Үйге кітап берудің тәртібі қалай?
Книги выдаются в абономентском отделе.	Үйге кітапты абономенттік бөлімнен аласыз.
Как можно заказать нужную книгу?	Керек кітапқа тапсырысты қалай беруге болады?
Объясните, пожалуйста, как заполнить бланк заказа.	Тапсырыс беретін қағазды толтыруды түсіндіріп жіберіңізші.
Где находится алфавитный каталог?	Алфавиттік каталог қай жерде?
В каком отделе находятся научно-популярные книги?	Ғылыми-көпшілік кітаптар қай бөлімде?
На каком этаже находится зал периодики?	Мерзімді басылымдар бөлімі қай қабатта?
Можно ли взять эту книгу на дом?	Мына кітапты үйге алуға бола ма?
На какое время выдаются книги на дом	Үйге кітап қанша мерзімге беріледі?
Можно отложить эту книгу?	Мына кітапты кейінге қалдыруға бола ма?
У вас есть международный абонемент?	Сіздерде халықаралық абономент бар ма?
У вас работает электронный зал?	Сіздерде электронды оқу залы жұмыс істейді ме?
Через какое время будет готов заказ на книгу ?	Кітапқа тапсырыс қанша уақытта дайын болады?